تب و تاب بازگشایی مرزهای ریلی خراسان رضوی با ترکمنستان

شیوع بیماری ویروسی همه‌گیر گرونا موجب شد از نیمه فروردین ماه گذشته مبادی مرزی سرخس و درگز بنا به درخواست کشور ترکمنستان به صورت موقت بسته شوند.

اینک پس از مدتی وقفه در فعالیتهای تجاری از طریق این مبادی گذرگاههای مرزی، بر اساس توافقهای صورت گرفته میان ایران و ترکمنستان مبادی مرزی ایران با آن کشور با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و ایجاد تونلهای ضدعفونی واگنهای باری در مسیر بازگشایی قرار گرفته‌اند. 

پارسال یک میلیون و ۳۲ هزار تن انواع کالا از طریق مرز ریلی سرخس به کشورهای آسیای مرکزی صادر شد. بارگیری ۹۰۶ هزار تن از کل حجم این کالاها در خراسان رضوی صورت گرفت.

۶۷ درصد از کل این اقلام صادراتی را سیمان و پس از آن مصالح ساختمانی از جمله مواد شیمیایی و شوینده تشکیل می‌داد.

بر اساس اعلام اداره‌کل راه و شهرسازی خراسان حجم تجارت ریلی از مرز لطف‌آباد شهرستان درگز در مقایسه با مرز سرخس بسیار ناچیز است.

پایانه مرزی جاده‌ای و ریلی لطف‌آباد واقع در ۳۰۰ کیلومتر شمال مشهد به شبکه ریلی کشور متصل نیست اما صادرات و ترانزیت کالا از این پایانه به صورت "ترانشیپمنت ریلی" انجام می‌شود. با این روش کامیونهای حامل کالاهای ترانزیت و صادراتی بار را به ایستگاه مرزی راه‌آهن منتقل و در واگنهای باری تخلیه می‌کنند تا از طریق شبکه حمل و نقل ریلی کشورهای همسایه به مقاصد مختلف در سطح کشورهای آسیای مرکزی ارسال شود. 

رونق مرز ریلی لطف‌آباد

بسته بودن سه مرز جاده‌ای سرخس، لطف‌آباد و باجگیران واقع در شمال خراسان رضوی با کشور جمهوری ترکمنستان موجب عطف توجه صادرکنندگان به مرز ریلی لطف‌آباد شهرستان درگز شده است.

فرماندار درگز روز سه‌شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: مهمترین موضوع اجرایی کنونی در این شهرستان گندزدایی کامل واگنهای باری قطار و تدارک تونل ضدعفونی آنها در پایانه مرزی لطف‌آباد است.

علی فراهی افزود: به نظر می رسد با تکمیل این اقدامات مرز ریلی لطف آباد پس از عید فطر بازگشایی شود اما از آنجایی که اولویت بازگشایی ها مرز ریلی است بازگشایی مرز زمینی لطف آباد به زمان بیشتر نیاز داشته باشد.

اسفند ماه پارسال با انسداد مرز زمینی لطف‌آباد توجه به صادرات کالا از پایانه ریلی این گذرگاه مرزی افزایش یافت اما در همان زمان طبق اعلام مسوولان محلی، کشور جمهوری ترکمنستان هزینه اجاره واگن را حدود دو برابر افزایش داد،. اقدامی که صرفه اقتصادی تجارت از طریق راه‌آهن را زیر سووال می‌برد.

با این وجود نیمه اردیبهشت ماه جاری فرماندار سرخس از بازگشایی مرز ریلی این شهرستان با ترکمنستان ظرف یک هفته خبر داد اما وی امروز ۳۰ اردیبهشت در پاسخ به پیگیری خبرنگار ایرنا گفت: ایجاد داکت و تونلهای ضدعفونی واگن در یک نقطه از مرز به اجرا درآمد اما طرف ترکمنستانی با ساخت تاسیسات در آن محل مخالفت کرده است.

جابه‌جایی تاسیسات ضدعفونی

محمدرضا رجبی‌مقدم افزود: به همین خاطر هم‌اینک عملیات تغییر محل ضدعفونی و کار جابه‌جایی تاسیسات آن در مرز لطف‌آباد در جریان است.

وی ادامه داد: با راه‌اندازی تونلهای ضدعفونی قطار در این نقطه مرزی امکان ضدعفونی واگنهای باری فراهم شده و در پی آن تبادلات تجاری ایران با کشورهای آسیای مرکزی از سر گرفته می‌شود.

فرماندار سرخس گفت: پس از ضدعفونی واگنها، لوکوموتیو ایرانی از قطار جدا شده و لوکوموتیو ترکمنستانی بدون تماس و ارتباط کارکنان ریلی دو سوی مرز با یکدیگر، به واگنها متصل گردیده و حرکت قطار باربری کالهای ترانزیت و صادراتی در مسیر شبکه ریلی منتهی به کشورهای آسیای مرکزی ادامه می‌یابد.

۱۴ فروردین ماه مرز ریلی سرخس از سوی دولت ترکمنستان برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به صورت موقت بسته شد.

۵۷ درصد صادرات خراسان رضوی از طریق جاده و بیشتر از طریق مرز زمینی دوغارون به افغانستان صورت می‌گیرد. ۴۳ دیگر حجم صادارت از طریق مرزهای زمینی و ریلی سرخس و دو معبر زمینی لطف‌آباد و باجیگران با کشور ترکمنستان انجام می‌شود.

سرخس در فاصله ۱۸۵ کیلومتری شرق مشهد، از شمال و شرق با کشور جمهوری ترکمنستان مرز مشترک دارد.

پایانه مرزی لطف‌آباد نیز در فاصله ۲۵ کیلومتری درگز قرار دارد. درگز که از سمت شمال هم مرز با کشور جمهوری ترکمنستان است در فاصله ۲۵۴ کیلومتری شمال مشهد واقع است.