فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های مختلف در سراسر ایران، گاهی سنت‌های مشترک و برخی هم سنت‌های اختصاصی دارند که در مناسبت‌های متفاوت اجرایی می‌شود.
مازندرانی‌ها در کنار فرهنگ مشترکی که با دیگر اقوام کشور دارند از خرده‌فرهنگ‌هایی برخوردار هستند که در نوع خود جالب است.
شاید 20 سال قبل که استفاده از فضای مجازی در این وسعت مرسوم نبود، مردم منتظر می‌ماندند تا هلال ماه در گوشه یکی از شبکه‌های تلویزیون خودنمایی کند تا متوجه شوند که فردا عید فطر است.
همان شب عید فطر در حالی که فرصت زیادی هم نداشتند برنامه‌ریزی می‌کردند که روز عید فطر را چگونه بگذرانند، بانوان به سرعت غذایی تهیه می‌کردند چرا که مازندرانی‌ها عید فطر را مانند سیزده‌بدر در طبیعت می‌گذرانند.
امروز به مدد فضای مجازی و تجهیزات رویت هلال ماه، چند روزی است که می‌دانیم یکشنبه روز عید فطر است. اگرچه بر اساس ذهنیت قبلی، دلمان بخواهد به طبیعت برویم و یا بر سر مزار درگذشتگان حضور یابیم هر چند که اعلام شده آرامستان‌ها برای تعطیلات عید فطر بازگشایی می‌شوند اما با رعایت نکات بهداشتی و ماندن در خانه، مانع گسترش کرونا می‌شویم.
عید فطر و پذیرایی با دستپخت بانوان
پژوهشگر فرهنگ و تاریخ مازندران به ایرنا گفت: ما عیدهای ملی و مذهبی داریم و تفاوت عید فطر با دیگر عیدها، اشتراک این عید بین شیعیان و اهل سنت است و در بین همه مسلمانان دنیا گرامی داشته می‌شود.
علی رمضانی پاجی افزود: همانطور که تعطیلات رسمی ایرانیان در عید نوروز است برخی کشورهای مسلمان، تعطیلات سالانه خود را به عید فطر اختصاص می‌دهند.
وی با بیان اینکه آداب کلی عید فطر مانند نماز عید فطر و فطریه در دنیا مرسوم است، اظهار کرد: مازندرانی‌ها قبل از اقامه نماز عید فطر، فطریه خود را می‌پردازند.
رمضانی تصریح کرد: به این ترتیب که بزرگ‌تر خانواده مبلغی پول یا غذای روزانه را تعیین می‌کند و سپس این پول یا مواد غذایی در خانواده دست به دست شده و به نیازمندی که اغلب از اقوام یا همسایهها است اختصاص می‌دهند.
وی با بیان اینکه یکی از سنت‌های مازندرانی‌ها در روز عید فطر، پهن کردن سفره پذیرایی است، ادامه داد: مازندرانی‌ها پس ازاقامه نماز عید فطر، بر سر مزار درگذشتگان خود حاضر شده و اغلب سفره پذیرایی ساده‌ای پهن می‌کنند.
این پژوهشگر با اشاره به اجتماع بزرگ مازندرانی‌ها در روز عید فطر در مزار روستاها، خاطرنشان کرد: در عید فطر اهالی هر کجا باشند خود را به روستا رسانده و این اجتماع را شکل می‌دهند که البته امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و تاکید بر رعایت پروتکل‌های ستاد ملی کرونا، بهتر است اجتماع اینچنینی شکل نگیرد.
رمضانی با بیان اینکه بانوان مازندرانی از شب قبل برای روز عید فطر، حلوا می‌پزند، یادآور شد: پختن شیر برنج در روز عید فطر هم از دیگر سنت‌های این روز در مازندران است.
وی درباره دلیل پختن شیر برنج در روز عید فطر با اشاره به سنت "شیلان کشی"، گفت: شیلان کشی سنتی است که در باران‌خواهی، آفتاب‌خواهی و برداشت محصول انجام می‌شود، اهالی روستا هر آنچه دارند را برای پذیرایی استفاده می‌کنند و در مازندران به دلیل فراونی شیر و برنج، شیر برنج می‌پزند.
رمضانی خاطرنشان کرد: بر خلاف عید نوروز که دید و بازدید در منازل انجام می‌شود در عید فطر، دید و بازدید بر سر مزار درگذشتگان و با دستپخت بانوان مازندرانی است.
نظر شما