معضل ناتمام آسفالت شهر زنجان

طی سال های اخیر مشکلات مربوط به آسفالت معابر شهری در بیشتر شهرها، از جمله مسائلی بوده است که شهرداری ها با آن دست به گریبان بوده‌اند و در این میان شهر زنجان، محلات و مناطق مختلف آن همانند دیگر نقاط، از کیفیت پایین معابر شهری و به طور خاص کیفیت آسفالت خیابانهای اصلی و فرعی رنج می برد.

این در حالی است که همه ساله شهرداری زنجان مبلغ هنگفتی که حدود یک چهارم بودجه عمرانی شهرداری است را به خود اختصاص می دهد تا صرف ترمیم، لکه گیری، روکش آسفالت معابر و مکان های عمومی کند اما با وجود هزینه زیاد برای این موضوع وضعیت آسفالت نه تنها از کیفیت مطلوب برخوردار نیست بلکه هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق شهروندان این شهر را رها شده دانسته و خیابانهای آن را به غیرقابل تردد عنوان می‌کنند.

 به گفته برخی کارشناسان، طی بررسی های انجام گرفته عوامل متعددی از قبیل پایین بودن کیفیت مواد اولیه مورد استفاده در کارخانه آسفالت شهرداری، به روز نبودن و پایین بودن کیفیت ماشین آلات کارخانه آسفالت شهرداری و رعایت نکردن استانداردها هنگام تولید آسفالت موجب کاهش کیفیت آسفالت شده است.

کم توجهی به اصول اساسی در زیرسازی معابر و خیابان ها و به تبع آن کیفیت بد آسفالت ها، همه و همه دست در دست هم داده اند تا گشت و گذار در مسیرها و خیابان های شهر زنجان به حرکتی مارپیچ در مسیری ناهموار و پردست انداز به سان جاده های خاکی تبدیل شود.
هر فرد عادی نیز با گام نهادن در کوچه، خیابان یا معابر شهر، عمق بی توجهی نسبت به وضعیت عمران شهری در آن را متوجه می شود. کوچه ها و خیابان های شهر مملو از چاله و دست اندازهایی است که نه تنها هیچ اقدامی برای بهسازی آنها انجام نمی گیرد بلکه روز به روز نیز بر تعداد این ناهمواری و چاله ها که گاه به قواره چاه تبدیل شده، افزوده می شود.
از طرفی خیابان‌های شهر زنجان دچار فرورفتگی یا شکستگی آسفالت با چاله های کوچک و بزرگ با تکه های آسفالت کنده شده از سطح زمین هستند که گاه به راحتی منشا سوانح رانندگی هم می شوند.

این مهم را نباید فراموش کرد که بسیاری از خیابان های اغلب مناطق شهر زنجان از سال ها قبل بارها برای اجرای طرح های گازرسانی، فاضلاب، آب، مخابرات و برق، حفاری شده که نوار حفاری یا بدون ترمیم رها شده و یا بدون زیرسازی به شکل غیر اصولی ترمیم شده است.

رضا ۴۵ ساله یکی از رانندگان زنجانی وضعیت آسفالت معابر شهر را اسفناک توصیف کرد و گفت: تنها با گذر از یکی دو خیابان می توان شاهد آن بود که این وضعیت بغرنج رانندگان را نیز با مشکل جدی مواجه کرده است.
وی اضافه کرد: چاله های ایجاد شده در سطح خیابان ها و همچنین حفاری های انجام شده از سوی شرکت هایی چون آب و فاضلاب، مخابرات، گاز که بدون بهسازی رها شده است، جلوبندی خودروهای سواری را از بین برده است.

یک شهروند ساکن در یکی از شهرک های شهر زنجان نیز با اشاره به وضعیت نامناسب آسفالت محل زندگی خود گفت: مدتهای بسیار طولانی است که وضعیت آسفالت خیابان‌های این شهرک نامناسب است حتی با وجود روکش آسفالت هم به دلیل انجام نشدن زیرسازی مناسب و عدم استفاده از مواد مرغوب در تولید آسفالت این مشکلات مضاعف شده و هزینه ها نیز هدر می رود.

حسن بیگدلی اضافه کرد: مشکلات مربوط به چاله های خیابانها هنگام بارندگی نمود بیشتری می یابد و در تردد خودروها و عابران پیاده اختلال ایجاد می‌کند.

این شهروند زنجانی ادامه داد: با وجود هزینه های صرف شده، معضل آسفالت نه تنها در این منطقه حل نشده بلکه بر ابعاد آن نیز افزوده شده است.

یکی دیگر از شهروندان زنجانی نیز در این ارتباط ادامه داد: از شهرداری این شهر درخواست داریم برای خیابان های محله و معابر فکری اساسی داشته باشند.

منیر صادقلو افزود: عموم مردم از وضعیت نامناسب آسفالت خیابان های شهر به ستوه آمده اند و این شامل عابران پیاده و هم دارندگان خودرو است که هر روز با مشکل ناهمواری این خیابان ها درگیر هستند.

لیلا دیگر شهروند زنجانی نیز گفت: برخی اوقات و موقع خاص نهضت آسفالت ریزی در مناطق مختلف شهر از سوی شهرداری به ویژه در شهرک های اقماری انجام و نسبت به ترمیم آن اقدام می شود اما عمر این آسفالت ها بسیار محدود بوده و تنها با یک بارندگی دوباره وضعیت به قبل برمی گردد.

موضوع آسفالت اولویت شهرداری زنجان است

شهردار زنجان نیز در این ارتباط گفت: از برنامه‌های امسال مجموعه شهری رسیدگی به وضعیت آسفالت و برطرف کردن مشکلات در این زمینه است، چرا که از خواسته‌های بحق شهروندان است.

حبیب ملایی یگانه افزود: این کار به طور معمول با توجه به شرایط جوی این استان و مساعد شدن آن به ویژه با شروع گرمای تابستان در حد وسع انجام می گیرد.

وی اضافه کرد: اجرای روکش آسفالت از جمله این مسائل است که در این راستا نسبت به ترمیم نوارهای حفاری اقدام خواهد شد.

به گفته این مسؤول شهری، با توجه به اهمیتی که موضوع آسفالت و رفع نواقص آن دارد، در بودجه امسال ۳۴ میلیارد تومان به آن اختصاص یافته است.

این مسؤول خاطرنشان کرد: برای آسفالت ریزی در شهر زنجان تمهیدات لازم انجام و در این راستا برای اجرای آسفالت ریزی با بیش از ۱۵ پیمانکار قرار داد بسته شده است.

وی با اشاره به لزوم رعایت تکالیف و وظایف قانونی شهرداری در راستای صدور مجوزهای درخواستی از سوی شرکت های خدمات رسان و حفار نیز اظهار داشت: در سالجاری صدور هرگونه مجوز جدید برای عملیات حفاری در خیابان های شهر از سوی شرکت‌های مربوطه منوط به انجام تعهدات گذشته و جلب رضایت عمومی همشهریان است.

یگانه افزود: هم اکنون شرکت های خدمات رسان در شهر زنجان به لحاظ انجام عملیات اجرایی در بحث ترمیم نوارهای حفاری خیابان های سطح شهر، مشکلات عدیده ای را برای بازسازی معابر، ترمیم و لکه گیری آسفالت مناطق شهری ایجاد کرده است.

وضعیت آسفالت معابر شهر زنجان بیمار است

رییس شورای اسلامی شهر زنجان نیز در ارتباط با معضل آسفالت شهری زنجان ادامه داد: سخن اصلی شورا این است که با وجود اقدامات انجام گرفته شهرداری و مناطق شهری زنجان برای بهبود وضعیت آسفالت شهری، همچنان مشکل وجود دارد و به عبارتی دیگر باید گفت این حوزه بیمار است.

عباس راشاد افزود: هر چند متولیان امر در حوزه مدیریت شهری زنجان اقداماتی را برای معضل آسفالت شهری زنجان انجام داده اند، اما باید توجه داشت که برای این مشکل تاریخی باید یک نسخه واحد و اثربخش در نظر گرفت.

وی با اشاره به اینکه شورای شهر زنجان برای رفع این مساله پیشنهاداتی را ارائه کرده است، اضافه کرد: یکی موضوعات مطرح این است که از پیمانکاران و دیگر افراد در اجرای آسفالت ریزی شهری تعهد چندین ساله را اخذ کنند که در صورت بروز مشکل بلافاصله نسبت جبران و انجام تعهدات اقدام کنند.  

این عضو شورای اسلامی شهر زنجان ادامه داد: آسفالت ریزی شهری باید مبتنی بر تکنیک ها و تکنولوژی ها باشد و از طرفی بخش زیادی از آسفالت این شهر در فصول سرد سال به دلیل نمک پاشی از بین می رود که حذف این ماده و ترکیب جایگزین می تواند مشکل بوجود آمده در این بخش را برطرف کند.

وی اظهار داشت: موضوع دیگر اینکه استفاده از روش های کنونی در آسفالت ریزی شهر زنجان جوابگو نیست چرا که ترددهای بسیار و ترافیک بالا در خیابان های شهری به فرسودگی آن منجر می شود  بر این مبنا پیشنهاد می شود برای جایگزینی آن، از بتن غلتکی  RCCP  که در بسیاری از کشورها کاربرد دارد، استفاده شود.

راشاد افزود: با توجه به افزایش قیمت قیر طی سالهای اخیر و احتمال افزایش قیمت آن در آینده روسازی بتنی بسیار مقرون به صرفه تر از آسفالت بوده در صورتی که زیرسازی در لایه ها، مناسب و از  تراکم خوبی برخوردار باشد روسازی بتنی را می‌توان بر روی هر کدام از این لایه ها اجرا کرد.

به گفته این عضو شورای اسلامی شهر زنجان، عمر مفید این نوع بتن حداقل ۲ تا ۳ برابر آسفالت بوده، نداشتن مشکلات ناشی از نشست و هزینه های اجرای این روسازی نسبت به آسفالت به خصوص در مورد نگهداری و مراقبت بعد از اجرا بسیار پایین تر و مقرون به صرفه تر است.

وی اضافه کرد: بر این اساس در بافت تاریخی شهر برای خواناسازی مناطق از پیورهای رنگی و یا هر نوع روش دیگر بر اساس متقضیات می توان این معضل را حل کرد.

این عضو شورای اسلامی شهر زنجان با تاکید بر اینکه طی سال های گذشته و با تغییر مدیریت شهری هزینه های زیای صرف آسفالت زنجان شده است، ادامه داد: در این راستا باید پاسخگو باشند و برای انجام این کار مهم در مدیریت شهری برنامه واحد با راهکارهای تضمین شده ارائه کنند.

وی خاطرنشان کرد: سالانه بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد تومان بودجه شهرداری برای بهبود وضعیت آسفالت شهری زنجان هزینه می شود و با توجه به موقعیت جغرافیایی این شهر برنامه ریزی مدون و ارائه راهکارهای اصولی امری مهم و ضروری است.

نرخ آسفالت در شهر زنجان کاهش یافته است

معاون زیربنایی و حمل و نقل شهری شهرداری زنجان نیز در این ارتباط ادامه داد: طی سال های ۹۷ و ۹۸، نرخ آسفالت در شهر زنجان حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است.

سعید عباسی افزود: طبق برنامه ریزی ها در سال های ۹۵ و ۹۶ باید حدود ۱۰۰ هزار تن آسفالت در سطح معابر و خیابان های شهری، اعم از ترمیم و روکش انجام می گرفت که این رقم در سال به میزان ۶۰ درصد کاهش یافته است.

این مسؤول ادامه داد: در زمان حاضر ۲ کارخانه آسفالت در شهر زنجان وجود دارد که متاسفانه با تغییر مدیریت های شهری، آنگونه که باید و شاید مطابق با برنامه ریزی و انتظارات پیش نرفت و مشکلاتی را بوجود آورد.

عضو هیات علمی دانشگاه زنجان ادامه داد: امسال طبق برنامه ریزی ها مقرر شده ۱۰۰ هزار تن آسفالت ریزی در مناطق، معابر مختلف شهری زنجان انجام گیرد که امیدواریم این مهم درصورت مساعد بودن وضعیت جوی و آب و هوایی، رفع مشکلات اقتصادی و سایر شرایط لازم محقق شود.

وی اضافه کرد: بر این مبنا طبق اولویت بندی انجام گرفته، آسفالت ریزی در مناطق پرترد  شهری زنجان و سپس به تدریج در دیگر نقاط شهر و محلات نیز انجام خواهد شد.

عباسی با اشاره به وضعیت کنونی آسفالت شهری زنجان افزود: بر خلاف سیاه‌نمایی هایی که در خصوص وضعیت آسفالت شهری زنجان انجام می شود، از کیفیت قابل قبولی برخوردار بوده و عمر متوسط آسفالت‌های فعلی بالای ۱۰ سال است.

وی اظهار داشت: این در حالی است که برای مساحت حدود یک‌هزارو ۵۰۰ هکتاری شهر زنجان که محدوده و حجم زیادی را شامل می شود، آسفالت ریزی باید انجام گیرد که این مهم در آن  واحد امکان پذیر نیست.

به گفته این مسؤول سالانه باید ۱۵۰ هکتار آسفالت ریزی در شهر زنجان رخ دهد و در مدت  ۱۰ سال یکبار نسبت به تعویض آنها اقدام شود.

عباسی افزود: محدودیت منابع مانع انجام برنامه های مدون در این حوزه شده که برای رسیدن به ایده آل چاره ای جز تقویت منابع مالی نیست.

وی خاطرنشان کرد: در زمان حاضر کار آسفالت ریزی در مناطق مختلف شهر زنجان به واسطه ۱۸ اکیپ پیمانکاری به صورت شبانه روزی در حال انجام است که این روند تا زمانی که دمای هوای به کمتر از مثبت  ۱۰ نرسد، ادامه خواهد یافت.

مشکل کجاست؟

 رییس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر زنجان نیز در این ارتباط با اشاره به اینکه در خصوص کیفیت آسفالت مطالعاتی انجام گرفته است، گفت: بی گمان سوالات بسیاری از قبیل اینکه چرا کیفیت آسفالت ایرانی و روکش آن در خیابان ها تا این انداره نازل است، آیا آسفالت تولیدی کشور کیفیت لازم را ندارد، آیا پیمانکاران دقت لازم را در روکش کردن به کار نمی بندد و یا دلسوزی لازم را در این باره ندارند، آیا زیرسازی خیابان ها نامناسب است، آیا نکات فنی لازم برای آسفالت کردن رعایت نمی شود، آیا نظام مالی و مقرراتی پیمانکاری آسفالت کشور مشکل دارد؟ بوجود می آید.

منصور مرادلو افزود: بررسی ها نشان می دهد عمر مفید آسفالت در ایران به حدود سه سال می رسد، یعنی عمر آسفالت کشورهای پیشرفته چهار برابر ایران بوده و به عبارت دیگر هزینه ای که در ایران صرف می شود، چهار برابر کشورهای پیشرفته است.

وی اضافه کرد: برخی کارشناسان معتقدند که نظام ناسالم مالی و مقرراتی پیمانکاری، موجب کاهش کیفیت آسفالت تولیدی و روکش های آسفالت در خیابان ها و جاده های کشور می شود و این مساله در بخش های مختلف خود را نشان می دهد.

این مسؤول ادامه داد: پیمانکاران معتقدند که بودجه و هزینه در نظر گرفته شده برای انجام یک پروژه روکش آسفالت در قالب مناقصه واقعی نیست و بسیاری از پیمانکاران چون می خواهند حتما کار را بگیرند و برنده این مناقصه باشند، مجبورند به شرایط غیر واقعی تعیین شده تن دهند تاشرکت شان کاری برای انجام دادن داشته باشد.

وی اظهار داشت: به این معنا که سنگ اول بنا کج نهاده شده و همین سنگ کج موجب می شود ساختمان تا ثریا کج برود که البته این بخشی از ماجرا محسوب می شود و در این میان پیمانکارانی هم هستند که چون می خواهند به هر قیمت برنده مناقصه آسفالت باشند، قیمت را به نازل ترین حد ممکن اعلام می کنند، اما بعد از برنده شدن و زمانی که نوبت انجام کار و محاسبات می رسد، متوجه می شوند این کار برای آنان به صرفه نخواهد بود که به همین دلیل مجبور می شوند از مواد کم ارزش استفاده کنند، یعنی از کیفیت کار بزنند تا پروژه به سرانجام برسد.

رعایت نکات فنی از اصول مهم در آسفالت ریزی

این مسؤول ادامه داد: رعایت نشدن نکات فنی در کیفیت تولید آسفالت و روکش کردن موجب می شود، کیفیت آسفالت تولیدی و مصرفی کاهش یابد، به عنوان مثال برخی پیمانکاران بر این عقیده هستند که اختصاص نیافتن بودجه در فصل مناسب آسفالت ریزی، فصول گرم سال سبب می شود بر اثر سرما، آسفالت چسبندگی لازم را نداشته باشد.

وی اضافه کرد: همچنین چون آب قاتل آسفالت نیمه آماده و ریخته نشده است، عملیات آسفالت ریزی به هر قیمت، زیر بارش باران یا برف موجب می شود عمر مفید آسفالت استفاده شده در خیابان ها به کمتر از ۲۰ ماه کاهش یابد.

مرادلو افزود: بر اساس محاسبات فنی، فاصله کارخانه آسفالت سازی تا محل آسفالت ریزی نیز در کیفیت آن تاثیر بسزایی دارد، فاصله محل کارگاه تا محل آسفالت ریزی نباید بیش از ۲۰ کیلومتر باشد، چرا که در غیر اینصورت، آسفالت گرما و به دنبال آن چسبندگی خود را از دست دهد.

وی اظهار داشت: دمای آسفالت برای عملیات آسفالت ریزی و روکش، باید دست کم ۱۱۰ درجه سانتیگراد باشد، در حالیکه دمای برخی آسفالت ها به دلیل دور بودن مسیر به ۷۰ درجه سانتیگراد می رسد که پس از مدتی باعث از هم گسیختگی آسفالت می شود و در نهایت خرابی را به همراه دارد.