انتظامی: سینمای دهه ۹۰ را نمی‌توان همانند دهه ۷۰ مدیریت کرد

حسین انتظامی در گفت‌وگویی به نکات پراهمیت سیاست‌های سازمان و اتفاقات مربوط به مدیریت سینما در ماه های اخیر اشاره و توضیحاتی را ارائه کرد. وی از نحوه ورود به عرصه مدیریت سینما تا نوع نگاهی که در حمایت از جوانان در سینما دنبال می کند و بحث داغ تهیه کنندگان سینما و شورای صنفی نمایش پاسخ داد. انتظامی در این مصاحبه با اشاره به بهره گیری از تکنولوژی روز، یادآور شد از سیاست گذاری تا اجرای امور در سینما با بهره گیری از این امکانات کاراتر و شفاف تر خواهد بود و یادآور شد بسیاری از تحولات مدیریتی سینما و تصمیمات در این ماه ها با هدف روز آمد سازی نظام اجرایی براساس بهره گیری از این امکانات گرفته شده است.

لزوم وجود تنوع دیدگاه ها در سینما

وی در پاسخ به این سئوال که آیا در سیاست ها و برنامه‌های او زمان ورود به عرصه مدیریتی سینما برطرف کردن مشکلات برخی فیلم ها وجود داشته و آیا در این زمینه با وزیر فرهنگ صحبت هایی انجام داده بود، گفت: وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی اساسا چنین دیدگاهی دارند که همه تفکرات درحوزه فرهنگ و سینما حضور داشته باشند و به دلیل عمق فکری شان از وجود تنوع دیدگاه ها استقبال می کنند و به عنوان مقام سیاستگذار و مجری از این جریان حمایت می کنند. سیاست های کلی نظام هم همین است . بنابراین وقتی ما در چنین زمینه ای در حال مدیریت هستیم، پیرو کلیت حاکم پیش می رویم.

رییس سازمان سینمایی در پاسخ به اینکه آیا خود او نیز به عنوان یک شخص به لزوم این تنوع نگاه ها قائل است یا خیر چنین پاسخ داد: بله حتما اینطور است. حتی از جهت پسند شخصی هم اینطور نگاه می کنم که سخت گیری در حوزه فکر و اندیشه به گسترش ابتذال می انجامد.

وی تاکید کرد: همه این اعتقاد را دارند که طرفدار آزادی هستند، اما مهم این است که چقدر به این حرف عمل می کنند.

حمایت از ورود نسل جدید در زمینه تهیه کنندگی، کارگردانی و بازیگری

انتظامی در مورد ورود نسل جدید در سه عرصه کارگردانی و تهیه کنندگی و بازیگری به سینما و سیاست ها برای حمایت ها از این نسل گفت: سال گذشته جلسه ای با کارگردانان متولد بعد از انقلاب داشتم. این همه استعداد و خلاقیت در میان کارگردانان این نسل برایم جالب بود. در آن جلسه قول دادم چند کار باید برای آنان انجام دهم. از جمله مساله تهیه کنندگی. آنان این شکایت را داشتند که طی روند یافتن تهیه کننده و از سوی دیگر پیدا کردن سرمایه گذار به مشکلاتی می خورند که در نهایت اغلب مجبور می شوند از ساخت فیلم صرف نظر کنند. آنان خواهان این بودند تعدیلاتی در نظام تهیه کنندگی رخ دهد، و نیاز بود در این زمینه اصلاحاتی انجام شودکه نتیجه آن به تازگی منتشر شده است.

وی ادامه داد: فیلمسازان جوان به دنبال کارهای لوباجت اند، و گاه به اشتباه این تصور به وجود آمده که بیگ پروداکشن ارزش است، علاوه بر این به دلیل مناسبات غلطی که در سال‌های اخیر به وجود آمده هزینه تولید گاه بسیار بالا رفته است. به همین دلیل ما طرح لوباجت را دنبال کردیم. براساس این طرح اعلام شد فیلمسازانی که به دنبال ساخت فیلم خلاق باشند در سال ۱۳۹۸، از ۱۰ فیلم و در سال ۱۳۹۹، هم از۱۰ فیلم حمایت ویژه خواهدشد که البته در سال ۱۳۹۸ به دلیل اینکه طرح از نیمه سال اعلام شد، دو تا سه فیلم تولید شدند. امسال در تلاش هستیم تمامی ۱۰ فیلم مورد حمایت قرار گیرند.

انتظامی در مورد نوع کمک صورت گرفته نیز چنین توضیح داد: ما اعلام کردیم در ازای پیش خرید رایت نمایش خانگی این آثار ۳۰۰ میلیون تومان به آن ها کمک می کنیم. برداشت ما این است که خود این کمک کننده است. همچنین این عدد در سال ۱۳۹۹ اصلاح می شود. در ضمن اعلام ما چنین بود که اگر فیلمی در اولویت های سازمان سینمایی جای بگیرد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وارد جریان مشارکت در ساخت آن می شود و برای وام ۴ درصد آن را معرفی می کند. این وام عمدتا متعلق به فیلمسازان جوان است تا آنان سهم بیشتری در سینمای ایران پیدا کند.

تغییر شیوه نظارت ها در سینما

رئیس سازمان سینمایی درباره تفاوت مدیریت نظارتی سینما در دهه ۹۰ با دهه های گذشته چنین توضیح داد: واقعیت این است که در دهه ۹۰ نمی توان همانند دهه ۷۰ در سینما و عرصه های فرهنگی مدیریت کرد. تغییرات ایجاد شده در جامعه ودر زمینه تکنولوژی در اصل اجازه نمی دهد شیوه نظارت همانند گذشته باشد.

وی ادامه داد: وقتی شرایط عوض می شود باید مقررات هم تغییر کند. در پارادایم سابق نهاد سیاست گذار و دولت به استناد اسناد بالادستی و وظیفه اش چنین اعلام می کرد که شما باید مجوز بگیرد تا منتشر شوید، اما در پارادایم جدید وظیفه دولتها عموما صیانت از تولید است ودولت باید بگوید که اگر از طریق من عبور کنی من از اثر تو صیانت می کنم تا کپی اتفاق نیفتد. از این رو خالق اثر ترجیح می دهد به خاطر اینکه اثرش مشمول صیانت شود، از این مسیر عبور کند.

جزئیات آیین نامه تهیه کنندگی و لزوم عقب نشینی به نفع صنوف

انتظامی درباره آیین نامه تهیه کنندگی و شکل گیری تشکل واحد تهیه کنندگی چنین توضیح داد: شکل گیری تشکل واحد یک ضرورت است. این پیشنهاد هم برگرفته از مذاکرات خود تهیه کنندگان است. آنان معتقدند اگر یک صنف یکپارچه داشته باشند امکان اثرگذاری بیشتری دارند. باید به این نکته اشاره کنم که سیاست عمومی دولت و یا لااقل من این است که واگذاری اختیارات به صنوف اتفاق بیافتد، یعنی عقب نشینی به نفع صنوف. بنابراین اگر تشکل واحدی وجود داشته باشد، خیلی کارها را می توان به آنان واگذار کرد. تهیه کنندگان چند سال است که قصد دارند متحد شوند، اما به هر حال این روند هنوز به نتیجه نرسیده است و ما باید به تسریع این روند کمک کنیم .

مشاور ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد انتقاداتی که نظام نامه تهیه کنندگی صورت می گیرد، گفت: یکی از کارهایی که ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال می کنیم این است که وقتی می خواهیم مقرراتی بگذاریم خودمان را عقل کل نمی دانیم و بعد از رفت و آمدها و جلساتی که با فعالان داریم، متن پیش نویس را روی سایت می گذاریم و از همه خواهش می کنیم به ما کمک کنید اشکالاتی برطرف کنیم. در این میان برخی نظرات خود را حضوری اعلام می کنند و برخی در ایمیلی که در سایت گذاشته شد، دیدگاه خود را بیان می کنند. نظام نامه تهیه کنندگی هنوز رسمی نشده است.

رئیس سازمان سینمایی تاکید کرد: این نظام نامه بعد از دریافت نظرات مختلف نهایی و اعلام خواهد شد.

بازگشایی سینماها و اکران بعد از کرونا

رئیس سازمان سینمایی درباره زمان بازگشایی سالن های سینما و شروع نمایش فیلم ها گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد خود را برای زمان بازگشایی سینماها به ستاد ملی کرونا داده است. اگر شرایط در مورد بیماری کرونا همین روندی باشد که اکنون شاهد هستیم طی یکی دو هفته آینده سینماها باز خواهد شد، اما بسته به تغییر وضعیت بیماری، امکان تصمیم گیری تازه نیز وجود دارد.

وی ادامه داد: در زمینه سامانه فروش بلیت های سینما کارهای لازم را انجام داده ایم و فیلم ها مشخص و شرکت های پخش در جریان قرار خواهند گرفت، تا کارهای لازم را برای اکران انجام دهند.

انتظامی در مورد فیلم هایی که در این زمان اکران خواهند شد گفت: اولویت با فیلم هایی است که قرار بود اکران شوند و همچنین یکی دو فیلم جدید هم در جدول اکران جای می گیرد. در دوره پس از بازگشایی به دلیل وضعیتی که در این ماه ها وجود داشته باید فیلم های پرقدرتی روی پرده بروند تا همانند یک لوکوموتیو اکران را به حرکت درآورد.

وی در مورد جبران ضرر سینماها در مورد تعطیلی گفت: ما در این مدت توانستیم بخشی از ضررها را جبران کنیم. واقعیت این است که سینما فقط همان سالن سینما را شامل نمی شود، زنجیره ای را تشکیل می دهد که ما باید همه آن را می دیدیم. برای این موضوع از روزهای اول ستاد کرونا را از روزهای نخست تشکیل دادیم و تاکنون هشت نه جلسه داشتیم. در آن جلسه به اولویت هایی درباره فعالان سینما و سیاست گذاری ها در نظر داریم.

انتظامی در مورد مسائلی که در این جلسات مورد توجه قرار گرفته چنین توضیح داد: یکی از ویژگی های سینما این است که فعالان به شکل فصلی کار می کنند و بنابراین طی گفت و گو با خانه سینما سایتی تعیین شد که افراد در صورت نیاز، فرم خوداظهاری را تکمیل کنند تا به کمک آن اطلاعات کمک به افراد صورت بگیرد. اطلاعات آنان با اطلاعات ثبت شده از صنوف در خانه سینما تطبیق داده شد و ۱۷۰۰ نفر تعیین شدند و بسته های حمایتی از طریق خانه سینما در اختیار آنان قرار گرفت.

وی گفت: از طرفی ۲۱ فیلم برای اکران نوروزی آماده و متقاضی بودند، از میان این فیلم ها قرار بود هفت فیلم اکران شود، همه این فیلم های آماده به جهت معطل ماندن سرمایه شان برای گرفتن وام ۴ درصد معرفی شدند والبته حمایتهایی هم صورت گرفت و فیلم هایی هم در اکران آنلاین و شبکه نمایش خانگی قرار گرفتند، و در این حوزه با این حمایتها برنامه هر روز یک فیلم تحقق پیدا کرد. . این حمایت برای اکران آنلاین ۵۰ میلیون تومان بعلاوه ۱۰ میلیون تومان اگر امکان پخش تیزر در تلویزیون را دارا نباشند تعیین شد.

بهره گیری از فرصت اکران آنلاین

رئیس سازمان سینمایی درباره اکران آنلاین دیدگاه خود را چنین بیان کرد: اکران آنلاین یک ظرفیت جدید برای سینماست. ما درشرایط عادی نمی توانیم فیلم زیادی در طول سال بسازیم، زیرا محدودیت اکران داریم. وقتی تعداد تولیدات به بیشتر از ۱۰۰ فیلم می رسید سینماگران نگران وضعیت اکران می شدند، اما با اضافه شدن ظرفیت اکران آنلاین و اینکه این باور به وجود آمد که اکران آنلاین و پیوستن به شبکه VOD می تواند به کمک نمایش فیلم ها بیاید، امکان تولید بیشتری نیز برای سینمای ایران فراهم می شود.

انتظامی در پاسخ به اینکه آیا سیاست حمایت از اکران آنلاین از سوی سازمان سینمایی پیگیری می شود، گفت: بله حتما چنین است و همین طور ما بحث های حقوقی را هم در این زمینه پیگیری می کنیم. تا پیش از این وقتی فیلم ها ساخته می شد، رایت تلویزیون، دی وی دی و وی او دی داشت و حالا از نگاه من اکران آنلاین خود یک ظرفیت جداگانه است و باید به لحاظ حقوقی این موضوع بررسی وتقویت شود.

وی درمورد جلوگیری از دانلود فیلم ها گفت: به طور طبیعی راهکار آن یافته می شود. اگر دستگاه سیاستگذار بگوید وظیفه من این است که فیلم به طور غیرقانونی منتشر نشود، اتفاقا بیشتر پدری خود را نشان می دهد. با گسترش اکران آنلاین یکی از وظایف ستاد صیانت از آثار این است که همانند یافتن سرحلقه قاچاق فیلم های سینمایی، با همکاری پلیس فتا و دادستانی و سایر بخش های مرتبط و همچنین فیلتر کردن سایت های دانلود، مانع از این کار شود. و در همین مدت نیز این کار انجام شد.

انتظامی در مورد آماری که از فروش فیلم ها به صورت آنلاین وجود دارد، گفت: آمار با جزئیات فروش فیلم ها در مورد اکران عمومی در دسترس علاقه مندان و محققان وجود دارد، ومن از دوستان خواسته ام این وضعیت در مورد اکران آنلاین هم به وجود آید. باید داده کاوی درستی در این زمینه صورت بگیرد چون هم فعالان سینما و هم حتی جامعه شناسان و گروه های دیگر به این اطلاعات نیاز دارند. یکی دو تا از این فیلم هایی که اخیرا اکران آنلاین داشتند حتی فراتر از انتظار افراد خبره فروختند و این نکته مهمی است.

شورای صنفی نمایش و چالش هایی که با خواندن نظام نامه اکران برطرف می شود

انتظامی در مورد اهمیت صنف و مسائلی که درباره شورای صنفی نمایش مطرح شده بود، چنین پاسخ داد: اینکه صنف در اولویت قرار گیرد علاوه براینکه عقیده شخصی من است، سیاست عمومی وزارتخانه دولت است و علاوه بر آن عقل هم این روش را می پسندد. به همین جهت آن اختلافی که پیش آمد، من بلافاصله گفتم محل برگزاری جلسات شورای صنفی نمایش در خانه سینماست و آن مسیر باید دنبال شود. در حال حاضر نیز براساس برنامه های اعلام شده این موضوع دنبال خواهد شد.

مشاور ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره نظام نامه اکران نیز گفت: نکته ای که من در دو سه هفته گذشته مواجه شدم این بود که خیلی از افرادی که در مورد شورای صنفی نمایش صحبت می کردند اصلا نظام نامه جدید اکران را نخوانده بودند. مطابق این نظام نامه بسیاری از اختیارات سنتی که در ذهن ها در مورد شورای صنفی نمایش وجود دارد خود به خود به ماشین واگذار شده است.

وی این واگذاری امور به ماشین یا فرآیند الکترونیک کردن نظامان اجرایی از جمله جریان اکران را چنین توضیح داد: این موضوع برای من سئوال بود که جلسات روز یکشنبه که چهار پنج ساعت است و گاه به جلسات فوق العاده می رسد چه موضوعاتی را شامل می شود. کافی بود الگوریتم های آن ها شناسایی شود و به ماشین داده شود تا اساسا ماشین این را انجام دهد. همانند روشی که برای مجوزها کردیم. یکی از بحث های مرسوم بین صاحب فیلم و سینمادار در این جلسات بحث سانس های چرخشی بود. من به کرات وقتی با فیلمسازان آثار فرهنگی مواجه می شدم، می دیدم از این گلایه دارند که سینمادار در جریان سانسی چرخشی نوبت ظهر را به آثار آنان اختصاص می دهد و از چهار و شش بعد از ظهر فیلم سینمای باصطلاح بدنه را اکران می کند.

رییس سازمان سینمایی ادامه داد: در حال حاضر در سمفا یعنی سامانه مدیریت فروش و اکران فیلم ها راه حل این مشکلات دیده شده است. این سامانه دو کار انجام می دهد یعنی هم فروشنده بلیت را به چهار شرکت رسانده که زمینه رقابت ایجاد شود و بخش دیگر این سامانه مدیریت اکران است. یک پرده سینما بنا به قراردادش که در سمفا ثبت می شود می تواند دو فیلم و یا یک فیلم داشته باشد و اگر دو فیلم داشته باشد، باید یکی در میان فیلم را اکران کند، و سیستم اجازه جابجایی نمی دهد . آن نگرانی قبلی برطرف می شود و پس دعوایی دیگر رخ نمی دهد که پای بحث آن به شورای صنفی نمایش وارد شود.

انتظامی وظایف شورای صنفی نمایش را بعد از این تغییرات چنین برشمرد: ما دو شورای کارگروه صنفی نمایش و شورای عالی اکران را که در دولت تشکیل می شد در هم ادغام کردیم و مجموع وظایف آنان به پنج مورد رسیده است که از جمله آن تعیین سرگروه است که براساس این نظام نامه آن ادعای برخی مبنی بر سلطنت سرگروه ها نیز پایان می یابد و فیلم ها به شکل قرعه به سرگروه داده می شود، بحث کف فروش هم در سمفا دیده می شود. انتخاب فیلم ها از میان متقاضیان اکران هم براساس قرعه از سه گلدان فیلم های کمدی، فیلم های عام به معنای اجتماعی های پرفروش و بعدی که عنوان سایر دارد، صورت می گیرد. اصلی ترینوظیفه شورای صنفی با وجود سمفا این است که اگر اختلافی بین پخش و سینمادار باشد، در این شورا مطرح می شود. در اصل ۹۰ درصد اختلافات مرسوم به صورت اتوماتیک در این سیستم حذف می شود.

وی تاکید کرد: همانطور که در تولید تکنولوژی به کمک سینما آمده است، باید در اکران نیز از مزایای تکنولوژی به خوبی بهره مند شد.

رده بندی سنی فیلم ها از سرگرفته می شود

انتظامی رئیس سازمان سینمایی تاکید کرد مشکل ایجاد شده در مورد رده بندی سنی فیلم های سینمایی با قوه قضاییه برطرف شده است.

وی درباره سرنوشت رده بندی سنی فیلم های سینمایی که چندی پیش از سوی قوه قضاییه با چالشی رو به رو شده بود، گفت: این چالش برطرف شده است. ریشه آن هم به گروهی برمی گشت که این سوء تفاهم را به وجود آورده بودند که دولت می خواهد به فیلم های خلاف اخلاق با عنوان دادن رده بندی سنی مجوز دهد. در حالی که بحث اصلا چنین نبود.

رییس سازمان سینمایی در ادامه با اشاره به سازوکار شورای پروانه نمایش، شکل کار در کارگروه رده بندی سنی را چنین شرح داد: شورای پروانه نمایش براساس موارد قانونی به فیلمساز می گوید بخشی از فیلمش مجاز است در فیلم باشد یا نه، اما موضوع ما در بحث رده بندی سنی این است که بعضی موضوعات مغایرت قانونی ندارد، اما برای یک طیف خاص سنی نیازمند توجه است.

انتظامی درباره ۳۰ نفری که شورای رده بندی را تشکیل می دهند، گفت: در این شورا، جامعه شناس، روانشناس، فیلمساز، روزنامه نگار دیده می شود. این ترکیب فیلم را می بینند و می گویند این پلان یا سکانس برای چه سنی مناسب نیست و در نهایت لیست به فیلمساز داده می شود و به کارگردان گفته می شود اگر می خواهد فیلم بدون رده بندی سنی اکران شود این بخش ها باید حذف شود و اگر مایل به حذف نیست پس رده بندی اعمال می شود.

وی بازوی اجرایی رده بندی سنی را هم خود خانواده ها اعلام کرد و یادآور شد هدف از این طرح فرهنگ سازی است و قرار نیست نیروی خارجی ممانعت و محدودیتی برای نمایش فیلمها ایجاد کند. بلکه کمک به خانوادهاست.