انتظار هنرمندان صنایع دستی بافق از اقتصاد پساکرونا

برپایی نمایشگاه‌ های ملی و بازارچه‌های محلی عرضه صنایع دستی و یا مراکز فروش ثابت، یکی از راهایی بودکه فعالان و تولیدکنندگان صنایع دستی در دوران قبل از کرونا محصولات خود را به فروش می‌رساندند، اما امروز نه از نمایشگاه و نه از غرفه بازارچه شهرستان خبری است.

گردشگری، کویرنوردی، زیارت امامزاده عبدالله بن موسی الکاظم(ع) و برگزاری برخی مسابقات ورزشی هم به خاطر شیوع ویروس منحوس کرونا در بافق تعطیل و کارها با رکود اقتصادی مواجه شد و آثار هنرمندان که سوغات شهرستان و بیانگر فرهنگ، آداب و رسوم مردم منطقه در قرون اخیر است، بدون مشتری مانده و جا را بر تولید کنندگان تنگ کرده است.

مردم، برخی محصولات حصیری به ویژه بادبزن « اسمی» و نیز بعضی شرکت‌های خصوصی منطقه برای هدیه به کارکنان برتر خود و یا هنگام دیدار نخبگان و ایثارگران از منطقه و نیز پاسداشت مناسبت های ملی، از مراکز فروش خانگی یا کارگاه‌های کوچک صنایع دستی خریداری می‌کنند که این کارها آنها در مقایسه با گذشته بسیار ناچیز است.

انتظار هنرمندان از مسوولان

هنرمندان صنایع دستی بافق از مسوولان امر انتظار دارند، برای ایجاد بازار پایدار فروش محصولات چاره اندیشی کنند چرا که بخش عمده‌ای از  آثار صنایع دستی که توسط کارگاه‌های کوچک و یا خانگی این روزها تولید می‌شود، در کارگاه‌ها خاک می‌خورد زیرا هنرمندان توانایی برنامه‌ریزی برای ارایه محصول خود به بازارهای هدف را ندارند.

در این راستا بخش خصوصی می‌تواند با حمایت دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط از جمله اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با راه‌اندازی فروشگاه‌ها و مراکز عرضه، نقش و رسالت تاریخی و اجتماعی خود را در این مورد ایفا کنند و حلقه واسطی بین تولیدکنندگان و بازار فروش باشد.

خطر تعطیلی کارگاه های خانگی حصیربافی

یکی از بانوان هنرمند صنایع دستی بافق در گفت و گو با گزارشگر ایرنا گفت: اگر بازار فروش محصولات به ویژه صنایع حصیری فراهم شود با توجه به نخلستان منطقه، مشاغل خانگی رونق می‌گیرد و زنان بیشتری در این حرفه که میراث آبا و اجدادی آنهاست و با آن آشنا هستند به کار مشغول می‌شوند.

« خانم قائمی»، یکپارچه سازی فعالیت هنرمندان صنایع دستی شهرستان را خواستار شد و افزود: عرضه محصولات به صورت متمرکز یا در چارچوب نمایشگاه ملی و منطقه‌ای ، تنوع محصولات را معرفی می کند و برای مشتری جذاب و ارزش بیشتری دارد.

وی بیان کرد: در شرایطی که کشور درگیر بیماری کروناست و با تداوم تحریم های ظالمانه استکبارجهانی روبروست، فروش محصولات تقریبا به صفر رسیده و بیم آن می رود صنعت حصیربافی با وجود نخلستان‌های انبوه و دسترسی آسان به مواد اولیه از خانه‌های مردم و کارگاه‌های کوچک برچیده شود.

هنرمند دیگری با ابراز ناراحتی و گلایه از شرایط پیش آمده اظهار کرد: اغلب دامداران از شاخه ها و برگ های سرسبز و شاداب نخل برای خوراک دام استفاده می‌کنند و در چنین شرایطی تهیه صنایع حصیری با برگ زرد و خشک کیفیت تولید را به شدت کاهش می‌دهد.

فاطمه طالعی اضافه کرد: مسوولان چاره اندیشی کنند که خوراک دام از راه‌های دیگر تامین تا مواد اولیه از شاخه ها ، برگ ها و الیاف مرغوب درختان خرما استحصال شود.

عرضه شاخ و برگ مرغوب خرما در دیگر شهرستان ها و کمبود مواد اولیه  

هنرمند دیگری با توجه به ملاحظات فرهنگی و خانوادگی از ذکر نامش خودداری کرد و با ابراز تاسف اظهار کرد: شاخ و برگ مرغوب درختان خرما به بازار برخی شهرستان‌های استان یزد عرضه و ادامه این روند باعث کمبود مواد اولیه صنایع حصیری می‌شود.

به گفته او صنایع حصیری با نخل گره خورده و حرفه و میراث پیشینیان آنهاست که قرن‌ها با تولید محصولات متنوع هزینه های زندگی خود را به دست می‌آوردند، اگر به خاطر سود بیشتر شاخ و برگ خرما از شهرستان خارج شود شاهد افول این صنعت در منطقه خواهیم شد.

همچنین معصومه تفکری  دیگر هنرمند بافقی یادآور شد: گرچه توسعه و خلاقیت می‌تواند در پیشرفت عرضه محصولات حصیری موثر باشد اما بسته‌بندی و هدیه این محصولات نیز در دوران پساکرونا،می‌تواند در جذب مشتری و فروش مصنوعات، تاثیر بسزایی داشته باشد لازم است با اندیشه ،تدبیر و همکاری مسوولان صنایع دستی و همچنین پرداخت تسهیلات بانکی، در این راستا اقدامات لازم انجام شود.
وی افزود: برای تهیه همه محصولات که در اصطلاح محلی به «مُغی» معروف است، یعنی شاخ و برگ نخل ابتدا باید به تعداد مورد نیاز، شاخه‌های خرما تهیه و بعد از رنگ آمیزی، تمامی آن‌ها را در آب خیس کنند تا نرم شود و در موقع کار انعطاف لازم را داشته باشد.

هنرمندان حصیرباف بافق در انتظار وام های کم بهره هستند
تفکری ادامه داد: به طور طبیعی هر برگ از شاخه خرما دو نیمه دارد و بعد از جدا کردن این دو نیمه ، هر نصف برگ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کنند تا راحت تر در صنعت بافت محصولات حصیری کاربرد داشته باشد و برای این کار سوزنی را در برگ فرو می‌برند و به صورت طولی آن را می کشند و این عمل سه بار تکرار می‌شود.
وی از مسوولان ذیربط خواست تا با حمایت مالی و معنوی از این صنعت دیرینه و با پرداخت تسهیلات کم بهره و معرفی و بازاریابی، صنایع حصیری بافق بیشتر در سطح کشور معرفی و عرضه شود.

فعالیت هزار و ۲۰۰ هنرمند صنایع دستی در بافق 

همچنین رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بافق  با بیان اینکه هزار هنرمند در رشته حصیربافی شهرستان فعالیت دارند، گفت: تاکنون ۳۰۰ نفر آن‌ها شناسایی شدند که از این تعداد ۶ درصد مرد و بقیه زن هستند که زیرپوشش حمایت‌های این اداره قرار دارند.

وی مجموع رشته های صنایع دستی بافق را بیش از ۲۰ مورد ذکر کرد و یادآور شد: تعدادی از آنها منسوخ شد و درصدد احیای برخی رشته ها هستیم اما رشته های معروف فعال آن  مس،پته دوزی و گلیم بافی است که تعداد فعالان این رشته ها حدود ۲۰۰ تن هستند.  

لیلا رنجبر با تبریک هفته صنایع دستی ( ۲۰ الی ۲۶ خرداد) افزود: برپایی نمایشگاه‌های ملی و محلی به مناسبت‌های مختلف با وجود کمبود اعتبار، حصیربافی در مدارس برای آشنایی دانش آموزان با این صنعت و برندسازی صنایع دستی شهرستان از مهمترین اقدامات میراث فرهنگی در سال ۹۸ است.

وی، نبود فروش صنایع دستی این منطقه را همانند سایر نقاط کشور ناشی از تاثیر شیوع بیماری کرونا دانست و بیان کرد: تهیه تمبر صنایع حصیری، آموزش ۲۰۰ فعال این عرصه در سال ۹۹ ، برگزاری آزمون فنی و حرفه‌ای حصیربافی در بافق( قبلا در بندرعباس انجام می شد)، بیمه هنرمندان و محصولات صنایع دستی برای رفع دغدغه آنها، پیشنهاد دریافت ۶ باب مغازه در میدان خان برای عرضه صنایع دستی با رعایت نکات بهداشتی و فاصله گذاری فیزیکی از مهمترین برنامه‌های امسال است.

علاقه جوانان بافق به فراگیری آموزش حصیربافی 

به گفته رنجبر آموزش صنایع دستی مورد اقبال دختران و پسران بافقی است و علاقه مند حضور در کارگاه آموزشی هستند اما فعلا فضای مناسبی برای این امر وجود ندارد.

وی ادامه داد: اگر شهرداری همکاری کند از اراضی تملیکی خود زمینی در اختیار این اداره قرار دهد تا به سبک سنتی این کارگاه راه اندازی شود که این موضوع در دستور کار سال ۹۹ قرار دارد.

به گفته این مسوول، ایجاد شهرک صنایع دستی،  اعطای تسهیلات ارزان قیمت به ۱۵ هنرمند فعال ، پرداخت وام از سوی بنیاد برکت به فعالان این عرصه، مرمت مغازه‌های میدان خان و تبدیل آن به مجموعه صنایع دستی و یکپارچه سازی فعالیت هنرمندان، برپایی نمایشگاه ملی و منطقه‌ای در بافق ، شرکت هنرمندان حصیرباف این شهرستان در نمایشگاه‌های ملی و ایجاد دکه های پیشخوان صنایع دستی در سالن انتظار و محل‌های مناسب ایستگاه راه آهن بافق به منظور معرفی بیشتر آثار هنرمندان از دیگر اقدامات میراث فرهنگی در سالجاری است.

وی مشکلات هنرمندان صنایع دستی را برشمرد و از مسوولان شهرستان همکاری برای رفع مشکل آنها ، کمک به رونق تولید و بازار عرضه محصولات این حوزه را خواستار شد.

رنجبر ادامه داد: برای معرفی بافق باید جاذبه‌های مختلف فرهنگی، طبیعی، تاریخی و هنری  شهرستان به دیگران معرفی شود که در این بین جاذبه‌های هنری اهمیت زیادی دارد که مهمترین آن صنایع و هنرهای دستی است که همواره مورد توجه افراد و گردشگران قرار دارد.

شرایط هنرمندان سایر رشته های بافق  همانند فعالان صنعت حصیربافی تحت تاثیر بیماری کرونا قرار دارد.

وجود تنوع در صنایع دستی بافق 

شهردار بافق هم به ایرنا اظهار کرد: تنوع صنایع دستی شهرستان ، عامل مهمی در جذب گردشگر و علاقه‌مندان به این هنر ظریف و لطیف است.

سیدعلی نوروززاده افزود: صنایع دستی، آشنایی با میراث ناملموس و ملموس فرهنگی و میراث نیکان ماست که باید پاسداری  شود.

وی ابراز امیدواری کرد که روز به روز شاهد رونق ، پیشرفت و توسعه صنایع دستی شهرستان باشیم و بتوانیم این هنر را به عنوان یک برند در زمره صنایع ملی و جهانی به ثبت برسانیم.

 اختصاص مکانی برای آموزش صنایع دستی در مجموعه خانه فرهنگ، تخصیص بخشی از محور تاریخی میدان خان به نمایشگاه صنایع دستی، ایجاد محلی برای دکه پیشخوان صنایع دستی در ایستگاه راه آهن و برپایی بازارچه صنایع  دستی برای فعالان این عرصه  از مساعدت شهرداری در راستای رونق این صنایع است.

علاقه بیشتر گردشگران به صنایع دستی  

همچنین رییس شورای اسلامی شهر بافق گفت: صنایع دستی میراثی گران‌بها از گذشتگان است باید همواره به آن افتخار کنیم زیرا در طول تاریخ منشا تولید محصولات هنری ارزشنمند و ایجاد اشتغال پایدار بود.

حسن محمدی ،میدان تاریخی خان بافق را مرکز ثقل صنایع دستی از قبیل آهنگری، ابزار کشاورزی در گذشته نه چندان دور و حصیر بافی دانست و افزود: این میدان قصه های زیادی در سینه دارد و با تاریخ ایرانی -اسلامی این مرز و بوم گره خورده و نسل امروز را به فرهنگ و آداب رسوم گذشتگان پیوند می‌دهد.

وی ادامه داد: گردشگر زمانی که وارد شهری می‌شود برای آنکه ذهنیت و شناخت خود را از آن منطقه تکمیل کند، به سراغ هنرهای دستی منطقه می‌رود تا با تهیه آن به عنوان سوغات و یادگاری به همراه خود ببرد.

وی در مورد پیگیری رفع مشکلات مطرح شده از سوی خبرنگار ایرنا به نقل از رییس میراث فرهنگی قول پیگیری داد و گفت: باید تشویق کنیم تا جوانان شهرستان به سمت و سوی فعالیت‌های عرصه صنایع دستی سوق پیدا کنند تا بخشی از بیکاری رفع شود.

وجود سه هزار و ۴۰۰ هکتار نخلستان و ظرفیت آن برای توسعه حصیربافی 

سطح زیرکشت نخلستان در شهرستان بافق سه هزار و ۴۰۰ هکتار است که باغ های جدید خرما با ارقام اصلاح شده و با استفاده از ارقام بومی در این شهرستان در حال توسعه کمی و کیفی است.

بافق مهمترین تولید کننده خرمای استان یزد است که سالانه  نزدیک به پنجهزار تن خرمای بومی، کبکاب، زاهدی، پیارم و مضافتی در این شهرستان تولید و به بازار مصرف عرضه می شود.

حصیربافی، پادری، بادبزن، جارو ،ساخت کلاه حصیری، پادری، سبد و ریسمان از مهمترین صنایع دستی است که مواد اولیه آن از مشتقات الیاف خرما تامین می شود.

مرکز شهرستان ۵۰ هزار نفری بافق در فاصله ۱۱۰ کیلومتری جنوب شرق شهر یزد قرار دارد.

همچنین سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: تاکنون ۱۷۷ هزار و ۹۳۸ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده اند و با فوت ۸۱ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد افراد متوفی به هشت هزار و ۵۰۶  تن رسیده است.

سیما سادات لاری دیروز( چهارشنبه )اظهار کرد: از روز قبل تا ظهر  ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲ هزار و ۱۱ بیمار جدید مبتلا به کووید - ۱۹ در کشور شناسایی شدند که ۸۱۱ بیمار مربوط به موارد بستری است.

وی افزود:  تاکنون ۱۴۰ هزار و ۵۹۰ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند که تاکنون یک میلیون و ۱۵۱ هزار مورد آزمایش تشخیصی در کشور انجام شده است.

لاری با اظهار اینکه  وضعیت خوزستان همچنان در حالت قرمز و ۶ استان نیز در وضعیت هشدار قرار دارد  ادامه داد:  کردستان، خوزستان و کرمانشاه در وضعیت قرمز و سیستان و بلوچستان، کرمان، آذربایجان شرقی، اصفهان و یزد در وضعیت هشدار قرار دارند.

سخنگوی وزارت بهداشت گفت: راهبرد اصلی وزارت بهداشت، قطع زنجیره انتقال عفونت برای کنترل ، مدیریت و شکست کووید - ۱۹ است. مردم از تجمع غیرضروری و سفرها خودداری  و در فضاهای عمومی از ماسک استفاده کنند.