هنرمندان بومی در سالیانی نه چندان دور در شهرستان کاشمر در عرصه فرت بافی، گلیم، جاجیم و حوله‌بافی سنتی، ساخت پاپوش‌های سنتی، رودوزی‌های سنتی، معرق‌کاری و بسیاری دیگر از صنایع‌دستی فعال بودند تولیداتی که با هنر دست و ذکاوت انسان می توانند نقش عمده ای در صادرات غیرنفتی کشور داشته باشند و در شرایط تحریم به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کنند.
نبود حمایت از صنایع دستی مهم ترین مشکل هنرمندان
یکی از هنرمندان عرصه صنایع دستی کاشمر که در رشته فرت بافی فعالیت دارد از بی‌توجهی هایی که باعث فراموشی برخی از رشته‌های صنایع‌دستی شده گله داشت.
اعظم ناصری گفت: پیش از این هنر فرت بافی در منطقه ترشیز به‌ویژه کوهسرخ رونق فراوانی داشت و در یکی دو سال اخیر خود من زمینه آموزش ۱۵۰ نفر را در زمینه هنر فرت بافی فراهم کرده ام اما فعالیت فصلی و انجام کارهای هنری در کنار سایر فعالیتها و کارهای کشاورزی باعث بی‌رونقی این هنر می‌شود.
وی افزود: هم‌اکنون فقط ۱۵ نفر در کاشمر دارای کارگاه و فعالیت مستمر در زمینه فرت بافی هستند هرچند بازار فروش این محصول در منطقه و کشور مورد استقبال قرار گرفته است.
این هنرمند فرت باف گفت: هر شخص می‌تواند با فرت بافی روزانه حدود پنج‌متر پارچه تولید کند و کسانی که برای ما تولید می کنند بر اساس متراژ تولید دستمزد دریافت می‌کنند لذا کسانی که وقت بیشتری برای تولید صرف می‌کنند درآمد بیشتری هم دارند
ناصری افزود: با شروع بیماری کرونا سهل‌انگاری کردیم و تولیدات فرت بافی کاهش یافت در صورتی که افرادی که در منزل خود کارگاه داشتند می‌توانستند تولیدات بیشتری داشته باشند.
وی ادامه داد: هم‌اکنون مشتریان، به صورت حضوری و اینترنتی درخواست خرید این تولیدات را دارند اما ما در زمینه بسته‌بندی مشکلاتی داشتیم که با برندسازی کالای خود، تا حدودی این مشکل را حل کرده‌ایم.
این هنرمند فرت باف گفت: هم‌اکنون محصولات فرت‌بافی منطقه توسط مشتریان در سراسر کشور به فروش می‌رسد و حتی این محصول در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هم عرضه شده است.
ناصری افزود: قیمت بالای مواد اولیه و هزینه زیاد حمل این مواد باعث شده سرمایه اولیه زیادی نیاز داشته باشد درصورتی‌که دستمزد هنرمندان فرت باف در طول یک سال یکنواخت است و افزایشی نمی یابد.
وی ادامه داد: فرهنگ استفاده از صنایع‌دستی در جامعه مغفول است و متأسفانه تولیداتی که ما داشته‌ایم فقط برای منطقه و کشور خودمان بوده است و برای ارائه محصول به خارج از کشور توجهی نداشته‌ایم و البته در صورت حمایت از هنرمندان صنایع دستی آنها می‌توانند تولیدات بیشتری برای فروش در بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند.
این هنرمند گفت: با وجود حمایت‌های میراث فرهنگی برای برگزاری کلاس‌های مختلف صنایع‌دستی، این عرصه برای مردم شناخته‌شده نیست.
ناصری افزود: آنچه ما یاد گرفته‌ایم بر اساس تجربه‌مان از تولید بوده است و متأسفانه برای کسب اطلاعات، هم‌اندیشی بین سایر هنرمندان صورت نگرفته و برای نوآوری بیشتر تلاش نشده است.
یک تولید کننده مصنوعات چرمی اعم از کیف و کفش هم گفت: متاسفانه مواد اولیه گران است و این امر باعث بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات صنایع دستی می شود و با بالارفتن قیمت، مردم رغبت به خرید این مصنوعات دست ساز را ندارند.
مریم وفادار افزود: هنرمندان کارآفرین هم اغلب مایلند نیروهایی را با کمترین حقوق و دستمزد به کار بگیرند و همین باعث می شود کسی علاقه ای به فراگیری هنر و صنایع دستی نداشته باشد.
وی ادامه داد: نبود بازار مناسب و عدم بسته بندی شکیل صنایع دستی منجر به این امر شده که نتوانیم صنایع دستی متنوع خود را به سایر مردم جهان بشناسانیم.
او اضافه کرد: هیچ تضمینی برای وجود بازار فروش صنایع دستی نداریم و همواره نگرانیم همان حداقل تولیداتمان به فروش برود که سرمایه‌مان بازگشت کند و متضرر نشویم.
خانه صنایع‌دستی کاشمر یاریگر هنرمندان در زمینه تولید و فروش
رییس اداره میراث فرهنگی کاشمر هم در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: در کاشمر رشته‌های تولیدات چرمی، فرت بافی، عروسک‌سازی، معرق‌کاری، رودوزی سنتی و سفالگری بیشترین فعالیت را دارند و در صدد احیای برخی رشته‌ها از جمله بافت گلیم، زیلو و پلاس، حصیر و گیوه هم در منطقه هستیم.
رضا یوسفی افزود: هم‌اکنون ۱۵۰ نفر در کاشمر دارای پروانه تولید انفرادی و کارگاهی صنایع‌دستی هستند و در این رشته‌ها هزار و ۲۰۰ نفر فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: کاشمر جزء شهرهایی است که فعالیت صنایع دستی در آن مدون شده و هنرمندان این عرصه شناسایی شده اند و در زمینه آموزش نیز در سالهای اخیر سه دوره تخصصی برندسازی و شبکه سازی صنایع دستی در کاشمر برگزار شده است.
رییس اداره میراث فرهنگی کاشمر گفت: در سال ۱۳۹۷ تسهیلاتی به مبلغ ۶۷۰ میلیون تومان به صنایع دستی کاشمر اختصاص یافت که در سال ۹۸ مرحله نخست این تسهیلات به میزان ۳۰۰ میلیون تومان جذب شد و علیرغم اختصاص ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات در نوبت دوم به دلیل شیوع بیماری کرونا پرداخت این تسهیلات فعلاً متوقف شده است.
یوسفی با بیان این که به دنبال برندسازی گروهی برای تولیدات خاص هنرمندان هستیم افزود: با راه‌اندازی خانه صنایع هنرمندان می‌توان تولید، فروش و آموزش را به‌صورت حرفه‌ای دنبال کرد و کاشمر به‌عنوان سومین شهر استان پس از مشهد و تربت‌جام دارای خانه صنایع‌دستی می شود.
وی اضافه کرد: در سال جهش تولید با همکاری شهرداری کاشمر راه‌اندازی بازارچه فروش صنایع‌دستی را در برنامه داریم همچنین تلاش می کنیم با همکاری و عقد تفاهمنامه با مؤسسات و صندوق‌های قرض‌الحسنه، مشکل سرمایه در گردش کارگاه‌های صنایع‌دستی را برطرف کنیم.
رییس اداره میراث فرهنگی کاشمر گفت: همان‌طور که در حوزه گردشگری سرمایه‌گذار داشته‌ایم امیدواریم در حوزه صنایع دستی فعال نیز با حمایت سرمایه‌گذاران موفقیت‌های بهتری کسب کنیم.
یوسفی افزود: با همکاری بیمه سازمان روستایی و عشایری از سال ۹۶ هنرمندان صنایع‌دستی با کمترین هزینه بیمه از حقوق بازنشستگی برخوردار شده‌اند و برای حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی در رشته‌های معرق، قلم‌زنی، سفالسازی و خاتم‌کاری این افراد از بیمه تامین اجتماعی با ۶۰ درصد تخفیف بهرهمند می‌شوند.
وی ادامه داد: با همکاری مدیریت زندان کاشمر هم توانستیم افرادی را با صنایع‌دستی آشنا و تولیدات آنها را به بازار ارائه دهیم.
وی اضافه کرد: طی سالهای اخیر، پایه شعارها به سمت تولید است لذا اگر ما همت بیشتری انجام دهیم صنایع‌دستی و گردشگری این شهرستان با توجه به ظرفیت و پتانسیلش در راستای تحقق شعار جهش تولید می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
کاشمر در فاصله ۲۲۸ کیلومتری جنوب غرب مشهد قرار دارد.
نظر شما