ایران به عنوان همسایه عراق همواره در لحظات سخت همراه این کشور بوده است. به اذعان بسیاری از ناظران مسائل منطقه و حتی دولتمردان عراقی جمهوری اسلامی ایران همواره برای ایجاد صلح وثبات و امنیت در عراق تلاش های فراوانی کرده است و در جنگ با داعش ایران در کنار عراق ایستاد. با این وجود و در حالی که ایران در مبارزه با داعش از هیچ نوع کمکی به دولت و ملت عراق دریغ نکرد، اکنون یک مقام آمریکایی در سخنانی مغرضانه ادعا کرده که ایران در کنار داعش چالش حکومت عراق است. همزمانی این ادعا با گفت و گوهای راهبردی میان آمریکا و عراق سمت و سوی اهداف و خواسته‌های آمریکا از دولت عراق را به نوعی نشان می‌دهد.
مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفت و گو با شبکه اسکای نیوز عربی ادعاهایی واهی علیه ایران مطرح کرده است او گفته که سیاست فشار حداکثری علیه تهران تنها به دلیل سلاح هسته ای نیست. این مقام‌آمریکایی مدعی شده است که داعش تنها چالش عراق به شمار نمی‌رود و آن چه آن را فعالیت‌های شرارت آمیز ایران می‌خواند را نیز یک چالش دیگر برای این کشور عنوان کرده است.
اورتگاس مدعی شده که ایران به دنبال این است که عراق را به یک کشوری تبدیل کند که بر آن سیطره داشته باشد و حمایت‌های ایران از شبه نظامیان در عراق باعث ایجاد بی‌ثباتی در این کشور شده است. هدف اصلی ایران در حمایت‌هایش از شبه نظامیان در عراق این است که مذهب را تقویت کند و در میان ملت عراق شکاف ایجاد کند.
نقش ایران در سقوط داعش
زمان حمله داعش به موصل و سقوط این شهر هنگامی آمریکایی‌ها درخواست کمک عراق را رد کردند و منتظر سقوط بغداد بودند، ایران امکانات خود را در اختیار دولت این کشور گذاشت.
اگر چه آمریکایی‌ها بر اساس توافقنامه راهبردی – امنیتی خود با عراق متعهد به دفاع از این کشور بودند اما با آوردن بهانه‌های واهی و پیش شرط گذاشتن از انجام هر گونه اقدامی برای کمک به عراق سرباز زدند. علاوه بر این آمریکا قراداد فروش هواپیمای جنگی به عراق را نیز متوقف کرد و حتی برای درخواست نخست وزیر وقت عراق برای بمباران ستون های داعش که به سمت بغداد سرازیر بودند اهمیتی قائل نشده و از هر گونه اقدامی در اجرای تعهدات خود خودداری کردند.
این در حالی بود که جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا و بدون هیچ گونه پیش شرطی، به عنوان نخستین کشور با اعزام مستشاران خود به کمک دولت و ملت عراق شتافت و از هیچ کمکی در این زمینه دریغ نکرد.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که دور نخست گفت و گوهای راهبردی میان آمریکا و عراق که روز پنجشنبه ۲۲ خرداد برگزار شد، دو طرف با بررسی مناسبات اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی میان دو کشور بر پایبندی خود به توافق نامه دوستی و همکاری میان واشنگتن و بغداد تاکید کردند.
در بیانیه پایانی دور نخست این مذاکرات با برشماری برخی همکاری‌ها، تاکید شده است که با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر در دور کردن تهدیدات گروه تروریستی داعش، ایالات متحد آمریکا در ماه‌های آینده به کاهش شمار نیروهای خود در عراق ادامه خواهد داد.
به گفته «احمد الصحاف» سخنگوی وزارت امور عراق، بر اساس بیانیه مشترک، آمریکایی‌ها در این گفت‌وگو بر آمادگی خود برای خروج مرحله‌ای نیروهای خود از خاک عراق و با هماهنگی بغداد تأکید کردند. خروج نیروها با هماهنگی صورت خواهد گرفت تا طرح پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای خارجی از جمله آمریکایی ها از خاک این کشور به طور کامل اجرا شود.
اگرچه متئو تولر سفیر آمریکا در عراق اعلام کرد که گفت و گوی راهبردی بین آمریکا و عراق به همکاری امنیتی محدود نخواهد شد و شامل بخش‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی نیز خواهد بود اما چنین چیزی به نظر بعید می‌رسد به احتمال زیاد، مذاکرات بین بغداد و واشنگتن به دستیابی به ساختاری حقوقی برای ادامه حضور نیروهای آمریکایی در عراق محدود خواهد شد.
البته این احتمال وجود دارد که آمریکا بار دیگر به کشوری با بیشترین نفوذ سیاسی در عراق تبدیل شود. آمریکا قصد دارد توافقنامه‌ای درازمدت با عراق امضا کند که برای دولت‌های بعدی این کشور نیز الزام‌آور باشد. اما در شرایطی که آمریکا تلاش می‌کند بغداد را با تحریم‌های خود علیه ایران همسو کند عراق توافقنامه اتصال شبکه برق دو کشور به مدت دو سال دیگر تمدید کرد.
احتمالا علاوه بر اخباری که از مذاکرات راهبردی آمریکا با عراق منتشر می شود، توافقات دیگری هم بین دو طرف صورت خواهد گرفت. در این بین این نکته باید مد نظر مذاکره‌کنندگان عراقی قرار گیرد که در گذشته نه چندان دور و زمانی که دولت و ملت عراق درگیر یکی از سخت‌ترین مبارزات با گروه‌های تروریستی تکفیری بودند، دولت آمریکا به‌آنها پشت کرد. این تجربه و نوع مواجهه آمریکا با نهادها و توافقات بین المللی نشان می‌دهد که اصولا نباید به عملی شدن تعهدات آمریکا خوشبین بود.
به هر حال ترامپ این روزها به شدت در عرصه داخلی تحت فشار است و به هر نحو می‌خواهد کارنامه موفقی از عملکرد خود بویژه در قبال وعده‌های انتخاباتی ارائه کند و هیچ بعید نیست بعد از موفقیت در انتخابات و با تغییر شرایط تعهدات خود را از یاد ببرد.
هدف دیگری که ترامپ و دولت وی در عراق آن را دنبال می‌کند و احتمالا در این توافق هم چنین هدفی را پیگیری می‌کند، مقابله با نفوذ ایران در عراق است با این حال آنچه نادیده گرفته میشود این است که دو ملت ایران و عراق علائق و علقه‌های قوی برای همبستگی دارند به طوری که حتی صدام به عنوان یکی از ضدایرانی‌ترین شخصیت‌هایی که قدرت را در عراق در اختیار داشت نتوانست رشته‌های پیوند دو ملت را از هم جدا کند
نظر شما