ایران‌ستیزی دولت آمریکا چه دستاوردهایی برای این کشور داشته است؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در مراسم افتتاحیه‌ اجلاس حمایت از صهیونیست‌ها (AJC) بر ادامه روابط مستحکم با تل آویو تاکید کرده و گفته است که سیاست فشار بر ایران را ابه‌دلیل آنچه که دنبال کردن برنامه‌ تسلیحات هسته‌ای نامید، ادامه می‌دهیم.

او گفت: ما فشار بر ایران را تا زمانی که این کشور رفتار معمولی از خود نشان دهد و از تهدید همسایگان خود دست بردارد، ادامه می‌دهیم.

 این مقام آمریکایی با اشاره به حمایت ایالات متحده از رژیم صهیونیستی و روابط مستحکم آمریکا و تل‌آویو اظهار کرد که کشورش اجازه دستیابی ایران به بمب اتمی را نمی‌دهد. این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده به دنبال ساخت سلاح اتمی نبوده و نیست.

او با اشاره به مقابله آمریکا با یهودستیزی در جهان گفت: هیچ‌جایی مقابله ما با یهودستیزی روشن‌تر از این نبود که ما، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان دولت شماره یک حامی یهودستیزی در جهان معرفی کردیم.

بیش از دو سال از آغاز کارزار فشار حداکثری بر ایران می‌گذرد اما ایالات متحده تاکنون دستاوردی از این سیاست خصمانه خود نداشته است. تحلیل محتوای اظهارات این مقام‌آمریکایی نشان دهنده دو موضوع محوری به عنوان موضوع و دلیل تحریم‌ها و فشارها علیه ایران است برنامه هسته‌ای و یهودستیزی دو کلید واژه ای است که پمپئو در اظهارات خود بر آن تاکید کرده و در نهایت استنتاج کرده که ایران باید "رفتار معمولی" از خود نشان دهد.

در زمینه این ادعاها توجه به چند نکته ضروری است؛

نخستین موضوع اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران تاثیری در تغییر سیاست‌های ایران نداشته است و آمریکاییها همچنان یک سیاست شکست خورده را پیگیری می کنند.  این تحریم‌ها در حقیقت اوضاع را بسیار بدتر و مذاکره بر سر یک توافق بهتر با ایران را سخت‌تر کرده‌اند. دو سال پیش، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و وعده داد که فشار حداکثری علیه ایران در مقایسه با باقی‌ماندن در برنامه جامع اقدام مشترک پیامد بهتری را رقم خواهد زد.

تحریم‌های وضع‌شده توسط دولت آمریکا اگر چه وضعیت اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرده است اما نتوانسته‌ سیاست‌های ایران را تغییر دهد. اتفاقا این تحریم‌ها ایران را به سمت اصلاحاتی در حوزه اقتصادی سوق داده است و ایران تلاش کرده از ظرفیتهای دیگر مانند صادرات غیرنفتی و خدمات فنی مهندسی و سایر ابزار ها استفاده کند. صادرات غیرنفتی ایران در سال گذشته به ۴۱.۳ میلیارد دلار رسید که برای اولین بار در تاریخ مدرن ایران از صادرات نفت پیشی گرفته است.

مقامات ایران مانند سایر کشورهای وابسته به نفت مدتهاست در مورد اهمیت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی صحبت می‌کنند. ولی نیاز ایران برای تغییر به‌سمت یک اقتصاد غیرنفتی پس از وضع دوباره تحریم های آمریکا در نوامبر ۲۰۱۸ ضروری بود. تغییر سیاست با رونق تولید، در بخش خصوصی در حال اجراست. طی یک دهه گذشته، شرکت‌ها کم‌کم به این فکر افتاده‌اند که پا را فراتر از بازار بزرگ داخلی ایران قرار دهند و انواع متنوعی از کالاها را به بازارهای بیشتری صادر کنند. در واقع سیاستهای ضد انسانی ترامپ باعث شده  اقتصاد ایران در مسیر و ریل گذاری جدیدی قرارگیرد.

خروج آمریکا از برجام و فشار حداکثری علیه ایران نه تنها دستاوردی برای ایالات متحده نداشته بلکه تبعات بسیاری نیز به دنبال داشته است. ایران پس از خروج آمریکا از برجام، به مدت یک سال با طرف‌های اروپایی در جهت یافتن راهکاری برای برقراری روابط اقتصادی گفت و گو کرد و از تمام مفاد برجام تبعیت کرد اما به نتیجه نرسیدن این تلاش ها باعث شد ایران کاهش تعهدات برجامی خود را در چندین مرحله آغاز کند  همین امر از تبعات رفتارهای غیر مسئولانه آمریکای ترامپ است و و نظام عدم اشاعه را تبدیل به کلاف سردرگم بی اعتمادی و فروپاشی کرده است. اکنون هم اگر آمریکا تلاش کند علیرغم عدم تبعیت از برجام، تحریم‌ها را در قالب «مکانیسم ماشه» بازگرداند، ایران هم ابزارها و برگ‌های برنده‌ای دارد که در صورت لزوم از آنها استفاده خواهد کرد.  

علاوه بر موضوع پرونده هسته ای ایران که باید جزو کارنامه ناموفق ترامپ قید شود، برنامه موشکی هم از دیگر مسائلی است که آمریکا با وجود تلاشهایی که داشته  موفقیتی کسب نکرده‌است.

ترامپ روز ۸ مه ۲۰۱۸ وعده داد که سیاست جدید او برنامه موشکی ایران را نابود میکند. با این حال، ایران همچنان برنامه موشکی خود را به پیش برده و حتی یک ماهواره نظامی به مدار پرتاب کرده است. امروز موشک‌های جدید ایران قابلیت‌های بیشتری دارند و ایران در زمینه تسلیحات موشکی خود در حال پیشرفت است.

سازمان اطلاعات وزارت دفاع آمریکا (دی آی ای) چندی پیش در گزارشی اعلام کرد که ایران علیرغم چند دهه تحریم‌های آمریکا موفق شده است بزرگ‌ترین برنامه موشکی را در بین کشورهای منطقه خاورمیانه داشته باشد برنامه‌ای که از برنامه موشکی اسرائیل هم بزرگ تر است.

سیاست آمریکا در قبال ایران موجب تعمیق شکاف میان آمریکا و نزدیک‌ترین متحدانش در اروپا شده است، متحدانی که در راستای حفظ برجام تلاش کرده‌اند و اکنون با رفتارهای تحقیرآمیز آمریکای ترامپ مواجه شده‌اند.

گذشته از این مسائل یک نکته هم نباید فراموش شود و آن اینکه در تاریخ ایران نه تنها اثری از یهودستیزی دیده نمی‌شود اتفاقا ایران از جمله کشورهایی است که پیروان ادیان مختلف از جمله یهودیان آزادانه و با کمال آرامش درآن زندگی کرده و می‌کنند و کسی متعرض آنها نمی‌شود.

اینکه پمپئو برای خوش آمد جریانات ضدایرانی ادعاهایی در این خصوص مطرح میکند هیچ محلی از اعراب ندارد. شاید برخی کشورها با عنایت به تجارب تاریخی در قبال یهود ستیزی عذاب وجدان داشته باشند که این عذاب وجدان در برخی قانونگذاری‌ها و فرهنگ سازی‌های آنها نمود داشته باشد در تاریخ ایران چنین مسائلی وجود نداشته و ایران از این بابت شرمسار تاریخ نیست.