رشد فکری با آغاز کتابخوانی از دوران کودکی

به گزارش ایرنا، کتاب و کتابخوانی از شاخص‌های توسعه کشور محسوب می‌شود که باید در تمام مناطق با تشویق و ترغیب اقشار مختلف این مهم گسترش یابد.

ترویج فرهنگ کتابخوانی نیازمند عزم جدی است و باید همه ظرفیت‌ها برای مطالعه در جامعه بویژه در قشر کودک و نوجوان بکار گرفته شوند.

کودکان با توجه به اینکه در این سن برای نخستین بار با کتاب آشنا می‌شوند نیازمند ایجاد علاقه، تشویق و ترغیب به کتاب از سوی والدین هستند که این مهم با استفاده از روش‌های مختلف و کاربردی محقق می‌شود.

به صورت خانوادگی کتاب بخوانیم

معلم گتوندی و پدر یکی از کودکان کتابخوان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: باید با آرامش برای افزایش اشتیاق کودک به کتاب اقدام کنیم، یعنی فرصت دهیم تا علاقه کودک را به کتاب و یا حتی موضوع خاصی کشف کنیم.

محمدرضا خسروی مطالعه خانوادگی کتاب را از دیگر روش‌های علاقه‌مند کردن کودکان به کتاب عنوان کرد و افزود: باید کتابی برای کودک تهیه شود که پیش از این، کودک فیلم یا کارتون آن را دیده باشد.
مسئول کتابخانه عمومی شهدای گمنام روستای دشت بزرگ بخش عقیلی گتوند برگزاری جشنی کوچک بعد از موفقیت در مطالعه کامل کتاب را مثمرثمر خواند و گفت: به‌دلیل اینکه کودکان بیشتر به شعر، قصه، داستان و فضای با رنگ و لعاب کتابخانه توجه می‌کنند، در کتابخانه روستای دشت بزرگ گتوند نیز تلاش بر این بود با این روش‌ها کودکان جذب شوند.

شهربانو موسوی افزود: برگزاری مسابقه، اهدای جایزه و تشویق به خواندن کتاب‌های مختلف از جمله درسی و علمی از دیگر روش‌های  ترغیب کودکان به کتابخانه در این روستا است.

کتابدار کتابخانه عمومی قائم صالح شهر گتوند نیز گفت: کودکان زیباترین مخلوقات خداوند هستند بنابراین برای جلب نظر این موجودات شگفت انگیز نیاز است کارهای خلاقانه‌ای انجام دهیم. اعظم حسنوندیان افزود: کتابخانه یکی از مکان‌هایی است که به رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان توجه دارد که به عنوان یک کتابدار دوست دارم زمینه‌ای برای بروز این علائق ایجاد کنم و اگر  کتابخانه را مانند یک کشور کوچک در نظر بگیریم کتابدار می‌تواند با تصمیمات و برخوردهای سنجیده، آن را اداره کند.

وی ادامه داد: رنگ‌های شاد و وسایل بازی در نگاه نخست برای یک کودک جذاب به نظر می‌رسند و اگر نظر کودک را با این کار جلب کنیم به طور ناخودآگاه کتابخانه را مکان جالبی می‌داند.

این کتابدار افزود: کودک امکان دارد ابتدا به بهانه بازی برای چند بار در کتابخانه حضور پیدا کند اما بعد از مدتی کتاب‌های رنگی توجه‌اش را جلب می‌کند و درنهایت جذب خواندن کتاب و کتابخانه می‌شود.

تشویق کودکان به کتابخوانی در سن کودکی

رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان گتوند نیز به خبرنگار ایرنا گفت: کتاب‌ها عصاره فکر، اندیشه، تجارب و احساسات انسان‌هایی هستند که پیش از ما یا همزمان با ما، اما در شرایطی متفاوت زندگی کرده‌اند.

ابوذر اکبری‌نیا به اهمیت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در کودکان و دیگر اقشار جامعه اشاره کرد و افزود: گاهی جواب یک سوال به سادگی در کتاب‌های مربوطه پیدا می‌شود اما شخص نه نیازی به آن احساس می‌کند و نه حتی به ذهنش می‌رسد که می‌تواند برای رفع مشکل یا پیدا کردن جواب سوال یا سوال‌ها به کتابی مراجعه کند، در نتیجه با آن می‌سازد و حتی ممکن است از تبعات منفی آن حال و زندگی‌اش نیز خراب شود درحالیکه می‌توانست مشکل را به سادگی حل کند. در مورد کودکان نیز تقریباً همین موضوع صدق می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه والدین باید به کتاب به عنوان یک نیروی کمکی در تربیت فرزندان نگاه کنند، گفت: کتابخوان کردن کودک را از همان ابتدای تولد کودک یا حتی پیش از آن گوشه ذهنشان داشته باشند؛ درواقع نخستین کسانیکه می‌توانند بچه‌ها را به کتاب و کتابخوانی تشویق کنند والدین هستند که نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری دارند.

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان گتوند بیان کرد: طبق تحقیقات انجام شده، اشخاصی که به کتاب و کتابخوانی علاقه‌مند هستند، فرزندان آنها نیز به کتاب علاقه‌مند شده‌اند.

وی به روش‌های علاقه‌مندی کودکان به کتاب اشاره کرد و افزود: به گفته محققان، کتاب خواندن روی جنین نیز تاثیر دارد برای مثال خواندن قرآن و کتاب توسط مادران باردار مطابق روایات باعث تیزهوشی کودک می‌شود.

اکبری‌نیا دادن حس آرامش به جنین را از فواید کتابخوانی برای آن دانست و گفت: طبق یافته‌های محققان، خواندن کتاب می‌تواند در پیشرفت مغز و زبان در سال‌های اولیه زندگی بسیار مفید باشد و همچنین باعث برقراری ارتباط میان والدین و کودک می‌شود.

انتخاب درست کتاب مطابق با علاقه کودکان

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان گتوند اظهارداشت: داستان و شعر، رنگ‌های شاد و پرعکس در کتاب، انتخاب کتاب مطابق با علاقه کودک، آشنا کردن او به محیط و محتوای بخش کتاب‌های ویژه کودکان در کتابخانه‌های عمومی، انتخاب درست در موضوع یا منظور کتاب، سبک نگارش کتاب، وجود جنب و جوش و یکنواخت نبودن محتوا و ایجاد شادی در کودک، متناقض نبودن با میزان درک و فهم کودک و با دام بودن جلد و کاغذ کتاب از جمله مواردی هستند که باید در انتخاب درست کتاب برای علاقه کودکان در نظر گرفته شوند.

وی افزود: قبل از انتخاب کتاب، شناخت کودک نیز مهم است؛ اینکه با توجه به جنسیت، علاقه و استعداد کودک را با آزمایش و خطا متوجه شویم.

اکبری نیا ادامه داد: کودک از حدود سه ماهگی می‌تواند تا حدودی به تصاویر دقت کند و از یک سالگی می‌تواند در تصاویر پیچیده‌تر دقت کند؛ والدین باید سعی کنند در مرحله نخست، کتاب‌هایی را برای کودک تهیه کنند که حاوی اشعار مناسب و کودکانه باشد.

وی گفت: از سن حدود ۱۸ ماهگی می‌توان کودک را با کتاب قصه آشنا کرد البته قصه‌هایی که در آن برای تفهیم قصه، بیشتر از تصاویر استفاده شده باشد.

وی افزود: امکان لذت بردن کودک از داستان‌های خیالی وجود دارد اما نباید این داستان‌ها در کودک عکس العملی مانند ترس یا نگرانی ایجاد کند.

 قصه گویی بهترین راه برای علاقه بیشتر کودکان به کتاب

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان گتوند گفت: تا قبل از هفت یا هشت سالگی، والدین باید بار خواندن کتاب‌ها را به دوش بکشند و بهترین راه برای این کار، قصه گویی است.

وی افزود: برای علاقه‌مندی کودک، کتاب با صدای بلند خوانده و نحوه درست قصه خواندن یاد گرفته شود؛ خشک و یکنواخت خواندن کودک را بی‌علاقه می‌کند و همچنین هنگام خواندن داستان، لحن صدا و حتی حالت چهره برای جذب کودک باید تغییر کند.

اکبری‌نیا ادامه داد: والدین درصورت امکان کتابخوانی گروهی را تجربه کنند و اگر ۲ بچه در خانه دارند برای هردوی آنها کتاب بخوانند تا گوش دهند یا اینکه در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها کودکان را جمع کنند و برایشان کتاب بخوانند.

وی گفت: کودک از سن ۲ سالگی شروع به شناخت محیط اطراف به ویژه وسایل ساده مانند لامپ، ظروف آشپزخانه و تابلوها می‌کند و با هرچیزی هیجان زده و ذوق زده می‌شود؛ در این سن چون کودک راه رفتن را شروع کرده، نگه داشتن او در یک جای ثابت و کتاب خواندن برایش  سخت است لذا کتاب خواندن به قبل از خواب که کودک آرام گرفته موکول شود.

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان گتوند بیان کرد: والدین از سن ۲ سالگی کتاب‌هایی کم حجم با تصاویر ساده را برای کودکان انتخاب کنند.

وی ادامه داد: کودک معمولا از شنیدن چندباره داستان‌های تکراری خسته نمی‌شود و حتی ممکن است با آنها انس گرفته و بارها از والدین بخواهد قصه و کتاب تکراری را مجدد بخوانند.

اکبری‌نیا اظهارداشت: صرفاً سرگرم کردن کودک با کتاب خواندن مهم نیست، بلکه تربیت و آموزش نیز باید مدنظر باشد لذا کتاب‌هایی برای کودکان تهیه شود که به اظهار احساسات آنها کمک کند.

وی با بیان اینکه خواندن اشعار ساده کودکانه و متن‌ها با آهنگ بیشتر در ذهن کودک می‌ماند و برایش لذت بخش است، افزود: تکرار خوانش اشعار و احتمالا حفظ کردن آنها و دادن جایزه به کودک بابت حفظ کردن آنها، موجب بالارفتن اعتماد به نفس کودک می‌شود.

رئیس اداره کتابخانه‌های شهرستان گتوند گفت: از سن سه سالگی به بعد هنگام کتاب خواندن برای کودک از او خواسته شود ادامه داستان را حدس بزند یا اینکه از قوه تخیل خود استفاده کند همچنین از او پرسیده شود دوست دارد چه اتفاقی در ادامه قصه برای شخصیت مدنظر بیفتد.

وی افزود: تنها با خواندن کتاب، کودک کتابخوان نمی‌شود؛ برای رسیدن به این هدف، وقتی والدین قصد کتاب خواندن دارند، کتاب‌های کودک را نیز در مقابلش قرار دهند تا به تقلید از آنها سراغ کتاب برود.

اکبری‌نیا ادامه داد: کودکان بیشتر از آنکه از حرف‌های والدین درس بگیرند، با الگوبرداری از رفتارهای آنها به شخصیت خود شکل می‌دهند.

به گزارش ایرنا، گتوند از شهرستان‌های فرهنگی خوزستان است که بیش از سه هزار عضو کتابخانه، ۱۰ باب کتابخانه عمومی شامل پنج باب شهری، چهار باب روستایی و یک باب مشارکتی دارد.