همسرش در حالی که گوشه ابرویش به نشانه تاسف پایین افتاده و سرش به یک طرف خم شده است، با صراحت راجع به این زیرآبی پاسخ نمی‌دهد اما سعید با جسارت می‌گوید: «ما به احتمال زیاد طی اسفندماه گذشته به کرونا مبتلا شده‌ایم و اکنون مصون هستیم!».
چندین دقیقه دیگر طول می‌کشد تا یکی دیگر از متفاوت‌ترین مسافران مترو را در میان مردمِ در حالِ تکاپو شناسایی کنم؛ او جوان است و به احتمال زیاد به توان جسمی خودش می‌نازد؛ البته بهانه‌های دیگری هم برای ماسک نزدن دارد و از کمتر شدن حجم ورودی اکسیژن به بدنش و سردرد و موارد مشابه سخن به میان می‌آورد.
«جلال» با چشم‌های کاملا باز و چانه روبه پایین هم انگار منتظر است تا درباره علت ماسک نزدنش از وی سوال کنم و بی‌درنگ می‌گوید: بقیه مسافران مترو ماسک بر صورت دارند و من با توجه به توان جسمی بالا مبتلا نخواهم شد؛ «اگرهم مبتلا شوم، جای نگرانی نیست».
آری هنوز هم در لابلای جمعیتی که روزانه با مترو یا اتوبوس‌های پایتخت جابه‌جا می‌شوند، تعداد اندکی با هر تصوری، تنها در مرحله ورود به ایستگاه و از روی اجبار ماسک می‌زنند؛ غافل از اینکه ماسک زدن جنبه‌های دیگری هم به جز محافظت از خود دارد.
امروزه ماسک زدن نشانه بیداری وجدان است زیرا علاوه بر تاثیری که در حفظ سلامت خود فرد دارد، به نوعی احترام به حقوق سایر شهروندان محسوب می‌شود؛ علاوه بر آن داشتن ماسک به لحاظ روانی نیز تاثیرگذار است و شهروندان را با اطمینان خاطر در مواجهه با کرونا روبرو می‌کند.
تا جایی که سازمان جهانی بهداشت هم در توصیه‌نامه‌ای که طی ماه گذشته منتشر کرد، از دولت‌ها خواست تا استفاده از ماسک را در محیط‌های عمومی اجباری کنند و کارشناسان بهداشتی نیز به این نتیجه رسیده‌اند که ماسک زدن حتی اگر ماسک موردنظر استاندارد هم نباشد، در کنترل ویروس کرونا تاثیرگذار است.
حکایت این زیرآبی‌ها در ادامه و در مسیر میان ایستگاه «تئاترشهر» و «میدان جهاد» جذاب‌تر می‌شود؛ فرد حدود ۵۰ ساله‌ای که ماسک هم ندارد، بی‌توجه به فاصله‌اجتماعی در میان ۲ نفر دیگر از مسافران و درست روی برچسب رعایت فاصله‌اجتماعی می‌نشیند و با اعتراض مسافران روبرو می‌شود.
یکی از این بغل‌دستی‌ها که هم ماسک و هم دستکش دارد، می‌گوید: این برچسب را زده‌اند تا فاصله بین مسافران رعایت شود؛ هم ماسک ندارید و هم به فاصله اجتماعی بی‌توجه هستید.
یکی دیگر از شاهدان ماجرا هم وارد موضوع می‌شود و می‌گوید: اگر می‌خواهید، بیایید جای من بنشینید ولی فاصله‌گذاری را رعایت کنید به خصوص اینکه ماسک هم نزده‌اید.
مرد خطاکار که تا این لحظه خشم خود را فرو خورده است، به جوش می‌آید و با چشم‌غره به هر ۲ نفر آنان می‌گوید «شما نمی‌دانید چه خبر است»؛ البته از فضای حاکم بر این روابط اجتماعی به نظر می‌رسد که کم آورده است و چیزی برای گفتن ندارد.
همه باید در مترو ماسک بزنند
مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد نقش استفاده ماسک در پیشگیری از انتقال کرونا می‌گوید: در شرایطی که امکان رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی وجود ندارد، به خصوص در فضاهای بسته و مکان‌های شلوغ و پرتردد، توصیه شده است که همه مردم از ماسک استفاده کنند.
البته این توصیه دارای دو جنبه است و هر دو جنبه آن در برچسبی که در جای‌جای مترو به چشم می‌خورد، قابل توجه است؛ محتوای این برچسب با مضمون «برای حفظ سلامت خود و دیگران فاصله اجتماعی را رعایت کنید» علاوه بر سلامت خود به سلامت دیگران هم توجه دارد و مفهومش این است که حتی اگر به سلامت خودمان هم بی‌توجه هستیم باید به حقوق دیگران توجه کنیم.
نظارت مردمی شیوه‌ای موثر بر رعایت حقوق متقابل
نظارت مردمی چه از دیدگاه علوم اجتماعی و چه از نگاه دینی شیوه‌ای موثر بر حل مسایل اجتماعی و رعایت حقوق متقابل است تا جایی که در نهج‌البلاغه اصل دخالت و نظارت مردم به عنوان یک راه‌حل اساسی معرفی شده و در فروع مبانی اعتقادی با نام «امر به معروف و نهی از منکر» مطرح می‌شود.
چنانکه حضرت علی «ع» در خطبه ۲۱۶ می فرماید: مردم بدون اصلاح زمامداران اصلاح نمی‌گردند و زمامداران نیز اصلاح نمی‌شوند جز با درستی و استقامت مردم یک جامعه».
بدون‌شک در زندگی اجتماعی، حقوق و مقرّرات و شرایطی بر روابط انسانی حاکم است که باید به طور دقیق مورد شناسایی قرار بگیرد و رعایت شود؛ یکی از حقوق اجتماعی «حقوق متقابل» است که فرد بر فرد «در روابط فردی»، فرد بر جمع «در روابط اجتماعی»، جمع بر جمع «در روابط اجتماعی» و جمع بر فرد «در روابط اجتماعی» باید مورد توجه قرار گیرد تا با رعایت حقوق متقابل، عدالت اجتماعی استقرار یابد و جامعه انسانی مراحل کمال را طی کند.
رییس‌جمهوری هم بر نظارت‌های مردمی تاکید دارد
حجت‌الاسلام حسن روحانی نیز معتقد است که برای بازرسی، نظارت و مبارزه با فساد، وجود بازرسی‌های ویژه و دستگاه‌های خاص در قوا کافی نیست و کشور به بازرسی و نظارت عمومی و مردمی نیاز دارد.
وی تاکید می‌کند که همه مردم باید به صحنه بیایند. «مگر می‌شود مشکلی در جامعه در زمینه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مبارزه با فساد بدون حمایت مردم حل شود؟ پس همه مردم باید در صحنه باشند».
نظام اجتماعی محصول کنترل‌های اجتماعی است
«مهدی خلفخانی» در پژوهشی که با عنوان راه‌های گسترش حوزه عمومی به منظور ارتقای سطح نظارت‌های اجتماعی انجام داده، تاکید دارد که نظم اجتماعی نه تنها محصول کنترل‌های اجتماعی رسمی است، بلکه محصول مشارکت نهادهای اجتماعی و نظارت‌های اجتماعی است و در همه جوامع اشکالی از نظارت‌های اجتماعی مدنی و غیررسمی وجود دارد.
وی همچنین در این پژوهش به این نتیجه رسیده که نظارت‌های اجتماعی غیررسمی دارای برتری بیشتری به نظارت‌های حکومتی است؛ اگرچه این نوع نظارت‌ها نیز عاری از مشکل نیست و مشکل اساسی این نوع نظارت‌ها در اعمال دیدگاه‌های فردی و شخصی و نبود مکانیزم‌های ضمانتی است.
به گزارش ایرنا به نقل از سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون ۲۱۷ هزار و ۷۲۴ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۰۹ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جان باختگان کرونا در کشور به ۱۰ هزار و ۲۳۹ نفر رسیده است؛ همین آمار نشان‌دهنده ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ویژه در محافل عمومی است.
نظر شما