بی‌توجهی به فاصله‌گذاری اجتماعی؛ زنگ خطری برای شیوع مجدد کرونا

روند افزایشی ابتلا، مرگ و بستری بیماران کرونایی همچنان ادامه دارد؛ روندی که پس از بازگشایی‌ها به طرز چشمگیری افزایش داشته و جای هیچ شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد که بخش مهمی از افزایش ابتلا و مرگ و همچنین شدت بیماری در افراد به ماجرای بازگشایی‌ها باز می‌گردد. در عین حال بخشی از مردم هم در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی کوتاهی می‌کنند و شاهد برگزاری مراسم‌های عروسی و عزا هستیم. با تمام این‌ها به نظر می‌رسد چه برای کنترل و ممانعت از برگزاری تجمعات غیرضروری همچون عروسی و عزا و چه برای کنترل اوضاع حمل و نقل عمومی به عنوان کانون انتشار کرونا، دولت می‌تواند با ابزارهای نظارتی و مقررات سختگیرانه‌تری وارد شود. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی این موضوع پرداخته اند.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

روزنامه آرمان ملی: تعداد زیادی از شهرهای کشور در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته‌اند و با افزایش چشمگیر مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها، بسیاری از مراکز درمانی کشور تخت خالی ندارند. استان‌هایی نظیر خوزستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند و استان‌های تهران، فارس، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان و البرز در وضعیت هشدارند.

مینو محرز عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا به روزنامه آرمان ملی می‌گوید: شاید اعمال محدودیت‌ها در استان‌های کشور بتواند در کاهش آمار مبتلایان به ویروس کووید-۱۹ موثر باشد، اما در این بین بسیاری از مردم و کسبه با ضرر و زیان اقتصادی و جامعه با مشکلات اجتماعی و روحی و روانی مواجه خواهند شد. معتقد است که با یک راه‌حل می‌توان از این خسارت‌ها به بدنه اقتصاد و جامعه جلوگیری کرد و آن ماسک زدن در وسایل حمل‌ونقل عمومی، پاساژها و اماکن شلوغ و تعطیلی رستوران‌ها، مساجد و باشگاه‌های ورزشی است. به‌جای اجرای محدودیت در شهرها، دولت ماسک زدن را اجباری کند و برای کسانی که به این مهم عمل نمی‌کنند قوانین و حتی مجازات تعیین نماید. وقتی چند نفر در کشور مجازات شوند، مردم این موضوع حیاتی را جدی خواهند گرفت. البته من معتقدم اجرای این محدودیت‌ها در چند استان بسیار موثر خواهد بود و باید حتما فاصله‌گذاری فیزیکی در آنها اجرا شود و راه‌های ورودی و خروجی به شهر را ببندند، اما این موضوع فقط برای تعدادی از شهرها است و در بسیاری دیگر از شهرها فقط استفاده اجباری از ماسک می‌تواند مهمترین عامل کاهش شمار روزانه مبتلایان شود. محرز از مردم می‌خواهد که از منزل در حد امکان خارج نشوند و اگر برای کارهای ضروری به خیابان‌ها آمدند حتما از ماسک استفاده کنند.

روزنامه همدلی در گزارشی نوشت: در حالی که هر روز آمار مبتلایان به کووید۱۹ درحال افزایش است و تعداد جان‌باختگان این بیماری نسبت به روزهای اول نه تنها کاهش نیافته است، بلکه روند افزایشی را تجربه می‌کند، در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌های کشور وضعیت به حالت اضطرار و قرمز برگشت. با این حال دولت به جز چند توصیه به مردم، از جمله اجباری کردن ماسک کار یا محول کردن اختیار هر استان به استانداری‌های کار دیگری از دستش بر نمی‌آید. البته اگر دولت اجازه می‌داد که از همان روزهای اول هر استانی تصمیم خاصی برای خود بگیرد، شاید امروز آمارها این همه افزایش نمی‌یافت. البته حال که اعلام کرد استانداری‌ها می‌توانند تصمیمات خاص خود را بگیرند، باز هم مانعی بر سر راه آنها گذاشته است و تصمیم نهایی را منوط به تصمیم دولت در تهران دانسته است که این روند در واقع جلوی بسیاری از تصمیم‌گیری‌های لازم و واقعی مسئولان استانی را می‌گیرد. با این حال آنچه از شواهد امر بر می‌آید، مسئولان بسیاری از استان‌ها وضعیت قرمز استان متبوع خود را به دولت اعلام کردند و امروز منتظر نتیجه نهایی هستند. البته در این میان نباید زحمات کادر درمان را فراموش کرد و آنها در طول بیش از ۴ ماه، فداکارانه تمام وجود و هستی خود را برای درمان بیماران یا پرستاری از آنان گذاشته‌اند. بی شک یکی از دلایل اصلی موج دوم کرونا، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و به همان نسبت از سوی دولت است. اگر دولت کاری می‌کرد که بازگشایی‌های اماکن جمعیت‌پذیری که باز بودن و نبودن آنها تأثیری در روند تولید و کار کشور نداشت، یا مراسم‌هایی مثل عزاداری‌ها و عروسی‌ها را با محدودیت بیشتری مواجه می‌ساخت، چه بسا امروز شاهد آمار کمتری از مبتلایان و جان‌باختگان بودیم. این وضعیت در شهرستان‌های مختلف کشور و خصوصا شهرهای کوچک بیشتر دیده می‌شود و مردم به دلیل نوع مواجهه دولت با این بیماری، خطر کووید۱۹ را جدی نگرفتند. آنگونه که سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد، استان‌های خوزستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند، و استان‌های تهران، فارس، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان و البرز در وضعیت هشدار قرار دارند.

روزنامه ابتکار با درج گزارشی آورده است: شیوع پرسرعت ویروس کرونا در جهان و درگیر شدن دولت‌ها و ملت‌ها با این پدیده نوظهور و تمام تلخی‌ها و ناامیدی‌هایی که به دنبال داشت، جریان عجیبی بود که شاید طعمش را بیش از هر کسی راویان آن چشیده باشند؛ راویان خستگی‌ناپذیری که در این چند ماه تلاش کردند با وجود تمام محدودیت‌ها و سختی‌ها، در صحنه حضور داشته باشند. خبرنگاران و عکاسان که از اولین روزهای شیوع این ویروس کوچک جهانگرد در کشور و در شرایطی که اغلب مشاغل به صورت جدی خانه‌نشین شده‌ بودند، با حضور در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و در کنار مدافعان سلامت، تلاش کردند تا همه چیز را با چشم ببینند و با گوش بشنوند و روایتشان درست‌ترین باشد. ضمن آنکه هم در عرصه جهانی و هم در حیطه ملی، تعدادی از اهالی رسانه نیز به بیماری ناشی از این ویروس مبتلا و سختی‌هایش را متحمل شدند. متاسفانه برخی از آنان نیز جان خود را به همین دلیل از دست دادند. در این میان اما محمد بلوری، روزنامه‌نگار پیشکسوتی که از او با عنوان پدر حادثه‌نویسی مطبوعات ایران یاد می‌شود، معتقد است که تمام بار رسانه‌ها بر دوش خبرنگاران است و باید از آنها حمایت کرد؛ او می‌گوید: در شرایط فعلی که رسانه درگیر موضوع کرونا هستند و خبرنگاران به صورت دورکاری یا از نزدیک و با حضور در برنامه‌های خبری سعی در پوشش اخبار این پدیده جهانی دارند، بسیاری از روزنامه‌ها می‌توانستند روزنامه‌نگاران‌شان را نگه دارند و از سایر مخارج اضافه چشم‌پوشی کنند. او به طرح این پرسش می‌پردازد که «مگر حقوق خبرنگاران در شرایط فعلی رسانه‌ها چقدر است؟» و ادامه می‌دهد: همه می‌دانیم که حقوق فعالان این حرفه جزو ناچیزترین حقوق‌ها به حساب می‌آید، اما همیشه برای رعایت تعادل میان مخارج از حقوق خبرنگاران می‌زنند.

سلامت اجتماعی، عنوان یادداشتی در روزنامه اطلاعات است، در گزیده ای از آن می خوانیم: بازشدن مشاغل و فعالیت‌های اقتصادی، از ادارات و اصناف و هتل‌ها تا آنچه به صنعت توریسم مربوط است، بستری برای شیوع دوباره و بازگشت امواج انتشار و ابتلا به کرونا شد. دولت‌ها، تقریباً در همه کشورهایی که با این بیماری مواجه شدند، پس از یک دوره اعمال مقررات سفت و سخت در خصوص تعطیلی اصناف و مشاغل و قرنطینه خانگی شهروندان، به این نتیجه رسیدند که این شیوه، به فرض ماندگاری کرونا، علی‌الدوام قابل اجرا نیست. به عبارتی، شیوع کرونا می‌تواند منجر به درگیری و ابتلا و مرگ?ومیر شماری از مردمان شود، اما تعطیلی مستمر اصناف و مشاغل، منجر به از دست رفتن درآمدها و نهایتاً «فقر» می‌شود که به درگیری و مرگ و میر شمار بیشتری از شهروندان می‌انجامد، بنابراین این سوی داستان نیز به حد کافی خطرناک و مرگ‌آفرین است. نهایتاً کارشناسی میان حوزه‌های سلامت و اقتصاد و اجتماع، این نتیجه را به دست داد که باید حد وسطی میان این و آن انتخاب شود، یعنی فعالیت‌های اقتصادی از سر گرفته شود اما کنترل هوشمند و هدفمند جایگزین کنترل عمومی شود. با این روش شاید بتوان جلوی سقوط اقتصادها و شیوع فزاینده فقر را گرفت و به‌نوعی همزیستی با این بیماری مهلک ـ تا زمان دست یافتن به درمان قطعی و واکسن ـ دست یافت. آنچه در این مرحله از کنترل اجتماعی بسیار مورد نیاز و ضروری است، مقوله کمتر شناخته شده‌ای به‌نام سلامت اجتماعی (Social Health) است. سلامت اجتماعی حوزه‌ای در علوم اجتماعی است و به کوتاه‌ترین سخن به معنی ارتقاء کیفیت و کمیت تعامل فرد و جامعه به منظور ارتقاء و رفاه آحاد جامعه است. شرط سلامت اجتماعی دسترسی همگانی به امکانات عمومی اعم از بهداشت، تغذیه، کار، مسکن، حمل و نقل، تحصیلات، فرهنگ و هنر و ... است.

به‌گزارش ایسنا، شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان، بشر را با سیل عظیمی از اطلاعات صحیح و غلط روبرو کرده است. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت؛ با وجود این سونامی اطلاعات، دستیابی به اطلاعات معتبر و به موقع چالش‌برانگیز است. اطلاعاتی نظیر اخبار، اظهارات تأثیرگذار یا یافته‌های پژوهشی تأثیر قابل توجهی در ارتباطات آنلاین دارند و می‌توانند بر رفتار و احساسات افراد تأثیر بگذارند. به گفته مسئولان سازمان جهانی بهداشت، ما امروز فقط با همه‌گیری کرونا نمی‌جنگیم، بلکه با «اینفودمیک» نیز در حال مبارزه هستیم. «اینفودمیک» یا مواجهه بیش از حد اطلاعاتی، به حجم عظیمی از اطلاعات (بعضی صحیح و بعضی نادرست) گفته می‌شود که پیدا کردن منابع مورد اعتماد و راهنمایی قابل اتکا را برای افراد در زمانی‌که به آن نیاز دارند، دشوار می‌کند. بنابراین آگاهی افراد از صحت منبع اطلاعات دریافتی در زمان مناسب و به شیوه صحیح، تبدیل به یک بحران می‌شود. با شیوع عالم‌گیری کرونا شایعات و اطلاعات نادرست در حال گسترش است و دستکاری این اطلاعات در فضاهای اطلاع‌رسانی به وفور قابل مشاهده است. این پدیده در شبکه‌های اجتماعی بیشتر و سریع‌تر از ویروس کرونا گسترش یافته است.

علی اصغر باقرزاده عضو هیأت رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، درباره بازگشت آمار تعداد مبتلایان و فوتی‌های بیماری کووید ۱۹ در کشور به دوران اوج پیک این بیماری در روزهای اسفند و فرودین گفت: عدم رعایت  و عادی‌سازی موضوع منجر به بازگشت آمارها به روزهای ابتدای بیماری در اسفند و فرودین شده است. ما امروز مراقبت‌ها و فاصله اجتماعی، رعایت پروتکل‌های بهداشتی که در روزهای ابتدایی مشاهد می‌کردیم دیگر نمی‌بینیم. شواهد امر نشان می‌دهد به نظر می‌رسد که در حال وارد شدن به پیک یا همان موج دوم بیماری هستیم؛ چراکه همه افراد جامعه در آن روزهای اولیه بیمار نشدند که یک ایمنی ایجاد شده باشد بنابراین امروز درصد خطر برای آن‌های که قبلا درگیر ویروس نشده‌اند، بیشتر است. مهم‌ترین توصیه آن است که باید همان بحث‌های قرنطینه خانگی، فاصله‌گذاری اجتماعی و مخصوصا استفاده از ماسک دوباره به حالت اول بازگردد؛ متاسفانه امروز مردم به هیچ عنوان این مسئله را جدی نگرفتند. در روزهای اخیر تعداد سفرها بسیار زیاد شد که همین مورد می‌تواند یکی از علت‌های اصلی افزایش تعداد بیماران باشد.

کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با سایت خبری عصر ایران در مورد چگونگی ساختن واکسن کرونا  یا «کووید۱۹» در ایران گفت: از هفته آغازین انتشار ویروس کرونا در کشور گروه‌های مختلف از دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه تهیه واکسن فعالیت‌های خود را آغاز کردند و این در حالی بود که بنا بود تا زمانیکه این موضوع به نتایج مثبتی نرسیده است اطلاع‌رسانی بی‌مورد نداشته باشیم. تولید واکسن برای بیماری «کووید۱۹» برای هر کشور یک رویاست و ما نیز امید زیادی داریم تا این رویا به واقعیت تبدیل شود و در این راستا نیز فعالیت‌های بسیار جدی با حضور  گروه‌های متعدد محققان در حال انجام است. از تمام گروه‌هایی که در کشور مشغول فعالیت هستند برخی گروه‌ها توانسته‌اند فاز آزمایش حیوانی این واکسن را با موفقیت به پایان برسانند و در آستانه فاز آزمایش‌های انسانی قرار بگیرند. مراحل ساخت واکسن زمان‌بندی‌های خاص خود را دارد هر چند که میزان مصونیت این واکسن بر روی انسان نیز مهم است یعنی باید واکسنی باشد که فرد با تزریق آن مدت زمان زیادی از ابتلا به بیماری مصون شود و لذا پیش‌بینی قطعی زمان فعلا قابل ارائه نیست هر چند که در این مرحله امیدواری‌های زیادی وجود دارد.

رسانه‌های اصولگرا

جوان:‌ در حالی که روز گذشته با مرگ ۱۵۴ بیمار دیگر، مجموع جانباختگان ایرانی ویروس کرونا به ۱۱ هزار و ۲۶۰ بیمار رسید، واکنش رئیس‌جمهور به شرایط بحرانی کشور، پرهیز از برگزاری تجمعات غیرضروری همچون عروسی و عزا و انتقاد از رعایت‌نشدن فاصله‌گذاری نسبی در حمل و نقل‌های عمومی بود!

روزنامه جوان در گزارشی نوشت:‌ طی ۲۴ ساعت گذشته۲هزارو ۵۶۶ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که هزارو ۴۸۳ مورد بستری شدند و مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۲۳۵ هزار و ۴۲۹ نفر رسید. همچنین با مرگ ۱۵۴ بیمار کووید۱۹، مجموع جانباختگان این بیماری به ۱۱ هزار و ۲۶۰ نفر رسید. علاوه بر این آمار بیماران در وضعیت وخیم بیماری هم با رشد مواجه بوده‌است. طبق اعلام وزارت بهداشت، استان‌های خوزستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز و استان‌های تهران، فارس، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان و البرز در وضعیت هشدار قرار دارند. آمار مبتلایان کووید۱۹ در دنیا از ۱۱ میلیون نفر فراتر رفت که بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت، ۶۰ درصد از مبتلایان مربوط به یک ماه اخیر بوده‌است.

روزنامه وطن امروز در گزارشی آورده است: اسفندماه سال گذشته بود که همزمان با انتشار گزارش آمار نخستین مبتلایان به ویروس کرونا در ایران، اعمال محدودیت در برگزاری برنامه‌های مختلف آغاز و مراکز آموزشی، تفریحی، فرهنگی و... تعطیل شد؛ محدودیت‌هایی که در پی آن وزارتخانه‌های آموزش‌ و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری همه مدارس، دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها را تعطیل کردند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با صدور اطلاعیه‌ای برگزاری همه برنامه‌های فرهنگی و هنری را در کشور لغو کرد. با افزایش آمار مبتلایان به این ویروس، ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا بحث فاصله‌گذاری اجتماعی را مطرح کرد و جلسات متعددی با این موضوع در سطح کشور و استانداری‌ها برگزار شد. در این میان اما بحث اجرای طرح ترافیک در پایتخت و استفاده مردم از وسایل حمل‌ونقل عمومی که عملاً با موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی مغایرت داشت، برای مردم و مسؤولان نگرانی‌هایی ایجاد کرد. با اینکه بر اساس پروتکل‌های بهداشتی اعلام‌شده و به منظور پیشگیری از ابتلای شهروندان به ویروس کرونا، اجرای طرح ترافیک به تعویق افتاده بود، زمزمه‌هایی از اجرای این طرح از ۲۳ فروردین‌ماه- همزمان با آغاز طرح فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی- به گوش رسید که البته این طرح در همان روز ابتدایی با مخالفت ستاد مقابله با کرونا و دستور وزیر بهداشت لغو شد.

به گزارش روزنامه سیاست روز، زنگ خطر کرونا بار دیگر در ایران بصدا درآمده است، شیبی که قبلا رو به سرازیری بود حالا مجدداً سیر صعودی به خود گرفته و حتی مقامات و مسئولان از بازگشت مجدد محدودیت‌ها به کشور سخن می گویند. در این میان سئوال این است که مقصر اصلی این شرایط کیست؟  از روزهای بحرانی در زمستان سال پیش تا به امروز مقامات وزارت بهداشت کشورمان بارها و بارها نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی به مردم هشدار داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که بی توجهی مردم موجب شده است که آنها پس از رفع محدودیت‌ها دیگر کرونا را جدی نگرفته و استفاده نکردن مردم از ماسک و رعایت نکردن فاصله فیزیکی مانع از کنترل این بیماری و مشکلات تازه شده است. این درحالی بود که به گفته شاهین محمد صادقی، رئیس بسیج جامعه پزشکی ایران، چندی قبل با توجه به کاهش شیوع کرونا در کشور، تعدادی از نقاهتگاه‌های بسیج به صورت معلق درآمده بود، اما مجددا شرایط به شکل روز اول در آمده است.

مریم داودوندی متخصص مشاوره روانشناسی، در گفت وگو با خبرگزاری  مهر، اظهار داشت: اخیراً با تغییر الگوی انتقال کرونا و مبتلا شدن کودکان نیز به این بیماری، موجی از نگرانی در بین خانواده‌ها ایجاد شده است, به طوری که برخی از والدین برای مراقبت از فرزندان خود به جای پرداختن به آموزش‌های «خود مراقبتی بهداشتی»، بچه‌ها را از محیط اطراف می‌ترسانند و ناخواسته تلاش می‌کنند ترس از تماس با اشیا و دوستان را در آنها درونی سازی کنند. بازی فقط برای سرگرمی نیست بلکه بازی کردن جزئی مهم از زندگی و راهی برای رشد کودکان است. از طریق بازی است که کودکان یاد می‌گیرند به اشیا معنی دهند، روابط را دستکاری و کشف کنند، اجتماعی شدن را تمرین کنند، نقش‌های متفاوتی را ایفا و بیاموزند و هویت خود را بسازند. بچه‌ها در تعامل و ملاقات با گروه همسالان, یافته‌های خود را به اشتراک می‌گذارند، فن بیان خود را ارتقا می‌بخشند و با اجتماع آشنا می‌شوند به همین دلیل نباید آنها را از مواجهه با محیط ترساند. خود مراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را نباید به شکل ترس و وحشت از محیط و دوستان به کودکان آموزش داد, چرا که اگر ترس از محیط در کودکان درونی سازی ذهنی شود آنها به سرعت افرادی درونگرا، منزوی، گوشه گیر و مضطرب خواهند شد. والدین باید سعی نمایند به فرزندان خود آموزش‌هایی را ارائه دهند, از جمله تماس با اشیا و وسایل بازی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعامل با دوستان که البته با رعایت فاصله اجتماعی و یا ماسک می‌تواند بهترین هدیه و آموزش پدر و مادرها به کودکانشان باشد.

حجت‌الاسلام سعید اصفهانیان، محقق و پژوهشگر عرصه‌ی مهدویت و آینده‌پژوهی و رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی و فرهنگی اصحاب الحسین علیه‌السلام در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران گفت:‌ کرونا از دید برخی محققین،‌ ویروسی دست‌ساز جهت بزرگ‌ترین نبرد از پیش تعیین‌شده است. همچنان که در رمان‌های سال‌های پیشین، از این ویروس سخن گفته شده و از دیگر سو در مقالات علمی دانشمندان آمریکایی در۲۰۱۵ ــ که سخنگوی وزارت خارجه چین دو بار به آن اشاره کرد ــ به آن پرداخته شده است. خود "بیل‌گیتس" مؤسس شرکت مایکروسافت، در برنامه‌ای آموزشی شکل این ویروس را نشان داد و نام آن را هم به عنوان تهدیدکننده‌ترین ویروسِ آینده جهان مطرح کرد؛ فیلم آن هم در فضای مجازی منتشر شد.