انجمن‌های علمی، سازوکار نهادینه شدن سرمایه‌های اجتماعی

به گزارش روز دوشنبه دانشگاه علامه طباطبایی، محمد امیرپناهی با ارائه گزارشی از عملکرد انجمن های علمی دانشجویی از خرداد تا بهمن ماه ۹۸ گفت: معاونت فرهنگی به عنوان یکی از معاونت‌های تاثیرگذار در دانشگاه مطرح است و رسالت مهم آن ترویج و نهادینه کردن فرهنگ معطوف به علم اندوزی و دانایی است.

وی افزود: همه فعالیت‌ها نیازمند پیش زمینه‌هایی است که به مساله فرهنگ ربط مستقیم پیدا می‌کند و چنانچه دانشجویان به خوبی در این مسیر قرار گیرند، شاهد موفقیت‌های زیادی در عرصه فعالیت‌های علمی، پژوهشی و آموزشی خواهیم بود. در معاونت فرهنگی بخش‌های مختلفی از جمله انجمن‌های علمی-دانشجویی، نشریات، کانون‌های فرهنگی، هنری و مذهبی و تشکل‌های اسلامی که مخاطب اصلی آن دانشجویان هستند، فعالیت می‌کنند.

امیرپناهی عنوان کرد: یکی از حوزه‌های مهم در معاونت فرهنگی دانشگاه، انجمن‌های علمی-دانشجویی است که به تناسب رشته های تحصیلی و گرایش‌ها، در دانشکده های مختلف به صورت فعالیت داوطلبانه و دانشجو بنیاد شکل می‌گیرند. دانشجویان هر سال با سازوکارهای دموکراتیک اقدام به تشکیل انجمن‌های علمی و دانشجویی می‌کنند. آنها تیم‌هایی را به وجود می‌آورند و در طول یک سال تلاش می‌کنند فضایی به وجود آورند تا کسب علم فقط محدود به کلاس های درس نشود، به علاوه پویایی، نشاط و سرزندگی در محیط دانشگاه جریان داشته باشد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در دانشگاه علامه طباطبائی به تناسب رشته و گرایش های مختلف در دانشکده ها، ۷۶ انجمن علمی-دانشجویی وجود دارد، افزود: از این تعداد، شوراهای مرکزی ۶۲ انجمن شکل گرفته است و فعال هستند. بر این اساس، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی با ۱۵ انجمن، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی با ۱۱ انجمن، دانشکده مدیریت و حسابداری با ۱۱ انجمن، دانشکده علوم اجتماعی با ۹ انجمن، دانشکده حقوق و علوم سیاسی با پنج انجمن، دانشکده اقتصاد با چهار انجمن، دانشکده ارتباطات با سه انجمن، دانشکده ریاضی و رایانه با دو انجمن، دانشکده الهیات با یک انجمن و موسسه آموزش عالی بیمه اکو با یک انجمن در حال فعالیت هستند.

امیری پناه با مقایسه فعالیت انجمن های علمی-دانشجویی افزود: در سال ۹۷ تعداد ۲۰۴ عنوان فعالیت انجام داده اند و این فعالیت ها در سال ۹۸ به ۳۹۶ فعالیت افزایش یافته است. ما شاهد دوبرابر شدن عملکرد انجمن ها هستیم و بسیار جای امیدواری است و نشان دهنده پویایی فعالیت های انجمنی و داوطلبانه در فضای دانشگاه علامه است. عمده فعالیت انجمن ها شامل بخش های مختلفی همچون رویدادهای علمی، آموزشی، گفت و گوهای علمی و تخصصی، مناظره های علمی، حلقه های کتابخوانی، نقد فیلم، ارتباطات علمی در درون و بیرون دانشگاه و … می شود.

دانشکده ادبیات فارسی با ۱۵ انجمن، بیشترین تعداد انجمن‌ها را دارد

مدیر فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی اعلام کرد: امسال رتبه بندی‌هایی به لحاظ سطح فعالیت دانشکده‌ها انجام شد و دانشکده های برتر که بیشترین فعالیت را از لحاظ آماری انجام دادند، معرفی شدند. بر این اساس دانشکده‌های ارتباطات، روانشناسی و علوم تربیتی، علوم اجتماعی و ادبیات به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را کسب کردند. شاخص انتخاب دانشکده های برتر، سرانه فعالیت آنها است، یعنی هر فعالیت انجمن دانشجویی به ازای چند دانشجو انجام شده است. به طور مثال دانشکده ارتباطات که رتبه نخست را به دست آورد به ازای هر ۲۱ دانشجو یک فعالیت و دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی به ازای هر ۲۲ دانشجو یک فعالیت انجام داده اند.

وی در ادامه گفت: هر انجمن متشکل از دبیر، شورای مرکزی، استاد مشاور و اعضاست که فعالیت های ثمربخشی در فضای دانشجویی انجام می دهند. انجمن ها طیف وسیعی از فعالیت ها، همچون برگزاری کارگاه ها، نشست های تخصصی، گفت و گوها، مناظره ها، تماشا و نقد فیلم را تجربه می کنند. هدف انجمن ها این است که فعالیت دانشجویان به کلاس های درس تقلیل پیدا نکند. آنان کوشش می کنند، سبک زندگی خاص که همان سبک زندگی معطوف به علم اندوزی و ارتقای دانایی هست را در فضای دانشگاه ایجاد و دانشجویان را ترغیب کنند تا خودشان را در عرصه های مختلف محک بزنند و تجربه هایی به دست بیاورند که در خلق شخصیت علمی و اجتماعی آنان نقش غیرقابل انکاری دارد.

امیرپناهی به حضور استاد مشاور به عنوان یک راهنما برای پیشبرد اهداف انجمن های علمی دانشجویی اشاره کرد و گفت: اینکه انجمن ها چه موضوعاتی را کار کنند، چه افرادی را برای شرکت در کارگاه ها یا سخنرانی ها دعوت کنند. چه برنامه هایی در سطوح مختلف درون دانشگاهی یا بیرون دانشگاهی اجرا کنند. استادان مشاور در این زمینه نقش برجسته ای دارند. آنان کمک می کنند انجمن های علمی دانشجویی غنای بیشتری به فعالیت های خود در دانشگاه ببخشند و تعامل سازنده ای بین دانشجویان ایجاد کنند.

دانشجویان فعال در برنامه‌های فوق برنامه دانشگاه، زندگی موفق‌تری دارند

وی یادآور شد: انجمن های علمی ضمن اینکه فضای پر جنب و جوشی را در دانشکده ها و دانشگاه به وجود می آورند با پیگیری موضوعات مختلف، پیوندی بین دانشکده ها و دانشگاه با فضای بیرون دانشگاه ایجاد می کنند و رویه های سازمانی، مدنی، کار جمعی و تیمی و با هم بودن را به دانشجویان آموزش دهند.انجمن ها تعامل استاد و دانشجو را تقویت و تلاش می کنند آن پویایی که شایسته یک دانشگاه تراز اول هست، در فضای دانشگاه به وجود بیاورند.

مدیرکل فرهنگی دانشگاه علامه عنوان کرد: بنابراین بر خلاف نظر افرادی که ادعا می کنند فعالیت های فرهنگی ویژگی فوق برنامه ای دارد، خودش یک فعالیت پایه ای و بنیادی است. دانشجویان برای اینکه بتوانند وارد فضای علمی شوند نیازمند پیشداشت‌های فرهنگی هستند که علم آموزی و دانایی را ترویج کند، نیازمند فضا و اتمسفری هستند که رفتار آنها را برای فعالیت‌های علمی جهت دهد و اتفاقا فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه مکانی است که می‌تواند چنین رفتاری را شکل دهد.

به گفته وی، تحقیقات زیادی نشان داده است، دانشجویانی که خود را به کلاس های درس محدود نمی کنند بلکه در فعالیت های فرهنگی و داوطلبانه مشارکت می کنند، در زندگی دانشجوئی و شغلی انسان های موفق تری هستند. بنابراین از همه دانشجویان دعوت می کنیم که حضور و مشارکت در این فضاها را از دست ندهند، چرا که تجربه بسیار منحصر به فرد و جذابی است و مطمئن باشند ثمره این تلاش و تجربه در سال های بعد، چه در فضای دانشگاه و چه در فضای زندگی و کسب و کار به طور قطع به بار خواهد نشست.

امیر پناهی تصریح کرد: هر نوع موفقیت و فعالیت علمی در فضای دانشگاه نیازمند کسب سرمایه اجتماعی و فرهنگی است. انجمن های علمی سازوکار و ساختاری است که برای نهادینه کردن و تقویت این گونه سرمایه در دانشگاه ایجاد شده اند و امیدواریم بتوانیم این روند را ادامه دهیم هم شاهد افزایش کمی انجمن های علمی و هم ارتقای انجمن ها به لحاظ کیفی و سطح فعالیت باشیم.

وی گفت: برنامه های مختلف تشویقی از جمله حمایت مالی، بن های خرید کتاب، تقدیر و اهدای لوح سپاس برای انجمن های علمی، دانشجویان و استادان مشاور در این حوزه در نظر گرفته شده است و از زحمات عزیزان قدردانی شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: فعالیت های فرهنگی وابسته به حضور و ارتباط با دانشجویان است و انجمن های علمی-دانشجویی تلاش می کنند ایده‌هایی که در نتیجه این ارتباط ها شکل می‌گیرد را به نتیجه برسانند. اگر چه شیوع کرونا موجب شد انجمن های علمی با چالش هایی مواجه شوند اما همچنان چراغ حوزه علم و فرهنگ روشن است.

برای مثال انجمن هایی مانند روابط بین الملل به دبیری محمد تقی زاده، انجمن مدیریت بازرگانی به دبیری سمانه هوشمند، انجمن مطالعات فرهنگی به دبیری علی خانمحمدی و انجمن مدیریت صنعتی به دبیری امیررضا پاکزاد، انجمن هایی هستند که با وجود محدودیت ها و چالش های به وجود آمده حضور بسیار پررنگی در فضای مجازی داشتند و فعالیت های خود را در این فضا ادامه دادند. آنها توانستند برنامه های متنوعی از جمله کارگاه ها و دوره های آموزشی و مسابقات مختلف را به صورت مجازی برگزار کنند و ارتباط انجمن ها با دانشجویان را در این دوران حفظ و تقویت کنند.

وی در پایان اسامی انجمن ها، دبیران و مشاوران انجمن هایی که بیشترین موفقیت را در بازه زمانی ذکر شده کسب کرده اند، اعلام کرد.

رتبه نخست: انجمن راهنمایی و مشاوره به دبیری زینب خواجه وند جعفری با مشاوره معصومه اسمعیلی

رتبه دوم: انجمن روزنامه نگاری به دبیری علی قلی زاده با مشاوره علی احمدی
رتبه سوم: انجمن جامعه شناسی به دبیری افرا حامدزاده با مشاوره محمدمهدی خویی

رتبه چهارم را دو انجمن زبان و ادبیات روسی به دبیری شکیبا بهرامی با مشاوره موسی عبدالهی و انجمن روانشناسی به دبیری رضا خسروی با مشاوره مهدی خانجانی به طور مشترک دست آوردند.

رتبه پنجم را سه انجمن مدیریت کسب و کار به دبیری فاطمه شریفی با مشاوره علیرضا کوشکی، انجمن روابط عمومی به دبیری ارسلان حسین زاده با مشاوره قدسی بیات و انجمن فلسفه به دبیری نیلوفر رئیسی نیا با مشاوره احمدعلی حیدری کسب کردند برای فعالیت های علمی جهت دهد و اتفاقا فعالیت های فرهنگی دانشگاه جایی است که می تواند چنین رفتاری را شکل دهد.