علی رسولیان سه‌شنبه شب در نشست تامین آب صنایع فولادی سنگان خواف در مشهد افزود: صنایع فولادی یکی از مهمترین طرحهای اقتصادی در استان است که تاکنون اقدامات خوبی در این راستا انجام گرفته و روز به روز بر میزان تولید در زنجیره فولاد استان افزوده شده است.
وی اظهار داشت: تاکنون نشستهای متعددی برای تامین آب صنایع فولادی شهرستان خواف برگزار شده و سه طرح کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای این موضوع تعریف شده است که در میان مدت تامین آب از طریق پساب فاضلاب شهرها و در بلندمدت تامین آب از طریق انتقال آن از دریای عمان تعریف شده و شرکتهای فولادی در این زمینه مشارکتهایی داشته‌اند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: تاکنون از پنج واحد صنایع معدنی که در منطقه سنگان خواف پیش‌بینی شده، سه واحد به بهره برداری رسیده است و صاحبان این واحدها به صورت پراکنده اقداماتی را برای تامین آب مورد نیاز خود انجام داده‌اند.
رسولیان افزود: در خصوص تامین آب واحدهای تولیدی مرتبط با صنایع معدنی در منطقه سنگان از توابع شهرستان خواف، طبق آخرین مصوبه وزارت نیرو در این زمینه مقرر شد سالانه ۸.۴ میلیون مترمکعب آب از سه محل برای منطقه سنگان تامین شود.
وی ادامه داد: این سه محل عبارتند از منابع آبی دشت زوزن، حفر چاه در محدوده نمکزار خواف و استفاده از حقابه سد سده خواف که در کنار آن برخی طرحها برای تامین آب در میان مدت و درازمدت نیز مطرح شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: باید در مدت یک تا دو هفته آینده انتقال سالانه سه میلیون متر مکعب آب از دشت زوزن به صنایع فولادی سنگان تعیین تکلیف و متولی آن از بین دستگاه‌های اجرایی تعیین شود.
رسولیان افزود: لازم است آب مازادی که از نمکزار خواف عبور می‌کند در صورتی که به محیط زیست آسیب وارد نکند به سمت سنگان هدایت شود.
وی اضافه کرد: در صورتی که شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی درصدد واگذاری طرحهای مربوط به تصفیه فاضلاب شهرها به شرکتهای فولادی است باید هر چه سریعتر فهرست این طرحها مشخص و مقدمات واگذاری آن انجام شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: هدف خراسان رضوی رسیدن به تولید ۱۰ میلیون تن محصولات فولادی در سال است و امید است که با توسعه زیرساختها و سرمایه‌گذاریها بتوان هرچه زودتر به هدف مزبور دست یافت.
رسولیان همچنین به رسالت اجتماعی واحدهای تولیدی در قبال مردم منطقه اشاره کرد و افزود: توانمندسازی مردم و ایجاد اشتغال پایدار در روستاها مبتنی بر کشاورزی نوین و کم آب بر باید در دستور کار مسوولان منطقه خواف باشد.
لزوم انجام اقدامی منسجم برای تامین آب سنگان
معاون دادستان مشهد و رییس دادسرای انقلاب این شهرستان نیز در این نشست گفت: صنایع فولادی مساله ساده‌ای برای استان خراسان رضوی نیست که بتوان به راحتی از آن گذشت و باید اقدام عاجلی در این خصوص انجام شود.
مجتبی سلطانی افزود: تاکنون نشستهایی که برای تامین آب صنایع فولادی سنگان برگزار شده است که نتیجه مطلوبی برای تامین این نیاز نداشته است زیرا متولیان نتوانستند در این نشستها به یک نتیجه واحد برسند.
وی اضافه کرد: باید یک بار برای همیشه یک حرکت باثبات و منسجم برای تامین آب صنایع فولادی سنگان انجام گیرد و در این حوزه دستگاه قضا نیز آماده هرگونه همکاری است.
نیاز سالانه صنایع فولادی سنگان خواف به ۸.۴ میلیون مترمکعب آب
مدیرعامل شرکت تامین زیرساختهای شرق ایران نیز در این نشست گفت: از ۸.۴ میلیون مترمکعب آب که سالانه مورد نیاز صنایع فولادی در سنگان است، سه میلیون مترمکعب در دشت زوزن، سه میلیون متر مکعب در محدوده مطالعاتی نمکزار خواف، دو میلیون متر مکعب در محل مطالعاتی خواف و یک میلیون مترمکعب هم آب از محل سد سده قابل تامین است.
سلمان روحانی فر افزود: بخشی از نمکزار خواف در منطقه حفاظت شده "سیرخون" قرار داد که در قسمتی از آن که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مجوز دریافت شد چاهی حفر گردید اما به آب نرسید و در باقی این منطقه حفاظت شده، سازمان حفاظت از محیط زیست اجازه حفاری نمی‌دهد.
وی اضافه کرد: از محل سه میلیون مترمکعب آبی که از دشت زوزن برای تامین آب مورد نیاز صنایع فولادی سنگان اختصاص یافت، مجوز حفر ۶ چاه گرفته شد که هم اینک در تامین آب از این محل مشکلی وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت تامین زیرساختهای شرق ایران گفت: از محل حق آبراه سد سده، در ابتدا ۱.۵ میلیون مترمکعب آب در سال به صنایع فولادی سنگان اختصاص یافت اما وزارت نیرو از این میزان کاست و آن را به ۴۰۰ هزار مترمکعب رساند.
روحانی افزود: برای صنعتگر توجیه اقتصادی ندارد که برای انتقال ۴۰۰ هزار مترمکعب آب در سال از سد سده با همه معارض‌هایی که در مسیر وجود دارد دو هزار میلیارد ریال هزینه کند و آن را به منطقه سنگان برساند.
چالش زیستگاه "سیرخون"
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: زیستگاه "سیرخون" بسیار حایز اهمیت است و این منطقه به حد کافی در معرض تهدیدات بی آبی و زیست محیطی قرار دارد.
تورج همتی افزود: تاکنون چندین نشست با مدیران شرکت تامین زیرساختهای شرق ایران برگزار شده است و در نهایت تفاهمنامه‌ای پنج ساله بین صندوق ملی محیط زیست و این شرکت منعقد شد.
وی اضافه کرد: براساس این تفاهم نامه باید شرکت تامین زیرساختهای شرق ایران متعهد شود تا اقداماتی را در جهت حفاظت از محیط زیست یا کمک به احیای آن انجام دهد تا سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه تامین آب از زیستگاه "سیرخون" با آن شرکت همراهی کند.
نیاز رو به افزایش صنایع فولادی سنگان به آب
مدیر زیرساخت ایمیدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) نیز در این نشست گفت: با توجه به اینکه منطقه سنگان سالانه ۱۷.۵ میلیون تن کنسانتره و ۱۵ میلیون تن گندله تولید می‌کند به آب بیشتری از آنچه اکنون در اختیار دارد نیازمند است.
عباس رنجبر افزود: برآوردهای اولیه برای آب مورد نیاز منطقه سنگان خواف، سالانه حدود ۲۲ میلیون مترمکعب بود که بعدها به ۱۸ میلیون مترمکعب رسید که با توجه به به روز شدن فناوری بازچرخانی و فناوری بازیابی آب، اکنون این نیاز با در نظر گرفتن آب مورد نیاز برای توسعه فضای سبز به ۱۷ میلیون مترمکعب آب در سال رسیده است.
وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۱ که گزینه‌های مورد نظر برای تامین آب منطقه سنگان مورد موافقت وزارت نیرو قرار گرفته، فرآیندها برای رساندن این آب به سنگان به صورت جسته و گریخته یا جزیره‌ای بوده و مدیریت هماهنگی برای تامین آب این منطقه انجام نگرفته است لذا باید به سرمایه گذاران این منطقه حق داد که از هر طریقی بخواهند آب مورد نیاز خود را تامین کنند.
مدیر زیرساخت ایمیدرو گفت: گزینه‌های مورد نظر برای تامین آب منطقه سنگان ۳.۵ میلیون مترمکعب از دشت زوزن و یک میلیون مترمکعب از آب سد سده بود که سهم سنگان از آب این سد به چهار دهم میلیون مترمکعب کاهش یافت، ۱.۶ میلیون مترمکعب از مجتمع صنایع معدنی سنگان خواف و یک میلیون مترمکعب آب به صورت حجمی نیز گزینه‌های دیگر برای تامین آب سنگان بود.
رنجبر افزود: سرجمع همه گزینه‌های مزبور برای تامین آب صنایع فولادی منطقه سنگان با نیاز واقعی آنها به آب فاصله زیادی دارد و این صنایع بدون آب قادر به توسعه نیستند و این در حالی است که در شرایط تحریمی کنونی، صنایع معدنی و پروژه‌های مرتبط با ایمیدرو برای کشور ارزآور بوده و باید تامین نیازهای آنها در اولویت قرار گیرد.
وی ادامه داد: در همین راستا طرح "الگوی دشت متعادل پایدار و بانک حقوق آب" براساس ارتقای سطح اجتماعی- اقتصادی، کاهش تنش آبی در منطقه و بر مبنای صرفه‌جویی تدوین شده است بدون آن که میزان سطح کشت کاهش یابد لذا شرکت زیرساخت و سرمایه‌گذاران باید به این طرح توجه ویژه داشته باشند.
مدیر زیرساخت ایمیدرو حفظ آب در اختیار مجتمع فولاد سنگان خواف، برگزاری مناقصه قانونمند برای بازار آب، حمایت از انتقال آب توسط شرکت فولاد خراسان، ضمانت اجرای طرح "الگوی دشت متعادل پایدار و بانک حقوق آب"، انتقال سه میلیون مترمکعب آب از دشت زوزن و یک میلیون مترمکعب آب از سد سده به سنگان را خواستار شد.
اجتناب از فراری دادن کشاورزان خواف
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: خواف منطقه ای مرزی است و نباید از ساکنان کشاورز خالی شود، نباید با خرید چاه‌های کشاورزی، کشاورزان منطقه را فراری داد و آنان را به سمت حاشیه شهرها هدایت کرد زیرا کشاورزان، امنیت منطقه را تامین می‌کنند.
محمد علایی افزود: دو هفته قبل طی برگزاری شورای تامین در شهرستان خواف، "طرح جامع دشت خواف" مصوب و همچنین مقرر شد کارگروهی متشکل از نمایندگان برخی دستگاه‌های اجرایی و کشاورزان به ریاست فرماندار تشکیل و شیوه کشت گلخانه‌ای در منطقه اجرا شود.
وی اضافه کرد: براساس این مصوبه شرکت تامین زیرساختهای شرق ایران به نمایندگی از صنایع فولادی در خواف اقدام به ایجاد گلخانه خواهد کرد تا با توسعه محصولات گلخانه‌ای توسط کشاورزان در این منطقه آب صرفه‌جویی شده از این محل به صنایع فولادی سنگان اختصاص یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: احداث گلخانه و تامین آب برای صنایع فولادی از محل آب صرفه جویی شده در خواف به تصویب شورای تامین خراسان رضوی نیز رسیده است.
علایی افزود: از گزینه‌های در نظر گرفته شده برای تامین آب صنایع فولادی، سه میلیون متر مکعب آب از دشت زوزن و یک میلیون متر مکعب آب از سد سده و همچنین ۲۴ حلقه چاه با ظرفیت ۷.۶ میلیون مترمکعب به صنایع فولادی سنگان اختصاص یافته است علاوه بر این امسال ۲.۵ میلیون مترمکعب اضافه بر موارد مزبور به دلیل شرایط ویژه صنایع فولادی به منطقه سنگان اختصاص یافت.
او ادامه داد: طرح مهار آبهای سطحی از خروجی دشت خواف باید توسط شرکت تامین زیرساختهای شرق کشور مطالعه و سپس مهار شود تا برای منطقه سنگان مورد استفاده قرار گیرد.
سَنگان شهری مرزی در شهرستان خواف استان خراسان رضوی است که به دلیل برخورداری از یکی از بزرگترین ذخایر سنگ آهن با عیار ۶۳ درصد به عسلویه شرق کشور شهرت یافته و برآوردها گویای وجود ۱.۲ میلیارد تن ذخیره سنگ آهن در این منطقه است.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن ایران (ایمیدرو) کار بهره برداری از معادن پلاسری سنگ آهن این منطقه را برعهده گرفته و خوراک مناسب واحدهای صنعتی این بخش را تامین می کند.
آنچه در منطقه سنگان خواف توسط شرکتهای سرمایه‌گذاری در فرآوری سنگ آهن انجام شده و طرح‌هایی که در آینده توسط این شرکت‌ها به بهره‌برداری خواهد رسید، نوید بخش تکمیل زنجیره فولاد در شرق کشور و توسعه منطقه‌ای و ملی است.
نظر شما