استاد دانشگاه: برجام نشان داد ایران اهل مذاکره و تعامل با جهان است

علی امیدی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به گذشت حدود پنج سال از توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) افزود: برجام توافقی بود که از قرار گرفتن ایران در آستانه جنگ جلوگیری کرد و در سطح بین‌المللی نقطه عطفی در مذاکرات جهانی بود و بر اساس این تفاهم، به معنای واقعی کلمه، مفهوم چندجانبه‌گرایی که بعد از جنگ سرد در هزاره سوم در جهان مطرح شد به نمایش درآمد.

به گفته این استاد دانشگاه اصفهان، یکی از نتایج و پیام‌های برجام این بود که نشان داد خیلی از مسائل را نمی‌توان از طریق زور و به صورت یکجانبه حل و فصل کرد، بسیاری از مسائل بین‌المللی پیچیده و چند وجهی هستند و باید کشورها با مذاکره و گفت و گو برای حل آنها تلاش کنند.

امیدی ادامه داد: ایجاد رژیم بین‌المللی جدید در مدیریت هسته‌ای جهان و به معنای دیگر بُعد امنیتی جدید در مسائل هسته‌ای از دیگر کارکردهای برجام به شمار می‌رود به این مفهوم که کشورها می‌توانند هسته‌ای شوند اما امنیت و سلامت جهان به خطر نیفتد.

این استاد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: وجود مکانیسم‌های اجرایی در حقوق بین‌الملل و اینکه کشورها می‌توانند به صورت یکجانبه بر توافق‌های بین المللی پایبند نباشد در خروج از آمریکا از این قرارداد مشهود بود، برجام بر محوریت حقوق بین‌الملل استوار شد و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت آن را تایید کرد بنابراین اینگونه اسناد بین‌المللی لازم الاجرا هستند و دهن‌کجی یک دولت یعنی آمریکا، نقض قانون بین الملل است.

وی درباره اینکه چرا برخی به این توافق بین‌المللی انتقاد می‌کنند خاطرنشان کرد: انتقاد به برجام دلیل شناختی و فرهنگی دارد که پس از انقلاب در ایران شکل گرفت، در فرهنگ سیاسی و شناختی کشورمان افرادی هستند که ما آنها را آرمان‌گرا می‌نامیم البته حرف حق هم می‌زنند اما همواره نمی‌توانند آلترناتیو(جایگزین) اجرایی ارائه کنند.

امیدی با بیان اینکه عرصه سیاست، روابط بین‌الملل و اقتصاد باید بر اساس واقع‌گرایی و نه آرمان‌گرایی شکل گیرد، تصریح کرد: سیاست‌های داخلی و خارجی و اقتصاد با انتقاد صرف به جلو حرکت نخواهد کرد، منتقدان باید بدانند که ارائه تئوری جایگزین از انتقاد مهم‌تر است.

این استاد روابط بین الملل گفت: شماری از این منتقدان می‌گویند چرا ایران برای خروج آمریکا از برجام مجازات سنگین وضع نکرده بود در پاسخ به آنان باید بیان کرد که برجام مذاکرات چند جانبه است و ایران تنها فقط یک ماه طرف ماجرا نبود که بخواهد نظر خود را دیکته کند.

وی افزود: اینکه ما بخواهیم هرچه در ذهنمان است دیکته کنیم در عمل جایی ندارد و به همین دلیل نمی‌توان تمام خواسته‌های خود را اعمال کرد اما با گفت و گو می‌توان به برخی از آنها دست یافت.

امیدی با اشاره به اینکه نبود برجام ایران را به سمت انزوا یا جنگ پیش می‌بُرد، اظهارداشت: از سوی دیگر باید به این فکر کرد که خروج ترامپ از برجام چه نتایجی برای آن کشور در پی داشت؟ در عمل دست ترامپ رییس جمهوری آمریکا خالی شد و اقتداری هم برای او به بار نیاورد و اگر در کشورشان از تسلیم شدن ایران به عنوان یک موفقیت جهانی سخن می‌گویند تنها به دلیل اقناع افکار عمومی داخلی آمریکاست و معنای واقعی ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با تاکید بر اینکه خروج آمریکا از برجام سبب تسلیم ایران نشد، اضافه کرد: ما از مواضع خود کوتاه نیامدیم پس تسلیم هم نشدیم.

امیدی با بیان اینکه سند به این مهمی اگر مورد تایید رهبر معظم انقلاب نبود آب از آب تکان نمی‌خورد، اظهارداشت: در نظام سیاسی ایران عالی‌ترین مقام کشور رهبری است که مشی اصلی در سیاست‌های داخلی و خارجی را تعیین می‌کند بنابراین اصل مذاکره و سند نامبرده مورد تایید رهبری بود.

وی خاطرنشان کرد: به نظر رهبر معظم انقلاب باید ساز و کارها را در داخل کشور جستجو کرد و کمتر به طرف مقابل امید داشت ایشان به سیاست‌های غرب انتقاد داشتند و دارند و آن را غیر قابل اعتماد می‌دانند.
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه با توجه به پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران در مهرماه و تلاش آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای تمدید آن و واکنش احتمالی ایران به این تهدیدها، چه راهکارهایی را می‌توان در مقابل کارشکنی‌های آمریکا و اروپا در پیش گرفت؟ گفت: قاطعیت و جدیت در این امر ضروری است، اولین گام می‌تواند خروج از پروتکل الحاقی باشد این معنا که بازدیدهای سرزده آژانس از ایران توقف می‌یابد، در گام دوم می‌توانیم تعهدات برجام را به حداقل ممکن برسانیم و در گام آخر در صورتی که جامعه بین‌الملل نسبت به ایران بی‌تفاوت بود می‌توان تعلیق عضویت "معاهده منع گسترش هسته‌ای" (NPT) را در دستور کار قرار داد.

وی با اینکه گشایش‌های اقتصادی به واسطه برجام رخ داد اظهارداشت: بر اساس آمار ارقام اوپک، فروش نفت در زمان پس از برجام شیب صعودی داشت و این موضوع تا قبل از خروج آمریکا از این معاهده بین‌المللی مشهود بود.

امیدی درباره برنامه جامع همکاری‌های ایران و چین و تلاش غرب در اقدامات ضد ایرانی به خاطر هراس آنها از این توافق گفت: مقامات ایرانی همواره اعلام کردند که خواستار روابط آزاد با تمام کشورها هستند درِ کشور برای گفت و گو و مذاکره با تمام ملت‌ها باز است و ما به صورت تک بعدی به مساله نگاه نمی‌کنیم.

عضو هیات علمی و استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان ادامه داد: اقتضائات روز باعث گرایش ما به سمت چین شده و آمریکا می‌داند در صورتیکه این توافق بین ایران و چین شکل گیرد و مراودات اقتصادی بین ما افزایش یابد فشار وارده از سوی غرب اثرات کمتری بر کشورمان خواهد داشت بخاطر همین دست به تبلیغات منفی در عرصه جهانی بر ضد ایران می‌زنند.

وی خاطرنشان کرد: البته مذاکره کنندگان و تصمیم گیران ایرانی باید بدانند که تمام تعهدات و تمام مراودات ما با چین باید به سود مردم تمام شود و باید بتوانیم به ارتقا اقتصاد، زیرساخت‌های عمرانی و صنعتی کشورمان کمک کنیم تا در نهایت سود ایرانیان حاصل شود.