طرح ژنوتایپینگ (Genotyping) یا «تعیین ساختار ژنتیکی» اسب نژاد کُرد از طرح های شاخص سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه است که از سال ۹۷ کلید خورده اما از سال ۹۸ در سند سه ساله و بین برنامه‌های اصلی این سازمان قرار گرفته است.
استان کرمانشاه به عنوان خاستگاه اسب اصیل کُرد، حدود ۶ هزار سر اسب دارد که ۲ هزار سر آن خلوص بالا دارند.
طی ۲ سال گذشته و با اجرای طرح تعیین ساختار ژنتیکی، اسب نژاد کُرد از سایر نژادها شناسایی و تفکیک شده و عملیات میکرو چیپ گذاری و ثبت در سامانه هویت‌گذاری مرکز اصلاح نژاد دام کشور برای ۱۷۲ راس انجام شده است؛ این اسب ها اکنون شناسنامه ژنتیکی دارند.
سود بیش از ۱۰۰ میلیونی هر اسب
رییس سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه راه اندازی زنجیره اسب نژاد کُرد را از برنامه های اصلی این سازمان در قالب برنامه سه ساله جهاد کشاورزی استان دانست و گفت: تا به امروز از این ظرفیت استان به درستی استفاده نشده در حالی که اسب نژاد کرد در حراجی های خارج از کشور گاهی تا هفت میلیون دلار هم خرید و فروش می شود.
«نوربخش حاتمی» در گفت و گو با ایرنا افزود: اگر برای هر یک از ۲ هزار سر اسب استان، حدود یک میلیون تومان هزینه کنیم، ارزش افزوده آن بیش از ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
در همین راستا جهاد کشاورزی استان کرمانشاه در کنار زنبور عسل و بوقلمون، ایجاد زنجیره ارزشی اسب کُرد را هم در اولویت خود قرار داده و اکنون در حال تکمیل و اصلاح تبار نامه اسب نژاد کُرد و ثبت آن در سامانه مربوطه، ایجاد زمینه شرکت این اسب در مسابقات بین المللی و مهیا کردن امکان صادرات آن است.
در راستای ایجاد این زنجیره کمیته ای برای تبیین و شناسایی آن با محوریت اداره کل ورزش و جوانان و سازمان جهاد کشاورزی و بخش خصوصی فعال تشکیل شده و در حال فعالیت است.
اشتغالزایی و ثروت آفرینی با اسب کُرد
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمانشاه هم در این باره به ریشه بلند تاریخی اسب کُرد در زندگی مردم مناطق کردنشین اشاره و عنوان کرد: این نژاد بخشی از فرهنگ غنی جامعه ما است و ما باید با تشکیل زنجیره ارزش آن به عنوان یکی از زنجیره های ارزش مزیت دار بتوانیم به منافع اقتصادی، گردشگری و فرهنگی دست پیدا کنیم.
هدایت حاتمی افزود: توسعه باشگاه ها و مراکز پرورش اسب، رویدادسازی های ورزشی و گردشگری، برگزاری بازارهای فروش و نیز معرفی و فروش این نژاد به کشورهای دیگر می تواند خصوصیات و امتیازهای خاص این نوع اسب را بیشتر عیان سازد و ما هم در این زمینه حمایت های لازم را خواهیم داشت.
طبیعی است که با گسترش جمعیت اسب های اصیل کُرد می توان به اشتغالزایی و ثروت آفرینی قابل توجهی در استان دست پیدا کرد.
بویژه اینکه تاثیر این نژاد در توسعه گردشگری و اشاعه ورزش سوارکاری و چوگان هم می تواند یک ظرفیت قابل توجه باشد.
ویژگی های خاص اسب کُرد
اسب نژاد کُرد براساس خصوصیات ظاهر و نوع پرورش به چهار تیره جاف، افشاری، سنجابی و کلهر تقسیم می شود اما نژاد کلهر در استان کرمانشاه پرورش داده نمی شود.
تصویر اسب تیره جاف هم برای بسیاری از ایرانیان آشنا است زیرا از دیرباز الگوی نقاشی های سنتی ایران بوده است .
تیره‌های مختلف اسب نژاد کُرد توانایی ویژه ای در پیمودن مسافت های بلند و مسیرهای کوهستانی هم دارد و خصوصیات کم نظیری دارد از جمله: قدرتمند، ظاهر بدن جمع و عضلانی، سر بزرگتر و ستیغ های برجسته گونه، فاصله دو استخوان فک در ناحیه حلق زیاد، اتصال سر و گردن قوی و عضلانی، سینه از جلو به حد قابل توجهی عضلانی، سم های محکم و قوی، یال و دم پرپشت و افراشته، باهوش، مطیع و صبور
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است.
