حمید فدایی شنبه در این باره به ایرنا گفت: غار حاجی آباد به همراه سنگ‌نبشته‌های ساسانی خود نه فقط یک اثر تاریخی بلکه به عنوان یک منظر فرهنگی طبیعی با روابط پیچیده تاریخی از ادوار پیش از تاریخ تا عصر حاضر، شناخته می شود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید در خصوص برنامه های حفاظت و مرمت پایگاه برای این اثر تاریخی بیان کرد: برنامه حفاظت از کتیبه‌های غار حاجی آباد بر پاکسازی تیره گی های طبیعی ایجاد شده در سطح کتیبه و صخره و همچنین پاکسازی رنگ پاشی و یادگارنویسی های انجام شده در طول دهه های گذشته بر سطح اثر متمرکز شد، همچنین بخشی از برنامه مربوط به اقدامات ساماندهی در عرصه اثر بود.
وی ادامه داد: مجموعه این اقدامات در باطن، لزوم توجه و برنامه ریزی بیشتر در این منظر گسترده فرهنگی و طبیعی را یادآور و همچنین حفاظت بهتر از چنین پهنه منحصر به فردی را متذکر می‌شود.
وی پایان کارگاه نجات بخشی کتیبه های شاپور اول در حاجی آباد نقش رستم را موفق آمیز دانست و در این باره گفت: گروه مجرب همکار در این برنامه متشکل از کارشناسان، استادکاران و نیروهای فنی در حوزه های حفاظت و مرمت و باستان شناسی به سرپرستی مصطفی رخشنده خو بودند که این گروه پیش از این نیز تجربه مطالعه و حفاظت و مرمت را در محوطه نقش رستم در کارنامه خود دارند.
توسعه برنامه‌های هدفمند گردشگر، اولویتی مهم در نقش رستم
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان مرودشت نیز در این زمینه گفت: این اثر به شماره ۱۸۳ در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که به دلیل خوانا بودن کتیبه‌ها و سایر ارزش‌های آن، جزو اولین آثاری است که مورد مطالعه قرار گرفته و با توجه به آثار ارزشمندی که در این محوطه تاریخی وجود دارد توجه به ضوابط و مقررات مربوط به عرصه و حریم این آثار، مهم تلقی می‌شود.
بهمن مردانی افزود: با توجه به حضور گردشگران در این مکان، توسعه برنامه های هدفمند گردشگری نیز در دستور این اداره قرار خواهد گرفت.
مردانی اضافه کرد: کتیبه حاجی آباد به دو زبان پهلوی اشکانی (پارتی) و پهلوی ساسانی نوشته شده است.
محمد تقی قلعه نوعی، کارشناس باستان شناس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرودشت نیز بیان کرد: این اثر ارزشمند تاریخی مربوط به دوره ساسانی است که در دل غار شیخ علی حاجی‌آباد، مربوط به دوره پیش از تاریخ (میانه سنگی) قرار گرفته است و این اثر ارزشمند توسط (باستان شناس و معمار) آندره گدار فرانسوی، شناسایی و به ثبت رسیده است.
وی ادامه داد: در اطراف این اثر ارزشمند و در دامنه کوه حسین به فاصله چهار کیلومتری در هر طرف این غار، آثار متعددی از دوران مختلف تاریخی وجود دارد.
وی اشاره کرد: کتیبه پارتی نیز دارای ۱۴ سطر و کتیبه پهلوی ساسانی دارای ۱۶ سطر است که توسط شاپور یکم ساسانی با مضمون معرفی خود، پدر و پدربزرگش درباره تیراندازی وی نگاشته شده است.
حفاظت از آثار تاریخی،صیانت از تمدن
کارشناس پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و سرپرست این کارگاه مطرح کرد: حفاظت از آثار تاریخی در عصر حاضر که با تاثیر فزاینده و مخرب آلودگی های زیست محیطی مواجه هستیم، یک ضرورت حیاتی است، بنابراین حفاظت و حراست از این آثار، صیانت از فرهنگ و تمدن ما محسوب می شود که از شاخص ترین این آثار، کتیبه های شاپور اول ساسانی در غار حاجی آباد نقش رستم می باشد که کتیبه هایی با زبان پهلوی ساسانی و پارتی را در خود جای داده است و در باب مضمون آن نیز، شاپور اول ابتدا نام و عنوان خود و پدر و جدش را ذکر می کند و سپس درباره تیراندازی خود سخن به میان می آورد و در انتها کتیبه با جمله دعایی پایان می گیرد.
مصطفی رخشنده خو افزود: آسیب های گسترده ای به واسطه تاثیر عوامل طبیعی و انسانی بر کالبد اثر وارد گشته بود که از جمله می توان به ایجاد تیرگی های سطوح داخلی غار و کتیبه ها، وجود رگه های انحلالی در پیشانی غار و حرکت آب های سطحی به سمت کتیبه ها، استفاده از این فضا در سال های متمادی جهت آغل احشام، یادگاری نویسی با رنگ های صنعتی از دهه های گذشته تاکنون و ... اشاره کرد، لذا جهت نجات بخشی این کتیبه های ارزشمند، فعالیت های حفاظتی، مرمتی و ساماندهی در دستور کار قرار گرفت و در طول بیش از یک ماه فعالیت این گروه با لحاظ نکات فنی، کار حفاظت کتیبه و ساماندهی محیط اثر، به انجام رسید.
وی در پایان گفت: سرفصل مهمترین اقدامات انجام شده نجات بخشی در این محوطه ارزشمند تاریخی شامل پاکسازی تیرگی فضای داخلی غار و کتیبه ها، کنترل آب های سطحی، پاکسازی رنگ های صنعتی، مرمت کتیبه ها با مواد نوین مرمت سنگ و با رعایت اصول و مبانی حفاظت و مرمت، پاکسازی عرصه اثر از فضولات حیوانی، تصحیح و رنگ آمیزی فنس کشی ورودی غار و نصب تابلوهای راهنمای اثر بوده است.
نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس است که در فاصله حدود ۶ کیلومتری تخت جمشید قرار دارد.
این محوطهٔ باستانی یادمان‌هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده‌است و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بوده‌است. آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقش‌برجستهٔ ویران‌شده‌ای از دوران عیلامیان در این مکان قرار دارند.
نظر شما