این استاد بازنشسته دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران او را انسان بسیار شریفی توصیف کرد و گفت: بانو بدرالزمان قریب، زندگی خود را مصروف و معطوف به زبانی کرد که خاموش و گمشده بود. ایران‌شناس بزرگی هم بود و درگذشتش، ضایعه‌ای برای ما در عرصه زبان‌های ایرانی بود. او که هیچ‌گاه از دانستن دریغ نمی‌کرد، تنها متخصص زبان و ادبیات سُغدی بود و تمام عمر را مشغول کسب علم کرد و ازدواج هم نکرد و زمانی هم که در آمریکا فرصتش پیش آمده بود، او امتناع کرد و گفت من در پی دانش هستم.
او ادامه داد: قریب، فرهنگی برای زبان سُغدی نوشت و هرآنچه واژه در واژه‌نامه کتاب‌های مختلف که استادان غربی طی سال‌ها نوشته بودند را جمع کرد. و چنان کرد که هر آن کس که در این حوزه کار می‌کرد، ناگزیر از مراجعه به آثار به‌ویژه همین فرهنگ بود.
این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با اشاره به اینکه او متخصص فارسی هم بود، اظها کرد: او کتیبه خشایارشا را کشف کرد و خواند. او شاگردانی هم تربیت کرد که اگرچه به پای او نمی‌رسند اما می‌توانند راهش را ادامه دهند. هرچند آنهایی که به خارج می‌روند و آن محیط علمی را می‌بینند و با روش‌های علمی غرب آشنا می‌شوند با دیگران فرق دارند اما در میان همین شاگردانش هم کسانی هستند که به خارج از ایران نرفته‌اند اما چون مستعد بودند، آینده درخشانی خواهند داشت.
او با تاکید بر این نکته که افراط، علم را ضایع می‌کند، خاطرنشان ساخت: او معتدل بود و به دور از هیاهو سال‌ها کار کرد و هیچ اهل افراط نبود و از تعصب بی‌جای ایرانی‌گری پرهیز داشت.
این عضو شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی از سال‌های ارتباط با او گفت: وقتی از دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا دکترای خود را دریافت کرد، به ایران آمد. ابتدا در دانشگاه شیراز مشغول شد اما چون تنها دانشگاه ایران که کرسی فرهنگ و زبان‌های باستانی داشت، دانشگاه تهران بود، به این دانشگاه آمد. نخستین آشنایی من هم با این بانو به سال ۱۳۵۰ و در دانشگاه شیراز برمی‌گردد. حدود پانزده سال پیش به عضویت دائم فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و مدیر گروه گویش‌شناسی و بعد، گروه زبان‌های ایرانی شد. و البته عضویت در شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی را هم پذیرفت.
بدرالزمان قریب، ایران‌شناس، زبان‌شناس و پژوهشگر فرهنگ و زبان سُغدی، صبح سه‌شنبه، هفتم مرداد در ۹۱ سالگی دار فانی را وداع گفت.
او متولد ۱۳۰۸ بود و فرهنگ سُغدی، به سه زبان (سغدی – فارسی- انگلسی) شاخصترین اثر وی به‌شمار می‌رود. قریب از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.
زبان سغدی شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی میانه شرقی و از خانواده زبان‌های هند و آریایی است که در فاصله میان سده‌های دوم تا دوازدهم پس از میلاد، مردمان ایران‌تبار ساکن در حد فاصل رود سیحون و رود جیحون بدان سخن می‌گفتند. این زبان به سبب اهمیت خود به عنوان ابزار انتقال فرهنگ، ادب، و تجارت به مردمان همسایه، به ویژه ترکان، یکی از مهم‌ترین زبان‌های ایرانی شرقی به شمار آمده است. گستره زبان سغدی در غرب با حوزه زبان فارسی مجاور بود و تا کناره‌های چین در شرق امتداد داشت.
نظر شما