در گذر فرهنگ؛ هفته‌ای که گذشت

عرصه فرهنگ و هنر یک هفته کرونایی دیگر را در اواسط تابستان ۹۹ با رویدادهای حقیقی و مجازی مختلف در ایران و جهان پشت‌سر گذاشت.

درگذشت «خسرو سینایی» کارگردان پیشکسوت سینمای ایران که به دلیل ابتلا به کرونا دارفانی را وداع گفت، از جمله رویدادهای تلخ این هفته داغ بود.

«خسرو سینایی» کارگردان آثار بسیاری از جمله فیلم سینمایی عروس آتش عصر شنبه ۱۱ مرداد در بیمارستان امیر اعلم از دنیا رفت. وی ۱۲ مردادماه و بدون حضور مردم علاقمند و هنر دوست کشور در بهشت زهرا (س) و در کنار «محمدعلی کشاورز» آرام گرفت.

سینایی حدود یک ماه قبل برای یک عمل جراحی در بیمارستان بستری و بعد از مدتی مرخص شد اما به علت عفونت ریه و مبتلا شدن به کرونا دوباره در بیمارستان امیر اعلم بستری شد.

سینایی متولد ۲۹ دی ماه سال ۱۳۱۹ در ساری بود که تاکنون آثار بسیاری از جمله فیلم مستند و داستانی را با درون مایه‌های اجتماعی کارگردانی کرده است. از جمله آثار این کارگردان می توان به جزیره رنگین، کویر خون، مثل یک قصه، گفتگو با سایه، عروس آتش، کوچه پاییز، هیولای درون، زنده باد و تهران امروز اشاره کرد.

سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه در هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر، برای فیلم عروس آتش و لوح زرین بهترین کارگردانی در دومین دوره جشنواره فیلم فجر، برای فیلم هیولای درون از جمله جوایز این هنرمند است.

سینایی در سال ۱۳۸۷ موفق به دریافت نشان ویژه کشور لهستان از سوی رئیس‌جمهور این کشور شد. او این نشان را به خاطر ساخت فیلم مستند مرثیه گمشده که روایت‌گر مهاجرت هزاران لهستانی به ایران در سال‌های ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ است، دریافت کرد.

** کنسرت آنلاین (برخط) «شهر خاموش» «کیهان کلهر» که قرار بود سیزدهم مرداد اجرا شود، تا روز چهارشنبه پانزدهم مرداد به تعویق افتاد.

«کیهان کلهر» موسیقیدان ایرانی و چهره شناخته‌شده بین‌المللی که قصد داشت کنسرت شهر خاموش خود را به صورت برخط اجرا کند، با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود از تغییر زمان این اجرا خبر داد.

** فراخوان نخستین دوره «آواز معاصر» ‌ برای کشف استعدادهای آوازی در موسیقی‌های ایرانی و نواحی منتشر شد.

نخستین دوره پروژه مستقلِ «آواز معاصر» با هدف بازنگری و توجّه دوباره و نو به هنرِ جدّی و اصیلِ آواز و همچنین کشف و معرّفی آوازخوانانِ توانا امّا کمتر شناخته شده‌ی ایران زمین، با حضور چهار موسیقیدان، آهنگساز و متخصّصِ تهیه و تولیدِ آثار موسیقی در سبک‌ها و شیوه‌های گوناگون، برگزار می‌شود.

پروژه‌ی آواز معاصر شامل چند مرحله است که گامِ نخست، انتخابِ صداهای توانمند و با ظرفیتِ آوازی از میان صَدها صِدای ارسالی است؛ مراحلِ بعدی این پروژه شاملِ اجرای زنده‌ی خوانندگان و انتخاب نهاییِ بهترین‌ها و سپس آهنگسازی و تولید آثار موسیقایی باکلام برای آنها و در گام‌های بعد شاملِ تهیه و تولید موزیک ویدیو و انتشار قطعات مربوط به نفرات منتخبِ اولین دوره‌ی پروژه آواز معاصر و معرّفی آنان به بازار رسمی موسیقی است.

** جدول اجراهای اولین دوره کنسرت آنلاین (برخط) موسیقی دستگاهی از سوی بنیاد رودکی با شرکت پنج گروه اعلام  شد

اولین دوره کنسرت آنلاین موسیقی ردیف- دستگاهی با اجراهای گروه‌نوازی با کلام اعلام شد و پنجشنبه پیش رو (۱۶ مرداد) گروه فیه ما فیه با هنرمندی سعید نایب محمدی، مجتبی عسگری و حمید قنبری پخش می‌شود و برای جمعه (۱۷ مرداد) نیز گروه آوای ابریشم با هنرمندی عماد حنیفه، امیر اثنی عشری، حمیدرضا برزو، پویان گرامی و مهدی فروغی برنامه خواهد داشت.

شنبه (۱۸ مرداد) گروه تیام با هنرمندی هادی منتظری، حسین علیشاپور، کاوه شفیعی و محمدرضا شرایلی، روز یکشنبه ۱۹مرداد گروه نقش با هنرمندی امیر شریفی، مهدی امامی، محمد عشقی، المیرا مردانه، مرجان مهربان و سهیل الله‌دادیان و دوشنبه (۲۰ مرداد) گروه نواساز با هنرمندی علی‌اصغر عربشاهی، پوریا اخواص، پویان عطایی، بهزاد میرزایی و سهیل کاکاوند پخش می‌شود.  

مجموعه کنسرت‌های آنلاین با حمایت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد رودکی در تالار رودکی به مدت پنج شب از ۱۶ تا ۲۰ مرداد، ساعت ۲۱ از تلویزیون اینترنتی تیوا پخش می‌شود.  این برنامه به صورت رایگان و فقط با ثبت نام در اپلیکیشن تیوا قابل دسترس است.

توفیقات جهانی ایران در هفته‌ای که گذشت

** فیلم بلند کیارستمی و عصای گمشده به کارگردانی محمودرضا ثانی و تهیه کنندگی بهروز نشان در هفتمین جشنواره بین‌المللی مستند  «لراپترا» در کشور یونان به نمایش در می‌آید.

** فیلم کوتاه جبرئیل ساخته یوسف کارگر به بخش مسابقه بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم «فلیکرز رودآیلند» در آمریکا راه یافت.

جبرئیل به‌عنوان نماینده ایران در بخش کوتاه جشنواره «فلیکرز رودآیلند» که یکی از جشنواره‌های مورد تائید آکادمی علوم و هنرهای سینمایی (اسکار) و بفتا است حضور خواهد داشت و بر این اساس فیلم‌های برنده در ۲ بخش کوتاه داستانی و انیمیشن در این رویداد سینمایی واجد شرایط جوایز اسکار خواهند شد.

** فیلمنامه کیک هویج به نویسندگی ایمان داوری به بخش رقابتی دوره سی و هشتم جشنواره بین‌المللی رودآیلند آمریکا که در طول ۲۴ سال برگزار شده، راه یافته است.

** فیلم کوتاه مخاطب دوست داشتنی من در بخش رقابتی جشنواره بین‌المللی  «سینه بوت» cineBooth لندن روی پرده خواهد رفت. معصومه خزایی که با پنجمین تجربه فیلمسازی‌اش در این جشنواره حضور دارد، دانش آموخته فیلمسازی و تدوین است.

** مستند اِکسُدوس به کارگردانی و تهیه‌کنندگی بهمن کیارستمی در چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی حقوق بشر تایوان سپتامبر ۲۰۲۰ (شهریور و مهر ۱۳۹۹)  به نمایش گذاشته می‌شود. در این رویداد موضوعی، فیلم‌هایی از کشورهای ایران، هنگ‌کنگ، اتریش، فرانسه، تایوان، دانمارک، گواتمالا، آلمان و کامبوج حضور دارند.

** فیلم سینمایی سرکوب ساخته رضا گوران که تا کنون در بخش مسابقه جوایز آسیاپاسیفیک در استرالیا و جشنواره‌های فیلم ایرانی در استرالیا، سیروس در کانادا و آسیاپاسیفیک در ماکائوی چین شرکت کرده است در نخستین حضورش در ایالات متحده در جشنواره فیلم یونیورسال نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی شد.

** فیلم سینمایی خط فرضی در بخش مسابقه فیلم‌های اول و دوم «اکتشافات» جشنواره تورنتو به نمایش در خواهد آمد.

چهل و پنجمین دوره از جشنواره بین‌المللی تورنتو از ۱۰ تا ۱۹ سپتامبر (۲۰ تا ۳۰ شهریور) در شهر تورنتو کانادا به صورت حضوری و آنلاین برگزار خواهد شد.

رویدادهای فرهنگی هنری جهان

** خانه موزه‌ نویسندگان بزرگی چون «جین آستن» و «ویلیام شکسپیر» در انگلیس که با شیوع کرونا تعطیل شدند، با کمک و حمایت‌های مردمی پس از چهارماه بازگشایی می‌شوند.

** سریال درام - فانتزی بازی تاج و تخت در یک نظرسنجی برای انتخاب بهترین سریال قرن از سد رقبایی چون برکینگ بد و چرنوبیل گذشت و به صدر فهرست رسید. در این فهرست سریال‌های محبوب دیگری چون استرنجر تینگز، دکتر هو و شرلوک نیز حضور داشتند که همگی در پنج ردیف اول جای گرفتند.

** «مویان» نویسنده چینی برنده نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۲، اولین رمان خود را پس از هشت سال سکوت روانه بازار کرد.

کتاب جدید مویان (Mo Yan) که دیرشکوفا (A Late Bloomer) نام دارد، مجموعه‌ای از ۱۲ رمان کوتاه از داستان‌های واقع‌نمایانه یا پوچ‌گرایانه است که از قرن گذشته تا به امروز در روستاهای چین اتفاق افتاده‌اند.

** اسامی برندگان هفتاد و چهارمین دوره جوایز تلویزیونی «بفتا» (BAFTA) در شاخه‌های مختلف اعلام شد.

جوایز آکادمی فیلم بریتانیا (British Academy Film Awards) یا بفتا جایزه‌ای است که هر ساله به بهترین‌های سینما و تلویزیون در بریتانیا اهدا می‌شود. شیوع کرونا بر روند و زمان اعلام نامزدها و برندگان جوایز امسال تاثیر گذاشت و اسامی برگزیدگان به جای ۱۷ مه (۲۸ اردیبهشت) دیروز ۳۱ ژوئیه برابر با ۱۰ مرداد ۹۹، در یک مراسم مجازی اعلام شد.

** برندگان جایزه «هوگو ۲۰۲۰» به دلیل شیوع کرونا، طی یک مراسم آنلاین معرفی شدند.

هفتاد و هشتمین مجمع علمی- تخیلی جهان امروز اول اوت برابر با ۱۱ مرداد ۹۹،  اسامی برندگان جایزه «هوگو ۲۰۲۰» را اعلام کرد.

** شبکه آمریکایی HBO از رقابت جهانی بر سر ساخت واکسن کرونا، مجموعه تلویزیونی می‌سازد.

شبکه HBO با همکاری «آدام مک‌کی» کارگردان و فیلمنامه‌نویس آمریکایی درباره رقابت افراد و شرکت‌های دارویی بر سر ساخت واکسن کرونا، یک سریال محدود می‌سازد. این سریال اقتباسی از رمان اولین شات (The First Shot) نوشته برنن بورل (Brenan Borrell) روزنامه‌نگار اهل نیویورک است که به چالش‌های موجود در راه این رقابت در حوزه‌های مختلفی چون سیاست، دسترسی و امنیت می‌پردازد.

بورل فرآیند جستجو برای واکسن کرونا را به دقت دنبال و مقالاتی را با این مضمون در مجلات نشنال جئوگرافیک و ساینس مگزین منتشر کرده است.