چهاردهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشی‌ها با عنوان تابستانه کتاب۹۹، از شنبه گذشته (۱۸ مرداد) همزمان با عید غدیرخم و با شعار «کتاب بخوانیم، ایمن بمانیم» کار خود را آغاز کرد. در این‌طرح تهران با ۱۱۷کتابفروشی، اصفهان با ۸۵، خراسان رضوی با ۸۲ و قم با ۷۰ کتابفروشی پیشتاز سایر استان‌ها در میزان مشارکت کتابفروشی‌ها هستند.
در طرح های فروش فصلی که با نام کتابفروشی هایی که شرایط لازم را داشته باشند، پس از ثبت نام، می توانند کتاب های خود را که با درصدی تخفیف و در قبال ثبت نام کد ملی افراد بفروشند و میزان تخفیف اعمال شده را از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کنند.
آزاده نظربلند معاون کتاب و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، درباره فروش قابل توجه کتابفروشی‌ها در طرح تابستانه کتاب ۹۹ گفت: تا امروز روند فروش بسیار خوب بوده است، کتابفروشی‌ها هنوز یارانه دارند و پیش‌بینی این است تا زمانی که اعتبار یارانه‌ها در کتابفروشی‌ها باقی می‌ماند، روند فروش خوب باشد و زمانی که رو به پایان می‌رود و سقف اعتبار اختصاص داده شده پر می‌شود، فروش هم کمتر شود و این شیب ملایم‌تر بالا برود. این هم اقتضای کار است، چون ما محدودیت یارانه اختصاصی را در همه طرح‌ها داریم.
نظربلند ادامه داد: فروش طرح تابستانه که از شنبه گذشته (۱۸ مرداد) آغاز شد تا صبح امروز، چهارشنبه (۲۲ مرداد) جمعا به ۱۵۰ هزار و ۹۷۷ جلد کتاب با ارزش ۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رسید. معمولاً در همه طرح‌ها، یارانه‌ها زودتر از زمان اختصاص داده شده به پایان می‌رسند، اما ما زمان طرح را برای کتابفروشی‌هایی که در زمان طولانی‌تری می‌توانند اعتبار خود را استفاده کنند، بیشتر در نظر می‌گیریم. این موضوع ربطی به شهرهای بزرگ یا کوچک ندارد، حتی در شهرهای کوچک، برخی کتابفروشی‌ها هر قدر یارانه دریافت کنند، باز هم کم است.
وی افزود: این نکته به بافت فرهنگی، سطح مطالعه، تلاش و تبلیغ طرح برای آشنایی مخاطبان کتاب و غیره بستگی دارد؛ اما به صورت کلی، کتابفروشی‌هایی داریم که یارانه‌هایشان را به سرعت مصرف می‌کنند و حتی گاهی پایان اعتبارشان، به یک هفته هم نمی‌رسد اما برخی کتابفروشی‌ها زمان می‌برد تا یارانه‌ای که به آن‌ها اختصاص داده شده یا حتی بخشی از آن را استفاده کنند.
معاون کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران، با بیان این که فروش طرح‌های فصلی در همه کشور یکدست نیست ادامه داد: در برخی شهرها فروش کتاب بسیار رونق دارد و در برخی شهرها این آمار کمتر است، در برخی شهرها کتابفروشی‌های زیادی داریم اما در برخی استان‌ها ممکن است تنها ۲ یا ۴ کتابفروشی عضو طرح شده باشند. بافت فرهنگی و اجتماعی، عادت به مطالعه، ویژگی‌های جمعیتی، از عواملی هستند که در فروش کتاب تاثیرگذارند و شرایط طرح فصلی را در شهرهای مختلف متفاوت می‌کنند.
سیستم یکپارچه خانه کتاب، جزئیات طرح را مشخص می‌کند
معاون سابق فناوری خانه کتاب درباره شفافیت آمار فروش کتاب، گفت: طرح‌های تابستانه ۱۰ تا ۱۵ روز ادامه دارند و فروش در یک سیستم یکپارچه، ثبت می‌شود و خانه کتاب به همه جزئیات دسترسی دارد. علت این‌که آمار فروش در طرح‌های مختلف فصلی را با تفکیک موضوعات در دسترس داریم، این است که در طول مدت طرح‌ها از سیستم یکپارچه خانه کتاب برای فروش استفاده می‌شود اما در طول سال عملاً امکان این کار فراهم نیست چون هر کتابفروشی سیستم‌های مالی خود را دارد و از آن سیستم استفاده می‌کند.
نظربلند ادامه داد: از سوی دیگر استفاده از نرم افزارهای مالی مختلف که شامل بیش از ۲۰ نرم‌افزار گوناگون است قاعدتاً به سیستم فروش کتابفروشی نیز متصل است، این فرصت را برای استفاده از داده‌های فروش در طول سال فراهم نمی‌کند، در نتیجه سیستم فروش یکپارچه، با توجه به تنوع نرم‌افزارهای حسابداری که در کتابفروشی‌ها مستقر هستند و با در نظر گرفتن گستره کار کتابفروشی‌ها، فروش یکپارچه برای کتابفروشان مفهومی ندارد. کتابفروشی‌ها در دوره طرح‌های فصلی سیستم یکپارچه دارند و در غیر از زمان طرح نیز چون یارانه‌ای دریافت نمی‌کنند، نمی‌توانیم آن‌ها را ملزم کنیم در سیستم فروشی که ما می‌گوییم آمار خود را اعلام کند چون نمی‌خواهیم کار کتابفروشان را زیاد کنیم.
شفافیت در یارانه نمایشگاه‌های کتاب، طرحی که به نتیجه نهایی نرسیده
وی با اشاره به طرحی برای نمایشگاه‌های کتاب در سراسر کشور، گفت: ما در خانه کتاب سابق، طرحی داشتیم برای یکپارچه سازی فروش در نمایشگاه‌های کتاب که سیستم یکپارچه کتابفروشی‌ها در طرح های فصلی را اجرا کنیم که بتواند به شفافیت مالی کمک کند. زمانی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یارانه‌ای را به نشر اختصاص می‌دهد، چه محل مصرف آن کتابفروشی باشد، چه نمایشگاه، سیستمی برای فروش وجود داشته باشد که میزان داد و ستد مالی ثبت شود و در حقیقت فروش کتاب، قابل شناسایی و قابل پیگیری باشد. ما در پنل کتابفروشی‌ها در طرح‌های حمایتی این شفافیت را داریم که فروش چقدر بوده، مبلغ کتاب چقدر بوده و چه مقدار یارانه استفاده شده است اما نمایشگاه‌های کتاب این شفافیت را نداشتند که وقتی یارانه دریافت می‌کنند، به چه شکلی استفاده می‌شود آیا واقعا صرف خرید کتاب می‌شود یا نقد می‌شود؟
نظربلند اضافه کرد: همه می‌دانیم جایی که یارانه باشد امکان فساد نیز وجود دارد هر چقدر شفافیت بیشتر شود راه‌های تخلف نیز محدود می‌شود. ما بیشتر به دنبال آن بودیم که سیستم فروشی شبیه به سیستم فروش طرح‌های فصلی داشته باشیم و این سیستم را در نمایشگاه کتاب نیز پیاده کنیم. این کار نیز تا مرحله زیادی جلو رفت و چند مرحله آزمایشی برگزار شد اما با آغاز سال ۹۹ هنوز نمایشگاه فیزیکی برگزار نشده است که بتوانیم این پروژه را ادامه بدهیم و آن را به انتها برسانیم و نتیجه نهایی را بگیریم.
تاکید بر تعامل بیشتر با جامعه جهانی نشر
معاون کتاب و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، درباره طرح های آینده این معاونت گفت: در این معاونت، رویکردهای تازه‌ای را داریم که معاونت فناوری جزئی از آن به حساب می‌آید، اکنون کارها بسیار بیشتر شده‌اند. نکته دیگر هم تغییر رویکرد و معادلات در موسسه جدید است که نگاه‌ها با گذشته متفاوت شده است.
وی افزود: می‌خواهیم تعامل بیشتری با جامعه جهانی نشر داشته باشیم، قرار است سامانه جامع نشر ایران را به زودی راه‌اندازی کنیم که مرجع نشر بین‌الملل باشد و بتوان از آن به عنوان سیستم آماردهی موثق و معتبر جهانی استفاده کرد. از سوی دیگر نیز اضافه شدن سامانه نقد کتاب به سامانه‌های خانه کتاب را در دست داریم تاکتاب‌ها به صورت حرفه‌ای معرفی شوند. چندین برنامه دیگر نیز تعریف شده که در این زمان کوتاهی که در اختیار داریم بتوانیم آن را پیش ببریم و به اهدافمان نزدیک شویم.
نظربلند با بیان این که در موسسه خانه کتاب سابق در طول سال‌ها فعالیت، روند خوبی برای توسعه کتاب و کتابخوانی شکل گرفته بود، افزود: این روند باید ادامه پیدا کند، نمونه آن همین طرح های حمایتی نظیر طرح‌های فصلی کتاب است یا کارهایی که در زمینه اهل قلم انجام شده است. کارهای خوب باید ادامه پیدا کند، کارهای مثبت را با تمام قوا ادامه خواهیم داد و در فعالیت‌های جدید هم همه تلاش می‌کنیم هر چه سریع‌تر برنامه‌ها را به عرصه عمل برسانیم.
نظر شما