به گزارش ایرنا سازمان‌های مردم نهاد از بدو تاسیس که تاریخچه آن به تشکیل سازمان ملل بر می‌گردد همواره در حوزه‌های مختلف ورود کرده‌اند اما به دلیل نبود یک برنامه مدون و کادر تشکیلاتی در حوزه‌های مختلف به تعطیلی کشیده می‌شدند.
تشکل‌های غیردولتی در جوامع و دولت‌های مختلف گاهی تهدید قلمداد شدند و این تجربه در کشور ما هم در گذشته وجود داشته است اما با نگاه فرصت‌گونه دولت تدبیر و امید به سازمان‌های مردم نهاد بر مبنای اصل واگذاری امور به مردم که بارها مورد تاکید رییس جمهوری نیز بوده، سمن‌ها از سال ۹۲ جان دوباره گرفتند.
توجه به سازمان‌های مردم نهاد در دولت یازدهم و دوازدهم فصل جدیدی از مشارکت‌های اجتماعی و توجه به این ظرفیت مردمی را در کشور گشود به طوری که در ادوار مختلف شاهد فعالیت نهادمند سمن‌ها در کشور بودیم و اوج آن در دوران مقابله با کرونا در اقصی نقاط کشور بروز و ظهور یافت.
توسعه فعالیت‌های اجتماعی در خراسان جنوبی باعث افزایش ۷۲ درصدی سازمان‌های مردم نهاد از سال ۹۴ تاکنون شد و فعالیت این نهادها وضعیت اجرایی به خود گرفت.
بیش از ۸۰ درصد سمن‌های خراسان جنوبی در حوزه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند اما با توجه به شرایط خاص این روزها تعداد قابل ملاحظه‌ای به کمک دولت آمدند تا مرهمی بر آلام برگرفته از کرونا در جامعه باشند.
افزایش ۱۵ درصدی فعالیت سمن‌ها در خراسان جنوبی
از این رو است که استاندار خراسان جنوبی بتازگی در دیدار جمعی از نمایندگان تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد استان گفت: نگاه ویژه دولت سبب رشد کمی و کیفی فعالیت تشکل‌ها شده و آمارها نشان می‌دهد سال گذشته فعالیت سازمان‌های مردم نهاد (سمن) استان بیش از ۱۵ درصد رشد داشته است.
محمدصادق معتمدیان تصریح کرد: با توجه به رویکرد غیرسیاسی دولت یازدهم و دوازدهم به تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد شاهد فصل جدیدی از فعالیت‌ها در این حوزه هستیم.
وی اظهار داشت: علیرغم اهمیتی که تشکل‌ها دارند اما بنا به دلایلی در دولت‌های مختلف جایگاه اصلی خود را پیدا نکردند اما با عنایت ویژه دولت در حال حاضر شرایط به نسبت گذشته بهتر است و گستردگی و تنوع فعالیت‌های سازمان‌های مردم نهاد نشان دهنده جایگاه این تشکل‌ها در حوزه‌های مختلف است.
نماینده عالی دولت در استان سازمان‌های مردم نهاد را پل ارتباطی بین مردم و دولت در انتقال مسایل و مشکلات توصیف کرد و گفت: فعالان سازمان‌های مردم نهاد بدون هیچ چشمداشت مادی و به صورت داوطلبانه در حال فعالیت هستند و حضور و مشارکت تشکل‌ها در مباحث آسیب‌های اجتماعی، اشتغال، سلامت، محیط زیست، حقوق شهروندی و دفاع مقدس قابل تقدیر است.
وی با اشاره به نقش سازمان‌های مردم نهاد در مباحث اجتماعی افزود: یکی از مهمترین اقدامات، جلب مشارکت‌های مردمی است که مردم استان خراسان جنوبی در این زمینه پیشقدم و با وجود محدودیت‌های مالی در امور خیریه پیشرو هستند.
معتمدیان بیان کرد: یکی از موضوعاتی که با مشارکت مردم نتایج مطلوبی به همراه داشت همین جریان بیماری کرونا بود که به همت مردم به اقشار آسیب‌دیده از این بیماری کمک‌های قابل توجهی ارایه شد.
نقش سمن‌ها در توسعه
نماینده سازمان‌های مردم نهاد خراسان جنوبی گفت: توسعه سازمان‌های مردم نهاد در توسعه جامعه بسیار موثر است و سمن‌ها باید در کنار دولت استفاده مناسب از منابع مالی، ثروت ملی، تقویت رویه‌های دفاعی، استمرار امنیت و اعمال حاکمیت را در اولویت قرار دهند.
سید مصطفی حسینی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، رشد فردگرایی، احساس بی‌فایده بودن فعالیت‌های اجتماعی، منفعت‌گرایی شخصی، اطلاعات ناکافی و نبود ساختار فیزیکی مناسب را از تهدیدهای کلی حوزه سازمان‌های مردم نهاد برشمرد و افزود: باید اعتماد متقابل بین دولت و سمن‌ها ایجاد و تقویت شود.
وی با تاکید بر رفع موانع برای ورود سمن‌ها به حلقه نظارتی دولت اظهار داشت: واگذاری امور به این تشکل‌ها القای حس مالکیت به آنها می‌دهد و به این باور می‌رسند که پیمانکاران دولت نیستند بلکه داوطلبانی از جنس اجتماع هستند.
این فعال اجتماعی گفت: توجه به روستاها از محوری‌ترین رویکرد سازمان‌های مردم نهاد در بحث آموزشی است که با نگاه ویژه دولت به این بخش در سال‌های گذشته بخشی از آموزش‌ها و فعالیت‌های سمن‌ها متمرکز در روستا شده است.
وی اضافه کرد: هرچند کرونا سرعت ما را در این زمینه گرفت اما تجهیز خانه مشارکت کودک در روستاها از همین دستاوردها بود که انتظار داریم تا پایان امسال این خانه‌ها به ۱۵ خانه و در پایان سال ۱۴۰۰ به ۵۰ خانه مشارکت کودک برسد.
حسینی گفت: سمن سازی در محیط روستا از اهداف بعدی است و بارها بر تخصصی شدن سمن‌ها تاکید شده که در این باره هم ۲۲ موضوع قابل عرضه انتخاب و برای هر یک نماینده‌ای انتخاب شده است که تا پایان شهریور این ۲۲ موضوع تخصصی شبکه‌سازی غیر رسمی خواهد شد.
وی بیان کرد: حتی در زمینه موضوعات مهمی مانند آب، کشاورزی و صنعت هم نیاز به سمن‌های توانمند داریم.
نماینده سازمان‌های مردم نهاد خراسان جنوبی افزود: در حوزه ساختارسازی با دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری ۹۴۰ برنامه عملیاتی سمن‌ها در سال ۹۹ نگاشته و وارد مرحله اجرایی شد که این برنامه نقشه راهی در توسعه جامعه مدنی استان خواهد شد.
وی گفت: از برنامه‌های مهم دیگر واگذاری امور دستگاه‌ها به سازمان‌های مردم نهاد است که در این زمینه فعالیت‌های خوبی انجام شد و امروز ما در حال رصد سمن‌های توانمند و معرفی آنها به دستگاه ها هستیم.
حسینی در موضوع تعامل با بخش علمی به برگزاری نشست‌هایی با روسای دانشگاه‌های استان و پارک علم و فناوری اشاره کرد و افزود: دستاوردهای این نشست‌ها علاوه بر کمک به سمن‌ها در ساماندهی جلسات، همکاری اعضای هیات علمی دانشگاه با تشکل‌های اجتماعی و همچنین استفاده از ظرفیت آموزشی و پژوهشی و دانشجویی دانشگاه‌های استان در موضوعات مختلف در سمن‌ها است.
ورود سمن‌ها به بخش‌های اقتصادی
نماینده سازمان‌های مردم نهاد خراسان جنوبی گفت: در زمینه اقتصادی سازمان‌های مردم نهاد در ۲ حوزه راهبردی توانمندسازی و آموزش و استفاده از ظرفیت و دانش آموختگان علوم انسانی در حوزه شغلی مورد توجه قرار گرفته است.
وی ادامه داد: راهبرد اول توانمندسازی و آموزش سمن‌ها در عرصه تکالیف قانونی مالی و مالیاتی است و از آنجا که آگاهی در حوزه تشکل‌ها در زمینه تکالیف قانونی پایین است این موضوع را پیگیری می‌کنیم.
حسینی گفت: در راهبرد دوم بخش اقتصادی نکته حایز اهمیت استفاده از ظرفیت دانش آموختگان علوم انسانی است و ما تقریبا تمامی طرح و برنامه‌های شغلی خودمان را در حوزه صنعت و بعضا کشاورزی و فنی پیاده کردیم در حالی که این قشر از جامعه با مشکل مواجه هستند.
وی تاکید کرد: سمن‌ها باید بارقه امیدی برای دانش آموختگان رشته‌های علوم انسانی باشند و یکی از راهبردهای اساسی موضوع اقتصادی تشکل‌ها همین است.
وی گفت: در موضوع صنایع دستی و گردشگری تدبیر مهمی صورت گرفت و در کنار آن در حوزه‌های محیط زیست، کارآفرینی اجتماعی، انتظامی و دادگستری اقدامات قابل توجهی در این حوزه انجام شده است.
همگام با مردم همراه با مسوولان در موضوع کرونا
حسینی اظهار داشت: سازمان‌های مردم نهاد خراسان جنوبی همگام و همراه تمامی نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای پیشگیری از شیوع کرونا اقداماتی را تاکنون انجام داده‌اند که افزایش آگاهی مردم در زمینه این بیماری و همچنین کاهش سطح نگرانی در جامعه و نگاه به اقشار آسیب‌پذیر و گروه‌های مختلف در جهت حمایت از آنها برای تهیه اقلام بهداشتی از مهمترین اهداف و اقدامات است.
وی گفت: در موضوع بیماری کرونا اکثر سمن‌ها که کار تخصصی انجام می‌دهند برای گروه‌های هدف برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی می‌کنند و آنچه آگاهی داده می‌شود از طرف سمن‌ها و مطابق محتوای رسمی تایید شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و فراتر از آن مطلبی گفته نمی‌شود.
این فعال اجتماعی افزود: نکته بعدی حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است که سازمان‌های مردم نهاد و خیریه‌ها در این موضوع در حال تلاش هستند و تا حدودی توانستند هماهنگی لازم را ایجاد کنند و امیدواریم در آینده نه چندان دور با کمک خیرین بتوانیم برای حمایت از این اقشار آسیب‌پذیر به ویژه در بحث محافظت در برابر بیماری کرونا اقدام کنیم.
وی گفت: برخی سازمان‌های مردم نهاد که در جهت حمایت از معلولان و افراد اوتیسمی فعالیت می‌کنند، می‌توانند اطلاعات خوبی را به این افراد بدهند ضمن اینکه حمایت از خانواده‌های این افراد برای محافظت از بیماری کرونا نیز به عنوان یک هدف برای تعدادی از سمن‌ها تعریف شده است.
وی بیان کرد: سازمان‌های مردم نهاد اعلام آمادگی کردند که در جهت توزیع اقلام بهداشتی به ویژه تهیه ماسک و مواد ضد عفونی اقدام کنند و به این دلیل است که هرچه اقلام بهداشتی مانند ماسک در جامعه بیشتر شود بار روانی آن در جامعه کمتر خواهد شد از این رو تامین مایحتاج خانواده‌ها به ویژه خانواده‌های نیازمند از اهداف سمن‌ها است.
حسینی یکی از برنامه‌های اصلی سازمان‌های مردم نهاد را مطالبه‌گری عنوان کرد و گفت: این مطالبه‌گری هم می‌تواند از نهادهای حاکمیتی هم از نهادهای مردمی باشد بنابراین در بخش مطالبه‌گری در جهت انجام صحیح اقدامات پیشگیرانه اقدام کردیم و در زمینه اطلاع رسانی با اقداماتی مانند تشکیل کمپین‌ها و همچنین استفاده از رسانه، اطلاع رسانی توسط پایگاه‌های اجتماعی متعلق به سازمان‌های مردم نهاد و ارایه اطلاعات با استفاده از رسانه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی در اختیار سمن‌ها قرار گرفته، بخش قابل توجهی از جامعه در جهت آگاهی بخشی نسبت به بیماری کرونا زیرپوشش قرار گرفته است.
رشد ۷۲ درصدی سمن‌های خراسان جنوبی در ۵ سال گذشته
معاون تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی گفت: یکی از رویکردهای دولت در سال‌های اخیر استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد بوده و بر این اساس شمار سمن‌های استان از سال ۹۴ تاکنون ۷۲ درصد افزایش داشته است.
مژگان شریفی افزود: با نگاه ویژه دولت تدبیر و امید به توسعه و توانمندی سازمان‌های مردم نهاد از سال ۹۴ تاکنون سمن‌های دارای مجوز از استانداری و فرمانداری‌های تابعه از ۱۳۴ به ۲۲۱ تشکل افزایش یافته است.
وی شمار سازمان‌های مردم نهاد استان خراسان جنوبی را ۴۹۲ سمن اعلام و تصریح کرد: به غیر از ۲۲۱ سمن مجوز گرفته از این دستگاه بقیه زیرمجموعه ادارات کل بهزیستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، فرماندهی انتظامی و حفاظت محیط زیست فعالیت می‌کنند.
وی اظهار داشت: براساس این رشد تعداد سازمان‌های مردم نهاد خراسان جنوبی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت رتبه چهارم کشور را از آن خود کرده است.
وی با بیان اینکه ۸۰.۲۹ درصد سمن‌های استان در حوزه اجتماعی و فرهنگی فعالیت می‌کنند تصریح کرد: این عملکرد نشان از انگیزه فرهنگی مردمان این خطه از مرز و بوم دارد.
معاون تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی گفت: ارتقای سرمایه اجتماعی، جلب مشارکت نهادمند مردمی و تشکل‌های اجتماعی با ۲ محور آموزش و مشاوره و مهارت‌آموزی و توانمندسازی اجتماعی از مهمترین رویکردها در حوزه مشارکت‌های اجتماعی است.
وی ادامه داد: با تخصیص اعتبار مناسب در سال‌های اخیر و کمک دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های مردم نهاد و خیرین برنامه‌های موثری در حوزه بهره‌مندی از سرمایه‌های اجتماعی در توسعه اشتغال، کارآفرینی روستایی، توانمندسازی محلات و حواشی شهر صورت گرفته است.
شریفی، آموزش صنایع دستی، توسعه سلامت و همراهی تشکل‌های اجتماعی در کنترل ویروس کرونا، ایجاد کارگاه‌های تولیدی مرتبط و تولید ماسک و توزیع بسته‌های بهداشتی بین اقشار آسیب‌پذیر را از مهمترین این اقدامات بیان کرد.
وی گفت: توانمندسازی معتادان بهبود یافته، توانمندسازی کودکان کار، اجرای جشنواره نشاط، برگزاری کارگاه‌های سبک زندگی ایرانی اسلامی از دیگر برنامه‌های تشکل‌های اجتماعی بوده است.
وی اضافه کرد: در حوزه تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی در سال جاری با توجه به حمایت‌های دولت برنامه‌های قابل توجهی تدوین و تنظیم شده که ایجاد پایگاه‌های اجتماعی مردم نهاد در حاشیه شهر و مناطق آسیب‌دیده از مهمترین این برنامه‌ها است.
معاون تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان جنوبی با تاکید بر حمایت دولت از کارآفرینی گفت: در این راستا با تفاهم‌نامه‌ای که با صندوق کارآفرینی امید منعقد شد از طرح‌های کارآفرینی حمایت می‌شود.
وی حمایت از طرح‌های تشکل‌ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی با موضوع طلاق، اعتیاد، کودکان کار، مفاسد اخلاقی، حاشیه‌نشینی و مناطق محروم را از برنامه‌های این حوزه اعلام کرد و افزود: تخصصی‌سازی سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه روستایی از دیگر برنامه‌ها است.
نظر شما