وی روز دوشنبه در مصاحبه با خبرنگار ایرنا در ارتباط با توافق اخیر بین ابوظبی و رژیم صهیونیستی و در تحلیل چرایی اقدام امارات برای برقراری رابطه با اسرائیل ، افزود که زمان این توافق قبل از برگزاری انتخابات در امریکا نشانگر انگیزه های اصلی امارات است.
استاد دانشگاه تهران خاطر نشان کرد که اعلام توافق مزبور در زمانی صورت می گیرد که به موقعیت انتخاباتی دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا تا قبل از آبان ماه یعنی زمان برگزاری این انتخابات کمک می کند و عکس این معادله نیز روشن است و باید گفت شکست ترامپ در انتخابات آتی می تواند تبعات بدی برای امارات و محمد بن زاید داشته باشد.
برهانی در ادامه این مصاحبه تاکید کرد، دلیل دیگر اقدام اخیر ابوظبی این است که دولت امارات چشم اندازی از توسعه و پیشرفت برای خود ترسیم کرده که محتاج همراهی حداکثری با غرب و کشورهای غربی است. این چشم انداز امارات را از منطقه جدا کرده و آن را در قبال واقعیت های منطقه کور کرده است.
وی تصریح کرد، امارات خود را در اروپا و در کنار کشورهای اروپایی می بیند. آرزوی اصلی آن قرار گرفتن در کنار آنهاست لذا مجبور است به شرط و شروط آنها تن دهد. از این چشم انداز امارات بسیاری از ارزش های ملی، سنتی و منطقه ای خود را فدای رابطه با غرب و اقتصاد غربی کرده است.
استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران دلیل دیگر اقدام اخیر ابوظبی را رویارویی با فشارهای سنگین از سوی برخی طرف ها مانند انصارالله یمن خواند و افزود ، باید در نظر داشت که حوثی های یمن امارات را هدف قرار داده اند. نفتکش ها و بندرهای امارات نیز هدف قرار گرفته است و اکنون این محور برای جبران خسارات به قدرتی منطقه ای نیازمند دارد و از اینرو به سوی اسرائیل تمایل پیدا کرده و مایل است از قدرت اسرائیل برای پیشبرد برخی امور خود استفاده کند.
این تحلیلگر تاکید کرد، در همین حال باید گفت که این توافق می تواند به ترامپ اجازه دهد در تبلیغات انتخاباتی از پیروزی در سیاست خارجی و سیاست خاورمیانه ای خود سخن بگوید به ویژه این که می تواند با این اقدام ابوظبی، طرح معامله قرن خود را از شکست کامل نجات دهد.
برهانی ادامه داد: اما دلیل دوم در رابطه با زمان این اقدام به طرح الحاق کرانه باختری مربوط است. اگر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل به وعده انتخاباتی خود عمل و طرح الحاق را اجرا می کرد، سیاست منطقه ای امارات با مشکل مواجه می شد و امارات مایل بود از ظرفیت اسرائیل در مقابله با برخی کشورها در منطقه استفاده کند. در همین حال الحاق کرانه باختری زمینه نزدیکی امارات با اسرائیل و استفاده علنی از امکانات آن را از بین می برد و یا بسیار محدود می کرد و با این توافق فعلا طرح الحاق کنار گذاشته شده و نگرانی امارات در این زمینه برطرف شده است.
وی در ارتباط با واکنش ها به این توافق و ارزیابی آن نیز گفت، طبیعی است کشورهای نزدیک به آمریکای ترامپ و اسرائیل نتانیاهو مانند انگلستان جانسون از این توافق استقبال کنند. در این حوزه اتفاق غیرمترقبه ای دیده نشد. موضع غیرمترقبه در این حوزه استقبال روسیه بود. روسیه از ناحیه رابطه با آمریکا هیچ اجباری برای استقبال نداشت لذا موضع مثبت روسیه را باید عمدتا امتیاز این کشور به نتانیاهو و اسرائیل قلمداد کرد.
استاد دانشگاه تهران افزود، در همین حال باید به این مطلب نیز اشاره کرد که تعداد کشورهایی که حمایت قاطعی از توافق کردند، زیاد نیست. بسیاری از موضع گیریها در جهان دو پهلو یا مبهم است که در این ارتباط می توان به موضع گیری فرانسه و سازمان ملل متحد اشاره کرد. اما برخی کشورها یا طرف های بین المللی موضع گیری های قوی و محکمی علیه توافق داشتند.
برهانی ادامه داد : مقامات فلسطین و تشکیلات خودگردان موضع محکمی گرفتند. فلسطین سفیر خود را از امارات فراخواند. ترکیه و ایران مواضع محکمی در محکومیت این توافق داشتند و حتی آنکارا تهدید کرده است که روابط خود را با امارات قطع خواهد کرد . سازمان عفو بین الملل هم موضع بسیار محکم و خوبی علیه توافق گرفت و اعلام کرد هیچ یک از این توافق ها نمی تواند مردم فلسطین را از حقوق اساسی آنها محروم کند.
وی با طرح این موضوع که در مورد موضع ترکیه شک و تردیدهایی وجود دارد، ادامه داد، ترکیه که خود با اسرائیل رابطه دارد چگونه می تواند کشورهای دیگر را از این رابطه بازدارد؟ موضع ترکیه محکم ترین موضع علیه اقدام امارات بود اما تحلیل موضع ترکیه نسبت به مسئله فلسطین و اسرائیل باید از چشم انداز دقیق و واقع بینانه ای صورت گیرد.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به این که دولت اسلام گرای حاکم ترکیه مخالف رابطه با اسرائیل است اما این رابطه توسط این دولت برقرار نشده و توسط دولت های قبلی در جناح سکولار و غربگرا ایجاد شده است، افزود، دولت فعلی می تواند این روابط را قطع کند اما جناح غربگرا در داخل با این کار مخالف است. از طرف دیگر ترکیه عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و همچنین شریک اتحادیه اروپا است. قطع رابطه با اسرائیل موقعیت ترکیه در اروپا و غرب را به خطر می اندازد و هزینه های سنگینی بر این کشور و اقتصاد آن تحمیل می کند.
برهانی تصریح کرد، دولت ترکیه قبلا یکبار روابط با اسرائیل را کاهش داده است اما برای قطع رابطه سیاستی در پیش گرفته که اسرائیل را به طرف قطع رابطه با ترکیه سوق می دهد تا در غرب ترکیه به عنوان مسئول این کار شناخته نشود. ترکیه با استفاده از فرصت های رابطه با اسرائیل چالش های بزرگی برای اسرائیل ایجاد کرده است. ترکیه الان مهم ترین مرکز و مامن جنبش هایی مانند جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) و فلسطینی های ضداسرائیلی است.
در همین حال سیاست های فعلی رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه فشارهای سیاسی سنگینی به اسرائیل وارد می کند و نهایتا این رژیم را وادار خواهد کرد رابطه با این کشور را قطع کرده و یا کاهش دهد.
نظر شما