داود فتحعلی‌بیگی که آخرین‌بار شش سال پیش نمایش انسانم آرزوست را در تماشاخانه سنگلج به صحنه برده بود، با تئاتر مستند عمو هاشم به این تماشاخانه باز می‌گردد. نمایش عمو هاشم که متن آن نیز توسط فتحعلی‌بیگی نوشته شده به بخش هایی از زندگی زنده‌نام استاد هاشم فیاض تعزیه‌خوان پیشکسوت و آخرین بازمانده نسل تعزیه‌خوانان تکیه دولت می پردازد که در سال ۱۳۸۳ در تهران درگذشت.
هاشم فیاض که بیشتر در قامت اشقیاخوان و خصوصا اجرای نقش شمر شهره بود در عرصه بین المللی، برای تعزیه شناسان و پژوهشگران اروپایی نمایش ایرانی چهره‌ای معتبر و شناخته شده است و در موزه واتیکان چند نسخه تعزیه از او و ممهور به مهر «هاشم شمر تهرانی» نگهداری و برای علاقه‌مندان نمایش داده می‌شود.
فیاض اجراهای متعددی در کشورهای مختلف و جشنواره های معتبر دنیا داشته است. در حاشیه یکی از این اجراها در جشنواره آوینیون فرانسه در سال ۱۳۷۰، پیتر بروک کارگردان و نظریه‌پرداز بزرگ تئاتر جهان پس از تماشای تعزیه حربن ریاحی او را علی‌بابای نمایش شرق و یکی از بهترین اجراگران نمایش‌های آئینی جهان خواند. نمایش عموهاشم از اواسط شهریور و با بازی منیژه داوری، حمید معدن‌کن و امیر آزادروستا در تماشاخانه سنگلج به صحنه می رود.
محمدعلی (هاشم) فیاض معروف به عمو هاشم در ۳۰ بهمن۱۳۰۰ خورشیدی در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. از زمان تولد مادرش او را نذر تعزیه کرد و این مقدمه‌ای شد برای ادامه فعالیت او در تعزیه.
هاشم فیاض تعزیه خوانی را از تکیه دولت و از سن ۵ سالگی با بچه‌خوانی آغاز کرد و در کنار میرغم فرزند میر عزا از نسخه‌نویسان معروف تعزیه، این کار را آموخت و با آسیدمصطفی نوه میرغم تعزیه خوانی را ادامه داد و در دوران ممنوعیت‌های تعزیه (عصر رضاخان) برای احیای تعزیه تلاش کرد.
هاشم فیاض تنها بازمانده از تعزیه خوانان تکیه دولت استاد مجالس غریب تعزیه محسوب می‌شد و با گردآوری ۲۵۰ عنوان نسخه تعزیه و ملزومات و روش‌های اجرایی آنها حافظه‌ای آشنا با روش‌های اجرا و موسیقی تعزیه به حساب می‌آمد.
هاشم فیاض نه‌تنها در تعزیه‌گردانی و تعزیه خوانی مهارت داشت، بلکه به عنوان یکی از بزرگترین اسباب داران و جامه‌داران تعزیه به شمار می‌آمد و در اتاقی از منزل وی (که خود آنجا را حسینیه می‌نامید) آرشیو کاملی از لباس‌ها و ادوات و ماسک‌ها و سرهایی که برای مجالس مختلف تعزیه ساخته شده بود، نگهداری می‌شود.
هاشم فیاض تربیت‌کننده تعزیه‌خوانان بسیاری در نسل‌های مختلف است که در مخالف‌خوانی، موافق‌خوانی و بچه‌خوانی و موسیقی فعال هستند و بسیاری از شمرخوانان امروز را به نوعی می‌توان شاگرد هاشم فیاض به شمار آورد، رضا حیدری، اسماعیل محمدی، علاءالدین قاسمی، حاج رضا لنکرانی، ابوالفضل احمدی، احمد عزیزی و... از آن جمله‌اند.
هاشم فیاض از ابتدای تاسیس کانون نمایش‌های سنتی و آئینی در زمینه تعزیه این کانون را یاری داد. مجالس تعزیه «حربن‌یزید ریاحی» و «امام رضا(ع)» به معین البکایی و تعزیه‌خوانی وی در سال ۱۳۷۰ در فستیوال آوینیون فرانسه اجرا شد و مورد توجه بزرگانی چون پیتر بروک و ژان کلودکاریر قرار گرفت.
سرانجام در روز جمعه ۲۱ اسفند ۱۳۸۳ بر اثر بیماری دیابت در بیمارستان شماره ۲ تهران درگذشت و دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۸۳ از محل تالار وحدت تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
نظر شما