جایگزینی خون، روشی جدید برای کاهش آسیب‌های ناشی از سکته مغزی

به گزارش روز چهارشنبه پایگاه خبری ساینس، این اولین تحقیقاتی است که در رابطه با اختلال خون‌رسانی به مغز انجام می‌شود.

بر اساس این تحقیقات اگر بخشی از خون موشی که دچار سکته شده را از بدن آن خارج کرده و با خون موش دیگری که هرگز دچار سکته نشده است، جایگزین کنیم، آثار سکته به میزان قابل توجهی بهبود می‌یابد.
با وجود این که تاکنون هیچ دارویی برای درمان سکته تولید نشده است، سازمان غذا و داروی آمریکا یک روش درمانی برای بهبود ایسکمی را تایید کرد که با عنوان فعال‌کننده پلاسمینوژن بافت یا tPA شناخته می‌شود و لخته‌های خون ناشی از سکته را حل می‌کند تا جریان خون بهبود یابد البته این دارو نیز باید ظرف سه ساعت پس از سکته مورد استفاده قرار گیرد.
اما جایگزینی خون را می‌توان تا هفت ساعت پس از سکته نیز انجام داد و به نتایج مثبت دست یافت. در این تحقیقات، جایگزینی ۲۰ درصد از خون یک موش برای دستیابی به بهبود قابل توجه در بافت‌های آسیب دیده کافی بود.
به گفته محققان ایده اصلی این شیوه درمانی، تغییر واکنش ایمنی بدن در برابر تغییرات ایجاد شده در جریان خون پس از بروز سکته است.

در این واکنش ایمنی، نوعی از سلول‌های سفید خون موسوم به نوتروفیل‌ها، آنزیم MMP-۹ را ترشح می‌کنند که منجر به نفوذپذیری سد خونی مغز و تخریب بافت آن می‌شود اما جایگزینی خون موجب حذف این سلول‌های التهابی و در نتیجه کاهش آنزیم MMP-۹ در پی بروز سکته شده و آسیب مغزی را کاهش می‌دهد.
سکته مغزی به دلیل وقفه‌ای کوچک در جریان خون مغز یا انسداد رگ‌ها بوجود می‌آید. در این حالت جریان اکسیژن و مواد غذایی به مغز محدود می‌شود و بخشی از بافت مغز آسیب می‌بیند. حدود ۸۵ درصد از تمام موارد سکته‌های مغزی بر اثر انسداد یک شریان مغزی با یک لخته خون ایجاد می‌شود که به آن سکته مغزی ایسکمیک گفته می‌شود. گاهی نیز سکته مغزی هموراژیک (خونریزی) است که در اثر پارگی عروق مغزی ایجاد می‌شود.
در حال حاضر سکته مغزی مهم ترین عامل ناتوانی در سراسر جهان و دومین علت مرگ و میر است. نکته با اهمیت این است که این عارضه به طور کامل قابل پیشگیری است.

در سال جاری ۸۰ میلیون نفر در سراسر جهان از سکته مغزی جان سالم به در بردند؛ ولی بسیاری از این افراد با چالش‌های اساسی از قبیل ناتوانی جسمی، مشکلات ارتباطی، ‌تغییر در نحوه تفکر و احساسات، از دست دادن شغل و درآمد و روابط اجتماعی روبرو هستند.
فشار خون، استعمال دخانیات، چاقی و  کاهش فعالیت بدنی از جمله مهم ترین دلایل سکته مغزی محسوب می‌شوند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Nature Communications منتشر شده است.