به گزارش ایرنا، این کتاب ۱۲۷ صفحه‌ای از سری کتاب‌های سبز و جوانان و حفظ محیط زیست برای دومین بار در سال ۸۸ توسط شرکت انتشارات فنی ایران در سه هزار نسخه روانه بازار شده است.
فصل تولد، زندگی، نام و نشان گذشته و اکنون، زاینده رود این هدیه آسمانی، باز زاینده رود چه کرده‌ایم، زاینده رود یک حلقه از یک زنجیره و سرانجام ۶ فصل این کتاب را تشکیل می‌دهد و بخش‌های بعدی پرسش‌ها، واژه نامه، پی نوشت‌ها، کتابنامه و عکسنامه وجود دارد.
در فصل اول کتاب مباحثی همچون محل آغاز و مناطقی که از ان عبور می کند و تالاب گاوخونی که در نهایت این رود به آن می‌ریزد مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در فصل دوم به نام‌های مختلف بزرگترین رودخانه مرکزی ایران شامل زنده رود، زرین رود و زاینده رود اشاره شده است و بیشتر درباره مقوله های تاریخی و اماکن باستانی این منطقه بخصوص در دیار اصفهان می‌خوانیم.
فصل سوم این کتاب به بررسی تاریخی، جغرافیایی و فنی رودخانه زاینده رود اختصاص دارد،
در بخشی از این فصل آمده است: زاینده رود از نظر مقدار آب، شانزدهمین رود ایران است اما به دلیل وسعت حوضه آبیاری و موقعیت جغرافیایی، یکی از مهمترین رودخانه های ایران به شمار می‌رود، وجود این رودخانه در نواحی خشک و بی آب مرکزی کشور ما نعمتی پربها و به راستی کم نظیر است، نیاکان ما قدر این نعمت را می‌دانستند و بهره مندی از آب زاینده رود از دیرباز قوانین و مقررات دقیقی داشته است.
در کتاب اعلاق النفیسه، اردشیر بابکان را بانی تقسیم آب زاینده رود دانسته و گفته اند که او این کار را به دست فردی به نام "مهرین وردان" انجام داده، بنا به تقسیمی که کسری اردشیر بن بابک کرده بود، آبراه تقسیم می کنند و برای هر قریه ای از این روستاها سهمی مشخص و معلوم با زمان معدودی قرار داده بود که بر حسب اندازه‌های معینی آب را به هر قریه جاری می ساخت. آنچنان که هر کس به حق سهم خود را از آن بر می گرفت.
دور از ذهن نیست که وضع مقررات برای استفاده از آب زاینده‌رود حتی به قبل از دوران ساسانیان برگردد، زیرا بومیان فلات ایران و ایرانیان باستان برای آب ارزش بسیاری قائل بودند. همانطور که در مقدمه کتاب نیز گفتیم، آناهیتا الهه آب‌ها یکی از قدرتمندترین ایزدان , فلات ایران به شمار می‌رفت و نه فقط در معابد و آتشکده‌های خود، بلکه در متون متأخر زرتشتی نیز مورد ستایش و پرستش قرار می‌گرفت.
در فصل چهارم با عنوان با زاینده رود چه کرده‌ایم؟ آسیب هایی که بواسطه فعالیت های انسانی به پیکره این رودخانه زده شده مورد تحلیل قرار می‌گیرد، برای مثال ورود فاضلاب و کودهای شیمیایی به رودخانه که سبب آلودگی بخشی از آن شده بررسی می‌شود.
در فصل پنجم کتاب با عنوان زاینده رود یک حلقه از یک زنجیره، نویسنده درباره محیط زیست این رودخانه و موجودات و گونه های جانوری که در اطراف آن زندگی می کننده نوشته است.
در صفحاتی از این بخش حیوانات در خطر انقراض حوضه آبریز آن به شکل مصور معرفی شده اند و با چاپ تصویری از یوز ایرانی و نوشتن عباراتی با عنوان بگذاریم زنده بماند این حیوان که بیم انقراض آن هر لحظه می رود را تاکید کرده است.
به گزارش ایرنا، نگاهی به خشکی‌های دوره‌ای زاینده رود، کاهش تخصیص آب کشاورزی، فرونشست زمین، ریزگردها، مشکلات عدیده زیست محیطی بخصوص برای تالاب بین المللی گاوخونی و آمار و ارقام مربوط به بارندگی‌ها در حوضه آبریز زاینده‌رود بعنوان یکی از اصلی‌ترین منابع آب مرکزی ایران از یک سو و کاهش حدود ۵۰ درصدی بارش‌ها و کم شدن میزان ذخیره سد زاینده‌رود از سوی دیگر لزوم اجرای هرچه سریع‌تر پروژه‌های آبی در این خطه را گوشزد می‌کند.
کم‌آبی مناطق مرکزی ایران و خشکی زاینده‌رود به‌عنوان شاهرگ حیاتی این مناطق، یکی از اصلی‌ترین مشکلات امروز کشورمان است، زاینده رودی که قرن‌ها سرچشمه حیات و رشد در مرکز ایران زمین بوده، سال‌هاست بر اثر بی‌توجهی و دخالت بی‌حساب و کتاب در نظام طبیعت، گرفتار خشکی شده، جریان دوره‌ای، نه دائم این رودخانه مشکلات متعددی برای محیط زیست، پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری ، بخش کشاورزی و تامین آب آشامیدنی ایجاد کرده است.
نظر شما