به گزارش ایرنا، در حالی که آمریکای لاتین در دوره چهار ساله حضور دولت «دونالد ترامپ» در کاخ سفید، بخش چندان قابل توجهی از پرونده سیاست خارجی آمریکا را به خود اختصاص نداده، سفر «مایک پمپئو» وزیر خارجه این کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، پرسش‌های گوناگون از اهداف پشت پرده و چرایی تور آمریکای لاتین این مقام دستگاه دیپلاسی آمریکا در این برهه زمانی را در اذهان عمومی ایجاد می‌کند.
پمپئو پنجشنبه ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهریور) سفر سه روزه خود را به آمریکای جنوبی آغاز کرد و ابتدا به «سورینام» و پس از ترک «گویان» به شهر «بوآ ویستای» برزیل در مرز ونزوئلا رفت؛ «ایوان دوکه» رئیس‌جمهوری کلمبیا نیز دیروز (شنبه) میزبان وزیر خارجه آمریکا بود.
اهداف سیاسی در آستانه انتخابات
اگرچه وزارت خارجه آمریکا در بیانیه ای مدعی شد که سفر سه روزه پمپئو، تعهد واشنگتن برای دفاع از دموکراسی را برجسته می‌کند اما یادآوری عملکرد پمپئو در چهار سال اخیر به عنوان چهره ای جنگ طلب و قلدرمآب، گمانه زنی‌ها از پیشبرد اغراض مداخله جویانه حتی از مسیر کشورهای کوچک آمریکای جنوبی را تقویت می‌کند.
تحلیل تور سه روزه پمپئو به آمریکای لاتین در حالی منجر به تحریک نگاه بدبینانه رسانه‌ها می‌شود که اگر سفرهای چند ماه اخیر این دیپلمات آمریکایی را به نظرسنجی‌های مداوم از کاهش محبوبیت ترامپ ارتباط دهیم، روشن می‌شود که از طرفی واشنگتن همواره به دنبال پیشبرد اهداف مداخله جویانه خود از مسیر کشورهای دوست و دولت‌های همفکر خود در جهان بوده و از سوی دیگر فعال شدن وزیر خارجه آمریکا در رقابت‌های انتخاباتی و تبلیغاتی ترامپ به منظور جبران عملکرد ضعیف خود بوده که دستاوردی جز دامن زدن به اختلافات و سردی روابط واشنگتن با متحدان اروپایی و آسیایی برای ترامپ به همراه نداشته است.
در حالی که جمعیت لاتین تبارها در آمریکا می‌تواند تاثیر چشمگیری بر نتیجه انتخابات آتی در این کشور داشته باشد، دونالد ترامپ و جو بایدن، رقبای جمهوری خواه و دموکرات در تلاشند تا با جلب آرای طیف کلیدی لاتین تبارها، شانس خود برای پیروزی را افزایش دهند. به بیان دقیق تر تصور اینکه ماموریت فرستاده ترامپ به چهار کشور این منطقه بدون انگیزه‌های انتخاباتی باشد، امری بعید است.
خیالات شوم برای ونزوئلا
نگاهی اجمالی به فهرست اسامی کشورهای مقصد سفر مقام آمریکایی کافیست تا به یک نکته مشترک پی ببریم؛ همسایگی با ونزوئلا. ونزوئلا از شرق با گویان، از جنوب با برزیل و از غرب با کلمبیا هم مرز است. سورینام نیز همسایه شرقی گویان و در نزدیکی ونزوئلا قرار دارد.
دولت دونالد ترامپ که از زمان به قدرت رسیدن در کاخ سفید بنا را بر تشدید فشارها و به نوعی ایجاد حصار دیپلماتیک علیه دولت ونزوئلا گذاشت، در تازه ترین اقدام و با حضور پمپئو در شهر مرزی «بوا ویستای» برزیل، پشت دروازه های ونزوئلا، بر اغراض خصمانه خود علیه دولت بولیواری صحه گذاشت.
مایک پمپئو صبح دیروز (شنبه) در صفحه توییترش نوشت: اوضاع ونزوئلا یکی از بدترین بحران‌های ایجاد شده توسط بشر در جهان محسوب می‌شود. هر روزی که مادورو در قدرت باقی بماند، روز دیگری است که نسبت به نیازهای مردم ونزوئلا بی توجهی شده است.
پمپئو با تاکید بر اتحاد میان واشنگتن- برازیلیا، در حالی کاخ سفید را نسبت به مسائل داخلی کشور بولیواری اصلح دانست که در ادامه نوشت: آمریکا به همراهی شرکای برزیلی برای کمک به ونزوئلایی‌ها برای فرار از رژیم نامشروع مادورو و حمایت از آن‌ها در زمان نیازشان افتخار می‌کند.
هرچند کاخ سفید در برخی مواقع سخن از مذاکره با دولت کاراکاس به میان آورد اما هدف اصلی واشنگتن براندازی دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا و قرار دادن فردی مطیع سیاست‌های آمریکا در آن کشور بوده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا، ضربه زدن به کشور بولیواری، کیلومترها دورتر از خاک این کشور و در برزیل و سورینام و کلمبیا و گویان را در سر می‌پروراند چنان که اعمال فشار بر ایران و بازگرداندن تحریم‌ها تحت تاثیر فعال کردن مکانیسم ماشه از طریق همراه کردن دوستان خود در منطقه، محور اصلی سفر این دیپلمات جنجال آفرین به خاورمیانه بود.
پمپئو در دیدار با «ایوان دوکه» رئیس‌جمهوری کلمبیا ضمن تقدیر از موضع بوگوتا در مخالفت با دولت کاراکاس، از حمایت دولت کلمبیا از «خوان گوایدو» رهبر مخالفان و رئیس جمهوری خودخوانده ونزوئلا تشکر کرد
مادورو در واکنش به سفر تحریک‌آمیز وزیر امور خارجه آمریکا به برخی کشورهای آمریکای لاتین در آستانه انتخابات پارلمانی این کشور، تمامی تلاش‌ها و توطئه‌های واشنگتن برای بی‌ثبات کردن انتخابات این کشور و راه‌اندازی جنگ علیه کاراکاس را شکست‌خورده خواند.
اقدام نظامی علیه کاراکاس در حالی به عنوان یکی از اهداف احتمالی واشنگتن به شمار می رود که در پی سفر سال گذشته پمپئو به کشورهای همسایه ونزوئلا نیز برخی سران کشورهای آمریکای لاتین از جمله آرژانتین، برزیل و پرو به رغم ابراز تمایل از برکناری رئیس جمهوری قانونی این کشور از قدرت، نسبت به مداخله و کاربست نیروی نظامی تردید کردند.
تاثیر دیدار یک روزه پمپئو از برزیل به اندازه ای بود که خورخه ارئاسا وزیر خارجه ونزوئلا ساعاتی پیش در پیامی توییتری از تعلیق اعتبار نامه دیپلمات‌های ونزوئلایی و منع تردد خودروهای سفارت و کنسولگری‌های این کشور از سوی دولت برزیل خبر داد.
برزیل از جمله کشورهای آمریکای لاتین در همسایگی ونزوئلا است که تحت ریاست جمهوری راست گرای افراطی «ژائیر بولسونارو» اداره می شود؛ بولسونارو در حالی در انتخابات ۲۰۱۸ از رقیب خود پیشی گرفت که از همان ابتدا، وعده‌های پوپولیستی و استفاده از تاکتیک های رفتاری و انتخاباتی مشابه «دونالد ترامپ»، نگرش نظامی گری، حمایت از سیاست‌های «ترامپ گونه» موجب تشدید اختلافات در این کشور شد.
آمریکا از انزوا تا تلاش برای یارکشی
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و شکست‌های دومینووار این کشور در عرصه جهانی از جمله ناکامی آمریکا در تمدید تسلیحاتی علیه ایران، عدم حمایت اروپایی‌ها از تاکتیک‌های ترامپ علیه ایران، سیاست‌های تنش زا و رفتارهای آن علیه متحدین و شرکای راهبردی مانند جنگ تعرفه‌ها علیه اروپا و چین همه و همه از عواملی است که نه تنها طبل رسوایی کاخ سفید را به صدا در آورده بلکه با محرز شدن واقعیت تلخ انزوا و تنهایی برای مقامات آمریکایی تلاش دولت ترامپ را به سمت یارکشی و همراه کردن هر چه بیشتر کشورها متمرکز کرده است.
سفر پمپئو به کشورهای کوچک آمریکای لاتین در حالی صورت می گیرد که «دومینیکن» کشوری کمتر شناخته شده در حوزه کاراییب در ماه گذشته تنها عضوی از ۱۵ عضو شورای امنیت بود که به قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، رای مثبت داد.
در حالی که شرایط این روزهای آمریکا ملغمه ای از گسترش شدید ویروس کرونا، اعتراض های نژادپرستی و رقابت های انتخاباتی است، سیاست همیشگی و خوی مداخله جویانه و سلطه گر دولتمردان کاخ سفید باعث شده تا حتی کشوری مانند سورینام که کوچکترین کشور منطقه آمریکای جنوبی است را با خود همراه کرده و حمایت همسایگان آمریکا را جلب کند.
اهداف اقتصادی و تنش با چین
وزارت خارجه آمریکا در حالی احیای اقتصادی در دوران پساکرونا را به عنوان یکی از اهداف سفر به کشورهای آمریکای جنوبی اعلام کرد که زنگ خطرها از نفوذ اقتصادی چین در این منطقه از مدت‌ها پیش برای دولتمردان کاخ سفید به صدا درآمده بود؛ به بیان دقیق تر گسترش سطح سرمایه گذاری‌ها و نفوذ اقتصادی چین در آمریکای لاتین که در این سال‌ها همواره به مذاق سران کاخ سفید خوش نیامده، تنها نیروی محرکی خواهد بود که سیاست دولت ترامپ در صورت انتخاب مجدد را به سوی اولویت بخشیدن به این منطقه سوق دهد.
آمریکا در حالی نگران گسترش نفوذ کشورهایی همچون روسیه و چین در آمریکای لاتین است که در صورت تحقق آن، تهدیدی علیه منافع و امنیت ملی آمریکا به شمار خواهد رفت. بنابراین ترامپ در صورت ادامه حضور در کاخ سفید در اتحاذ سیاست آتی‌اش در قبال این منطقه به راهبردی چندوجهی نیاز دارد.
پمپئو از مقامات جدید سورینام و گویان که رشد اقتصادی سریعی داشته اند، خواسته است همکاری با شرکت های آمریکایی را انتخاب کنند و درباره خطر همکاری با چین در دوران رونق نفتی هشدار داده است.
نشریه گلوبال تایمز در گزارشی با موضوع سفر پمپئو به آمریکای لاتین نوشت: پمپئو بعد از اروپا و خاورمیانه، لابی ضد چین را به آمریکای لاتین می‌آورد؛ سیاست های واشنگتن علیه پکن بی پایه و اساس و از پیش طراحی شده با هدف تحت فشار قرار دادن منافع چین و افزایش حضور آمریکا در این منطقه است.
به نوشته این روزنامه، بسیاری تحلیلگران معتقدند حتی کمک های اخیر چین به کشورهای آمریکای لاتین به منظور مقابله با بیماری کووید-۱۹ باعث شد تا آمریکا احساس خطر کند.
به دنبال اختلافات چین و آمریکا بر سر مسائلی همچون مالکیت معنوی و انتقال فناوری، دولت ترامپ بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار تعرفه بر کالاهای چینی وضع کرده است.
سفر بحث برانگیز رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا به چهار کشور آمریکای لاتین با محوریت «اعمال فشار بر دولت ونزوئلا» در نقاب حمایت از دموکراسی، احیای اقتصادی و تامین امنیت در منطقه در حالی در بوگوتا، هم پیمان دائمی واشنگتن به ایستگاه پایانی رسید که تحقق و یا عدم تحقق تعبیر رئیس‌جمهوری ونزوئلا از این ماموریت به عنوان سفری «جنگ افروزانه» و «شکست خورده» در آینده بر همگان آشکار خواهد شد.
نظر شما