به گزارش روز سه شنبه خبرنگار سلامت ایرنا، کرونا در حال جولان دادن در همه کشورهاست و ایران نیز از این قافله عقب نمانده است. کرونایی که همین چند روز قبل توانست دونالد ترامپ را هم در آغوش بگیرد و مسیر رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا را از مناظره‌های انتخاباتی به بیمارستان کج کند، بی تعارف در حال تاخت و تاز است و با کسی شوخی ندارد.
آخرین بار در هفتم مرداد ۹۹ بود که تعداد فوتی‌های روزانه کرونا در کشور به عدد ۲۳۵ نفر رسید و روز گذشته (۱۴ مهر ۹۹) دوباره این عدد پس از گذشت دو ماه و یک هفته، دوباره به همان عدد ۲۳۵ نفر برگشت که این میزان، بیشترین فوت روزانه به علت کرونا در کشور است.
ویروس کرونا در شرایطی مشغول بازی شطرنج با انسان‌هاست که به اندازه انسان شعور ندارد و خود را کاملا با رفتار اجتماعی و تصمیم‌های سیاسی هماهنگ می‌کند. هرقدر رفتارهای اجتماعی به سمت بی توجهی، برگزاری تجمع و مراسم و بازگشایی‌های بی ضابطه برود، کرونا خوشحال‌تر می‌شود.
هرچقدر برخی اقدامات موثر مثل لغو طرح ترافیک، برقراری دورکاری برای کارمندان و مواردی که باعث جلوگیری از تجمع می‌شود، برداشته شود، کرونا لذت بیشتری می‌برد. جولان کرونا فقط محدود به مترو و اتوبوس نیست و وقتی می‌شود برخی اماکن مثل اداره‌های دولتی را خلوت‌تر کرد، مدیریت نامناسب و بی توجهی به اهمیت این موضوع، باعث شده که فقط بیماران زمینه‌ای و زنانی که فرزند کمتر از پنج سال دارند از این موضوع استفاده کنند و بقیه کارمندان مجبور به حضور در اتاق‌های کوچک و در بسیاری از موارد بدون تهویه باشند.
محسن فرهادی معاون مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت پیش از این درباره دورکاری به خبرنگار سلامت ایرنا گفته بود: اجرای دورکاری می‌تواند به خلوتی سیستم حمل و نقل عمومی و کاهش ابتلا به ویروس کرونا کمک کند، اما وقتی دورکاری لغو می‌شود، افراد مجبور می‌شوند به محل کار خود بروند و در نتیجه تراکم در حمل و نقل عمومی، ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد. طبیعت بیماری کووید ۱۹ این است که تجمع باعث ابتلای بیشتر افراد به این ویروس می‌شود. یعنی اگر افراد خود را به طور کامل در منزل قرنطینه کنند، احتمال ابتلای آنها به شدت کاهش پیدا می‌کند، اما امکان این کار در هیچ جای دنیا مقدور نیست و افراد در همه جهان، ارتباط اجتماعی خود را آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: هرچقدر بتوان نیروها را دورکار کرد، تماس‌های افراد با هم کاهش پیدا کرده و در نتیجه میزان تردد و ترافیک کمتر شده و تراکم در حمل و نقل عمومی هم کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه میزان ابتلا به ویروس کرونا هم کمتر می‌شود. البته دورکاری باید به شکلی اجرا شود که خدمت رسانی به مردم دچار آسیب نشود.
علی رضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران نیز در این رابطه اظهار کرد: دورکاری همچنان از جمله موارد پیشنهادی ستاد مقابله با کرونا در تهران است، زیرا با دورکاری، سفر، فشار حمل و نقل عمومی، میزان ابتلا در اداره‌ها و به طور کلی میزان چرخش ویروس کرونا کاهش می‌یابد.
بی خیالی جامعه پا به پای بی توجهی در نظارت
بی خیالی جامعه در برابر کرونا وقتی آشکار می‌شود که بدانیم میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک به نسبت قبل در پایین‌ترین حد خود قرار دارد. ولی نکته مهم این است که آیا در این زمینه هم مردم مقصر هستند؟ قدر مسلم نه.
پروتکل‌های بهداشتی کرونا یکی از مترقی‌ترین اقدامات وزارت بهداشت در راستای بازگشایی‌ها بود. ولی نکته‌ای که از آن غفلت شد، بحث مهم نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی و در نتیجه برخورد با خاطیان بود.
این در شرایطی است که با وجود بازگشایی‌های گسترده که در عمل انتخاب دیگری جز آن هم وجود نداشت، نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی بر شانه‌های نحیف بازرسان بهداشت محیط افتاد. جالب است که بدانیم حدود ۷ هزار و ۳۰۰ نیروی بهداشت در کل کشور داریم و تعداد مشاغل رسمی و غیررسمی شاید به حدود هزار برابر این عدد برسد. نکته عجیب این است که اصناف و سایر دستگاه‌ها اقدام موثری در راستای نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی نداشته و ندارند.
علی رضا رییسی معاون بهداشت وزیر بهداشت در این زمینه به خبرنگار سلامت ایرنا گفته بود: پروتکل‌های نظارتی کرونا در وزارت بهداشت تدوین شده که سطوح مختلفی دارد و شامل خود ارزیابی، نظارت صنفی، استان و ملی است، اما بسیاری به وظایف خود برای نظارت عمل نمی‌کنند. در حال حاضر همه نظارت‌ها برای اجرای پروتکل‌های بهداشتی کرونا بر دوش ۷۳۰۰ نیروی بهداشتی افتاده و این نیروهای بهداشتی شبانه روز در حال کار هستند.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: این در حالیست که بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، همه اصناف، مشاغل، اداره‌ها باید سطوح نظارتی از خود ارزیابی تا نظارت‌های صنفی را اجرا کنند. البته رعایت و نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی در اداره‌ها به مراتب ساده‌تر است.
برخورد جدی‌تر با خاطیان مورد انتظار است
هرچند هیچ کشوری نمی‌تواند همزمان با کرونا زندگی و در عین حال همه جا را هم تعطیل کند اما باید علاوه بر فرهنگ سازی و اقناع جامعه نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، جریمه و برخوردهایی هم برای خاطیان در نظر گرفت.
این در شرایطی است که دیگر در وضعیت اسفند ۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۹۹ از نظر کمبود ماسک و مواد ضد عفونی کننده قرار نداریم و میزان تولید این اقلام در کشور به فراتر از حد نیاز رسیده است.
حتی اگر فردی نتواند از لحاظ مالی هر روز چند ماسک طبی خریده و تعویض کند، می‌تواند از ماسک‌های خانگی استفاده کند و این موضوع مانع هر نوع بهانه‌گیری برای عدم استفاده از ماسک می‌شود.
اجباری شدن ماسک از ۱۵ تیر ماه توانسته بود تا حدی مسیر ابتلا و بستری و فوت به علت کووید ۱۹ را در کشور کنترل کند، اما این بی خیالی در سایه بی توجهی برخی مسئولان که نظارت مناسبی در حیطه اختیار خود ندارند، دوباره نمودارهای کرونا در کشور را صعودی کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهوری در جلسه اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا گفته بود: خدمت دادن به کسانی که اصول بهداشتی را رعایت نمی‌کند و ماسک نمی‌زنند، ممنوع است و کسی که خدمات می‌خواهد باید اصول بهداشتی را رعایت کند و اگر کسی به این افراد خدمات ارائه کنند، خدمت دهنده مجازات می‌شود. همه کادر اداری کشور، چه دولتی و چه کسانی که خدمات می‌دهند و تمام آن‌هایی که کسب و کار را در اختیار دارند، خودشان اگر مراعات نکنند، با شدت با آنها برخورد می‌شود. این برخورد از تذکر تا انفصال یک سال از خدمت است.
رییس جمهوری ادامه داد: اصناف و کسانی که خدمات ارائه می‌دهند نیز خود باید مراعات کنند و اگر رعایت نکنند، با آنها برخورد و در صورت تکرار، پلمب می‌شود. در تهران می‌خواهیم به صورت شدیدتر این موارد رعایت شود.
محدودیت‌ها را یک طرف نبینیم
هرچند اعمال محدودیت‌ها در مشاغل ۳ و ۴ مثل آرایشگاه‌های زنانه، باشگاه‌های ورزشی، رستوران‌ها در هفته اخیر آغاز شده و احتمالا برای هفته آینده نیز تمدید می‌شود، اما این محدودیت‌ها در عین لازم بودن، کافی نیستند. از طرفی باید توجه کنیم که هر نوع محدودیت و تعطیلی، باعث آسیب رساندن به مشاغل فراوانی می‌شود و نمی‌توان به همین راحتی گفت که همه جا را ببندیم و بعد فکری به حال آسیب‌های اقتصادی، آن هم در شرایط تحریم نکنیم.
محسن فرهادی معاون مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت در این رابطه به خبرنگار سلامت ایرنا گفت: باید به این نکته نیز توجه کرد که اعمال محدودیت، به معنی تعطیلی کسب و کارهاست. باید به این توجه کرد که هرچه محدودیت بیشتر شود، بیماری کمتر می‌شود، اما در مجموع باید منطقی نگاه کرد. هیچ جای دنیا نیز محدودیت‌ها را به صورت مستمر ادامه نمی‌دهد.
کرونا ما را مدیریت می‌کند یا ما کرونا را؟
به نظر می‌رسد بی توجهی‌ها فقط محدود به جامعه نیست و برخی مسئولان هم در زمینه مقابله با کرونا می‌توانستند تصمیم‌هایی بگیرند که در انجام آن تعلل کرده‌اند. این در شرایطی است که تصمیم‌ها برای مقابله با کرونا تاریخ انقضا دارد. یعنی باید بدانیم که هر تصمیمی را برای چه جمعیتی، با چه مختصات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و برای چه مدت می‌گیریم. این‌که بدانیم نمی‌توان برای کشور پهناوری مثل ایران، تصمیم‌های واحد گرفت و انتظار داشت که از نقطه مرزی در شرق یا غرب کشور تا شمال و جنوب و پایتخت، همه باید از روی یک کتاب، مشق بنویسند.
واگذاری اختیار به ستادهای استانی برای اعمال محدودیت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها یکی از مواردی بود که بارها در ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح و درباره آن تصمیم‌گیری شد، اما آن‌چه در عمل اتفاق افتاد، این نبود و حتی در ستاد مقابله با کرونای تهران هم همچنان برخی تصمیم‌گیری‌ها روی میز مانده و نمودارهای کرونا بدون تعارف در حال بالاتر رفتن هستند.
در این شرایط به نظر می‌رسد که این ما نیستیم که کرونا را مدیریت می‌کنیم و در واقع کرونا مشغول مدیریت کردن ماست و هر روز جان‌های بیشتری را می‌گیرد و تخت‌های بیمارستانی را به تصرف خود در می‌آورد.
گزارش از امیر پروسنان
نظر شما