الهام حاتمی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره ساخت فصل پنجم برنامه تلویزیونی چهل‌تیکه باتوجه به استقبال مردم، اظهار داشت: فکر می‌کنم فصل چهارم، آخرین فصل چهل‌تیکه باشد که می‌سازیم اما نمی‌دانم که در آینده چه‌چیزی پیش بیاید. برای تولید و اجرای چهل‌تیکه زحمت و سختی بسیار کشیده‌ام و کارم بسیار مهم بود و در زمان و شرایط بحرانی جامعه ناشی از کرونا که می‌توانستم در خانه بمانم، با عشق این فصل از چهل‌تیکه را پیش بردم. همه چیز به نظرات مدیران شبکه، شرایط جامعه و ... بستگی دارد، درحال حاضر به ساخت فصل پنجم فکر نمی‌کنم.
حاتمی افزود: درحال حاضر که برنامه بر آنتن است، خیلی‌ها می‌گویند که چرا فلان هنرمند در برنامه حضور ندارد و جایش خالی است. چهل‌تیکه تاریخچه‌ای از مهمانانش به یادگار می‌گذارد که به‌عنوان یک رفرنس از هنرمندان باقی می‌گذارد. حیف است که بسیاری از آدم‌ها در برنامه چهل‌تیکه نباشند اما باز هم همه چیز به آینده بستگی دارد که چه پیش بیاید و اگر بخواهم که فصل بعدی این برنامه را بسازم فقط به این دلیل است که بعضی از آدم‌هایی که قرار بود در برنامه حضور داشته‌باشند، نتوانستند حضور پیدا کنند.
نوستالژی برای تمام مردم در هرجایی از جهان جذابیت دارد
حاتمی در خصوص واکنش ایرانی‌های خارج از کشور به گفت‌وگوهایی که در برنامه «چهل‌تیکه» پخش می‌شوند، گفت: بالاخره نوستالژی چیزی است که برای تمام آدم‌های دنیا جذابیت دارد و طبیعی است که وقتی ما از نوستالژی حرف می‌زنیم، برای مخاطب خارج از کشور هم جذاب باشد.
وی افزود برنامه ما دکور مدرنی دارد؛ اما در عین حال نوستالژی در آن بسیار لحاظ شده است. این نشانه‌ها در بسیاری از اجزای دکور قابل مشاهده هستند. معمولاً برای نوستالژی در دکور، یک دیوار آجری قدیمی و چند گلدان و چیزهایی از این دست نمایش داده می‌شوند؛ اما من روز اول به پیمان قانع طراح دکورچهل تیکه گفته بودم که نمی‌خواهم از این کلیشه‌ها استفاده کنم. مثلاً از نشانه‌هایی مثل فیلم VHS استفاده کردیم که حتی ابتدا نسبت به واکنش مخاطبان درباره‌اش مطمئن نبودیم. اما به هر حال همه تلاش‌مان را کردیم که یک نمایش تمیز از چیزهای نوستالژیک داشته باشیم.
تهیه‌کننده برنامه چهل‌تیکه در ادامه درباره گروه مخاطبان هدف این برنامه بیان کرد: «چهل‌تیکه» را کسی می‌بیند که قسمتی از خاطراتش در ایران شکل گرفته باشد. بنابراین ممکن است خیلی از آدم‌هایی که خارج از کشور به دنیا آمده‌اند و زندگی می‌کنند، هیچ‌وقت نتوانند با این برنامه ارتباط برقرار کند؛ اما آدم‌هایی هم هستند که شاید دل‌شان بخواهد قسمتی از تاریخ‌شان را به افراد دیگری که اطراف‌شان هستند، نشان بدهند. ممکن است به این بهانه حتی یک روز چهل‌تیکه با زیرنویس به زبان‌های دیگر ساخته شود.
چهل‌تیکه با حمایت مدیران شبکه و مردم فرصت رشد پیدا کرد
این تهیه‌کننده در خصوص برنامه‌سازی در تلویزیون اضافه کرد: من هر برنامه‌ای که در تلویزیون ساختم، ارتباطم با آن عاشقانه بود و همین برایم اهمیت داشت. به طور مثال برنامه‌ای برای شبکه یک با نام «فیروزه» تهیه کردیم که در ۲۵ قسمت ساخته شد و به دلیل تغییر مدیریت در سازمان، تولید آن ادامه پیدا نکرد. آن برنامه هم در دوره خودش یک حرکت ساختارشکن و رو به جلو بود؛ مثلاً دکتر حبیبی را با همسر و فرزند و نوه‌اش به این برنامه دعوت کردیم و در مورد خانواده با آن‌ها صحبت شد. در همان مجموعه دکتر واعظی را با همسر و نوه‌اش دعوت کردیم و خیلی‌های دیگر که همه از سیاسیون کشور بودند با خانواده‌هایشان به استودیو آمدند. آن مجموعه هم خیلی برنامه خوبی بود؛ اما فرصت رشد نداشت در حالی که «چهل‌تیکه» فرصت رشد پیدا کرد و من خیلی بابت این قضیه خوشحال هستم.
حاتمی در ادامه به نقش مدیریت شبکه نسیم در رشد برنامه چهل‌تیکه اشاره کرد و گفت: چهل‌تیکه می‌توانست مثل خیلی از طرح‌های دیگر ابتر بماند اما مدیران شبکه نسیم به من فرصت دادند که این برنامه را رشد بدهم. شاید وقتی فصل قبلی چهل‌تیکه تمام شد، من دیگر نمی‌خواستم ادامه‌اش را بسازم اما باز با حمایت این مدیران روبرو شدم و دیدم آن‌ها به مخاطبی که دارد این برنامه را می‌بیند، احترام می‌گذارند و ارزش عنوان این برنامه که دیگر برای خیلی‌ها شناخته شده است را می‌دانند. به هر حال تعدادی از مخاطبان حالا عنوان چهل‌تیکه را شناخته‌اند و ما در ادامه حتی اگر نخواهیم مهمانی را به برنامه دعوت کنیم، مخاطب‌مان می‌داند که این برنامه درباره نوستالژی است.
این تهیه‌کننده برنامه‌های تلویزیونی ادامه داد: من از چهل‌تیکه آموختم و آنچه در درونم بود را در کار گذاشتم و کار رشد کرد. هیچ‌کس بدون اشتباه رشد نمی‌کند. من هم اشتباهاتی داشتم اما اینکه به شما فرصت بدهند و اجازه داشته باشید آزمون و خطا کنید تا مخاطب‌تان را پیدا کنید، باعث به ثمر نشستن ایده‌ها و خلاقیت‌ها می‌شود. ایده های جذاب زیادی هستند که می‌شود درباره‌شان برنامه ساخت، اما مشکلی که الان داریم این است که خیلی از آدم‌ها به شغل‌شان علاقه ندارند و صرفاً یک کار را به عنوان وظیفه انجام می‌دهند.
اصول برنامه‌سازی در تلویزیون، امکان فرصت رشد به یک ایده است
وی افزود: با این‌حال هنوز هم در تلویزیون کسانی هستند که شغل‌شان عشق و علاقه آن‌هاست و این آدم‌ها کم نیستند. این آدم‌ها به فرصت نیاز دارند تا بتوانند کار کنند و رشد کنند و ایده‌های نو را به منصه ظهور بگذارند. اصول برنامه‌سازی در تلویزیون هم این است که به یک ایده کوچک فرصت رشد داده شود. چهل‌تیکه در ابتدا یک برنامه ۱۵ دقیقه‌ای بود که این‌قدر رشد کرد و به یک برنامه شبانه شبکه نسیم تبدیل شد. ما در چهل‌تیکه، در حقیقت تاریخ شفاهی تلویزیون را جمع‌آوری می‌کنیم و برای همین گفتگوهای ما مقداری طولانی می‌شود. تیم تدوین در این زمینه خیلی زحمت می‌کشند.
حاتمی سپس به نقش مهم آرشیو در تهیه برنامه‌ای مانند چهل‌تیکه اشاره کرد و ادامه داد: دوستان آرشیو تلویزیون به‌خصوص آرشیو شبکه ۲ خیلی به من کمک کردند تا این برنامه بتواند خوب پیش برود. نفس برنامه ما به آرشیو بند است و اگر مواد آرشیوی به‌ما نرسد، برنامه زمین می‌خورد. البته ما همه چیز را از آرشیو تلویزیون تهیه نکردیم و بعضی چیزها از آرشیو شخصی افراد تهیه شد. حتی خیلی از اطلاعاتی که ما از آدم‌ها می‌آوریم، در ویکی‌پدیای آن‌ها هم نیست و اصلاً کسی ازشان اطلاعی نداشت. مثلاً ما یک کاری را برای اصغر همت پخش کردیم و او گفت من یادم نمی‌آید که چنین کاری را اجرا کرده‌ام و اگر ویدیوی آن را به من نشان نمی‌دادید، اصلاً باور نمی‌کردم که در تلویزیون مجری بوده‌ام.
تهیه‌کننده برنامه چهل‌تیکه در پایان به ارتباط خوبی که بین عوامل این برنامه با مهمانان ایجاد می‌شود اشاره کرد و گفت: من دوست داشتم به جای اینکه به آدم‌ها تندیس بدهم تا آن را ببرند و در گوشه‌ای از خانه‌شان خاک بخورد، کار زیباتری انجام بدهیم. ما برای هرکدام از این آدم‌ها یک درخت کاشتیم و تک‌تک آن‌ها به قدری از این کار لذت بردند که به خود ما هم روحیه می‌داد.
نظر شما