بیماری همه‌گیر کرونا نه تنها محدودیت‌های بی‌سابقه‌ای را در مجموعه‌ی فعالیت‌های مردمی بوجود آورده بلکه موجب کاهش فعالیت‌های گسترده‌ی اقتصادی به ویژه در بخش‌های مهم خدماتی اعم از کسب و کارهای کوچک و بزرگ، رستوران‌ها، هتل‌ها و صنعت گردشگری و توریسم و انرژی و صنایع تولیدی جهانی شده است. این بیماری تاثیرات گسترده‌ای را در اقتصاد جهانی و همچنین تبادلات تجاری منطقه‌ای و بین‌المللی برجای گذاشته است.
کرونا کابوسی برای اقتصادی جهانی
در آغاز سال ۲۰۱۹ میلادی اقتصاد جهانی در مسیر بهبودی گام نهاده بود، اما با شیوع ویروس کرونا در ماه‌های نوامبر و دسامبر۲۰۱۹ (آذر- دی۹۸) در استان «ووهان» همه چیز به عقب برگشت. اقتصاد کشورهای مختلف در مسیر رکود و خطرناک گام نهاد. این ویروس به شدت اقتصاد کشورهای آمریکا، ایتالیا، چین، ژاپن، آلمان، ژاپن و فرانسه و ... را تحت تاثیر قرار داده است. میانگین تجارت بین‌المللی در سطح جهانی کاهش یافت و شیوع این ویروس درد و رنج‌هایی را برای اقتصاد جهانی به دنبال داشته است.
به نوشته تارنماری مرکز اطلاعاتی «النباء» عراق، زیان‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا برای اقتصاد جهانی بسیار سنگین است. شرکت‌های نفتی، هواپیمایی و خودروسازی میلیاردها دلار زیان کرده‌اند. شرکت هواپیمایی «ایرباس» اعلام کرده است که در نیمه نخست امسال ۱,۹ میلیارد یورو زیان کرده و مجبور شده است ۱۲,۴ میلیارد یورو از ذخایر ارزی خود را مورد استفاده قرار دهد. تولیدات این شرکت هم به میزان ۴۰ درصد کاهش یافته است. شرکت «بوئینگ» هم برای کاهش کارمندان خود و توقف تولید برخی از هواپیماهای خود برنامه‌ریزی می‌کند. این شرکت هم ۲,۴ میلیارد دلار در نتیجه شیوع کرونا زیان دیده است. شرکت‌های خودروسازی هم از زیان‌های ناشی از شیوع کرونا در امان نمانده‌اند. شرکت خودروسازی «رنو» فرانسه در نیمه نخست امسال ۷,۳ ملیار یورو زیان دیده است. شرکت «فولکس واگن» آلمان هم در نیمه نخست امسال ۱,۴ ملیار یورو زیان دیده است. شرکت‌های بزرگ صنعتی از جمله صنایع فولاد «آرسلور میتال» هم با زیان ۵۵۹ میلیون دلاری روبرو شده است.
مرکز اطلاعاتی النباء در بخشی از گزارش خود آورد: اقتصاد کشورهای عربی هم از کاهش میانگین رشد اقتصاد جهانی تاثیر پذیرفت. درآمدهای نفتی و گردشگری این کشورها کاهش یافت. تنش‌های سیاسی و درگیری‌های نظامی در برخی کشورها از جمله سوریه، یمن، لیبی هم بر اوضاع اقتصادی کشورهای عربی تاثیر گذاشته است. کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای عربی و تحولات ناشی از کاهش بهای نفت که از نیمه دوم سال ۲۰۱۴ آغاز شده است در کنار شیوع ویروس کرونا اوضاع را وخیم‌تر کرده است. بسته شدن مرزها بر روی گردشگران خارجی در کشورهای عربی و تعطیلی مراسم حج و عمره در عربستان و تردید در برگزاری نمایشگاه بین‌المللی اکسپو ۲۰۲۰ در دبی هم وضعیت اقتصادی این کشورها را وخیم‌تر کرده است. نفت به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی در صادرات کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه در شرایطی که تقاضا برای این ماده در جهان کاهش یافته و اوپک در عمل به تعهدات خود برای کاهش تولید برای تنظیم بازارهای نفت جهانی شکست خورده است به طور مستقیم بر اوضاع مالی این کشورها تاثیر خواهد گذاشت.
اندیشکده العربی مصر نوشت بسیاری از گزارش‌ها نشان می‌دهد زیان‌های اقتصادی جهانی در نتیجه شیوع کرونا دستکم به رقم ۲.۷ ترلیــون دلار برسد. گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول هم نشان می‌دهد که اقتصاد جهانی در نتیجه شیوع کرونا به مرحله ای از رکود وارد شده است. «کریستالینا جورجیوا» مدیر صندوق بین‌المللی پول گفته است شیوع ویروس کرونا اقتصاد جهانی را با رکود بی‌سابقه‌ای روبرو کرده است.
مرکز پژوهش‌های «الجزیره» قطر در گزارشی به قلم «هانی عبدالطیف» استاد اقتصاد دانشگاه «سوانزی» انگلیس نوشت شیوع ویروس کرونا مراکز اقتصادی جهانی را فلج کرده است. ویروس کرونا به شدت اقتصاد کشورهای پیشرفته از جمله اقتصاد کشورهای گروه ۷ و چین را هدف قرار داده است. کشورهایی که از شیوع ویروس کرونا تاثیر پذیرفته‌اند در بیش از ۶۰ درصد تولیدات جهانی نقش دارند. بخش‌های صنعی به دلیل توقف تولید و کاهش صادرات و واردات به طور اساسی زیان خواهند دید.
شبکه «العربیه» عربستان هم در گزارشی نوشت پیش‌بینی می‌شود اقتصاد آمریکا امسال با رکود ۲ درصدی و اقتصاد کشورهای اتحادیه اروپا با رکود ۶ درصدی روبرو شود. حتی رشد اقتصادی چین هم از رقم ۶ درصد در سال گذشته به رقم ۳.۷۵ درصد خواهد رسید. در این زمینه «کریستین لاگارد» رئیس بانک مرکزی اروپا پیش‌بینی کرد که منطقه یورو با رکود بی‌سابقه‌ای روبرو شود.
افزایش رقابت بین دو قطب اقتصادی جهان پس از کرونا
کارشناشان معتقدند که در دوران پسا کرونا جنگ تجاری بین چین و آمریکا شدیدتر خواهد شد. امریکا می‌خواهد ابرقدرتی خود را در عصر جهانی حفظ کند و از دیگر سو چین هم می‌خواهد جایگاه نخست را در عرصه جهانی بدست آورد. این موضوع تشدید رقابت‌های تجاری میان دو کشور را به دنبال خواهد داشت.
به نوشته اندیشکده العربی، دکتر «جوردن اسمیت» استاد تاریخ اقتصاد دانشگاه «لیدز» انگلیس معتقد است به مدت یک دهه پس از کرونا اوضاع اقتصادی با شرایط مبهمی روبرو خواهد شد. شیوع این ویروس رویدادی بی‌سابقه در دوران معاصر است و صحنه بین‌المللی را در شرایط آشفته ای قرار داده است. هر یک از کشورها تلاش کردند مشکلات داخلی خود را در این زمینه حل کنند. در نتیجه این موضوع، پس از نابودی کرونا و بازگشت توازن به اقتصاد جهانی ما سال‌ها شاهد رد و بدل شدن اتهام میان آمریکا و همپیمانانش با چین و همپیمانان آن خواهیم بود. این موضوع شماری از نهادهای اقتصادی و نهادهای بین‌المللی را نابسامان خواهد کرد و رقابت تجاری میان دو قطب اقتصادی جهانی افزایش خواهد یافت و قدرت اقتصادی آمریکا به سود چین کاهش خواهد یافت.
نظر شما