کوچه ها و خیابان های خاکی و سنگلاخی، ساختمان ها و آلونک هایی با بنای غیر ایمن، سگ های بلاصاحب، پرسه افراد معتاد و زباله گرد در کنار کوره های آهک پزی همه یکجا در قاب تصویر منطقه شهرک صنعتی کرمان جا گرفته اند تا نمونه ای از معضل حاشیه نشینی در کلان شهرها باشد.
شهرک صنعتی کرمان در جنوب شرق شهر کرمان و در حاشیه بزرگراه امام خمینی(ره) واقع شده و ساکنان آن مهاجرانی از شهرها و روستاهای دور نزدیک کرمان محسوب می شوند و به رغم اینکه فاصله چندانی با مناطق توسعه یافته شهری ندارد، اما محرومیت و عقب ماندگی این شهرک را تسخیر کرده است.
فضای این شهرک هیچ همخوانی با استانداردهای زندگی ندارد و در این میان خندق ها و چاله های کوره های آهک پزی، زندگی سخت اهالی انتهای شهرک صنعتی کرمان را طاقت فرسا کرده و آلودگی و حرارت ناشی از تخلیه و تهیه آهک جان هزاران نفر از ساکنان این ناحیه را به خطر انداخته و وعدههای مسئولان برای حل این مشکل تاکنون به نتیجه مشخصی نرسیده است.
برای اطلاع از کم و کیف وضعیت و مشکلات کوره های آهک پزی شهرک صنعتی به این محل مراجعه کردم، توصیف وضعیت موجود به سختی در قالب کلمات قابل بیان است و به قول یکی از ساکنان شهرک، اینجا فاصله ای با قعر جهنم ندارد.
دوئل ساکنان شهرک صنعتی و مالکان کوره های آهک پزی
پای صحبت های افراد محلی و صاحبان کوره های آهک پزی که نشستم، هر کدام طرف دیگر را برای بوجود آمدن وضعیت فعلی متهم می کردند و خود را طرف حق می دانستند و خواسته های منطقی از مسئولان دارند.
متصدی یکی از کوره های آهک پزی که نخواست خود را معرفی کند با اشاره به قدمت چهل ساله کوره های آهک پزی شهرک صنعتی گفت: اسم این منطقه شهرک صنعتی کرمان است، اما اینکه چرا در سال های قبل به مردم مجوز ساخت و ساز مسکونی در این قسمت از شهر داده اند برای ما عجیب است و مقصر اصلی ما نیستیم که کسب و کارمان اینجاست.
وی با گلایه از مسئولان شهر کرمان در رابطه با عمل نکردن به وعده های خود مبنی بر حل مشکلات کوره های آهک پزی تاکید کرد: حدود سه سال است که به ما برای جابجایی کوره ها وعده داده اند و هر چند وقت یک محل را به عنوان مکان جدید مشخص کرده اند، اما تا امروز خبری از اختصاص زمین به مالکان نیست.
این کوره دار کرمانی افزود: کوره های آهک پزی حدود ۴۰ سال است که اینجا فعالیت دارند و عده زیادی از این راه درآمد دارند، مدتی که این کوره ها تعطیل بودند، قیمت آهک گران شد که مجبور شدیم فعالیت تولید آهک را شروع کنیم.
وی با اشاره به مشکلات کوره ها برای اهالی شهرک صنعتی تاکید کرد: ما هم می دانیم گرد و غبار آهک ساکنان اینجا را اذیت می کند، اما اگر مسئولان به وعده های خود عمل می کردند مشکل کوره داران و مردم تا حالا حل شده بود.
در میان گفت و گوی ما، یکی از ساکنان شهرک زمانی که متوجه شد خبرنگارم، به سویم آمد و بدون مقدمه از آلودگی و سرو صدای کوره ها شروع به شکایت کرد، این شهروند که خود را عقیل قادری معرفی کرد گفت: من به همراه همسرم و ۲ فرزند خردسالم ۱۲ سال است که در این مکان زندگی می کنیم، اغلب این کوره ها مجوزی ندارند و به صورت غیر قانونی کار می کنند و همه اهالی از آنها ناراضی هستند.
وی در حالی که خانه اش را که کنار یکی از همین کوره ها قرار دارد، نشانم می داد افزود: روزها گرد و غبار و بوی آهک و شب ها سر و صدای ماشین های سنگین و تخلیه بار آسایش و آرامش ما را گرفته و چند سال هم به همه جا شکایت کردیم اما تا حالا نتیجه ای نگرفتیم.
قادری ادامه داد: مسئولان هر چه زودتر وضعیت این کوره های آهک پزی را تعیین تکلیف کنند تا این منطقه از شهرک سر و سامان بگیرد و حداقل کوچه و خیابان های آن آسفالت شود و به اینجا هم امکانات بدهند.
کوره های َآهک پزی تقریبا تمامی انتهای شهرک صنعتی را در برگرفته اند و اینجا بجای کوچه و خیابان، کوره راههای خاکی وجود دارد که فصل بارندگی به باتلاق گل و لای تبدیل می شود، در یکی از همین کوچه ها خانمی میانسال جلوی درب خانه اش ایستاده، از او در مورد وضعیت این کوره ها می پرسم، خود را فاطمه علیدادی معرفی می کند و با اشاره به آسیب های شدید این کوره ها به ساکنان گفت: تنفس در این هوا باعث تنگی نفس ما می شود و وقتی از کوچه عبور می کنیم تمام این آهک ها روی لباس ها و بدنمان می نشیند که با شستن لباس نیز بو و رنگ آهک پاک نمی شود.
وی اظهار داشت: برای جلوگیری از بیماری کرونا ماسک می زنیم، اما این ماسک هیچ تاثیری در مقابل این آهک ها ندارد و بخار آهک در گلو و چشم ها می نشیند که باعث انواع بیماری شده است.
علیدادی تصریح کرد: رسانه ها و خبرنگاران زیادی به این منطقه آمده اند و هر از چند وقتی گزارش و فیلم تهیه می کنند، اما تا امروز هیچ نتیجه ای برای اهالی نداشته است.
این شهروند تاکید کرد: ساکنان شهرک صنعتی بارها به کوره داران تذکر داده اند، آنها در جواب می گویند، اگر به ما زمین بدهند ما جابجا می شویم، اما مسئولان نه به کوره داران زمین می دهند و نه فکری به حال ما می کنند.
وی با بیان اینکه مردم اینجا اغلب ریه ها و پوست ناسالمی دارند افزود: بجز مساله سلامتی، در روزهای سرد معتادان اطراف این کوره ها جمع می شوند که همین موضوع باعث درگیری و سرقت می شود و به طور خلاصه اگر بخواهم بگویم اینجا با قعر جهنم فاصله ای ندارد.
عزم جزم مسئولان برای حل مشکل کورههای شهرک صنعتی
مسئولان و متولیان برای حل مشکل کوره های آهک پزی شهرک صنعتی اقدامات خوبی را حداقل بر روی کاغذ آغاز کرده اند، اما به نظر می رسد برای حل جابجایی این کوره ها و حل مشکل، نیاز به تصمیم گیری و عملی کردن آن در سطح کلان باشد.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان کرمان با اشاره به آلودگی کوره های آهک پزی در منطقه شهرک صنعتی کرمان گفت: این کوره ها حتما باید جابجا شوند و مکان جدید نیز برای آن پیش بینی شده است، اما لازمه جابجایی این واحدهای تولید آهک عزم ملی و همکاری بین دستگاهی است.
مرجان شاکری افزود: کارگروهی برای بررسی و پیگیری این موضوع تشکیل شد و تصمیم گرفته شده که حتما این کوره ها جابه جا شوند و محیط زیست نیز بر این اقدام نظارت دارد.
مدیر دفتر تسهیلگری شهرک صنعتی کرمان نیز با اشاره به نارضایتی شدید ساکنین این محله گفت: وجود این واحدهای تولیدی آهک آلرژی های پوستی و مشکلات تنفسی را برای ساکنین به وجود آورده و از ابتدای آغاز به کار دفتر تسهیلگری در این منطقه ما پیگیر تعیین و تکلیف این کوره ها هستیم.
علما ثانی افزود: کوچه های این محله خاکی هستند و ذرات گرد و خاک و آهک به راحتی ذرات در هوا معلق می شوند و ریه افراد را آلوده می کنند و همچنین گرمای ناشی از این کوره های آهک پزی استحکام بنا های اطراف را تا حدی تحت تاثیر قرار می دهد.
وی تاکید کرد: در طول ۲ سال گذشته از طریق تمامی دستگاههای مرتبط پیگیر بودیم اما متاسفانه نتیجه ای حاصل نشد، تا اینکه از طریق دادستانی و با حکم قضایی روند به خوبی طی شده و رئیس کل دادگستری شخصا پیگیر این موضوع هستند.
مدیر دفتر تسهیلگری شهرک صنعتی کرمان تصریح کرد: امیدواریم استانداری، فرمانداری و محیط زیست با جدیت مساله آلودگی کوره ها را پیگیری کنند تا مشکل این محله حل شود و مانند سال های گذشته در بروکراسی اداری کارها نماند.
رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان کرمان نیز گفت: فعالیت کوره های آهک پزی نباید در محدوده شهری باشد و تصمیم برای جابجایی قطعی است و زمینی نیز برای محل جدید فعالیت کوره داران تعیین شده که روال اداری آن در دست اقدام است.
مهدی روحانی افزود: در کار گروه و جلساتی که برای جابجایی کوره های آهک پزی شهرک صنعتی کرمان برگزار شد، دشت زحمتکشان در اطراف شهر کرمان پیشنهاد شد، اما خود کوره داران ترجیح می دهند، به دلیل وجود معادن آهک متعدد و خاک مناسب، محل جدید در جاده چترود حدود ۳۰ کیلومتری کرمان باشد.
وی با بیان اینکه تولید و فعالیت این کوره داران به روش سنتی است تاکید کرد: این کوره ها به شکل کاملا سنتی کار می کنند هر چند که تولیداتشان مقرون به صرفه است اما از کیفبت صنعتی برخوردار نیست، پیشنهاد ما این است که همه این کوره داران شرکت تعاونی تشکیل دهند تا با کمک دولت مجموعه صنعتی برای تولید ارزان و باکیفیت آهک راه اندازی کنند.
اگر چه روند جابجایی کوره های آهک پزی به کندی انجام می شود، اما حل این مشکل نوید بخش زندگی بهتر برای ساکنان این منطقه از حاشیه شهر کرمان است تا مسائل دیگر این محله نیز رسیدگی شود، هر چند شهرک صنعتی کرمان با آسیب های عمیقی درگیر است.
.
نظر شما