به گزارش روز جمعه گروه فرهنگی ایرنا، رسانه‌های نوین در فضای مجازی، مخاطبان خاص خود را پیدا کرده و توانسته‌اند حوزه‌هایی فرهنگی متشکل از سلایق و ذائقه رسانه ای مشترک به وجود آورند؛ حوزه هایی که بر اساس نظریه‌های مطالعات فرهنگی می‌تواند سبک زندگی و هویتی خاص را پی ریزد.
کتاب مطالعات مصرف مخاطبان انیمه و مانگا در ایران به قلم مرضیه ادهم می‌کوشد تا از منظر مطالعات فرهنگی و با روش مردم نگاری مجازی به مطالعه مصرف رسانه انیمه و مانگا در ایران بپردازد و به تحلیل و شناسایی انواع هویت‌های برخاسته از مصرف این رسانه دست یابد.
استقبال نوجوانان ایرانی از انیمه‌های (داستانهای مصور پینما) ژاپنی، پدیده‌ای قابل توجه است. کتاب حاضر که در حقیقت بر اساس پایان‌نامه نویسنده در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و با همین عنوان نگاشته شده است، یک بررسی میدانی است که نشان می‌دهد نه تنها در ایران میل زیادی به دیدن انیمه های ژاپنی وجود دارد، بلکه نوعی فرهنگ غیر رسمی هم میان طرفداران انیمه شکل گرفته است.
مسعود کوثری دانشیار دانشگاه تهران در مقدمه‌ای بر این اثر توضیح می‌دهد: در این فرهنگ غیر رسمی، گونه ای از سلسله مراتب هم به وجود آمده است. عده ای با صرف وقت بیشتر، یادگرفتن برخی واژه های ژاپنی و کار مجانی برای گسترش فرهنگ انیمه، جایگاهی مناسب در میان هواداران کسب کرده و القاب خاصی را به خود اختصاص داده اند. گردهمایی سالیانه این هواداران و تبادل ده‌ها ترابابت انیمه، حاکی از رشد و گسترش این فرهنگ غیررسمی است که تقریبا مراجع رسمی فرهنگی خبری از آن ندارند .
پژوهشگر مطالعات مصرف مخاطبان انیمه و مانگا در ایران از روش تحقیق مردم‌نگاری آن هم از نوع مجازی برای پژوهش حاضر استفاده کرده و معتقد است: حیات این حوزه‌های فرهنگی مدیون فضای مجازی است و مطالعه و مشاهده آنان نیز تنها در همین محیط قابل پیگری است.
در این کتاب جمعیتی از جوانان بین ۱۴ تا ۳۰ سال مخاطبان انیمه و مانگا اعلام شده اند که این مسئله بر اهمیت مطالعه این حوزه فرهنگی می افزاید. جوانان به عنوان مصرف کنندگان و جوانی به عنوان بستری برخوردار از معانی تجاری، سهم بزرگی در شکل‌گیری مصرف دارد.
وجود خرده فرهنگ های جوانان در هر جامعه ای می تواند گویای تحولات اجتماعی و فرهنگی به سامان باشد و دریچه ای برای ورود نوآوری های فرهنگی تلقی شود . در مواردی نیز می تواند به عنوان منبع تهدید و نابه سامانی و موضوع شکاف بین نسلی واقع شود . از این جهت ، رابطه این خرده فرهنگ ها با فرهنگ مسلط در هر جامعه ای از اهمیت خاص سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است .(ص. ۱۱)
این کتاب در ۵ فصل نوشته شده است و نویسنده نخستین فصل با عنوان «دایره المعارف انیمه و مانگا» به تعریف این دو واژه، ژانرها و اصطلاحات آن، بازار انیمه و مانگا در جهان و در ایران می‌پردازد.
فصل دوم با عنوان «مردم‌نگاری به مثابه روش»، به مسائلی چون مردم‌نگاری و مطالعات فرهنگی، مردم‌نگاری به عنوان روش تحقیق، گام‌های مردم‌نگاری، مشاهده مشارکتی و متنوگرافی اختصاص دارد. در این فصل همچنین به سوالاتی چون رتبه‌بندی اعضای سایت دنیای انیمه، چه کسانی انیمه می‌بینند و مانگا می‌خوانند پاسخ داده خواهد شد.
فصل سوم کتاب با عنوان «رایت مصرف» نظریه‌های پیرامون مصرف فرهنگی، انواع مصرف انیمه و مانگا، اجتماع مجازی و خرده فرهنگ را بررسی می‌کند. فصل چهارم «روایت هویت» را در بخش‌های هویت، فضای مجازی و مصرف هویت بخشی مورد بررسی قرار می‌دهد.
فصل آخر کتاب با عنوان «پایان چرخه: روایت سبک زندگی» به مسائلی چون سبک، مفهوم سبک زندگی، سبک زندگی مخاطبان انیمه و مانگا، مسائل پراهمیت کوچک و این راه همچنان ادامه دارد می‌پردازد.
مطالعات مصرف مخاطبان انیمه و مانگا در ایران در ۱۹۵ صفحه و به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات روانه بازار نشر شده است.
نظر شما