بردسکن خراسان رضوی؛ قطب تولید مس شرق کشور

گنجِ پنهان

 هم‌اکنون هشت کارخانه در حوزه‌ مس در بردسکن فعالند که فرآوری مس را انجام می‌دهند به طوری که بنا به اظهار نظر کارشناسان ضخیم‌ترین کمربند مس جهان در کاشمر، بردسکن و بجستان قرار گرفته و قرار است برای اشخاص معرفی شده از سوی شرکت ملی مس ایران به عنوان عامل اجرای عملیات اکتشاف در این پهنه معدنی، پروانه اکتشاف صادر شود.

شهرستان بردسکن ظرفیت‌های عظیم و منحصر به‌ فردی در بخش معادن دارد و به‌ عنوان یکی از مستعدترین مناطق معدنی خراسان رضوی به شمار می‌رود. در این شهرستان ۵۳ معدن وجود دارد که در حوزه مس ۱۱ معدن فعالند همچنین ۶ معدن مس در حال اقدام برای پروانه اکتشاف هستند اما متاسفانه از این ظرفیت برای دستیابی به توسعه پایدار منطقه غفلت شده است. حال آن که تنوع مواد معدنی در منطقه، این دیار را به بهشتی برای سرمایه ‎گذاران تبدیل  کرده  است و وجود بسیاری از موادمعدنی متنوع ارزشمند همچون مس، طلا و سنگ آهن می‌تواند در توسعه، اشتغال و پویایی منطقه موثر باشد.

فرماندار بردسکن با بیان این که معادن این منطقه گنج پنهان هستند که با سرمایه‌گذاری بر روی آنها می‌توان اشتغال و تولید را رونق داد به خبرنگار ایرنا گفت: این روزها در شرایطی که جنگ ما با دشمن جنگ اقتصادی است و اینک دشمن سفره‌های مردم را هدف قرارداده است یکی از جبهه ها همین معادن هستند که درصورت ورود سرمایه‌گذاران به حوزه معادن و ایجاد اشتغال در منطقه، ضمن ایجاد رونق اقتصادی شرایط پیروزی در این جنگ اقتصادی در منطقه ما فراهم می‌شود.

مجتبی شاکری افزود: بردسکن با داشتن ذخائر خدادادی مس یکی از مناطق مهم کشور برای سرمایه گذاری در این حوزه است و با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب به رویکردهای اقتصاد مقاومتی و نگاه به داخل و نامگذاری امسال به نام جهش تولید،یکی از ظرفیتها در این حوزه معادن هستند که باید به آنها توجه کرد.

وی ادامه داد: آوازه بردسکن در حوزه مس برای سرمایه گذاران  شناخته شده است و  درحال حاضر چندین معدن مس و دو معدن طلا  در شهرستان فعالند و شروع عملیات اکتشاف در حوزه‌ای از معادن مس بردسکن توسط شرکت ملی مس ایران نویدبخش روزهای شکوفایی اقتصاد این شهرستان  است و اشتغال صدها نفر را در این معادن  رقم می‌زند.
فرماندار بردسکن چشم انداز توسعه معدنی در شهرستان را مطلوب ارزیابی‌کرد و گفت: در گذشته از ظرفیت معدنی شهرستان در راستای توسعه منطقه استفاده ‌نشده‌ بود اما بنا داریم با همدلی، وفاق و هم‌افزایی بخش خصوصی و با حمایت دولت زمینه رونقِ بخش معدن شهرستان را فراهم آوریم.

شاکری با اشاره به ورود شرکت‌های بزرگی مثل شرکت ملی مس ایران به منطقه برای سرمایه‌گذاری گفت: در آینده نه‌چندان دور شاهد تحول خوبی در حوزه معادن شهرستان بردسکن خواهیم بود.

وی با بیان این که بردسکن به لحاظ برخورداری از معادن مس در استان سرآمد است گفت: سالانه حدود ۹۰۰ هزار تن ماده‌ معدنی از معادن مس استخراج می‌کنیم که میزان کنستانتره آن حدود ۹ هزار تن است که با افزایش ظرفیت، تا ۱۳ هزار تن در سال هم می رسد لذا باید کاری کرد این ظرفیت در رونق اتقصادی منطقه و ایجاد اشتغال جوانان بیش از پیش اثرگذار باشد.

معادن مس بردسکن، ظرفیت مهم اشتغال و تولید شهرستان

پیش بینی‌ها بر این است که مس به عنوان یک فلز در اقتصاد جهانی تا چند سال آینده نقش تعیین کننده‌ای خواهد داشت و بهره وری از معادن مس  ضرورتی غیر قابل انکار است. لذا معادن، بهترین عامل برای توسعه پایدار بردسکن به شمار می‌روند و بدون شک اگر مردم منطقه درگیر درآمدهای حاصل از یک کار تولیدی معدنی باشند و معادن توسعه پیدا ‏کند و نیروهای بومی به‌ کار گرفته ‌شوند رونق اقتصادی رقم می‌خورد و اشتغال ایجاد می‌شود و قصه تلخ مهاجرت جوانان روستایی برای کار به شهرهای دیگر پایان می‌یابد.  

در همین خصوص مدیرعامل مجتمع مس تکنار بردسکن به ایرنا گفت: معدن مس تکنار بردسکن یکی از بزرگترین تولید کننده‌های کنسانتره مس درایران و یکی از قدیمی‌ترین معادن مس در خراسان رضوی است که می‌توان از تمام ظرفیت‌های آن به نفع ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی کشور بهره گرفت.

رضا هادیان اظهار داشت: معدن مس تکنار از سال ۱۳۸۴ با استخراج روزانه ۳۰۰ تن خاک معدنی آغاز به کار کرد و تا سال ۱۳۹۶ دچار زیان انباشته زیادی شد اما با برنامه‌ریزی انجام شده و با نصب دستگاه بالمیل جدید استخراج خاک معدنی از ۳۰۰ به ۶۰۰ تن در روز افزایش یافته و شرکت از حالت زیان انباشته خارج شده ‌است.

وی ادامه داد: تا کنون فقط روی ۱۲ کیلومتر مربع این معدن فعالیت استخراج انجام شده‌ است و برنامه طرح توسعه معدن ریخته ‌شده و قرار است در طرح تکمیل، اکتشاف مقدماتی روی ۱۲ کیلومتر مربع معدن برای مشخص شدن مقدار ذخیره ماده معدنی انجام شود.

مدیرعامل مجتمع مس تکنار بردسکن گفت: در آینده نزدیک با هزینه ۲۵ میلیارد تومان اکتشافات مقدماتی ظرف مدت ۳۸ ماه انجام می‌شود.

هادیان با بیان این که شرکت معادن مس تکنار در بورس است و ۶۰ درصد سهام این شرکت متعلق به صندوق بازنشستگان تامین اجتماعی است و ۴۰ درصد سهامداران حقیقی هستند افزود: در صورت رضایت‌بخش بودن نتیجه اکتشافات اولیه جذابیتی برای سهامداران ایجاد خواهد شد تا شرایط استخراج بهتر شود زیرا این معدن قابلیت استخراج تا ۱۵۰۰ تن ماده اولیه در روز را دارد.

به گفته او در حال حاضر روزانه ۵۰۰ تن کنستانتره در این واحد تولید می شود که با افزایش سرمایه این میزان به ۱۴ تن می‌رسد.

مدیرعامل مجتمع مس تکنار بردسکن گفت: با توجه به مجوزی که در اساسنامه شرکت وجود دارد با افزایش سرمایه و تولید به دنبال دریافت کارت بازرگانی و صادرات مستقیم محصولات تولیدی خود هستیم.

هادیان با اشاره به سرمایه‌گذاری ۲۲۰ میلیاردتومانی در این شرکت افزود: با افزایش سرمایه‌ای که در پیش‌داریم این رقم تا ۳۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.

وی ادامه داد: معدن مس تکنار، ظرفیت مهمی برای اشتغال و تولید به حساب می‌آید و با تامین برخی زیرساخت‌های معدنی از جمله  آب و حمایت مسوولان می‌توان در زمینه رونق اقتصادی و جهش تولید آن نقش‌آفرینی کرد.

معادن غنی مس تکنار به وسعت ۳۰ کیلومتر مربع در ۳۱ کیلومتری شمال شرقی بردسکن قرار دارند و فقط محدوده معدنی یک سوم آن حدود ۶۰ هکتار مساحت دارد و توجه و حمایت از فعالیتهای معدنی و تامین زیرساختهای معدنی می تواند زمینه تحول منطقه را فراهم آورد.

مشکلات معادن مس بردسکن 

بردسکن نگینی ارزشمند در حوزه معادن محسوب می شود هرچند از این توانمندی غفلت شده است. به یقین، وجود معادن بسیار، به خصوص صنایع معدنی و به طور خاص معادن مس بردسکن که  بیشتر در منطقه انابد و شهرآباد این شهرستان واقع شده‌اند سبب ایجاد موقعیت بسیار مناسبی برای سرمایه ‎گذاران در این منطقه شده است و ظرفیت‌های خوبی برای رونق اقتصادی منطقه به حساب می‌آیند به ویژه آن که بیش از هزار نفر در این حوزه اشتغال دارند که این موضوع توانمندی شهرستان را در حوزه معادن نشان می‌دهد هرچند در تامین زیربناهای مورد نیاز توسعه معادن بردسکن کاستی‌هایی وجود دارد  و مشکلات حوزه معادن در زمینه تامین برق، آب و گاز دردسرساز است.

طی روزهای گذشته فرماندار بردسکن در جلسه‌ای که به منظور بررسی مشکلات معادن شهرستان ترتیب یافت از برخی مشکلات قدیمی پیش روی معادن شهرستان سخن گفت.

مجتبی شاکری افزود: مشکلات احصا شده سرمایه‌گذاران معادن در این شهرستان شامل برق، راه دسترسی، سوخت، تسهیلات، منابع طبیعی، ارزش افزوده و مسایل زیست محیطی است.

به گفته او پس از چند سال از مصوبه دولت و ستاد تدبیر در استان، هنوز پست ۱۳۲ کیلو ولت ویژه معادن بردسکن عملیاتی نشده است حال آن که توسعه معادن و ایجاد کارخانجات جدید در منطقه وابسته به برق است.

وی ادامه داد: یک سری از مشکلات در سطح شهرستان قابل حل است اما اقداماتی باید توسط مسوولان استانی و کشوری صورت گیرد که تا کنون عملیاتی نشده است.

مدیرعامل مجتمع مس تکنار نیز مشکل اصلی خود را تامین آب مورد نیاز عنوان کرد و گفت: اصلی‌ترین مشکل پیش روی ‌ما تامین منابع آبی مورد نیاز است.

هادیان افزود: با حمایت مسوولان و تلاش برای رفع مشکلات پیش رو ما می توانیم بهتر از قبل برای رونق اتقصادی منطقه تلاش کنیم.

بدون شک توجه ویژه به بخش معدن می‌تواند گره‌گشای مشکل بیکاری منطقه باشد مشروط براینکه زیرساخت‌های معدنی در منطقه فراهم شود و زمینه فرآوری محصولات مهیا گردد و با سرمایه‌گذاری لازم و انجام کار علمی و تخصصی توسعه پایدار منطقه محقق شود.

 این در حالی است که با وجود ظرفیت‌های متعدد و متنوع این دیار در حوزه‌های مختلف کشاورزی، معدنی و جاذبه های گردشگری کاری برای آمایش سرزمین در این منطقه صورت نگرفته است تا براساس نیاز طرح‎های توسعه انجام شود حال آن که، بدون شک آینده اقتصادی منطقه، باید با معادن  تعریف شود.