اتحاد جهانی تنها راه شکست کروناست

دکتر رضا ملک زاده عضو کمیته اجرایی مطالعه همبستگی «کارآزمایی بالینی برای درمان کووید ۱۹» سازمان جهانی بهداشت افزود: ویروس کرونا به زودی یک ساله می شود و با همه توفانی که در اقتصاد و سلامت جهان به پا کرده، هنوز هیچ تحقیقی از میان انبوه تحقیقات جهانی، مدعی دستیابی به درمان قطعی کرونا و نجات بشر از این چالش بزرگ جهانی نشده  است.

وی ادامه  داد: البته روند یافتن درمان بیماری های عفونی پاندمیک با منشا ویروس های جان سخت، همواره طولانی بوده است.
معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: با وجود اجرای نزدیک به ۱۸۰ مطالعه کارآزمایی بالینی «متوسط» و «بزرگ» در جهان برای دستیابی به نشانه هایی از درمان کووید۱۹ اما سازمان جهانی بهداشت که تجربه رفع بحران هایی از اپیدمی های متعدد بیماری های عفونی در سال های دور و نزدیک را داشته با اطمینان تمام می گوید که هیچ از مطالعات کارآزمایی بالینی با حجم مشارکت کنندگان کم، راه به جایی نمی برد و هیچ کشوری به پشتوانه این سطح از مطالعات، نمی تواند به تنهایی به قهرمانی در شکست کرونا با درمان قطعی آن بیندیشد.
ملک زاده افزود: چرایی این تاکید واضح است؛ جهان هیچ گاه برخورد با ویروسی چنین پُرقدرت در انتشار، عجیب، مرموز و پیچیده، پرجنبش در تغییرات ژن و نگران کننده برای اقتصاد و سلامت دنیا نداشته  و تنها راه حل، اتحاد جهانی برای یک مطالعه وسیع و بی سابقه است.

وی خاطرنشان کرد به جرات می توان گفت که اکنون چشم ها به مطالعه همبستگی «کارآزمایی بالینی برای درمان کووید ۱۹» سازمان چهانی بهداشت Solidarity Clinical Trial for COVID-۱۹ Treatments دوخته شده است.

وی ادامه داد: مطالعه ای استاندارد که همه اقدامات ضروری از تامین بودجه و داروهای مورد نیاز برای  کارآزمایی گرفته تا طراحی پرسشنامه ها و معیارهای ورود و خروج دقیق بیماران، ثبت و گردش اطلاعات، آزمایشات بالینی استاندارد برای پاسخگویی به طرح در سطح جهانی و نه برای جمعیتی خاص همراه با تعیین مجوزهای اخلاقی محکم و سخت، انجام شده و فرایند اجرای پروتکل توافق شده بین المللی مطالعه، تحت نظارت دقیق کمیته بین المللی راهبری مطالعه و کمیته اجرایی مطالعه با حضور ۹ کشور عضو از جمله ایران در حال انجام است .

تمام آزمایشات بالینی بر روی داروها با مجوزهای سخت انجام می شود

معاون تحقیقات وزارت بهداشت تصریح کرد: تاکنون ۳۰ کشور از 6 منطقه جهان با مشارکت بیش  از ۱۲ هزار بیمار مبتلا به کووید۱۹ بستری در ۵۰۰ بیمارستان به این مطالعه پیوسته اند.  
ملک زاده همچنین گفت: نکته آشکار و وجه اشتراک هر نوع مطالعه ای اعم از مطالعات کارآزمایی بالینی «متوسط» و «بزرگ» در کشورهای مختلف و مطالعه خیلی بزرگ و بی سابقه سازمان بهداشت جهانی برای درمان کرونا با همکاری ۳۰ کشور از 6 منطقه جهان، «انتخاب بازوهای درمانی متشکل از یک یا چند دارو برای کارآزمایی های بالینی جهت دستیابی به درمان قطعی» به عنوان موثرترین راه حل است.

وی ادامه داد: چرا که هم ویروس کرونا، ناشناخته و دارای ابعاد بسیار جدید، پیچیده و مواجه با تغییرات است و هم، هیچ داروی موجودی تاثیر فوری و قطعی بر درمان آن نداشته است 
این مقام مسوول در وزارت بهداشت افزود: نکته مهم بعدی آن است که مطالعه سازمان جهانی بهداشت برای درمان کووید ۱۹ درحال کارآزمایی بالینی بر روی داروهایی است که مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و همچنین سازمان غذا و داروی ایران بوده و همگی در فهرست فارماکوپه قرار داشته و پیش از پیدایش کرونا تاکنون، برای درمان بیماری های عفونی و برخی دیگر از بیماری ها، توسط بیماران در تمام قاره ها اعم از اروپا و آمریکا درحال مصرف هستند و هیچ یک داروی جدید و ناشناخته ای نیستند.
 به گزارش روز دوشنبه معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، وی خاطرنشان کرد: همچنین تمام آزمایشات بالینی بر روی داروها با مجوزهای اخلاقی محکم، سخت و تحت نظارت کامل و دقیق سازمان بهداشت جهانی انجام می شود.

ملک زاده تصریح کرد: کمیته نظارت بر داده ها و ایمنی مطالعه کارآزمایی بالینی برای درمان کووید۱۹، می تواند بر اساس تجزیه و تحلیل موقت داده ها میزان تاثیر داروها بر روند بهبودی و کاهش مرگ مبتلایان، برخی رژیم های درمانی را حذف و برخی را جایگزین کند؛ همان گونه که پس از ماه ها مطالعه سازمان جهانی بهداشت ، دو بازوی درمانی ( «ترکیب لوپیناویر با ریتوناویر» و «هیدروکسی کلروکین») که بی اثر بودن آنها اثبات شد، حذف شدند.

ادعای استفاده بیشتر از بیماران ایرانی برای کارآزمایی بالینی داروها ناشی از بی اطلاعی است

وی در پاسخ به این سوال که چرا ایران در شرایط سخت تحریم، پیشتاز مشارکت بیماران و همکاری در مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید ۱۹است، اظهارداشت: چهار داروی نام برده شده در اولین گروه از بازوهای درمانی برای بیماران بستری مبتلا به کرونا که در پروتکل درمانی ایران مورد استفاده قرار گرفت، در سایر کشورهای همکار مطالعه سازمان بهداشت جهانی نیز مورد مصرف بوده و همزمان در ۲۰۰ بیمارستان انگلیس برای ۱۲ هزار بیمار در مطالعه ریکاوری همراه با برخی دیگر از داروها تحت کارآزمایی بالینی قرار گرفته اند.

وی ادامه داد: ادعای استفاده بیشتر از بیماران ایرانی برای کارآزمایی بالینی داروها در مطالعه سازمان جهانی  بهداشت ، ناشی از بی اطلاعی منتقدان از روند مطالعه است. این داروها همچنین برای هزاران هزار بیمار در سایر کشورها و نیز بیماران ایرانی دیگری که در این مطالعه شرکت نداشته اند توسط پزشکان معالج در بیمارستان ها به امید موثر بودن مورد استفاده قرار گرفته اند.  
معاون تحقیقات وزارت بهداشت افزود: اما درباره موفقیت ایران در پیشتازی نسبت به کشورهای همکار مطالعه نیز باید گفت که انجام یک مطالعه کارآزمایی بالینی وسیع، در شرایط عادی و غیر اضطرار برای هر کشور و بویژه در شرایط اضطرار جهانی جهت همکاری با سازمان جهانی بهداشت به شدت متکی به دو اصل ضروری است: «وجود زیرساخت های قدرتمند تحقیقاتی» و «برخورداری از محققان متخصص و با تجربه در اجرای مطالعه». بدون شک، این دو اصل مهم، طی چند سال گذشته پس از اجرای مطالعات بزرگ کوهورت های آینده نگر در ایران با پشت سر گذاشتن آزمون های حقیقتا سخت و طولانی در اجرای پرسشنامه های ساختارمند و آزمایشات استاندارد و دقیق بالینی و دارای مجوزهای اخلاقی در ایران شکل مهیا شده است.

ملک زاده ادامه داد: مطالعاتی که ضمن تربیت محققان اصلی ( Principal Investigators) آماده به کار و دارای مهارتهای لازم، تیم های پژوهشی را مثل حلقه های منظم یک زنجیره به هم پیوند زده و این دو موضوع بی اندازه مهم و اساسی است و رهبری تحقیقات بزرگ در هر کشوری را بسیار هموارتر می کند.

وی یادآور شد: اینها همان ابزاری هستند که هنوز بسیاری از کشورهای علاقه مند تحقیقات به حضور و مشارکت در مطالعه سازمان بهداشت جهانی در اختیار ندارند و به همین دلایل بوده که ۸۷ محقق اصلی و پژوهشگر از ایران ذیل نظر کمیته اجرایی مرکزی برای هماهنگ سازی و نظارت دقیق بر فعالیت کل تیم های پژوهشی ایرانی حاضر در مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید۱۹»  موفق به جلب مشارکت سه هزار و ۵۰۰ بیمار مبتلا به کرونا بستری در بیمارستان های ایران و کسب رتبه نخست همکاری در مطالعه سازمان جهانی بهداشت شده اند.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت خاطرنشان کرد البته برخورداری از بسترهای پیشرفته در نظام سلامت ایران برای همکاری های بین المللی با سازمان بهداشت جهانی در مواقع ضروری را نباید نادیده گرفت.
ملک زاده همچنین گفت: با آن که علم پزشکی با همه قدرتش، همچنان با قاطعیت درباره پیچیدگی های رفتار ویروس کرونا که قدرت تکثیرش را مدام افزایش داده و تا کنون صدها تغییر در ژن آن را شاهد بوده ایم و حتما تغییرات دیگری هم در پیش دارد، هنوز عده ای از افراد در طب سنتی که هیچ تجربه مشارکت تحقیقاتی بزرگ ملی و بین المللی در کارنامه آنها وجود ندارد، به جای پزشکی دقیق، مروج شبه علم بوده اند، امروز با تشکیک در مطالعه کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان کووید۱۹ از راهکارهای سنتی برای درمان این بیماری سخن گفته و به انتقادهای بی اساس از میزان مشارکت بیماران ایرانی در این مطالعه پرداخته اند.  
وی افزود: ما در مورد ویروسی سخن می گوییم که بیماری های زمینه ای چون دیابت، بیماری های قلبی عروقی، تنفسی و ... را در برخی بیماران تشدید کرده و از آن بدتر به سمت ایجاد یک بیماری زمینه ای در برخی افراد مبتلا می رود.

وی یادآور شد: اتحاد جهانی برای غلبه بر ویروسی تلاش بین المللی می کند که دستیابی به واکسن واقعا «ایمن» برای آن با چالش هایی عجیب تر و متفاوت تر از سایر بیماری های عفونی روبه روست؛ داروی قطعی کرونا یا واکسنی که بتواند محافظتی چنین گسترده را برای انواع جمعیت و نه جمعیتی خاص ایجاد کند با کدام راهکار سنتی و با کدام تحقیقات منفردانه کشورها، حاصل خواهد شد؟
رییس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: زیرپا گذاشتن پروتکل های بهداشتی مقابله با کرونا و نادیده گرفتن اصول توافق شده ملی و بین المللی برای مهار انتشار ویروس که مهم ترین آنها استفاده از ماسک، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از اجتماعات، شست و شوی مرتب دست هاست، قطعا بر افزایش آمار مرگ و میر مبتلایان و فرسوده کردن توان کادر درمان موثر بوده است.

ملک زاده یادآور شد: مسافرت ها و بی توجهی ها به هشدارهای شروع موج های بعدی کرونا، یکی از مهم ترین علل اوجگیری های اخیر ابتلا و مرگ ناشی از بیماری کووید19 در ایران و برخی کشورها با رفتارهای مشابه اجتماعی بوده است.

وی افزود: افزایش این آمار ارتباطی با روند تحقیقات درمانی  و ایجاد ناامیدی در نتایج آن ندارد، چرا که درمان بیماری های عفونی ساده تر از کرونا هم به زمان لازم برای تحقیقات نیاز داشته است.  
معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: بهتر است به جای تردید افکنی در روند تحقیقات درمانی متکی به آزمایشات بالینی وسیع و دقیق جهانی و موفقیت های ایران در روند همکاری با سازمان بهداشت جهانی در قیاس با سایر کشورها که محصول دانش و تجربه داخلی بوده است، در شرایطی که موج سوم شیوع کرونا، شیوع آنفلوآنزا و حضور ترکیبی این دو را پیش رو داریم، به رفع سریع تر موانع برای غلبه بر این چالش عظیم جهانی و همکاری بیشتر مردم با محققان و مطالعات تا شکست کرونا بیندیشیم.
وی بار دیگر یادآور شد: بخش زیادی از افراد مبتلا به ویروس کرونا، خود به خود بهبود می یابند و ابدا نیازی به مراجعه به بیمارستان ها ندارند و باید نکات پیشگیری از انتقال ویروس را کاملا رعایت کنند؛ مراجعه به بیمارستان ها، فقط برای بیمارانی ضروری است که به اشکال شدید بیماری کووید -۱۹ مبتلا هستند
معاون تحقیقات وزیر بهداشت تصریح کرد: بخشی از مبتلایان در فاز متوسط بیماری هم، نیازمند درمان های سرپایی با داروهای معمولی هستند که آنها هم نیاز به بستری ندارند و بهبودی می یابند.
ملک زاده تاکید کرد: نباید از این بیماری کووید۱۹ ترس و وحشت بی اندازه داشت. ترس و وحشت ما باید واقع بینانه و منطبق بر اصول پیشگیرانه بویژه استفاده از ماسک باشد
وی همچنین گفت: چالش اساسی درمان کرونا معطوف به بیماران مبتلا به شکل شدید بیماری و بستری در بیمارستان ها و بخش های مراقبت های ویژه که نیازمند دستگاه های تهویه مکانیکی یا دارای بیماری های زمینه ای پرخطر هستند، بوده و تحقیقات جهانی به دنبال حل این بخش از ماجرای کروناست که آن هم یک مسیر سخت و طولانی و نیازمند همراهی، صبر و اتحاد جهانی است.

به گزارش ایرنا، فضاسازی در شبکه های مجازی با توجه به ارایه گزارش سازمان بهداشت جهانی در خصوص بی اثر بودن چهار دارو در بهبود بیماری کرونا چند روزی است که اذهان را به سمت خود کشیده است که  «ایران به موش آزمایشگاهی داروهای نامعلوم کرونا با عوارض نامشخص بدل شده است.» و این که  «دولت روحانی و شخص وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پذیرفته‌اند که کشور ایران به عنوان موش آزمایشگاهی است و ایرانی‌ها را مورد آزمایش داروهای نامعلوم با عوارض نامشخص قرار می‌دهند.».