به گزارش روز پنجشنبه گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی جشنواره موسیقی نواحی دامون شش‌بلوکی، مستندساز، پژوهشگر موسیقی و عضو شورای علمی سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در رابطه با ضرورت انتخاب موضوع برای جشنواره گفت: جشنواره موسیقی نواحی در چهار سال اخیر با موضوعی خاص برگزار شده که حسن جشنواره محسوب می‌شود. با توجه به کثرت قومی و تنوع موسیقایی در ایران، جشنواره‌ها اگر موضوع نداشته باشند نمی‌توان از آنها انتظار خروجی خاصی داشت.
وی با اشاره به اینکه موضوعات از این جهت انتخاب می‌شوند که در بین همۀ اقوام وجود داشته باشند، در خصوص علت انتخاب موضوع «دوبیتی‌خوانی» عنوان کرد: دوبیتی یک گونه شعری است که در موسیقی‌های کلامی حضور جدی دارد و این کارکرد کلامی موسیقایی تقرییاً در بین همۀ اقوام مشترک است و با تکنیک‌ها و شیوه‌های مختلفی خوانده و اجرای موسیقایی می‌شود و به نوعی دوبیتی‌خوانی وارد حوزۀ کلام و ادبیات موسیقایی می‌شود.
عضو شورای علمی سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران اذعان کرد: از آنجا که محور جشنواره‌ها عمدتاً بخش سازی بوده است، امسال با موضوع دوبیتی‌خوانی، محور آوازی موسیقی اقوام را بیشتر مدنظر قرار داده‌ایم.
شش‌بلوکی اظهار داشت: دوبیتی در همه زبان‌ها، گویش‌ها و لهجه‌های رایج در ایران وجود دارد. دوبیتی‌ها از لحاظ ساختار ادبی، در قالب زبان فارسی بیشتر بر وزن‌های عروضی و در بخش‌های مربوط به اقوام ترک بیشتر بر قالب هجایی استوارند. به طور مثال، در اکثر نقاط آذربایجان و مناطق اطراف آن، بایاتی را داریم که هفت هجایی است.
وی ادامه داد: دوبیتی‌ها در بخش جنوب و حتی در بین اقوام لُر خصوصاً ممسنی و بویراحمد و حتی تا حدودی بختیاری عمدتاً تکیه بر فایزخوانی و قالب دوبیتی‌های فایز دشتستانی است. در قشقایی‌ها، آسانک و در شاهسون‌ها هم ترینگه را داریم که آنها هم مثل بایاتی در آذربایجان قالب هجایی داشته و گسترۀ وسیعی از فرهنگ و ادبیات و موسیقی را دربرمی‌گیرد. در حوزۀ فارس و کارگان‌های شیرازی، جهرمی، صابوناتی نیز دوبیتی فارسی با لهجۀ مناطق نامبرده کارکرد پررنگی را دارد.
این پژوهشگر موسیقی افزود: در بسیاری از بخش‌های دیگر این حوزه مانند سرکوهی‌های فارس، دوبیتی‌هایی داریم که قالب‌های آوازی موسیقایی دارند. حتی در بعضی از اقوام، دوبیتی‌هایی داریم که محتوای سوگ دارند. در اقوامی مانند قوم قشقایی که تاریخ مکتوب ندارند، دوبیتی حکم تاریخ شفاهی دارد. مثلاً حضور سپاه قشقایی در لشکرکشی هرات را از دوبیتی‌ها متوجه می‌شویم. یا مسئلۀ کوچ ابتدایی ایل در گذشته از مناطقی مثل آذربایجان، و از بعد تکنیک موسیقایی هم مثلاً در ایل شاهسون تکنیک خاصی داریم معروف به لیلانا که دوبیتی‌خوانی توسط دو خواننده و بدون ساز اجرا می‌شود.
سیزدهمین جشنوارۀ موسیقی نواحی ایران با دبیری احمدی صدری از دهم تا سیزدهم آبان‌ماه در کرمان برگزار می‌شود و علاقمندان می‌توانند اجراها را از طریق صفحۀ اینستاگرام جشنوارۀ موسیقی نواحی، انجمن موسیقی استان کرمان و صفحۀ جشنوارۀ موسیقی نواحی در آپارات به صورت آنلاین و آفلاین مشاهده کنند.
نظر شما