به گزارش خبرنگار ایرنا، براساس اسناد تاریخی همچون سنگ نگاره طاق بستان، اسب نژاد کرد از حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در مناطق غربی ایران مورد استفاده قرار گرفته است.
این نژاد که در دهه‌های اخیر به چرخه فراموشی سپرده شده بود، این روزها بار دیگر مورد توجه پرورش دهندگان قرار گرفته و جمعیتش در حال افزایش است.
رونق پرورش اسب کرد در کرمانشاه به عنوان خاستگاه اصلی این نژاد، مدیران استانی را به فکر انداخت تا با راه اندازی یک زنجیره ارزشی برای آن، ضمن توسعه صنعت پرورش اسب؛ زمینه اشتغالزایی و درآمدزایی را نیز در این رابطه ایجاد کنند.
استانداری کرمانشاه تابستان امسال برای درآمدزایی بیشتر از اسب کرد، کمیته ای متشکل از اداره کل ورزش و جوانان، سازمان جهاد کشاورزی، دانشگاه رازی و پرورش دهندگان اسب، تشکیل داد تا سازوکارهای لازم برای رونق زنجیره ارزش اسب کرد تعیین شود.
از این رو ایرنا مرکز کرمانشاه با برگزاری میزگردی تخصصی با همکاری روابط عمومی دانشگاه رازی با اعضای این کمیته در دانشگاه رازی راهکارهای توسعه صنعت پرورش اسب کرد و موانع پیش روی آن را مورد بررسی قرار داد.
ساختار زنجیره ارزشی اسب کرد
«علیرضا عبدالمحمدی» راهبر ایجاد زنجیره ارزش اسب کرد و عضو هیات علمی دانشگاه رازی که کار طراحی این زنجیره را به همراه تیم زیرمجموعه خود بر عهده دارد، در میزگرد ایرنا، گفت: این حیوان قدرتمند را می توانیم به عنوان یکی از شناسنامه های تاریخی کرمانشاه در جهان ثبت و معرفی کنیم.
وی با بیان اینکه طرح عملیاتی برای توسعه صنعت اسب کرد طراحی و نهایی شده است، افزود: در این زنجیره بخش های مختلفی همچون، تولید و پرورش، فروش، بازاریابی و خدمات جانبی دیده شده است.
راهبر زنجیره ارزش اسب کرد، توانمندسازی افراد را یکی از اولویت های ایجاد زنجیره دانست و گفت: براساس هماهنگی های انجام شده با فنی حرفه ای، دانشگاه رازی و هیات سوارکاری به زودی کلاس های مهارت آموزی در زیرشاخه های مختلف صنعت اسب، برپا خواهد شد.
تجهیزات سوارکاری
عبدالمحمدی با بیان اینکه تهیه لوازم سوارکاری به عنوان یکی از صنایع وابسته به پرورش اسب مورد حمایت قرار می گیرد، گفت: توسعه کارگاه‌های تهیه و توزیع تجهیزات سوارکاری با کمک تسهیلات مشاغل خانگی در دستور کار قرار دارد.
وی یادآور شد: تاکنون چندین نفر به منظور دریافت تسهیلات و راه اندازی کارگاه درخواست های خود را ارایه کرده‌اند که پس از تکمیل شدن تحقیقات روند پرداخت تسهیلات و احداث کارگاه ها آغاز می شود.
براساس اعلام راهبر زنجیره ارزش اسب کرد در کرمانشاه، تاکنون یک سرمایه گذار عمده برای خرید تجهیزات تولیدی کارگاه‌های کوچک و فروش آنها اعلام آمادگی کرده است و کار آموزش به تولیدکنندگان خرد را نیز بر عهده می‌گیرد.
بازاریابی و فروش
عبدالمحمدی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه تولید و پرورش اسب کرد در کرمانشاه قابل توجه است، گفت: به منظور بازاریابی و فروش بهتر اسب‌های کرد، حراج‌های دوره ای برپا می‌کنیم که تاثیر بسزایی در رونق بازار اسب دارد.
براساس اعلام وی، آخرین حراجی که برای فروش اسب کرد در کرمانشاه برگزار شد، ۷۰۰ میلیون تومان گردش مالی در پی داشت.
راه اندازی بانک اسپرم اسب کرد
به گفته راهبر زنجیره ارزشی اسب کرد، یکی از راهکارهای طراحی شده برای حفظ خلوص نژاد اسب کرد، راه اندازی بانک اسپرم برای حفظ اسپرم اسب‌های اصیل است.
عبدالمحمدی با بیان اینکه برنامه راه اندازی بانک اسپرم اسب در استان چندان مورد توجه پرورش دهندگان قرار نمی گیرد، گفت: در استانداری برنامه های لازم برای راه اندازی بانک اسپرم و مشارکت با بخش خصوصی در این زمینه انجام شده است اما پرورش دهندگان تاکنون از این موضوع استقبالی نکرده‌اند.
وی افزود: به دنبال آن هستیم تا با اقدامات فرهنگی صاحبان اسب‌های خالص بالا را مجاب به استفاده از بانک اسپرم کنیم.
اما و اگر خلوص اسب‌های کرد فعلی
برخی از پرورش دهندگان اسب که تمایلی به نگهداری از اسب‌های کرد ندارند، خالص نبودن این نژاد و احتمال وجود خون دیگر نژادها همچون درشور و عرب را از جمله دلایل مخالفت با پرورش اسب کرد عنوان می‌کنند.
به دلیل اینکه در طول تاریخ معیارهای دقیق شناسایی اسب‌های کرد مکتوب نشده است، تعریف های مختلفی از نژاد اسب کرد توسط پرورش دهندگان ارایه می‌شود؛ با این حال اکثر آنان بر ویژگی هایی همچون پیشانی عریض، برجستگی روی بینی، گوش‌های ظریف، چشم‌های درشت و گرد، گردن قوی و حجیم، یال پرپشت و دم برافراشته در هنگام راه رفتن اتفاق نظر دارند.
به گفته منتقداند این نژاد، فراموش شدن اسب کرد برای مدت‌های طولانی و نبود معیاری دقیق برای تشخیص، باعث شده است که رگه‌هایی از خون دیگر نژادهای در میان اسب‌های کرد کنونی مشاهده شود و برخی افراد سودجو اسب های ناخالص را با شجرنامه‌های تقلبی به عنوان اسب اصیل کرد معرفی کنند.
کارشناس پرورش اسب و نماینده سازمان جهاد کشاورزی در میزگرد ایرنا، در این رابطه توضیح داد: به منظور رونق پرورش اسب کرد، با کمک فدراسیون سوارکاری کاری هویت بخشی از طریق شناسایی ژن این نژاد را در دستور کار داریم.
«حسین مولاییان» در این رابطه توضیح داد: با توجه به اینکه پیش از این منبعی برای شناسایی اسب کرد وجود نداشت، ۷۵ راس مادیان و نریان که به اذعان پرورش دهندگان خالص ترین اسب‌های کرد موجود بودند را شناسایی و از آنها نمونه گیری کردیم.
وی افزود: نمونه‌های موجود اکنون به عنوان معیاری برای شناخت اسب‌های کرد مطرح هستند و اسب‌های دیگر برای تعیین خلوص پس از اخذ نمونه خون با ژن ۷۵ راس اسب مرجع مقایسه می شوند.
نماینده سازمان جهاد کشاورزی با بیان اینکه تاکنون اسب کرد به ثبت جهانی نرسیده است، توضیح داد: با توجه به اهمیت و سودآوری پرورش اسب کرد با کمک فدراسیون سوارکاری به دنبال ثبت جهانی این نژاد هستیم تا زمینه برای صادرات بیشتر و رونق اقتصادی فراهم شود.
ضرورت آموزش و تربیت صحیح اسب کرد
پر انرژی بودن و جنب و جوش زیاد یکی از ویژگی‌های اصلی اسب‌های کرد محسوب می شود، با این حال تربیت نادرست باعث شده است که در برخی موارد به عنوان یک نژاد پرخاشگر شناسایی شود.
«مزدا تیموریان» یکی از مربیان سوارکاری و پرورش دهندگان اسب کرد در این رابطه توضیح داد: آشنا نبودن پرورش دهندگان اسب با راه‌های درست تربیب نژاد کرد و نبود آموزش های صحیح در این زمینه منجر به بندنام شدن این نژاد خواهد شد.
وی توضیح داد: اسب کرد یک نژاد فوق العاده برای بکارگیری در رشته‌های استقامت، پرش، درساژ و چوگان است که در صورت تربیت درست می تواند در میادین موردنظر به خوبی بدرخشد.
این پرورش دهنده اسب کرد، افزود: باید با برگزاری کلاس های آموزشی مختلف سطح مربیان استان را ارتقاء دهیم تا اسب های کرد با تربیت صحیح بتوانند جای خود را در میادین رسمی باز کنند.
تیموریان توضیح داد: به عنوان مثال اسب کرد یکی از بهترین نژادها برای حضور در رقابت های چوگان است اما به دلیل ضعف آموزش، اسب‌های آرژانتینی جای این نژاد در زمین های چوگان را گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه دانشگاه رازی می تواند در این زمینه موثر باشد، گفت: اسب های کرد بسیار آموزش پذیر هستند از این رو با ارتقاع سطح مربیان و تربیت صحیح می توانیم این نژاد را در کشورهای اروپایی نیز عرضه کنیم.
اسب کرد بدون کورس
نبود کورس سوارکاری برای برگزاری رقابت های اسب کرد در غرب کشور یکی از موانع اصلی پیش رو برای معرفی و توسعه این صنعت محسوب می‌شود.
«ستار الماسی» رییس هیات سوارکاری استان کرمانشاه در این باره توضیح داد: سال ۱۳۵۰ سومین پیست مهم اسب دوانی کشور با کمک خیرین در جوار بوستان شاهد کرمانشاه احداث شد اما سال ۷۹ این پیست برای احداث یک استادیوم فوتبال از بین رفت و از آن تاریخ تاکنون غرب کشور بدون کورس اسب‌دوانی باقی ماند.
وی با انتقاد از تخریب پیست کورس اسب دوانی و راه اندازی استادیومی بدون استفاده در کرمانشاه گفت: کورس جذاب ترین رقابت در رشته سوارکاری است که اکنون علاقه مندان به این رشته در غرب کشور از آن محروم هستند.
رییس هیات سوارکاری استان کرمانشاه ادامه داد: اکنون به واسطه نبود پیست سوارکاری و برگزارنشدن رقابت‌های کورس معیار دقیقی برای شناسایی و ارزش گذاری اسب‌های کرد در غرب کشور وجود ندارد و همین موضوع بازار خرید و فروش آن را نسبت به دیگر نژادها از با رکود نسبی روبرو کرده است.
الماسی افزود: با راه اندازی پیست سوارکاری نه تنها محلی برای تربیت اسب کرد، ایحاد می‌شود بلکه شور و اشتیاق در میان پرورش دهندگان نیز بالا و در نتیجه صنعت پرورش اسب در غرب کشور رونق می‌گیرد.
وی اعلام کرد: اکنون یک پیست مناسب برای سوارکاری در دهکده المپیک کرمانشاه در نظر گرفته شده است اما اداره کل ورزش و جوانان برای راه اندازی قصد واگذاری آن به بخش خصوصی را دارد.
رییس هیات سوارکاری ادامه داد: همچنین یک سرمایه گذار بخش خصوصی نیز برای راه‌اندازی پیست و مجموعه سوارکاری در املاک خود اعلام آمادگی کرده که صدور مجوزهای لازم برای آن در پیچ و خم های اداری است.
الماسی با بیان اینکه کرمانشاه خاستگاه اصلی اسب کرد در جهان است، گفت: باید به خوبی در زمینه معرفی نژاد اسب کرد به جهان کار کنیم تا بتوانیم کرمانشاه را به‌عنوان منبع تولید این نژاد معرفی و از طریق آن درآمدزایی کنیم.
رییس هیات سواری با بیان اینکه پرورش اسب در کشور فرانسه دومین صنعت قدرتمند محسوب می‌شود، گفت: می‌توانیم با توسعه و صادرات اسب کرد گام موثری در راستای رفع وابستگی از درآمدهای نفتی برداریم.
۳۲ شغل با اسب
کارشناسان امور اقتصادی ۳۲ عنوان شغلی را در زیرمجموعه صنعت پرورش اسب تعریف کرده اند که به واسطه آنها می توان به صورت مستقیم برای افراد اشتغالزایی کرد.
براساس آخرین آمارها ۱۰ هزار راس اسب ثبت شده در استان کرمانشاه وجود دارند که به واسطه ایجاد زنجیره ارزش اسب و رونق مشاغل زیرمجموعه هر کدام از آنها به صورت میانگین می توانند زمینه ساز اشتغال یک نفر باشند.
از سوی دیگر ثبت ۷۰۰ میلیون تومان گردش مالی در چند ساعت برپایی حراج اسب کرد، ثابت کرد که این نژاد از بازار خوبی برخوردار است و می تواند زمینه ساز رونق اقتصادی در استان کمتر توسعه یافته کرمانشاه محسوب شود.
نرخ بیکاری استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت در پایان سال گذشته ۱۵.۷ درصد از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده است.
طبق «سند جامع اشتغال استان کرمانشاه» نرخ بیکاری این استان در سال ۹۸ باید سه درصد، در سال ۹۹، ۲ درصد و در سال ۱۴۰۰ یک درصد کاهش پیدا کند تا به میانگین کشوری برسد. کاهش سه درصدی نرخ بیکاری در سال گذشته محقق شده اما اکنون باید منتظر ادامه این کاهش در پایان امسال و سال آینده باشیم.
بنابر اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه، جمعیت فعال استان ۳۹۴ هزار نفر و آمار بیکاران آن ۱۳۲ هزار نفر است. نیمی از افراد جویای کار استان دانش آموخته دانشگاهی هستند.
اکنون هزار و ۲۷ واحد صنعتی با سرمایه گذاری ۳۸ هزار و ۴۹۹ میلیارد ریال در استان وجود دارد که ۳۰ هزار و ۲۸۴ نفر در آنها مشغول به کار هستند.
