آیت‌الله تسخیری نقش مهمی در گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت داشت

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار معارف ایرنا کاردینال سیبوه سرکیسیان اسقف اعظم ارامنه تهران، در وبینار «بزرگداشت طلایه‌دار وحدت و تقریب مذاهب اسلامی عالم ربانی حضرت آیت الله شیخ محمد علی تسخیری» شخصیت آیت‌الله تسخیری را شخصیتی جهانی توصیف کرد و گفت: فقید بزرگ آیت‌الله تسخیری طی مدت ۴۰ سال نقش مهمی در عرصه گفت و گوی اسلام و مسیحیت در سطح داخلی، منطقه‌ای و جهانی ایفا نمود. وی یکی از نمادهای جمهوری اسلامی ایران بود که به انقلاب اسلامی ایمان داشت و بدون گرفتن هر موضع منفی در برابر ادیان مختلف عمل کرد.

وی افزود: مرحوم تسخیری فردی مؤمن،متواضع، محترم در تعامل با دیگران، بردبار در گفتگو با ادیان دیگر، و الگویی مثال زدنی برای گفتگوی اسلام و مسیحیت و گفتگوی درون اسلامی به شمار می‌رفت.

کاردینال سرکیسیان گفت: ایشان مؤمن، مخلص، پای بند به اعتقادات و در علومی که به آن اشراف داشت ممتاز بود. لذا مناصبی که در جمهوری اسلامی ایران به آن دست یافت، شایسته وی بود؛ وی همچنان در دلهای ما زنده باقی خواهد ماند.

 شیخ محمد الموعد نیز گفت: آیت‌الله تسخیری ید طولایی در تقریب مذاهب داشت و نقش مهمی را در این زمینه ایفا کرد؛ وی  تلاش مجاهدانه‌ای را با تمام توان خود در راه تقریب بین مذاهب در تمام سطوح انجام داد و هر آن چه که انجام می‌داد با هدف خدمت به مسئله فلسطین برمی‌شمرد.

گاهی احساس می‌کردی که او از خود ما نیز به مسئله فلسطین نزدیک تر است؛ همیشه ما را از سازشکاری بر حذر می‌داشت. دوراندیش بود و نگاهی تیزبینانه به آینده داشت.

شیخ ماهر حمود، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مقاومت گفت: این شخصیت بزرگ الگویی ویژه از خود ارائه کرد که شایسته است، علما و دعوت  کنندگان به اسلام و تمام دست‌اندرکاران عرصه اسلامی وی را الگو قرار دهند و در مسیرش گام بردارند.

وی افزود: در روابط با دیگران گرایش مذهبی و قومی برای آیت الله تسخیری از اولویت برخوردار نبود و جالب اینکه عربی را بهتر از فارسی سخن می‌گفت و با آن بهتر از دیگر زبان‌ها، می‌نوشت و سخنرانی می‌کرد. نقش ایشان در اتحادیه جهانی علمای مقاومت واقعا ممتاز و ویژه بود و همه نظرات ایشان را قبول داشتند؛ به تمام کشورها می‌رفت و اندیشه وحدت را گسترش می‌داد و امت را برای برداشتن گامی جدید آماده می‌کرد.

حجت الاسلام سیدجعفر فضل الله؛ رئیس مؤسسه فکر اسلامی معاصر، آیت الله تسخیری را دعوت کننده به وحدت، توصیف کرد و گفت: او به خاطر ایجاد وحدت و تقریب بین مسلمانان و ادیان دیگر به همه نقاط دنیا سفر می‌کرد که در این مسیر با امواج سهمگینی نیز روبرو شد اما به راه خود ادامه داد. وی با علامه فقید سید محمد حسین فضل‌الله رابطه‌ای صمیمی و تؤام با محبت، احترام، تواضع و اخلاص داشت.

مدیر مؤسسه اندیشه اسلامی معاصر افزود: تلاش ایشان برای ایجاد وحدت، یک تلاش مصلحتی یا سیاسی و یا مقطعی نبوده، بلکه ناشی از پایبندی وی به اسلام بود. وی با هرگونه تعصب و جهل و تند روی و حتی جنگ و کشتار نیز مقابله کرد.

شیخ بلال سعید شعبان، دبیر کل جنبش توحید اسلامی در لبنان گفت: این فقید حلقه اتصال میان مذاهب بود و رابطه برادری بین علامه شیخ سعید شعبان با ایشان وجود داشت. او عالمی زاهد و مجاهدی خستگی ناپذیر بود که بیماری‌اش نتوانست او را از ادامه فعالیت و تحقق اهدافش در توحید بین مسلمانان باز دارد. وی ده ها کنفرانس و صدها نشست و جلسات گفتگو و کارگاه‌های مختلف را اداره می‌کرد تا مکاتب فکری ما را  به تکامل در وحدت برساند. او برای مقاومت و جهاد تا آزادی فلسطین تلاش کرد و بر این نکته تأکید می‌کرد که عزت و کرامت از دست رفته این امت با بازگشت اقصی به دامان اسلام بازخواهد گشت

شیخ بلال الملا نماینده دارالفتوی لبنان نیز در این وبینار به بیان ویژگی های آیت الله تسخیری پرداخت و گفت: با ارتحال شیخ تسخیری،سخن امام جعفر صادق(ع) تحقق می یابد که فرمود: اگر عالمی بمیرد، در اسلام رخنه‌ای ایجاد خواهد شد که با چیزی پر نخواهد شد.این فقید بزرگ، صاحب پروژه‌ای اسلامی و وحدت گرا بود. صاحب دیدگاهی کامل در تقریب بین مذاهب اسلامی بود. همان گونه که پرچمداری از پرچمداران اصلاحات و گفتگوی میان طوایف در جهان معاصر به شمار می‌رفت.

وی در ادامه به نقل از دکتر شیخ عبدالستار ابوغده گفت: از وی درباره شیخ تسخیری پرسیدم، ایشان به من گفت که وی ستاره‌ای درخشان در آسمان کنفرانس‌های مجمع فقه اسلامی که وابسته به اتحادیه جهان اسلام در مکه مکرمه است، به شمار می‌رفت.

بلال الملا افزود: دارای اندیشه‌ای با نفوذ و دیدگاهی روشن بود.الگویی برای پاکی و تواضع و دارای بیانی با برهان و حجت قوی بود و ما امروز به امثال این اندیشمند نمونه در چنین شرایطی که امت اسلامی در آن به سر می برد بیش از گذشته نیازمندیم. آیت‌الله تسخیری در شخصیت همه جانبه‌اش نادر بود. شبیه کسی در انجام وظیفه‌اش نبود و کسی نیز در انجام وظیفه اش شبیه او نیست.

حاج ابراهیم المصری، دبیر کل سابق جماعت اسلامی لبنان، هم با اشاره به آیه ای از قرآن کریم درباره جهاد و شهادت در راه خدا، آیت‌الله تسخیری را مصداق این آیه معرفی کرد و گفت: ایشان از بارزترین دست اندرکاران کنفرانس‌های وحدت اسلامی و فعالان عرصه‌ های اسلامی بود.

حجت الاسلام شیخ حسن عبدالله مسئول امور فرهنگی جنبش امل لبنان، گفت: فقدان آیت‌الله تسخیری خلأیی ایجاد کرده که نمی‌توان به این آسانی آن را پر کرد. زیرا کارهای کم نظیر او و تلاش بی‌وقفه‌اش و پیگیری‌های مستمرش پیرامون مسائل اساسی او را به الگویی ویژه و حکیمانه تبدیل کرد؛ وظایف مهمی را بر دوش می‌کشید و همه ما را دور یکدیگر و حول این مسائل جمع می کرد.

وی در ادامه افزود: ایشان پیگیر تمام دردها و رنج‌های این امت و در صدر آنها فلسطین بود، برای آزادی قدس و فلسطین از دست اشغالگران تلاش می‌کرد و تمام تلاشش این بود که مسئله فلسطین به حاشیه نرود و همچنان مهمترین مسئله جهان اسلام و عرب باقی بماند.با رفتن ایشان، اندوهی ماندگار در دلهای‌مان نشست، اما ما تعهد می‌دهیم که مسیر او را در آزادی فلسطین و ایجاد وحدت میان مسلمانان ادامه دهیم.

حجت الاسلام شیخ حسان عبدالله، رئیس هئیت مدیره تجمع علمای مسلمین لبنان گفت: آنچه که ما در فعالیت‌های آیت الله تسخیری در حوزه عمل دیدیم، ایمانی بود که باعث شده بود مسئولیت را تکلیف ببیند و نمونه‌ای از افرادی بود که مسئولیت را بر دوش می‌کشید و جزئیات آن را نیز در کار دنبال می‌کرد تا بتواند بنا به رضایت خداوند آن را به اتمام برساند.

وی افزود: اسلام در قلبش به صورت همیشگی فعال بود تا بتواند از آن دفاع کند و شبهات پیرامونش را دفع کند. در تمام عرصه‌های فعالیت اسلامی او را حاضر می‌دیدیم. به همین دلیل او را دعوت کننده به وحدت اسلامی نام نهادند که در سخنان و نوشته‌هایش تجلی یافته است.

حسان عبدالله افزود: برخی‌ها وقتی بزرگ می‌شوند، همت آنها نیز سنگین می‌شود، اما ایشان همتش بزرگتر شد و هرگز مانند دیگران در چنین سنی بازنشست نشد. ایشان تمام توانایی‌های خود را صرف پیشرفت و بالا بردن وضعیت ما جهت آگاهی یافتن از امور مسلمانان می‌کرد. واقعا عارف به اهل زمانش بود و نیازهای آنان را در عرصه کار اسلامی شناسایی کرده بود و برای ایجاد راه حل تلاش می‌کرد.آیت‌الله شیخ محمد علی تسخیری را الگوی عالمی واقعی می‌دانیم.

یحیی ابو زکریا نماینده شبکه المیادین لبنان؛ به توصیف شخصیت برجسته آیت‌الله تسخیری و جایگاهی که نزد مردم الجزایر دارد، پرداخته و گفت: الجزایر ایشان را از همان زمانی که کنفرانس‌های سالانه اندیشه برگزار می‌کرد، می‌شناسد. مهمترین اصل تعامل او با دیگران، اندیشه بود که بر اساس آن با دیگران به گفتگو می‌پرداخت. او فقیه گفتگو و نشست بود.گفتگوی درون اسلامی و اسلامی مسیحی و پس از آن گفتگوی اسلامی انسانی او جهت دعوت به وحدت بود.

وی افزود: او عالمی به تمام مکاتب فقهی اهل تسنن از فقه مالکی گرفته تا حنبلی و شافعی و حنفی و نیز فقه زید بن علی بود و مکتب فقهی اسماعیلیه و اباضیه را اضافه بر فقه جعفری می‌دانست. این نگاه جامع ایشان باعث شده بود تا دیدگاهی وسیع در برخورد با همه داشته باشد و از انعطاف پذیری بالایی نزد دیگران برخوردار بود.

یحیی ابوزکریا ادامه داد: شیخ محمد علی تسخیری نه تنها پرچمدار تقریب در بین مسلمانان بود بلکه در میان مسیحیان نیز بود؛ تقریب بین بشریت را مجسم کرده بود. فقیه انسانیت و الگوی فقاهت و اندیشه اسلامی و وحدت بود.

شیخ علی الخطیب، نائب رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان هم گفت: علامه فقیدمان با توجه به توانمندی‌های علمی، فرهنگی و قدرت حرکت و خلاقیتی که از طریق روابط گسترده‌اش با کشورهای عربی و اسلامی داشت و همچنین به واسطه کنفرانس‌ها و مراکز فرهنگی که در این مدت از عمر شریفش در اختیار داشت،  تلاشی گسترده و ویژه در عرصه تقریب انجام داد.

سید یوسف نورالدین نماینده مجموعه رسانه ای لبنان نیز به آثار ارزشمند و نشست‌ها و دیدارهای آیت الله تسخیری اشاره کرد و وی را چراغ راه اندیشمندان و فرد مورد اعتماد رهبری و علمای دین و مورد احترام و تقدیر همه مسلمانان توصیف کرد.

شیخ خالد عبدالوهاب الملا رئیس جماعت علمای عراق، جابر الجابری معاون وزارت فرهنگ و گردشگری عراق، حجت الاسلام سید علی العلاق از علمای عراق از دیگر شرکت کنندگان در این وبینار بودند.

سی و چهارمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی از روز پنجشنبه (۸ آبان) مصادف با ۱۲ ربیع الاول به صورت مجازی آغاز به کار کرد و بیش از ۱۶۷ شخصیت برجسته جهان اسلام از ۴۷ کشور و همچنین ۱۲۰ سخنران داخلی به صورت «وبیناری» پیرامون موضوع های کنفرانس به ویژه همکاری های اسلامی در مواجهه با مصایب و بلایا با رویکرد کرونا سخنرانی کردند.

آیت‌الله تسخیری، رییس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ۲۸ مرداد سال جاری در سن ۷۶ سالگی در اثر عارضه قلبی درگذشت. وی از چهره‌های شناخته علمی و فرهنگی جهان اسلام بود که همواره در معرفی درست تشیع و ایجاد تفاهم و همدلی میان مسلمانان تلاش می‌کرد.

مشاور مقام معظم رهبری در امور فرهنگی جهان اسلام، مشاور عالی امور بین الملل بعثه مقام معظم رهبری در امور حج، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین الملل، معاون بین المللی و عضو هیئت امنای سازمان تبلیغات اسلامی و مسئول کمیته نظارت بر برنامه های آموزشی طلاب خارجی در داخل و خارج از کشور، عضو کمیته فقهی مجمع اهل بیت مستقر در حوزه علمیه قم، رئیس کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی، عضو هیئت امنای سازمان مدارس دینی خارج از کشور و عضو هیئت امنای سازمان دفاع از حقوق کودکان( کافل) از مسئولیت های این دانشمند بود. 

عضویت هیئت امنای دانشگاه اصول دین، ریاست هیئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی، تدریس در دانشگاه امام صادق (ع) در رشته های فقه مقارن، عضویت در کمیته فقه بانک جهانی توسعه اسلامی، عضویت در هیئت امنای سازمان فرهنگی اکو و عضویت در شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) از دیگر مسئولیت های مرحوم تسخیری بود.

از این اندیشمند مجاهد ۱۰ ها کتاب و صدها مقاله به تألیف یا ترجمه منتشر شده که محاضرات فی علوم القرآن، الاقتصاد اسلامی، القواعد الاصولیة و الفقهیة علی مذهب الامامیة (در سه جلد)، تفسیر قرآن کریم (در سه جلد)، دروس فی اصول الدین و همچنین الامامة و الولایة فی القرآن الکریم؛ از جمله آنهاست.

حضرت آیت الله خامنه‌ای در پیامی ضمن تسلیت درگذشت تسخیری نوشتند: «کارنامه‌ این مرد نستوه و خستگی‌ناپذیر در انواع خدمات برجسته در مجامع جهانیِ اسلامی حقاً درخشان است. عزم راسخ و دل پرانگیزه‌ ایشان حتی بر ناتوانی‌های جسمانی در چند سال اخیر فائق می‌آمد و حضور مؤثر و برکت وی را در هر نقطه‌ لازم و مفید استمرار می‌بخشید. مسئولیت‌ها و خدمات ایشان در داخل کشور نیز فصل جداگانه و ارزشمندی از تلاش‌های این روحانی فاضل و متعهد است.»