پیام‌های شکست ترامپ به رهبران حوزه خلیج فارس

توسعه روابط با همسایگان و کشورهای همسایه همواره جزو اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده است. بویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل ماهیت دینی آن توسعه روابط با کشورهای اسلامی همواره در اولویت بوده و جمهوری اسلامی در این راستا همه تلاش خود را داشته است. با این حال برخی از کشورهای منطقه همواره و در تمام این سالها نگاه توام با سوء ظن به تهران داشته‌اند. همه کشورها به هر حال سطحی از تعارض منابع را باهم دارند با این حال در مناطق و بخش‌هایی می‌توانند تعارضات را مدیریت کنند و در مناطقی به هر دلیل توانایی مدیریت این تعارضات کمتر بوده است.

 جمهوری اسلامی بعنوان یک کشور و دولت مسئولیت پذیر در چهار دهه از عمر خود همواره دست دوستی به کشورهای منطقه دراز کرده است. حداقل در چهار سال اخیر  علیرغم شیطنت برخی کشورهای منطقه و همراهی بی چون چرای آنان در سیاست‌های خصمانه با ترامپ و نتانیاهو ایران سعی کرده نگاه ایجابی به این کشورها داشته باشد. حداقل در چهار سال اخیر تهران بارها دست دوستی به کشورهای منطقه دراز کرده است. ارائه طرح «ابتکار صلح هرمز» و پیشنهاد امضای پیمان عدم تجاوز را آخرین شواهد و مستندات رویکرد دوستانه ایران در قبال صلح و امنیت منطقه بوده است.

واقع امر این است که یکی از محورهای سیاست خاورمیانه ای ترامپ تشدید فشارها علیه تهران و تلاش برای انزوای منطقه ای آن بوده است. در این راستا دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در طول چهار سال گذشته همواره تلاش کرد به اختلافات میان ایران و همسایگانش دامن بزند. او با هراس افکنی در منطقه، دلارهای نفتی کشورهای عربی را به جیب شرکت‌های اسلحه سازی آمریکایی سرازیر کرد. حالا با شکست ترامپ و پیروزی جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و برخی تغییرات محتمل در سیاست منطقه ای دولت آینده نگرانی‌هایی در این کشورها ایجاد کرده است.

با این حال ایران در مقطع کنونی بازهم دست دوستی به کشورهای منطقه دراز کرده است. محمد جواد ظریف در روزهای اخیر در دو توییت یکسان به زبان عربی و انگلیسی بار دیگر از همسایگان ایران دعوت کرده که به اختلافات پایان دهند و گفت و گو را آغاز کنند.

وزیر امور خارجه با یادآوری شکست ترامپ اظهارداشت: ترامپ رفت؛ ما و همسایگانمان ماندیم. تکیه به بیگانگان امنیت نمی‌آورد بلکه امید را بر باد می‌دهد. دست های خود را برای همکاری جهت تحقق منافع مشترک مردم و کشورهایمان دراز می‌کنیم. ما همه را به گفت‌وگو دعوت می‌کنیم چرا که تنها راه پایان دادن به اختلافات و تنش‌هاست. همه با هم برای ساخت آینده‌ای بهتر برای منطقه‌مان.

رئیس جمهوری نیز در جلسه هیات دولت در این خصوص گفت: متأسفانه سیاست های غلط چهار سال گذشته آمریکا خسارات زیادی به اقتصاد، امنیت و صلح جهانی وارد کرد و برخلاف تعهد بین المللی کشورها به گسترش صلح و امنیت جهانی، موجب نفرت پراکنی بیشتر، رواج دشمنی و کینه توزی بین دولت‌ها شد اما جمهوری اسلامی ایران نه تنها گرفتار این دام شیطانی و غیرانسانی نشد، بلکه همواره دولت‌ها بویژه همسایگان خود را به صلح و دوستی و حسن همجواری دعوت کرد.

روحانی با بیان اینکه اکنون ناروایی سیاست‌های دولت حاکم آمریکا بر همگان آشکار و روش حکیمانه و حق طلبانه جمهوری اسلامی در قضاوت جهانیان به اثبات رسیده است، تصریح کرد: ایران شرایط جدید بین المللی را فرصت تازه‌ای برای تفاهم، همکاری و تعامل بیشتر با همسایگان در جهت ثبات، امنیت، توسعه، تعمیق روابط حسنه و دوستی بین دولت‌ها و ملت‌های منطقه می‌داند. دوره انتقال قدرت در آمریکا حدود 70 روز است.  

حتی در شرایطی که ترامپ در شوک ناشی از شکست زمین و زمان را به هم می دوزد و با طرح ادعای تقلب سیستم انتخاباتی آمریکا را زیر سوال می برد. اطرافیان وی که عناصر و گماشته های لابی صهیونیستی و از جدی ترین عوامل شکست ترامپ بودند، تلاش می کنند باقی مانده سیاست‌های خصمانه خود علیه ملت ایران را اجرایی کنند و گفته شده است که قرار است تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال شود. هذیان گویی‌ وزیر خارجه ترامپ هم در چنین چارچوبی قابل ارزیابی است.

 در همین راستا وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که نماینده ویژه‌اش در امور ایران برای رایزنی پیرامون ایران به برخی کشورهای منطقه و قدس اشغالی سفر می کند. این وزارت خانه در بیانیه ای اعلام کرد که الیوت آبرامز نماینده ویژه این کشور در امور ایران از تاریخ ۷ تا ۱۲ نوامبر برای رایزنی پیرامون ایران به قدس اشغالی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی سفر می‌کند.

 نحوه استقبال کشورهای منطقه از نماینده دولت ترامپ به نوعی خواست و اراده آنها در تداوم راه گذشته و یا اصلاح مسیر این دولت‌ها را نشان خواهد داد. انتظار می‌رود این کشورها بدانند که شرایط همانند سال‌های گذشته نیست و بهتر است در رویکردهای خود تجدید نظر کرده و مسیری را انتخاب کنند که نتیجه آن نه شکاف و اختلاف افکنی در منطقه بلکه ارتقای صلح و امنیت و ثبات و توسعه منطقه باشد.