«با من بخوان» نامزد جایزه جهانی آسترید لیندگرن شد

به گزارش ایرنا از کتابک (نهاد مجازی ترویج کتاب‌خوانی وابسته به موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و خانه کتابدار کودک و نوجوان)، به تازگی فهرست نامزدهای تائید شده برای دریافت جایزه جهانی یادبود آسترید لیندگرن ۲۰۲۱، نویسنده بزرگ سوئدی، در نمایشگاه مجازی فرانکفورت اعلام شد. در این فهرست نام ۲۶۳ نویسنده، تصویرگر، قصه‌گو و نهادهای ترویجگر از ۶۹ کشور و ۵ قاره به چشم می‌خورد که برنامه «با من بخوان» یکی از این نامزدهاست.

برنامه با من بخوان یکی از پویاترین برنامه‌های ترویج کتاب‌خوانی در ایران و جهان است که در ده سال گذشته با برنامه‌ریزی و نگرش سیستمی توانسته مرزهای ترویجگری کتاب کودک را با کنش‌هایی پویا جابجا کند. این برنامه از سوی دو شاخه ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان در فلاندرز (بلژیک) و سوئیس و انجمن بین‌المللی سوادآموزی (ILA) برای جایزه آلما ۲۰۲۱ نامزد شده است.

این برای پنجمین بار است که برنامه «با من بخوان» از سوی نهادهای بین‌المللی نامزد دریافت این جایزه می‌شود. تاکنون با من بخوان توانسته است جایزه معتبر ایبی - آساهی سال ۲۰۱۶ را به دست آورد. همچنین در سال ۲۰۲۰ همکار کوشنده این برنامه ماریت تورنکویست از هلند توانست جایزه آی رید (IRead) را برای مشارکت خلاق در اجرای پروژه‌های با من بخوان به دست بیاورد که بار دیگر نام این برنامه را در سطح جهانی مطرح کرد.

برنامه با من بخوان در کار خود هرروز پیش‌تر می‌رود و از جنبه کمی و کیفی به گستره خود می‌افزاید، زیرا که برنامه‌ریزی آن بر پایه تجربه‌های ترویج کتاب‌خوانی در ایران از دهه ۱۳۳۰ و تجربه‌های ترویج کتاب‌خوانی در جهان امروز شکل گرفته است. این برنامه به سبب این‌که همواره نتایج درخشانی به کارنامه‌اش افزوده، اعتماد هرچه بیش‌تر پشتیبانان خود را به دست آورده است. پشتیبانان برنامه با من بخوان نقش محوری در پایداری این برنامه داشته‌اند.

نکته مهم دیگر در برنامه با من بخوان ترویج ادبیات کودکان از یکسو و از سوی دیگر هدف‌گذاری روی سواد شکوفایی و سواد پایه است. پدیده‌ای که در ایران بازدارنده عمده ترویج عمقی و مؤثر ادبیات کودکان است. در این برنامه به کودکان در مناطق محروم سواد شکوفایی و سواد پایه از راه ادبیات کودکان آموزش داده می‌شود و نتیجه آن دگرگونی‌های شگفت حتا در مناطق دوزبانه شده است که به‌طور اصولی مشکل خواندن به زبان فارسی بسیار برجسته‌تر است.

برنامه با من بخوان در این سال‌ها، به‌طور رسمی و غیررسمی، به‌طور آشکار و نهان روی دیگر برنامه‌های ترویج کتاب‌خوانی در ایران تأثیر مثبت داشته است. برای همراهان این برنامه همیشه و هنگامی‌که تجربه دیگر ترویج گران را مرور می‌کنند و تأثیر این برنامه را در کار آن‌ها می‌بینند، که اکنون به‌جای توزیع کتاب و ساخت کتابخانه‌های رها شده، اولویت اولشان کتاب خواندن و اجرای برنامه‌های کتاب‌خوانی برای کودکان محروم شده است، نمی‌توانند این حس شادی را در خود پنهان کنند که ترویج کتاب‌خوانی را از کاری پراکنده و بی‌برنامه به فرهنگ‌سازی و کاری برنامه‌ریزی شده سوق داده‌اند. و این همان شگفتی‌ای است که نگاه جهانیان را به برنامه با من بخوان جلب کرده و سبب شده است در سال‌های پیاپی آن را نامزد جایزه‌های جهانی از جمله جایزه آلما (جایزه یادبود آسترید لیندگرن) کنند.

«با من بخوان» برنامه‌ای برای ترویج کتاب‌خوانی برای همه کودکان به‌ویژه کودکان محروم و در بحران است. این برنامه زیر نظر موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان اجرا می‌شود، این برنامه بر پایه رساندن کتاب‌های مناسب و باکیفیت به دست همه کودکان بنا شده است، به‌ویژه کودکانی که در وضعیت معمول زندگی به این‌گونه از کتاب‌ها دسترسی ندارند. «همه کودکان حق دارند کتاب‌های باکیفیت بخوانند» در سرلوح این برنامه قرار دارد.

«با من بخوان» بر تقویت سواد پایه و سهیم شدن کتاب با کودکان و نوجوانان با روش بلندخوانی، گفت‌وگو و نمایش در پیوند با کتاب تمرکز دارد تا هم‌زمان با ایجاد لذت و شوق خواندن تأثیرگذاری ژرف‌تری بر ذهن و جان کودکان بگذارد. این برنامه بر اساس این رویکرد، افزون بر گزینش آگاهانه کتاب‌های مناسب و باکیفیت و رساندن آن به دست کودکان، می‌کوشد با برگزاری کارگاه‌های گوناگون، مربیان و آموزگاران را در زمینه بلندخوانی و فعالیت‌های در پیوند با آن توانمند کند.

برنامه «با من بخوان» در مناطق مختلفی که کودکان محروم و در بحران نیاز به کتاب‌های باکیفیت داشته باشند، از سوی نیکوکاران پشتیبانی می‌شود. این برنامه از سال ۱۳۸۹ به شکل آزمایشی از حاشیه شهر تهران آغاز و سپس در سراسر ایران در استان‌های گوناگون به اجرا درآمده است.