مشاور دولت اوباما: بایدن نگاهی متفاوت به خاورمیانه خواهد داشت

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، «رابرت مالی/ Robert Malley » رئیس گروه بین المللی بحران، مشاور ارشد باراک اوباما و عضو تیم مذاکره کننده ای آمریکا در پرونده هسته ای ایران، در گفت و گو با روزنامه فرانسوی «لوپوئن» به تشریح و تبیین اولویت های دیپلماتیک رئیس جمهور آینده آمریکا در خاورمیانه می پردازد.

روزنامه فرانسوی لوپوئن نوشت: با اعلام پیروزی جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، او به همراه کامالا هریس، معاونش در حال ترسیم و تعیین خط مشی سیاست های خود هستند. در حوزه سیاست خارجی، ازجمله اولویت های بایدن بازگشت به تعهدات بین المللی از جمله پیمان اقلیمی پاریس و توافق هسته ایران (برجام) است که دونالد ترامپ، پیش تر از آن ها خارج شده بود.

مقام ارشد اوباما در پاسخ به این سوال که بایدن سخنان بسیار تندی نسبت به عربستان سعودی و محمد بن سلمان، ولیعهد آن در زمان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری خود داشت. آیا ممکن است روابط ایالات متحده و عربستان سعودی آسیب ببیند؛ عنوان داشت: در این زمینه باید گفت تغییراتی نسبت به چهار سال گذشته ایجاد خواهد شد که طی آن دونالد ترامپ از سیاست های تهاجمی عربستان سعودی علیه ایران حمایت و از نقض حقوق بشر ریاض ابراز رضایت می کرد. "چک سفید" آمریکایی ها به رهبران سعودی به آن ها پرو بال دارد تا در یمن جنگ افروزی کرده و در لبنان و قطر سیاست های مداخله جویانه پیش ببرد.

وی گفت: به اعتقاد من رئیس جمهور منتخب آمریکا، رویکردی متفاوت در سه محور خواهد داشت؛ او پیش از این اعلام کرده بود که به حمایت ایالات متحده در جنگ غم انگیز یمن پایان می دهد. در مورد ایران نیز همانطور که قبلاً گفتم، او خواهان بازگشت به توافق هسته ای (برجام) است. همچنین در مورد حقوق بشر، او خواستار پاسخگویی در مورد پرونده قاشقچی خواهد بود. اما این بدان معنا نیست که در روابط بین ایالات متحده و عربستان شکاف، یا حتی لزوماً بحران ایجاد خواهد شد. بنابراین سخنان انتخاباتی بایدن را نباید به معنای واقعی کلمه برداشت کرد؛ او اگرچه در روابط خود با عربستان سعودی تجدیدنظر خواهد کرد؛ اما ریاض شریکی است که واشنگتن از آن فروگذار نخواهد کرد.

رئیس گروه بین المللی بحران در پاسخ به این سوال که آیا بایدن نسبت به تل آویو، متحد دیگر آمریکایی ها که در دوران دونالد ترامپ بسیار منتفع شده، رویکرد انتقادی خواهد داشت؛ بیان داشت: به گفته تیم بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، برخی تغییرات اساسی از جمله لغو برنامه صلح ترامپ، برخورد شدید با شهرک سازی اسرائیل در کرانه باختری، از سرگیری روابط با سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) و اعطای کمک های مالی به فلسطینی ها روی خواهد داد. اما من شک دارم که هرگونه تحول بزرگی رخ دهد. باید بدانیم بایدن امید زیادی به پرونده صلح خاورمیانه ندارد؛ او حل مناقشه اسرائیل و فلسطین را محتمل نمی داند و بعید به نظر می رسد که بخواهد اولویت سیاست خارجی دولت خود را به آن اختصاص دهد.

وی در پاسخ به این سوال که رجب طیب اردوغان، به عنوان یک رهبر منطقه هنوز انتخاب بایدن را تبریک نگفته، آیا اتحاد بین ایالات متحده و ترکیه تحت تأثیر قرار خواهد گرفت؛ یادآور شد: این یک مسئله بسیار پیچیده است؛ درست است که رئیس جمهور منتخب آمریکا، درباره ترکیه سخنان تندی داشته است؛ او حتی اگر برخلاف آنچه تصور می شود، روابط خوبی با رجب طیب اردوغان داشته باشد، بسیار به کردها نزدیک است. این امر به زمان معاونت ریاست جمهوری او در دوره باراک اوباما بر می گردد که برای گفت و گو با رئیس جمهور ترکیه ماموریت داشت. بنابراین بایدن سعی می کند نسبت به ترامپ، همبستگی بیشتری به کردهای سوریه نشان دهد؛ این امر در حالی است که ضمن تلاش برای توافق با اردوغان، روابط او با ترکیه را پیچیده تر خواهد کرد.

رابرت مالی در پاسخ به این سوال که علاوه بر مسئله کردها، موضوعات بحث برانگیز زیادی بین ترکیه و ایالات متحده وجود دارد، به عنوان مثال، دستیابی ترکیه به سیستم های ضد موشکی S-۴۰۰ روسی عملکرد ناتو را به خطر می اندازد؛ آیا بایدن درباره اردوغان سخت گیرتر عمل خواهد کرد؛ تصریح کرد: ترکیه امروز، ترکیه سال ۲۰۱۷ نیست. آنکارا یک سیاست منطقه ای پویا و حتی تهاجمی در سوریه، لیبی، دریای مدیترانه و حتی منطقه قره باغ دنبال می کند.

وی افزود: این مسئله، حتی درون تیم بایدن هم بحث برانگیخته است؛ از یک سو، افرادی تندرو و منتقد به ترکیه و از سوی دیگر، کسانی هستند که فکر می کنند ایالات متحده توانایی وارد بحران شدن با ترکیه، این متحد مهم ناتو را ندارد.

مشاور ارشد باراک اوباما ادامه داد. او نمی خواهد به متحدان ایالات متحده خیانت کند، بنابراین در مورد مسئله ترکیه، او باید به عنوان یک آکروبات عمل کند و تعادل مناسب را بیاید.

وی درمورد اینکه آیا بایدن سیاست جدا شدن آمریکا از خاورمیانه را که از زمان باراک اوباما آغاز کرده ادامه خواهد داد؛ پاسخ داد: درمورد مفهوم عقب نشینی نباید اغراق کرد؛ اکنون تعداد سربازان آمریکایی که در منطقه حضور دارند، بیشتر از سال ۲۰۱۷ است. درست است که در حال حاضر، اجماع نسبتاً گسترده ای در ایالات متحده وجود دارد که این کشور بدون هیچ بازدهی رضایت بخشی، بیش از حد در خاورمیانه هزینه کرده است؛ چه در عراق، افغانستان و لیبی؛ مردم آمریکا از مداخلات واشنگتن در منطقه به ستوه آمده اند. چنانچه بایدن درصدد خروج سربازان از افغانستان باشد، ایالات متحده در بلندمدت به سمت حضور کمرنگ تر در منطقه پیش خواهد رفت.

رابرت مالی گفت: رئیس جمهور منتخب آمریکا، اولویت های دیگری نیز در دستور کار خود خواهد داشت. در سطح بین المللی، او مجبور است با تغییرات آب و هوایی مقابله کند و در داخل کشور، او مجبور خواهد شد همه گیری کووید ۱۹ و بحران اقتصادی ناشی از آن را مدیریت کند.