باورهای غلط اهدای خون در روزهای کرونایی

حادثه و بیماری خبر نمی کند، ناگهان می آید و سختی تحمل درد و رنج را میهمان خانه هایمان می کند و برایش پیر و جوان، غنی و فقیر تفاوتی ندارد و تنها چیزی که می تواند تسلی دل باشد، نوع دوستی است. در آن شرایطی که ما یا عزیزانمان در جدال مرگ و زندگی، نیازمند خون هستیم، خون هموطنمان است که به یاریمان شتافته و در رگ هایمان جاری می شود و زندگی دوباره ای می بخشد.

هریک از ما همچون حلقه های زنجیر به یکدیگر متصل هستیم، این قانون زندگی است، این مساله در روزهای کرونایی به وضوح خود را نشان داده به گونه ای که اگر یک نفر به این ویروس مبتلا شود، دیگری نیز راه فراری ندارد. روزهای سخت برای همه است و باید در این روزها دست یکدیگر را بگیریم و با بی تفاوتی از کنار هم گذر نکنیم.

ممکن است، هر یک از ما یا عزیزانمان به دلیل بیماری یا آسیب جسمی و جراحی نیازمند خون باشیم بنابراین باید در روزهای سخت کرونا که دامن تمام کشورها را فرا گرفته است به یکدیگر یاری برسانیم.

همان طور که ایران جزء کشورهایی بوده که بالاترین خون اهدایی را داشته در این روزهای سخت نیز باید سنگ تمام گذاشته و از باورهای غلط مبنی بر اینکه مراجعه به سازمان انتقال خون و اهدای آن منجر به ابتلاء به کرونا می شود، پرهیز کنیم و بدانیم که سازمان انتقال خون با رعایت شیوه نامه های بهداشتی در بالاترین سطح سلامت قرار دارد.

خون و فرآورده های آن نجات بخش جان بسیاری از بیماران اعم از بیماران تالاسمی و سرطانی است تا جایی که حدود ۲۰ درصد از خون های اهدایی در کشور صرف بیماران تالاسمی می شود.

بارزترین موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی از جمله تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی است.

همچنین زنان باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می شوند، نیازمند به خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده های خونی هستند.

 بسیاری از دیگر بیماران، مانند بیماران هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی به نسبت طبیعی برای تمام عمر به شکل منظم خون یا فرآورده های خون دریافت کنند. اعمال جراحی بزرگ از جمله عمل باز قلب  و جراحی های ارتوپدی هم از مصرف کنندگان خون هستند.

سازمان انتقال خون متولی تامین خون مورد نیاز بیمارستان ها و مراکز درمانی است و در ایران اهدای خون به صورت کاملا داوطلبانه و بدون هیچ چشم داشتی انجام می شود و سالانه در کشور حدود دو میلیون و یکصد هزار نفر خون اهدا می کنند.

ایران جزء کشورهایی بود که در زمینه اهدای خون و تامین خون مورد نیاز در کشور حتی در زمان وقوع بحران ها مانند سیل و زلزله کمبودی نداشت، اما هر ساله با سرد شدن و افزایش آلودگی هوا  با کاهش آمار اهدا کنندگان مواجه می شویم و امسال با شدت پیدا کردن شیوع کرونا، کاهش اهدای خون مضاعف شده و مسئولان انتقال خون در سراسر کشور از مردم خواسته اند که اهدای خون را در اولویت برنامه های خود قرار دهند و مانند همیشه یارگی گر انتقال خون و نجات دهنده جان بیماران نیازمند به خون و فرآورده های آن باشند.

گزارشی از ابتلاء به کرونا به دلیل اهدای خون اعلام نشده است

بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: شیوع گسترده ویروس کرونا و ایجاد نگرانی های زیاد در جامعه، یکی از دلایل جدی در کاهش آمارهای حضور و اهدای خون مردم است که برای از بین بردن نگرانی ها، بارها اعلام کرده ایم که مراکز اهدای خون به دلیل رعایت شیوه نامه های بهداشتی، در بالاترین سطح سلامت قرار دارد و البته مراقبت از سلامت اهداکنندگان خون، وظیفه اصلی ما بوده و خواهد بود.

وی ادامه داد: اهدا کنندگان خون باید توجه داشته باشند که مراکز انتقال خون، مرکز درمانی نیست که بیماران برای مداوای خود مراجعه کنند، بنابراین جایی برای نگرانی اینکه امکان ابتلا به برخی بیماری ها یا کرونا وجود داشته باشد نیست و از سویی دیگر تا کنون هیچ گزارش از ابتلای به کرونا به دلیل اهدای خون نشده و همچنین در همه جهان و همین طور در ایران اهداکنندگان خون همیشه از سالمترین افراد هستند و از سلامتی خود مراقبت های خاص دارند و اهدا کنندگان با اطمینان خاطر برای اهدای خون مراجعه کنند.

یک واحد خون جان سه نفر را نجات می دهد

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: با اهدای یک واحد خون می‌توان جان سه نفر را نجات داد؛ از یک واحد خون، گلبول خون فشرده گرفته می‌شود که در جراحی‌ها کاربرد دارد، پس از آن پلاکت گرفته می‌شود که به مصرف بیماران سرطانی می‌رسد، پلاسمای خون نیز در بیماران کبدی و سوختگی استفاده می‌شود.

حداقل سن برای اهدای خون ۱۸ و حداکثر ۶۰ سال است
حاجی بیگی ادامه داد: حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است.

حاجی بیگی افزود: حداکثر سن برای اولین اهدای خون ۶۰ سال است و برای دفعات بعدی سن اهداکننده مستمر (با سابقه حداقل ۲ بار اهدای خون در سال) حداکثر ۶۵ سال است.

هر واحد خون اهدایی حدود ۴۵۰ میلی لیتر است

حاجی بیگی تاکید کرد: هر واحد خون اهدایی حدود ۴۵۰ میلی لیتر و معادل فقط ۱۰ درصد حجم کل خون بدن است. پلاسما و گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها، ظرف مدت چند روز به طور طبیعی توسط سیستم خون ساز بدن جایگزین می‌شوند و بدن با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، آهن از دست رفته را به مرور و طی حدود یک ماه جایگزین خواهد کرد، بنابراین گلبول‌های قرمز خون حداکثر در سه تا چهار هفته در بدن بازسازی می‌شود.

سلامت اهداکننده چگونه برای سازمان محرز می‌شود

وی ادامه داد: علاوه بر دقت سازمان انتقال خون ایران در مرحله مشاوره پزشکی قبل از اهدای خون، نتیجه چهار آزمایش، سلامت خون اهدایی را تائید می‌کنند.
در این آزمایش ها، علاوه بر تعیین گروه خونی، چهار آزمایش تشخیصی ویروس‌های هپاتیت بی‌ (HBV)؛ اچ. آی. وی (HIV)، هپاتیت سی (HCV) و سیفلیس روی خون‌های اهدایی انجام می‌شود.

سالم ترین خون ها در ایران
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: جمهوری اسلامی ایران سالم ترین خون ها را دارد. وجود ۲۰ هزار بیمار تالاسمی در کشور از جمله بزرگ ترین دلایل سالم بودن خون ها در کشور است که از خدمات انتقال خون استفاده می کنند.

وی اضافه کرد: در کشور برای این تعداد بیمار تالاسمی بیش از ۳۰۰ هزار واحد خونی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل یک هفتم خون تولیدی به شمار می آید.
حاجی بیگی ادامه داد: در میان بیماران تالاسمی دریافت کننده خون هیچ موردی از بیماری HIV مشاهد نشده و این، خود دلیل بر سلامت خون درایران است.

 شرایط اهدای خون

حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم است و فواصل اهدا خون هر هشت هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یک سال برای آقایان از چهار بار و برای خانم ها از سه بار تجاوز نکند و همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی الزامی است).

درصورت وجود سابقه این موارد زیر حتما پزشک انتقال خون را در جریان قرار دهید: آلرژی ها: مانند تب یونجه، مصرف دارو، سابقه بیماریهای قلبی و عروقی، ریوی، کلیوی  و کبدی، سابقه تزریق خون و فرآورده های آن، سابقه غش، صرع و تشنج، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه اعمال جراحی، سابقه رفتارهای پر خطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)، سابقه خالکوبی ـ حجامت ـ تاتو، سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده، مسافرت به مناطق آندمیک مالاریا.

اهدای خون یک عمل کاملا بی خطر و ایمن است

 اهدای خون یک عمل کاملا بی خطر و ایمن است، تمام داوطلبان اهدای خون پیش از اهدا مورد معاینه و مصاحبه پزشکی قرار می گیرند تا این اطمینان حاصل شود که اهدای خون برای داوطلب و خون اهدا شده برای گیرنده ی آن هیچگونه مشکلی را ایجاد نمی کند. طی فرآیند اهدای خون حجم معینی از خون  دریافت می شود. دستگاه گردش خون به راحتی می تواند خود را با از دست دادن این حجم از خون،   بدون آن که مشکلی برای بدن اهداکننده ایجاد شود، تطبیق دهد.

برای اهدای خون به کجا مراجعه کنیم؟

همه مراکز اهدای خون در سراسر کشور آماده و پذیرای اهداکنندگان خون هستند و از سویی دیگر داوطلبان و اهداکنندگان خون به منظور جلوگیری از ازدحام در مراکز اهدای خون و اتلاف وقت می توانند با مراجعه به سایت انتقال خون به نشانی https://www.ibto.ir نوبت اینترنتی دریافت کنند و در زمان و مکان مورد نظر خود خون اهدا کنند و همچنین قرار است به دلیل شیوع ویروس کرونا و کاهش شمار اهدا کنندگان خون به زودی ۱۹۰پایگاه سیاردر کشور  در فرهنگسراها و مساجد برای اهدای خون داوطلبان راه اندازی شود.