روزنامه آرمان ملی گفت و گویی را با علی بیگدلی کارشناس مسایل بین الملل منتشر کرد که در گزیده ای از آن می خوانیم: با روی کار آمدن بایدن در ایالات‌متحده و با وجود اینکه رویه‌ها در خصوص ایران تغییر خواهد کرد و بسیاری بر این باور هستند که رفتارها و فشارها علیه ایران تلطیف خواهد شد اما یک خطر در این میان ایران را به‌صورت جدی تهدید می‌کند و آن این است که اگر سیاستی در پیش گرفته شود که بهانه به دست برخی دشمنان کشور داده شود این‌بار اتحاد علیه کشورمان به‌راحتی رقم خواهد خورد و عرصه بر ایران تنگ می‌شود و این امر می‌تواند این بار ایران را در جایگاهی بدون همراه قرار دهد؛ اتفاقی که ترامپ آن را در ماه‌های اخیر تجربه کرد و ایران توانسته بود با سیاست‌های خردمندانه از این وضعیت فرار کند.
در این میان باید توجه کرد که اروپا برای روی کار آمدن جو بایدن لحظه‌شماری می‌کرد و با به وقوع پیوستن این اتفاق، کار برای آنها به مراتب راحت‌تر خواهد بود تا آنچه از ایران در گذشته نتوانسته بودند، طلب کنند امروز آن را با فشار به دست آورند. اتفاقاتی که می‌تواند به گونه‌ای دیگر رقم خورد و مسیر را برای تسهیل تجارت کشور و عبور از بحران اقتصادی هموار کند. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌وگویی با علی بیگدلی، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.
آیا این احتمال وجود دارد که اینستکس و کانال مالی سوئیس با روی کار آمدن جو بایدن فعال‌تر شود؟
هیچ قطعنامه‌ای نمی‌تواند صادر شود که در آن موادغذایی، دارویی و تجهیزات پزشکی تحریم شود اما سوئیفت که باید باز باشد تا کانال مالی ایران را برقرار کند، مسدود است. همین امر سبب شده سوئیس نیز از کانال مالی که راه‌اندازی کرده نتواند این تبادلات را به‌راحتی با ایران داشته باشد. عدم عضویت در fatf نیز این امر را سخت‌تر کرده است. اینستکس تعهدی است که اتحادیه اروپا به آن پایبند شد تا ایران را در برجام حفظ کند. اینستکس در برجام نیامده است اما برای حفظ آن وضع شد. باید توجه کرد امروز وضعیت به جایی رسیده است که دیگر اینستکس کارایی ندارد.
بنابراین اگر گشایشی بخواهد صورت گیرد از کانال‌های دیگر خواهد بود. وضعیت به‌گونه‌ای شده است که کشورهای اروپایی بار دیگر ایران را محکوم کرده‌اند. باید توجه داشت که اگر این رویه پیش رود، بایدن همچون ترامپ در شورای امنیت تنها نخواهد بود و اروپا با او روابط بسیار نزدیکی برقرار خواهد کرد. بایدن همواره از این امر گلایه داشته که چرا ترامپ متحدان سنتی این کشور را از دست داده است و پس بنابراین به سمت بهبود روابط با آنها گام خواهد برداشت. بایدن تصمیم دارد یک اجماع بین‌المللی ایجاد کند تا برجامی که می‌خواهد را نهایی کند.
آیا باورها در خصوص شکل‌گیری مجدد برجام و عبور از مشکلات به حقیقت نزدیک است؟
مقامات ارشد ما برای برجام همان چارچوبی را متصور هستند که در دوران اوباما امضا شد و گمان می‌کنند بایدن هم در همان چارچوب عمل خواهد کرد. درحالی‌که مطلقا این‌طور نیست. آن برجام مرده است. ما هنوز هم دلمان می‌خواهد که فقط روی مسائل هسته‌ای متمرکز باشیم و این درحالی است که بایدن گفته برجام باید به مسائل دیگر هم گسترش پیدا کند. آمدن رژیم صهیونیستی به منطقه مشکلاتی را برای ما و آمریکایی‌ها ایجاد کرده است. در این شرایط بایدن نمی‌تواند بدون توجه به پالس‌هایی که از طرف عربستان و شیخ‌نشین‌ها و اسرائیل به آمریکا داده می‌شود با ایران وارد مذاکره شود. مساله پیچیده شده و با برجام اوباما در سال ۲۰۱۵ کاملا متفاوت است.
وضعیت کاملا فرق کرده است و برجام قبلی پاسخگو نیست. باید نوع نگاه و رفتار خود را در داخل کشور، منطقه و عرصه بین‌المللی تغییر دهیم. نمی‌شود در نقطه صفر قبل از ۲۰۱۵ بمانیم و برجام امضا شود و به همه آرزوهای خود برسیم. ما در داخل یک شرایط اقتصادی سخت داریم و در خارج یک شرایط بسیار سخت سیاسی وجود دارد. هر دوی اینها باید اصلاح شود و این با برداشتن گام‌های بلندتری قابل حل است. خصومت بین ما و عربستان با توجه به نزدیکی رژیم‌صهیونیستی و عربستان حلقه‌های سیاسی و امنیتی ما را تنگ کرده است. در همین راستا، باید اقدامی اساسی‌تر شکل گیرد تا بتوانیم از مشکلات عبور کنیم.
در راستای گفت‌وگوها مــمکن است چه خواسته‌هایی از ایــران داشته بــاشند و چه مواردی مطرح می‌شود؟
اگر مذاکرات بعدا آغاز شود خواهیم دید سطح انتظار آمریکایی‌ها از ما خیلی خیلی بالاتر است و به اینکه ما آن ۵ مرحله را برگردانیم راضی نمی‌شوند و مساله خیلی گسترده‌تر از این حرف‌هاست و ماهم اصلا نباید کوتاه بیاییم.
نظر شما