تاثیرات زبانی همه‌گیری زیرذره‌بین فرهنگ آکسفورد

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روزنامه نیویورک‌تایمز، فعالیت انتخاب کلمه سال فرهنگ آکسفورد در واقع ادای دینی به قدرت واژه‌سازی در زبان انگلیسی و واقعیت تغییر مستمر زبان همچنین توجه به روح زمانه و برساخت واژه‌هایی مانند سلفی، دستگاه ویپ (برای استنشاق نیکوتین) و نادوست است طرحی که فقط از جهت زبانشناختی مهم و قابل توجه نیست و برای نمونه سال گذشته عبارت دوکلمه‌ای فوریت اقلیم را به عنوان کلمه سال انتخاب کرد. اما سال ۲۰۲۰ با وجود شیوع کرونا از ابتدای آن سال متفاوتی برای بشریت و زبان بوده است.  

امسال مسئولان طرح در فرهنگ آکسفورد با توجه به این تغییرات شدید و سریع در عرصه زبان انگلیسی انتخاب یک کلمه واحد را درست ندانسته اند. کاترین کانر مارتین، Katherine Connor Martin رئیس بخش تولیدات شرکت زبان‌های آکسفورد که مسئول انتشار فرهنگ آکسفورد نیز هست در این مورد می‌گوید: گروه تحقیقاتی برگزیننده کلمه سال به شدت تحت تاثیر گستره و میزان تغییرات زبانی در سال ۲۰۲۰ قرار گرفته اند. وقوع همه‌گیری در سطح جهانی بر بیان ما از موضوعات و همه رویدادهای امسال تاثیر گذاشت.

انتخاب کلمه سال بر اساس شواهد استفاده مجموعه ۱۱ میلیارد کلمه‌ای فرهنگ آکسفورد است که مرتب روزامد می‌شود و از منابعی در سراسر کشورهای انگلیسی‌ زبان گرد آمده است. انتخاب کلمه یعنی روح زبانی سال روبه‌انتها چه بوده است همینطور آن کلمه به عنوان یک اهمیت فرهنگی چه میزان اثرگذاری مستمر زبانی دارد.

گزارش آکسفورد در سال جاری تاکنون کلمات جالبی را به عنوان کلمات سال نشان‌دار کرده است؛ مانند Covidiot ترکیبی از idiot   به معنای فرد ابله و covid-19 ویروس کرونا همچنین Doomscrolling به عنوان ترکیبی از Dooms به معنای محکوم به و scrolling با معنی طوماری کردن و در کل به معنای بالاوپایین کردن فراوان اخبار در فضای مجازی.

اما این گزارش بیشتر نشان می دهد چطور همه‌گیری گفت وگوهای روزمره را تحت تاثیر قرار داده و تقریبا یک‌شبه مجموعه‌ای جدید از واژگان را در اختیار ما گذاشته یا واژگان مهجور را پرکاربرد کرده است. برای نمونه کلمه همه‌گیری به تنهایی در سال گذشته ۵۷ هزار درصد بیشتر از سال گذشته استفاده شده است. کلمه ویروس کرونا که در سال ۱۹۶۸ وارد زبان شده بود تا سال اخیر بسیار کم و محدود در بافتارهای غیرپزشکی استفاده می شد.

این کلمه که در ماه ژانویه میلادی به اندازه کلمه استیضاح به دلیل شرایط سیاسی آمریکا استفاده شده بود در ماه آوریل (فروردین/ اردیبهشت ۹۹) استفاده از آن به شدت افزایش یافت و بر کلمات قدیمی و پرکاربردی مانند زمان نیز غلبه کرد.

به گفته مارتین این وضعیت هم به شدت غیرمعمول و هم بی سابقه است. معمولا وقتی یک کلمه موضوعی ظهور می کند با کلمات موضوعی همسان خود مرتبط و ترکیب می شود و نه با کلماتی که ما در انگلیسی روزمره هم استفاده کرده و می کنیم.