حق ویزیت ؛ دیوار بلند بیماران مازندرانی با پزشک خانواده

به گزارش ایرنا ، بر اساس مصوبه شورای هماهنگی طرح پزشک خانواده زیر مجموعه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی هر بیمار تحت پوشش پزشک خانواده در مازندران که این طرح به طور آزمایشی در آن در حال اجراست ، برای مراجعه درمانی به این پزشکان که پیش از این رایگان بود، می بایست ۴۰ هزار ریال حق ویزیت پرداخت کند، مبلغی که معادل ۳۰ درصد تعرفه پزشکان در کلنیک های دولتی است و برای بسیاری از شهروندان مشکل ، نامانوس و غیرقابل باور است.

طبق آمار رسمی در استان مازندران ۶۵۰ پزشک خانواده شهری حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار جمعیت ساکن در ۵۸  شهر استان را زیر پوشش دارند. طبق این آمار میانگین سرانه هر پزشک حدود ۲ هزار و ۵۰۰ بیمار است که روزانه دستکم ۳۰ نفرشان برای پیگیری درمانشان به پزشک خود مراجعه می کنند. به عبارتی تا پیش از پولی شدن دیدن پزشک خانواده ، در مجموع روزانه حدود ۲۰ هزار بیمار در شهرهای مازندران وارد مطب پزشکان خانواده در مازندران می شدند ، افرادی که از ماه مهر امسال بناچار باید برای دیدن پزشک خانواده خود ویزیت ۴۰ هزار ریالی پرداخت کنند. مجموع دریافتی پزشکان از این محل هم به صورت میانگین روزانه حدود ۸۰۰ میلیون ریال است.

اگر همین آمار را محل محاسبه قرار دهیم و دوام طرح پرداخت ویزیت را هم آن طور که برخی از پزشکان می گویند تا پایان اسفند امسال در نظر بگیریم ، در این مدت حدود ۱۴۰ میلیارد ریال از جیب بیماران به پزشکان خانواده پرداخت می شود. علاوه بر این شرکت های بیمه ای نیز به طور میانگین ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون ریال پرداخت ماهانه بابت پوشش خانوارهای شهری به پزشکان خانواده در قالب دستمزد پرداخت می کنند که در مجموع این پرداختی نیز به حدود یک هزار میلیارد ریال می رسد.
رد تماس خانواده‌ها از سوی پزشکان خانواده 
اگر چه پولی کردن ارتباط میان بیمار و پزشک خانواده حتی اگر موقتی باشد خلاف فلسفه اصلی طرح پزشکان خانواده و یکی از اهداف آن بر اساس مصوبات شورای عالی پزشکان خانواده ایران است ، ولی در همین مدت دو ماهی که از اجرای آن می گذرد ، صدای بخشی از شهروندان مازندرانی را در آورده است. این شهروندان می گویند که دیگر پزشکان خانواده به تماس های تلفنی آنها پاسخ نمی دهند ، در حالی که تا پیش از اجرای مصوبه ، به راحتی با پزشکان خود به صورت تلفنی صحبت کرده و مشورت می گرفتند.

توقع پاسخگویی تلفنی پزشک خانواده به افراد زیر پوشش چندان بیجا نیست. طبق مقررات سطح سه برنامه برنامه پزشک خانواده، آنها موظفند در تمامی ساعت شبانه روز بجز ساعات ۱۰ شب تا ۷ صبح که با درخواست ستاد استانی و تأئید ستاد کشوری قابل تغییر است با در اختیار گذاشتن تلفن ثابت و همراه خود به کلیه تماس های تلفنی افراد تحت پوشش پاسخ دهند و نسبت به ارائه مشاوره و راهنمایی لازم اقدام نماید.
علاوه بر این ، هر پزشک خانواده در هنگام عقد قرارداد باید پزشک خانواده دیگری را به عنوان جانشین خویش معرفی کند تا در شرایط خاص به جای او مراجعان تحت پوشش را پذیرفته و خدمات سلامتی لازم را برابر دستورالعمل به آنان ارائه دهد. 
سهراب محمد زاده یکی از خانوارده های تحت پوشش پزشکان خانواده مازندران به خبرنگار یارنا گفت : با پولی شدن ویزیت پزشک خانواده حداقل نسبت به گذشته  این پزشکان کمتر تماس های تلفنی بیماران خودشان را  پاسخ می دهند و ما حتی برای مشورت پزشکی کوتاه که با تماس تلفنی نیز امکان پذیر است، باید حضوری مراجعه داشته باشیم.
وی اضافه کرد : با وجود اجرای برخی محدودیت ها و ممنوعیت کرونایی ، منشی پزشک خانواده به بهانه های مختلف مانند شلوغ بودن مطب از برقراری ارتباط تلفنی شانه خالی می کنند و ما نیز بناچار باید حضوری به مطب مراجعه کنیم چون تنها تفاوت دادن مشورت تلفنی با رفتن به مطب برای پزشک همان حق ویزیت است.

این شهروند مازندرانی با اظهار این که طلب حضور در مطب آن هم در شرایط کرونایی برای همه مشکل و خطرناک است ، گفت : مشکل مهم تر این است که بخواهیم افراد سالمند خانواده را هم با خودمان ببریم یا فرد سالمند مجبور باشد خودش برود.

وی به بروز نوعی تضاد در رفتار کارکنان مطب پزشکان خانواده پس از اجرای مصوبه پرداخت حق ویزیت اشاره کرد و توضیح داد : جالب است بدانید تا قبل از پولی شدن دیدن پزشک خانواده بویژه از زمان شیوع کرونا به بعد وقتی ما تماس تلفنی می گرفتیم و درخواست وقت ویزیت با مراجعه مطلب داشتیم ، منشی پزشک به ما تاکید می کرد که آمدن به مطب خطرناک است و تلاش می کرد تا ویزیت را به صورت تلفنی حل و فصل کند ولی پس از اجرای حق ویزیت وضعیت ۱۸۰ درجه تغییر کرد و حالا به هر دری می زنند تا متقاعد کنند که فرد به مطب برود.

پاسخگویی به تماس تلفنی وظیفه است 

قائم مقام انجمن پزشکان خانواده شهری استان مازندران با اظهار این که تاکنون گزارشی از اینگونه مشکلات و تخلفات دریافت نکرده اند ، به خبرنگار ایرنا گفت : پزشکان خانواده طبق قرارداد موظف به پاسخگویی به تماس تلفن ضروری بیماران خود هستند و چنانچه این فرصت برای آنها فراهم نباشد، باید از طریق مراقبین بهداشت در مطب این کارها پیگیری شود.
دکتر یاسر قزوینی افزود : پزشکان خانواده حق دریافت ویزیت برای مشاوره های پزشکی و بهداشتی را ندارند و حق ویزیت تنها برای مراجعات درمانی  است و هر گونه دریافتی برای مشاوره ها و پیگیری مسایل بهداشتی غیر قانونی است و با متخلف برخورد می شود.
وی شماره ۱۳۵۹ را برای شکایت مردم از پزشکان خانواده خود در صورت هرگونه قصور از انجام وظیفه و یا اضافه دریافتی از آنها اعلام کرد و گفت : شهروندان مازندرانی از هر نقطه استان می توانند در صورت مشاهده تخلف از سوی پزشکان خانواده خودشان با این شماره تماس بگیرند و طرح دعاوی کنند.
دکتر قزوینی اظهار داشت : اگر چه ممکن است برخی از پزشکان خانواده در این ارتباط تخلفاتی نیز داشته باشند ، ولی اکثر آنها در ابتدا نیز تمایلی به پولی شدن ویزیت نداشتند و انجمن پزشکان خانواده مازندران نیز با اجرای طرح دریافت حق ویزیت حتی به صورت موقت مخالف بود ، ولی به خاطر مشکلاتی که برای افزایش سرانه پزشکان خانواده برخورد کردیم ، شورای هماهنگی تصمیم به تصویب ویزیت به میزان ۳۰ درصد مراکز درمانی دولتی گرفت و آن را به اجرا گذاشت.

وی افزود : از نظر ما نیز پرداخت ویزیت بر خلاف برنامه اجرایی پزشک خانواده بوده است ، ولی به هر حال بخصوص در دوران کرونایی هزینه های پزشکان بابت تهیه مواد ضد عفونی، خرید تجهیزات حفاظتی افزایش یافت و به هر حال پس از چند سال نیاز به افزایش دستمزدها بود که موفق نشدیم وزارت بهداشت را به این افزایش متقاعد کنیم و در نهایت حق ویزیت مصوب و اجرا شد.

تغییر مسیر کار پزشکان خانواده در موج سوم 
قائم مقام انجمن پزشکان خانواده مازندران در مورد کم سو شدن حضور پزشکان خانواده در طرح های مقابله با کرونا طی چند ماه گذشته هم گفت : تغییر مسیر شناسایی بیماران کرونایی در سطح استان از مراحل غربالگری و تماس تلفنی به سمت ردیابی سیستمی رفت و هر فرد مبتلا به بیماری کووید-۱۹ در صورت بستری شدن ، پرونده خانوارش به پزشکان خانواده از طریق سامانه" پارسا" انتقال می یابد و پزشکان خانواده نیز موظفند تا در قالب طرح ردیابی سیستمی با تک تک اعضای خانواده این بیمار تماس بگیرند و جویای احوالشان از نظر داشتن یکی از علایم ابتلا به کرونا باشند و چنانچه هر یک از این اعضاء به بیماری مبتلا شود ، از سوی پزشک خانواده در صورت نیاز به بیمارستان برای بستری ارجاع خواهدشد.

وی کاهش آمار بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در مازندران و نرسیدن این استان به موج سوم را تا حد زیادی علاوه بر رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی مردم ، اقدام پیشگیرانه پزشکان خانواده دانست و گفت : شناسایی بیماران نیز از سوی این پزشکان انجام شد و این فرایند موجب شده تا استان مازندران با گذشت ۱۱ هفته از موج سوم کرونا در اکثر استان های کشور به این موج اجازه بروز ندهد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم که بر اساس برنامه پزشک خانواده ، نظارت بر اجرای درست این برنامه ها را توسط پزشکان بر عهده دارد ، به خبرنگار ایرنا گفت : پزشکان خانواده حق دریافت ویزیت برای کارهای مشاوره ای و بهداشتی را ندارند و صرفا در صورتی که بیماران برای کارهای درمان مراجعه داشته باشند، می توانند از آنها ویزیت ۴۰ هزار ریالی دریافت کنند.
دکتر قاسم اویس افزود : پزشکان خانواده باید تمام برنامه های گذشته اعم از شناسایی بیمار ، پیگیری مراحل درمان، نظام ارجاع را انجام دهند و هر گونه امتناع از این وظایف تخلف محسوب می شود و با آنها برخورد خواهد شد.
وی گفت : تاکنون از سوی بیماران تحت پوشش گزارشی از تخلفات پزشکان خانواده به دانشگاه علوم پزشکی مازندران ارسال نشد و چنانچه شکواییه ای از سوی مردم ارسال شود قطعا بررسی و در صورت مشاهده تخلف برخورد قانونی صورت می گیرد.
دکتر اویس با اشاره به مخالفت دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اجرای طرح دریافت حق ویزیت توسط پزشکان خانواده اظهار داشت : در نظرخواهی از استان ، ما با این طرح مخالفت کردیم و اصرار بر افزایش سرانه دستمزد پزشکان بود که به دلایلی شاید مشکل مالی دولت به خصوص در دوران کرونایی رای موقت به دریافت ویزیت شد و امیدواریم با پایان این طرح پایلوت از سال آینده حق ویزیت بار دیگر حذف شود.
فاتحه‌خوانی برای پزشک خانواده پولی 
رییس سازمان نظام پزشکی شهرستان ساری هم به خبرنگار ایرنا گفت : تصویب حق ویزیت برخلاف برنامه اجرایی  پزشک خانواده و دستورالعمل اجرایی این برنامه است و به نوعی تصویب ویزیت برای خانوارهای تحت پوشش پزشک خانواده به نوعی ختم و فاتحه خوانی برای این برنامه بوده است.
دکتر محمد خورشیدی افزود : هدف اصلی برنامه پزشک خانواده در کشورهای توسعه یافته از جمله ایران قطع ارتباط مالی بین پزشک و بیمار و با رویکرد سلامت محور بود و با این کار به نوعی بر بهترین طرح بهداشتی و درمانی سلامت محور نیز خط قرمز کشیده شد و اگر قرار بر ادامه برنامه پزشک خانواده است، باید دریافت حق ویزیت حذف شود.
وی ادامه داد : پرداخت حق ویزیت ولو هر میزانی لطمه به طرح وارد می کند و احتمال می رود که تاخیر در پاسخگویی و حتی عدم پاسخگویی به تماس بیماران از سوی برخی از پزشکان خانواده همین تصویب حق ویزیت باشد.
طرح پزشک خانواده از سال ۹۱ در دو استان مازندران و فارس به طور آزمایشی به مرحله اجرا در آمد.