پدیده طلاق به عنوان یکی از آسیبهای اجتماعی یک پدیده چندوجهی و چند علتی است بنابراین کارشناسان و صاحبنظران بر این اعتقادند که عواملی همچون فشارهای اقتصادی و بالا رفتن هزینه‌های زندگی، فشارهای روانی، عدم داشتن تفاهم، اعتیاد، بالا رفتن توقعات، ازدواج به خاطر ظواهر، افزایش غیر معقول مهریه، عدم برخورداری از مهارتهای زندگی و ارتباط موثر میان زوجین در بروز این پدیده رو به افزایش نقش دارند.
برخی از بحران‌ها ناگهانی خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مشکلاتی را در کانون خانواده و در روابط بین اعضای آن به وجود می‌آورد و می‌تواند به گونه‌ای بر شدت و ضعف مسائل موجود در خانواده تاثیر گذارد. یکی از بحران‌هایی که تقریبا یک سال جامعه ما و دنیا را درگیر خود کرده است ویروس کروناست.
شیوع بیماری ناشی از این ویروس در اوایل به دلیل شرایط قرنطینه فشار زیادی را به خانواده‌ها وارد کرد زیرا در کنار به وجود آمدن مشکلات اقتصادی، به دلیل شیوع بیماری، فقدان مهارت در اعضای خانواده برای برقرار ارتباط موثر با یکدیگر موجب شد تا هرچه زمان کنارهم بودن زن و شوهر با هم و یا با فرزندان بیشتر می‌شد میزان تنش و التهاب میان آنان نیز افزایش پیدا می‌کرد.
اما در این میان شیوع یک بیماری همه‌گیر نه تنها به دلیل بار احساسی و اضطرابی که داشت بلکه به دلیل محدودیتهای تحمیلی ناشی از آن از جمله اعمال دورکاری در ادارات و دستگاه‌ها و نیز اعمال محدویت‌های آمد و شد، در روند و فرایند انجام امور موجب شد در عرصه‌هایی مانند پیگیری پرونده‌های طلاق و نیز مشاوره قبل از طلاق وقفه ایجاد و به تبع آن در تحقق طلاق و افزایش آمار نیز تسریع ایجاد شد.
این در حالی است که اگرچه روند ثبت رسمی آمار طلاق در ثبت اسناد هنوز نشان از کاهش طلاق دارد اما در حقیقت میزان ثبت تقاضا و شرکت در جلسات مشاوره قبل از طلاق و البته تقاضای زنان برای متارکه که به عنوان گامهای نخستین برای رسیدن به ایستگاه نهایی زندگی مشترک یعنی طلاق محسوب می‌شود گویای حقیقتی دیگر است.
زوجین متقاضی کمتر نشدند
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: مشاوره قبل از طلاق از خرداد ماه سال ۱۳۹۵ به بهزیستی واگذار شد تا متقاضیان طلاق ابتدا مشاوره‌های کارشناسان را دریافت کنند و در صورت نبود شرایط برای ادامه زندگی مشترک با بررسی دادگستری از هم جدا شوند.
غلامحسین حقدادی افزود: با شیوع بیماری کووید ۱۹ و تبعات ناشی از آن به خصوص در ماههای نخست، شاهد شیب نزولی ثبت تقاضا و مراجعه برای شرکت در جلسات مشاوره از سوی زوجین بودیم اما این روند نزولی نسبت به سال گذشته در ماههای اخیر با افزایش مراجعات، عقب ماندگی نسبت به سال گذشته را جبران کرد.
وی ادامه داد: وضعیت به گونه‌ای است که در مجموع میزان مراجعات زوجین و ثبت تقاضا برای طلاق ظی هفت ماه گذشته از سال جاری همانند مدت مشابه پارسال ۱۴ هزار تقاضاست.
او اضافه کرد: این آمار نشان می‌دهد که حتی کرونا و شرایط ناشی از آن نتوانست در نهایت جلوی پدیده طلاق و اقدام زوجین برای ادامه حرکت در این مسیر را بگیرد.
کاهش سازش زوجین
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی با بیان این که هر ساله شماری از متقاضیان طلاق با دریافت مشاوره از تصمیم خود منصرف شده و به زندگی مشترک برمی‌گردند گفت: از مجموع تقاضاهای ثبت شده طی این مدت ۱۱ هزار زوج دوره مشاوره را به پایان رساندند که در نهایت هزار و ۳۰۰ زوج به سازش رسیدند و برای ادامه زندگی مشترک با ثبت کتبی به منزل بازگشتند.
حقدادی با اشاره به این که میزان سازش زوجین امسال در مقایسه با پارسال کاهش زیادی داشته است افزود: هر سال حدود ۱۸ درصد زوجین به سازش می‌رسیدند اما این میزان امسال به ۱۳.۵ درصد کاهش یافته است.
وی علت این کاهش را به دلایل مختلف مرتبط دانست و ادامه داد: کاهش میزان نظارت بر روند ارائه مشاوره در مراکز، افزایش فواصل میان جلسات و کاهش اثرپذیری مشاوره در زوجین و تغییرات متعدد ناشی از اعمال محدودیتهای کرونایی در برگزاری جلسات مشاوره از عوامل احتمالی موثر در این رابطه است.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: برگزاری مجازی جلسات مشاوره در این زمینه ممنوع است اما احتمال برگزاری به این شکل و کاهش اثرپذیری در برخی مراکز وجود دارد.
حقدادی افزود: شرایط استرس‌زای ناشی از شیوع بیماری کووید۱۹ نیز در این وضعیت بی‌تاثیر نیست و به طور قطع بروز مشکلات اقتصادی و شرایط روانی ناشی از آن، توافق در خانواده‌ها را با مشکلات و نشیب و فرازهای بیشتری رو به رو می‌کند به این ترتیب امسال شاهد کاهش۴.۵ درصدی توافق و سازش میان زوجین متقاضی طلاق در خراسان رضوی هستیم.
افزایش هفت درصدی طلاق به درخواست زوجه
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی بدون اشاره به آمار بیشتر با بیان این که میزان طلاق توافقی امسال نسبت به پارسال کاهش دارد افزود: امسال شاهد افزایش میزان درخواست زوجه برای طلاق در استان خراسان رضوی هستیم.
حقدادی با بیان این که ۷۴ مرکز هم اکنون در خراسان رضوی در قالب طرح ارائه خدمات مشاوره قبل از طلاق فعالیت دارند افزود: در اوایل اجرای این طرح در حدود پنج سال پیش پنج درصد موارد طلاق توسط زوجه و به درخواست او انجام می‌شد.
وی ادامه داد: امسال این میزان در خراسان رضوی به ۱۴ درصد رسیده است و در مشهد حدود ۲۰ درصد مراجعان به مشاوره طلاق با وکالت طلاق از سوی زوجه مراجعه می کنند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی گفت:به دلیل همین یک طرفه بودن مراجعه و همراه داشتن وکالت، ارائه خدمات مشاوره به یکی از زوجین به تنهایی راهگشا نیست و موجب بروز مشکلات فراوانی در جریان مشاوره و اثرپذیری آن می‌شود.
حقدادی افزود: روند سازش زوجین در شهرستانهایی مانند سبزوار، سرخس، بجستان و قوچان خیلی خوب ارزیابی می‌شود.
رتبه دوم ثبت طلاق کشور به نام خراسان رضوی است
مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان رضوی نیز گفت: سالهای سال است که این استان در ثبت واقعه طلاق در کشور رتبه دار است و امسال نیز حتی با وجود شرایط کرونا این رتبه را از دست نداده است هرچند میزان ثبت رسمی طلاق اندکی نسبت به گذشته کاهش یافته است.
محمدحسن بهادر افزود:در هفت ماه گذشته از سال جاری تعداد ۱۰ هزار و ۳۶۲ واقعه طلاق در دفاتر مربوطه استان خراسان رضوی به ثبت رسیده است که ۲.۹ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می دهد.
وی ادامه داد: البته باید توجه داشت طی این مدت افزایش در ثبت واقعه ازدواج هم در استان خراسان رضوی رخ داده است به طوری که طی این مدت ۲۹ هزار و ۶۱۹ واقعه ازدواج با ۲.۹ درصد افزایش ثبت شده است.
مدیرکل ثبت اسناد خراسان رضوی گفت: ظرف ۱۰ سال اخیر اما تعداد وقوع طلاق در این استان به طور میانگین ۱۹ درصد رشد داشته است و ثبت واقعه ازدواج نیز به میزان ۸.۷ درصد کاهش یافته است که نیازمند تحلیل و ارزیابی کارشناسان و اساتید حوزه علوم اجتماعی است.
بهادر در ادامه با بیان این که خراسان رضوی از ۳۱۳ هزار و ۷۵۴ ازدواج ثبت شده در کشور پس از تهران با کسب جایگاه دوم، ۹.۴ درصد از کل ازدواج های کشور را طی امسال به خود اختصاص داده است افزود: با وجود کاهش میزان طلاق‌های ثبت شده استان در سال جاری متاسفانه همچنان در تعداد طلاق با سهم حدود ١٠ درصدی از کل طلاق‌های کشور جایگاه دوم را دارا هستیم.
وی ادامه داد: طبق آمار و اطلاعات دریافتی پس از مشهد با ۱۲ هزار و ۹۱۶ واقعه ازدواج و پنج هزار و ۴۱۸ طلاق ثبت شده در هفت ماه منتهی به مهر ماه امسال شهرستان‌های نیشابور، تربت‌جام و تربت‌حیدریه به ترتیب بیشترین واقعه ازدواج و شهرستان‌های نیشابور، تربت‌حیدریه و سبزوار بیشترین میزان طلاق ثبت شده در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق استان را به خود اختصاص داده‌اند.
او اضافه کرد: هم اکنون در استان خراسان رضوی ۲۲۰ دفتر رسمی ازدواج و ۱۱۰ دفتر رسمی طلاق وجود دارد که به عنوان مرجع ثبت رسمی ازدواج و طلاق فعالیت می‌کنند.
افزایش درخواست مهریه در خراسان رضوی
مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان رضوی همچنین اظهار داشت: اجرائیه‌های مهریه با هفت هزار و ۵۸۶ فقره پرونده بیشترین درخواست تشکیل پرونده در دوایر اجرای اسناد رسمی این استان را ظرف نیمه نخست امسال به خود اختصاص داده است.
بهادر افزود: سه هزار و ۴۶ فقره پرونده از این تعداد مربوط به شعبه اجرای اسناد رسمی کلانشهر مشهد است.
وی ادامه داد: تعداد پرونده‌های درخواست مهریه نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۷.۳۴ درصد افزایش داشته است.
تکرار اعمال محدودیتهای کرونایی
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی با بیان این که در پی شرایط ناشی از شیوع کرونا، پذیرش مراکز مشاوره طلاق این استان از دیروز به یک سوم کاهش پیدا کرده است افزود: به احتمال زیاد این موضوع بار دیگر کاهش تحمیلی آمار ثبت درخواست و طی کردن روند مشاوره برای طلاق را موجب می‌شود.
غلامحسین حقدادی افزود: این کاهش یک سومی فرایند پذیرش در مراکز مشاوره طلاق، نوبت‌دهی، برگزاری جلسات مشاوره و در نهایت ارجاع پرونده به مراجع قضایی در خراسان رضوی با توجه به محدودیتهای ناشی از شیوع ویروس کرونا و به دلیل جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری کووید ۱۹بوده است.
وی ادامه داد: این تصمیم با توجه به کاهش نیروی کار مراکز مشاوره و نیز مراجع قضایی در پی شیوع بیماری، اعمال محدودیت‌ها و نیز جلوگیری از افزایش مراجعات و تحت تاثیر قرارگرفتن شیوه‌نامه‌های بهداشتی و در هماهنگی با دادگستری انجام می‌شود.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفت: این محدودیت تا اطلاع ثانوی و اعلام رفع محدودیتهای ناشی از شیوع بیماری جاری خواهد بود و البته امیدواریم شاهد تاثیرات منفی بر روند ارائه خدمات مشاوره نباشیم زیرا اصل اجرای این طرح ارائه خدمات مشاوره قبل از طلاق و هدایت زوجین برای ادامه زندگی و افزایش پایداری زندگی مشترک بوده است.
حقدادی افزود: طرح مشاوره قبل از طلاق هم اکنون در تمامی استان‌های کشور اجرا می‌شود و در حال حاضر ۹۹ درصد جمعیت استان خراسان رضوی زیرپوشش ۷۴ مرکز مشاوره هستند.
نظر شما