سعید امکانی هنرمند طراح و فعال عرصه هنرهای تجسمی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره اهمیت پژوهش در هنرهای تجسمی، گفت: ایده و ایده محوری نقش بسزایی در هنر معاصر دارد و گویی هنر معاصر هنر ایده هاست و هنرمند نیز برای رسیدن به ایده مطلوب خود ناگزیر به پژوهش است. کلیدی ترین راه رسیدن به ایده مطلوب نقاش پژوهش است پس نمی توان جایگاه آن را در هنر معاصر انکار کرد.
وی افزود: پژوهش در ذات هنر معاصر نهفته و جای دارد. از سوی دیگر حرکت هنر معاصر جهان است که به سمت بینا رسانه ایی و بینامتنی بودن متمایل شده است. هنرمند برای شناخت از رسانه های دیگر ناچار به پژوهش است اینکه چقدر رسانه های دیگر و ارتباط آن را با اثر خود و نقاشی که متکی بر ایده است ارائه کند باید فعالیت هنری اش را متکی بر پژوهش کند.
این طراح ادامه داد: شما با تماشای بسیاری از آثار مهم نقاشی جهان؛ ممکن است در نگاه اول تنها با یک ایده مواجه شوید اما دقیق تر که متمرکز شوید می بینید که این ایده حاصل پژوهش های فراوان نقاش بوده است. پژوهش هایی که با بررسی لایه های اثر می توانید به منبع آن دست پیدا کنید. پژوهش هایی در زمینه ادبیات ،تاریخ معاصر ،روانشناسی و یا حتی علوم دینی.
پژوهش در نقاشی معاصر ما بسیار جدی گرفته نشده است
وی با بیان این مطلب که پژوهش در نقاشی معاصر ما بسیار جدی گرفته نشده است، گفت: دلیل آن ناشی از این است که نقاشی ما به جای این که حاصل ایده ها باشد، حاصل تکرارهای فرمی هستند. البته ما نقاشانی مثل مهرداد محب علی و یا نجوا عرفانی داریم که برای رسیدن به ایده خودشان بدون شک پژوهش هایی در دل تاریخ معاصر و ادبیات فارسی دارند. بی شک با سبک منحصر به فردی که این نقاشان دارند می توانید ردپای پژوهش هنر را در آثارشان مشاهده کنید.
به گفته این نقاش؛ ذات هنر چهارچوب پذیر نیست و حتی در بوم نقاشی ایده ها پرواز می کنندمواجه با مخاطب خودشان یک فرازبانی را ایجاد می کنند.
وی ادامه داد: پژوهش‌های یک نقاش معاصر نه تنها در ترکیب بندی تاریخی انجام می شود بلکه بخش دیگر پژوهش های بینا متنی هستند که برای مثال نقاشی در دل تاریخ پژوهش می کند. نقاشی در پژوهش های روانشناسی، جامعه شناسی بنا به حرف و ایده ایی که دارد انجام می دهد.
امکانی افزود: پژوهش‌های حوزه تخصصی در حافظه بصری نقاش نهادینه شده اند و جای دارند .اما بخش دیگری از اطلاعاتی که نقاش باید برای رسیدن به ایده خود کسب کند پژوهش هایی هستند که گاه در حوزه ادبیات، روانشناسی، تاریخی، مردم شناسی انجام می دهد.
مگر می شود مکتب سقاخانه را بدون پژوهش در حوزه‌های تاریخی ما و حتی در علوم دینی و باورهای دینی تصور کرد. بی شک وقتی حسین زنده رودی اثری را ارائه می کند یا قبل از آن حتی هوشنگ پزشک نیا پژوهش هایی را انجام می دهد در قلب مکتب سقاخانه همدیگر را کامل می کنند. این پژوهش تنها متکی بر تاریخ هنر نیستند بلکه ریشه آنها را می‌توان در علوم و رسانه های دیگر جست وجو کرد. پس نقاش معاصر ناگزیر به پژوهش در رسانه ها و متن های مختلف است.
امکانی با بیان این مطلب که هر اثر نقاشی به مثابه یک متن می ماند که این متن ها در مواجه با متن های دیگر، متن جدیدی را تولید می کند، گفت: آثار یک مجموعه می تواند هر یک حرف یا بیان خود را داشته باشند و در ارتباط با متن دیگر یا نقاشی دیگر معنای جدیدی را از دل آن بیرون کشید و دید. پس همانطور که در ادبیات متن ها در ارتباط و پیوست با یکدیگر معنا پیدا می کند در مجموعه نقاشی معاصر نیز به دلیل ایده محور بودن آثار و ارتباط آنها برای تکمیل یک مجموعه نهائی متن جدیدی خلق می شود.
این هنرمند درباره شیوه کار خود گفت: من به عنوان یک نقاش وقتی می خواهم اثری را خلق کنم و یا مجموعه ای را به تصویر بکشم با وسواس خاصی شروع به پژوهش در مورد آن ایده میکنم. مقوله پژوهش در خلق آثارم بسیار اهمیت دارد. چنان چه قبل از شروع کار موضوع و ایده خود را بررسی و شروع به پژوهش در مورد آن می کنم. به عنوان مثال نمایشگاه سران من حاصل پژوهش در حوزه ادبیات بود که از واژه ی (سر) استفاده شد و با بررسی و پژوهش درمشتقات سر مجموعه ایی شکل گرفت بنام "سران" و یا در مجموعه گل و مرغ در باغ دالی همین اتفاق افتاد. پژوهش روانشناسانه مورد سالوادور دالی و پژوهش در نقاشی نگار گری ایرانی به ویژه گل و مرغ بود.
دیوانگی باید همراه نقاش باشد
امکانی ادامه داد: من قبل از شروع به نقاشی کردن روی بوم بارها سوژه ام را طراحی می کنم. نماد یا شمایلی را به آن اضافه و یا حذف می کنم و این روند ادامه دارد تا به نتیجه نهایی برسم ولی گاهی پیش آمده که یک باره وارد نقاشی شدم و اتفاق هایی که روی بوم می افتد از حرکات اکشن تا ساخت و ساز روی اثر پدید آمد. همه چیز به همان (آن) درونی بستگی دارد و کار را پیش می برد. در واقع روی بوم اتفاقات آنی می افتد یعنی (آن) تو را بیدار می کند. آنجاست که تنها پژوهش نیست که کار را پیش برد نقاش در لحظه طرح را عوض می کند ولی موضوع پژوهش در اثر هست ولی آنجا قدرت نقاش چیز دیگری است دیوانگی باید همراه آن باشد.
وی درباره تاثیر کرونا بر روند کارش گفت: کرونا اتفاقات بد و خوشایندی را برای همه مردم جهان رقم زد. بسیاری را خانه نشین کرد و این خانه نشینی به شخصه برای من اتفاق خوبی بود و باعث شد بر روی کارم متمرکز شوم و این فرصت با کرونا برای من رقم خورد با وجودی که فضایی سرشار از دلتنگی و خستگی بود اما فصل تازه ایی برای من رقم خورد و توانستم کارهایم را به همراه پژوهش پیش ببرم و نگاهی بهتر برای خلق آثارم پیدا کنم.
نظر شما