خانه خریدن، ازدواج کردن، پسر و دخترها را به خانه بخت فرستادن، عروسی نوه ها و نتیجه ها را دیدن و از دیگر واژه امید همه ما انسانهاست.
اما در بیماران کرونایی همچون نیاز بدنشان به اکسیژن، روانشان هم به این واژه های قشنگ و بدون هزینه بیش از پیش نیاز دارد.
سوالی از مدیران ارشد نظام سلامت: جایگاه روانشناسان بالینی ماهر و با تجربه در بیماری کرونا کجاست؟
هزاران فارغ التخصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی روانشناسی در کشور آماده بکار هستند تا حلقه زنجیره درمان را کامل کنند اما کمتر اسمی یا خبری از آنان می شنویم. اینجانب خود از بیماران مبتلا به ویروس کوئید-۱۹ هستم و دوران بیماری را به سختی گذراندم و آثار این ویروس را بر روان خود درک کردم.
احساس ناامیدی، بی قراری، اضطراب، ترس از آینده (ترس از خود بیماری نداشتم)، نگرانی از وضعیت خانواده و فرزندانم، افسردگی و در برخی مواقع قطع امید و غیره نمونه هایی از این اختلالات روانی بود.
با این که در بیمارستان دولتی پذیرش شدم و ادامه درمان در خانه بودم، اما هیچ کسی از نظام سلامت پیگیر و جویای حالم نشد و طی مدت ۲ هفته دوران درمان بازخوردی از نظام سلامت، بیمارستان یا مراکز بهداشت و درمان ندیدم.
راهکار چیست؟
بیماران کرونایی بخصوص بیماران بستری در بیمارستان و حتی خود کادر بهداشت و درمان که بیش از ۹ ماه است بشدت خسته از کار سخت مراقبت و درمان بیماران شده اند و صدها شهید دفاع از سلامت تقدیم ایران عزیز کرده اند و ده ها هزار تن از آنان از این ویروس صدمات جسمی و روحی دیده اند و شاهد مرگ بیماران کرونایی و عزای خانواده هایشان بوده اند، نیاز به حمایت روانی دارند.
حمایت های روانی برای بیماران بستری که ملاقاتی ندارند و از این ویروس صدمات روحی شدیدی دیده اند، توسط روانشناسان بالینی ماهر بایستی بطور منظم مثل تغذیه جسمی اجرا شود.
هنوز سال های دوران دفاع مقدس در خاطرمان است، همانگونه که مسئولان برای سربازان خط مقدم تدارک ویژه ای برای نبرد با دشمن می دیدند و "پشتیبانی" روحی از آنان و خانواده هایشان می شد تا اطمینان قلبی و آرامش خاطر بیشتری داشته باشند ، در این زمان نیز باید برای عوارض روحی و روانی ناشی از بیماری برای کادر درمان، بیماران و خانواده های متوفیان کرونا نیز باید چاره اندیشی شود.
آیا در جبهه نبرد با کرونا چنین عمل شده است؟ نمونه ای آن را بیان می کنم:
پرستاری که علاوه بر فشار روانی کار با بیماران کرونایی، هر روز شاهد مرگ بیماران زیادی در این مدت بوده، نه تنها بایستی بار پر کردن شیفت همکاران خود را که بعلت درگیر شدن با کرونا بر دوش بکشد و ساعات اضافه کار را بطور اجباری پرکند بلکه اگر حمایت خانواده را هم نداشته باشد بایستی فکر پختن غذا و انجام امورات منزل و خرید و چندین کار دیگر باشد.
چه کسی یا سازمانی از او حمایت می کند؟ آیا بعنوان مثال در پایان شیفت کاری غذایی برای این سرباز خط مقدم جبهه کرونا و خانواده او تهیه شده است تا این فشار های روانی کمتر شود؟
افزایش سریع بیماران کرونایی در بیمارستان ها و درگیر شدن کادر درمان با مراقبت از جسم بیماران، بطور قابل توجه ای نیازهای روانی آنان را در اولویت های بعدی قرار داده و از طرفی خانواده ها هم نمی‌توانند در این شرایط بر بالین بیمار حضور داشته باشند.
آیا سیستمی طراحی شده تا به این نیازها و بازتوانی و افزایش تاب آوری بیماران پاسخ مناسبی دهد؟ همچنین برای خانواده های آسیب دیده از فوت عزیزان که در لابی بیمارستان حضور دارند و نیاز به مراقبت روانی دارند، تدبیری اندیشیده شده است؟
پشتیبانی روانی از بیماران و کادر بهداشت و درمان و خانواده های آنان جزو وظایف نظام سلامت است و این وظیفه مسئولان نظام سلامت است که هرچه سریع تر نسبت به راه اندازی سیستمی فراگیردر حوزه درمان کشور مبادرت و به تقویت وضعیت سلامت روان در نظام بهداشت کشور همت بگمارند که خیلی زود دیر می‌شود.
حسن جان فدا دکترای تخصصی مدیریت بهداشت و درمان و تحلیلگر حوزه سلامت
نظر شما