نیازمند انگیزه بیشتر برای حفظ بافت‌های تاریخی هستیم

به گزارش ایرنا «اعتراض به ساخت یک مجتمع تجاری- گردشگری در مجاورت خانه تاریخی بروجردی‌های کاشان»، «گذر سعدی، در حریم درجه یک میدان نقش جهان، شاهد بدعت نگران‌کننده‌ای است که به گفته کارشناسان، ساخت و ساز و نوسازی است نه آنچه بازسازی خوانده می‌شود و بنام آن ضوابط طرح تفضیلی دور زده می‌شود، افزایش تدریجی ارتفاع در این گذر تاریخی بر نگرانی‌های کارشناسان افزوده است.»

«گودبرداری بیش از حد در محدوده مناطق تاریخی مانند میدان امام اصفهان»، «ادامه کار ساختمانی که در حریم منظری پل خواجو اصفهان برافراشته شده بود بعد از انتشار گزارش هفته جاری خبرگزاری ایرنا در همین ارتباط، با دستور قضایی متوقف شده است» اینها بخشی از اخباری است که بویژه طی هفته های اخیر حساسیت های بیشتری برای دوستداران میراث فرهنگی و تاریخی در برداشته است.

محوطه و بناهای تاریخی جدا از نقش ارزنده در صنعت گردشگری به عنوان ریشه و اصالت هر شهر محسوب و حفاظت از آنها بی شک بویژه در زمانی که پس از تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه شاهد هر روزه ابلاغیه های این وزارت به استانداران جهت قوانین عرصه وحریم و آثار تاریخی هستیم، از مهمترین دغدغه ها شمرده می شود.

باید به فکر حفظ اصالت شهر باشیم

سیدهادی احمدی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: انگیزه‌های کمی برای حفظ بافت ها و محوطه های تاریخی وجود دارد؛ سود بیشتر برای مالک و همچنین تطمیع شدن ارگان های ذیربط سبب می‌شود بافت های تاریخی در شهرها به سمت بلندمرتبه سازی برود مثلاً مالک از آبیاری باغ خودداری می کند و و درختان خشک می شوند سپس با کمبود امنیت، این محل مکانی مناسب برای معتادها و دیگر بزه ها می شود.

وی افزود: در این شرایط مالک با دلایل به ظاهر درست به دنبال تغییر کاربری می رود و مسئولان نیز با آن موافقت می کنند، شهرداری‌ها نیز به دلایل انتفاع مالی از این شرایط استقبال می‌کنند، زیرا معمولاً شهرداری های بخصوص کوچک به دنبال وصول چنین درآمدهایی هستند.
احمدی در ادامه با بیان اینکه برخی مدعی اند تغییر کاربری در محوطه‌های تاریخی شهرها می‌تواند به تأمین مسکن مردم منجر شود و برخی از کاستی ها را در این بخش مرتفع کند، گفت: شهرهایی همچون تهران، یزد و همدان قرار است تا چه زمانی مسکن سازی در آن ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: بسیاری از کشورها این مسیر را رفته‌اند، باید به فکر حفظ اصالت شهر باشیم؛ در تمام شهرهای تاریخی جهان بخشی را برای مرتفع سازی به شهر اضافه کردند و نگذاشتند اصالت شهر تاریخی از بین برود زیرا آن بافت تاریخی نشانه‌ای از زندگی چند هزار ساله دارد و نباید از بین برود.
مدیرکل دفتر حفظ و احیاء بناها و محوطه های تاریخی با اشاره به موضوعات مربوط به حفظ ایمنی در بافت های تاریخی گفت: برخی تصور می کنند برای حفظ ایمنی در این مناطق باید بافت تغییر کند و کوچه ها عریض شود در حالی که این طور نیست در کشورها که بافت تاریخی شان را حفظ کردند از وسایل و حمل و نقل امدادی منطبق با بافت قدیمی استفاده نموده و در تلاش هستند با حفظ این مناطق امنیت آنجا را نیز حفظ کنند.
وی با اشاره به تجربه حداقل ۶ هزار سال شهرسازی و معماری در ایران گفت: متاسفانه هم اکنون این سابقه به گرفتن عکس و آویزان کردن آن به دیوار محدود شده است برای حفظ بافت و تاریخی و میراث فرهنگی نیازمند قوانین، مجریان و اعتبارات هستیم.

احمدی افزود: اگر یکی از این سه مؤلفه مغفول واقع شود، میراث فرهنگی دچار خسارت و زیان می‌شود. در حوزه میراث فرهنگی از قوانین خوبی برخورداریم اما گاهی تبصره‌ای راه دور زدن از آن را میسر می‌کند.

او با اشاره به قانون مصوبه سال ۱۳۰۹ مربوط به حفاظت از عتیقه‌ها یا قانون حفاظت از بافت‌های تاریخی مصوب سال ۹۸ مصوب، گفت: اعتبارات این بخش در سال هایی که تنها چهار هزار اثر ثبتی داشتیم مصوب شده و تا زمانی که ۳۴ هزار اثر تاریخی در کشور به ثبت رسید، افزایش نیافت. البته اعتبارات ناکافی، تنها مشکل حفاظت از میراث فرهنگی نیست؛ بلکه ساختار کوچک نیروی انسانی از دیگر مشکلات این وزارتخانه برای حفظ آثار تاریخی است.

مدیرکل دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت و محوطه‌های تاریخی در ادامه فرهنگ سازی را مهم‌تر از اعتبارات در حوزه میراث فرهنگی عنوان کرد و گفت: خوشبختانه حساسیت و اهمیت مردم به میراث فرهنگی کشور نسبت به سال‌های گذشته به شدت افزایش پیدا کرده است که سرمایه ما نیز محسوب می‌شوند.
احمدی در این باره اضافه کرد: معمولاً هنگامی که تخریبی برای آثار تاریخی اتفاق می‌افتد، میراث فرهنگی در جریان و در حال نامه نگاری با مسئولان قضایی در این رابطه است. اما هنگامی این نامه نگاری‌ها اثرگذار می‌شود که مردم و افکار عمومی نسبت به آن احساس مسئولیت و در این رابطه اعتراض کنند.