به باور کارشناسان، ایجاد نظام پول واحد در منطقه اوراسیا برای مبادلات تجاری نوعی مقابله با حاکمیت دلار و سیاست‌های یکجانبه امریکا در جهان به شمار می‌آید.
در سالهای اخیر آمریکا تحریم‌های زیادی را علیه ایران و روسیه اعمال کرده و این مساله می‌تواند در آینده شرکت‌های بیشتری را در بر بگیرد. پیشتر شماری از کشورهای منطقه اوراسیا از جمله وزارت اقتصاد روسیه پیشنهاد راه اندازی یک ارز دیجیتال منطقه‌ای را میان اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطرح کرده بود.
راه اندازی ارز دیجیتال نه تنها مشکل تبادلات مالی کشورهای اوراسیا را حل و فصل می‌کند، بلکه به ایجاد یک سیستم پرداخت بین المللی مستقل از دلار برای مبادلات کمک خواهد کرد.
کارشناسان بر این باورند در حال حاضر شرایط برای راه اندازی ارز دیجیتالی پشتیبانی شده توسط اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شده و اعضای آن شامل پنج کشور بلاروس، قزاقستان، روسیه، ارمنستان و قرقیزستان است، تا سال ۲۰۲۱ وجود دارد.
گفتنی است به منظور توسعه همکاری همه جانبه تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا باید یک رویکرد ارزی برای افزایش تبادلات تجاری، صادرات و واردات و همچنین بالانس تجاری در نظر گرفت. بدون شک بکارگیری ابزارهای مصون از تحریم به منظور تسویه تراکنش‌های ارزی می‌تواند راهکاری مناسب برای افزایش روابط تجاری میان کشورهای منطقه به شمار آید.
در سالهای گذشته این مساله تحت عنوان «پیمان پولی دو یا چندجانبه» در منطقه اوراسیا مد نظر قرار گرفته است. برای اجرایی کردن این مساله تنها کافی است بانک های مرکزی یا یکی از بانک‌های این کشورها نقش بانک واسط را به جای بانک های اروپایی و آمریکایی برعهده بگیرند. در صورت انجام چنین راهکاری، تراکنش‌های تجاری با پول رسمی هر کشور با بازرگانان تسویه می شود و معادل آن در حسابهای فی مابین بانک ها یا بانک های مرکزی دو کشور در حسابهای واسط منظور می‌شود.
از سوی دیگر، برخی صادرکنندگان ترجیح می‌دهند با ارزهای جهانروا معامله کنند تا با ارزهای ملی. بنابراین با هدف اجرای موفقیت آمیز این طرح باید از تجربیات کشورهای پیشرو مانند چین استفاده کرد. چین سال‌هاست که می‌کوشد به سلطه دلار در عرصه تجارت بین المللی پایان دهد. این تصمیم چین از زمانی که دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا قدرت را در اختیار گرفت و بازی جنگ تجاری با چین را اغاز کرد، عزم پکن برای تحقق این هدف جزم تر کرد.
به عبارت دیگر این تصمیم چین برای کاهش تدریجی تسلط دلار به عنوان ارز تعیین کننده در تجارت بین المللی فقط باعث شادمانی تولید کنندگان و صادر کنندگان در داخل چین نیست بلکه کشورهایی که عمدتاً هدف تحریم های آمریکا هستند را نیز خرسند کرده است. در حال حاضر روسیه و چین بسیاری از مبادلات تجاری را با یوان انجام می‌دهند، برخی کشورهای اروپایی هم می‌کوشند ذخایر ارز یوانی خود را افزایش دهند.
اخیراً کشورهای عضو اوراسیا و حتی اعضای سازمان همکاری شانگهای در یک وبینار مجازی در تاریخ ۱۳ آبان سال جاری با حضور نماینده ایران در خصوص افزایش همگرایی اقتصادی و همچین راههای ارتقاء روابط تجاری گفت وگو کرده و بر استفاده از ارزهای ملی برای افزایش همگرایی تاکید کردند، به ویژه در شرایطی که هر روز شاهد تحریم‌های یکجانبه غرب و آمریکا هستیم.
در این نشست مقامها و کارشناسان اقتصادی ایران، روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و اروپا حضور داشتند و کارشناسان اوراسیا بر لزوم استفاده از ارزهای ملی تاکید کردند. سرگئی گلازیف عضو کالج همگرایی و اقتصاد خرد در کمیسیون اقتصادی اوراسیا یکی از اعضایی بود که بر لزوم استفاده از ارزهای ملی تاکید داشت. به باور گلازیف مساله کمبود منابع مالی و پولی کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا یک مساله جدی است و نقدینگی در این کشورها در مجموع پنج برابر کمتر از نقدینگی چین است.
از دیگر سو کشورهای حوزه اوراسیا از نظر فرهنگی، اقتصادی و ژئوپولیتیک دارای تنوع بسیار زیادی هستند که این مساله می‌تواند فرصت فراوانی را بوجود آورد تا کشورهای عضو در جهان کنونی بتوانند به عنوان پیشران حرکت کنند و از تجارب و امکانات موجود در گستره جغرافیایی خود سود جویند.
اکنون که چین توانسته است واحد پولی یوان را مطرح کند و حتی صندوق بین المللی پول از ۳۰ نوامبر سال ۲۰۱۵ میلادی به یوان جایگاه یک ارز بین المللی را اعطا کرده است، کشورهای اورسیا نیز می توانند ارز واحدی را برای مبادلات تجاری مطرح کنند و به دوران حیات دلار خاتمه دهند. چنانچه کشورهای منطقه اورسیا بتوانند اصلاحات ارزی انجام دهند، می‌توانند رشد اقتصادی بالاتری داشته باشند.
نظر شما