جزییات رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست سال ۹۹

به گزارش روز جمعه ایرنا، رییس بانک مرکزی چندی پیش از رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست سال جاری خبر داد.  به گفته عبدالناصر همتی رشد اقتصادی بدون نفت در ۶ ماه نخست ۹۹ نسبت به دوره مشابه سال گذشته مثبت ۱.۴ درصد و رشد اقتصادی با نفت در ۶ ماه نخست سال نسبت به دوره مشابه سال گذشته مثبت ۱.۳ درصد است.
رییس بانک مرکزی اعلام کرد که رشد اقتصادی با نفت فصل اول و دوم سال ۹۹ به ترتیب منفی ۲.۹ و مثبت ۵.۱ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت به ترتیب منفی ۰.۶ درصد و مثبت ۳.۲ درصد بوده است.
پس از آن بانک مرکزی خلاصه گزارش تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی نیمه نخست سال ۱۳۹۹ (به قیمت های ثابت ۱۳۹۰) را منتشر کرد.  
بر اساس داده های حاصل از منابع آماری و برآوردهای مقدماتی انجام شده در خصوص تولید ناخالص داخلی کشور، نتایج اولیه نشان دهنده آن است که تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه و به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ از ۳۱۸۹ هزار میلیارد ریال در نیمه اول سال ۱۳۹۸ به ۳۲۲۹ هزار میلیارد ریال در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است.  
نتایج مقدماتی حاصل از بررسی روند تحولات ارزش افزوده فعالیت های اقتصادی حاکی از برآورد رشد اقتصادی ۱.۳ درصدی برای نیمه نخست سال ۱۳۹۶ است.  
از سوی دیگر در سمت تقاضای اقتصاد و بر اساس برآوردهای اولیه‌ای که در خصوص اقلام هزینه‌ای اقتصاد همچون مخارج مصرف نهانی خصوصی، مخارج مصرف نهائی بخش دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و صادرات و واردات در نیمه نخست سال 1399 به عمل آمده است، رشد اقلام هزینه‌ای فوق الذکر به ترتیب ۲.۶-، ۴.۱، ۰.۶-، ۲۰.۶-، ۳۷.۷- درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل است. در مجموع، رشد هزینه ناخالص داخلی به قیمت بازار در نیمه نخست سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱.۲ درصد افزایش یافته است.
برآورد ارزش افزوده فعالیت‌های مختلف اقتصادی در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که علت عمده افزایش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را باید در افزایش ارزش افزوده فعالیت‌های صنعت، خدمات مؤسسات پولی و مالی، کشاورزی و برق، گاز و آب جستجو کرد. چنانکه سهم ارزش افزوده هر یک از فعالیت های مذکور در نرخ رشد ۱.۳ درصدی تولید ناخالص داخلی طی شش ماهه اول سال 1399 به ترتیب ۰.۸، ۰.۵، ۰.۵ و ۰.۴ واحد درصد برآورد شده است.
در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ ارزش افزوده گروه کشاورزی به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ به میزان ۳۷۲.۶ هزار میلیارد ریال برآورد شد که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. برآوردهای انجام شده بر اساس آمارهای پایه دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی حاکی از آن است که تولید محصولات زراعی و باغی در سال ۱۳۹۹ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب ۱۰ و ۵.۸ درصد و تولید محصولات اصلی دامی ۱.۸ درصد افزایش یافته است.
بر اساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ به میزان ۳۸۹.۶ هزار میلیارد ریال برآورد شد که گویای رشد ۰.۸ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان دهنده آن است که افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه، ناشی از افزایش تولید گاز طبیعی و میعانات گازی و صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.

گروه صنایع و معادن در شش ماهه نخست امسال از نرخ رشدی معادل ۵.۴ بر خوردار شد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل ۵.۳ واحد درصد افزایش یافته و در نتیجه سهمی معادل ۱.۴ واحد درصد از نرخ رشد ۱.۳ درصدی اقتصاد را در دوره مورد بررسی به خود اختصاص داده است. در این گروه، ارزش افزوده بخش های صنعت، معدن، ساختمان و آب و برق و گاز به ترتیب با نرخ های رشد ۶.۷، ۳.۵، ۴.۱ و ۴.۵ درصدی مواجه بوده‌اند.

در بخش ساختمان، ارزش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری به قیمت‌های جاری طی شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۷۴.۳ درصد افزایش یافته است. با اعمال شاخص‌های قیمت متناظر و تعدیل رقم مذکور، نرخ رشد ارزش افزوده ساختمان بخش خصوصی به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ معادل ۱۰.۱ درصد برآورد شده است.

در نهایت با احتساب رقم فوق و نیز با در نظر گرفتن ارزش افزوده ساختمان دولتی، نرخ رشد بخش ساختمان به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ طی دوره زمانی مذکور ۴.۱ درصد برآورد می‌شود. ارزش افزوده گروه خدمات نیز در نیمه نخست سال 1399 از نرخ رشد ۰.۲ درصدی برخوردار شده و سهم آن از رشد ۱.۳ درصدی تولید ناخالص داخلی به ۰.۱- واحد درصد رسیده است.

نرخ رشد شاخص ضمنی گروه‌های کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و  خدمات در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل ۱۸.۱، ۱۳.۵-، ۳۴.۵ و ۳۱.۳ درصد بوده است. به علاوه، شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی بدون نفت نیز طی دوره زمانی مزبور به ترتیب دارای رشد ۲۷.۱ و ۳۰.۴ًدرصدی بوده‌اند.

برآورد حاصل از تولید ناخالص داخلی بر حسب اقلام هزینه نهایی دلالت بر آن دارد که در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی، هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰، به ترتیب از نرخ رشد ۲.۶-، ۴.۱ و ۰.۶ درصدی برخوردار بوده‌اند.
تشکیل سرمایه ثابت ناخالص متشکل از دو بخش ساختمان و ماشین آلات است. نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در دو بخش مذکور در شش ماهه اول امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب ۰.۳ و ۳.۳ درصد بوده است. نرخ رشد ۰.۳ درصدی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ساختمان، به دلیل افزایش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان در بخش خصوصی، به دست آمده است. علت کاهش تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات نیز به دلیل کاهش واردات کالاهای سرمایه‌ای در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل است.  
در حوزه تجارت خارجی و بر اساس محاسبات اولیه، رشد صادرات و واردات کالاها و خدمات در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰)، نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب ۲۰.۶ و ۳۷.۷- درصد بوده است.
همچنین در نیمه نخست امسال نرخ رشد تولید ناخالص داخلی به قیمت بازار ۱.۲ درصد برآورد شده است.