به گزارش ایرنا، "ژیوان" در زبان کُردی به معنای "نگهبان زندگی" است، مفهوم این ۲ کلمه را زمانی می توان به خوبی درک کرد که وارد مرکز نگهداری از کودکانی به این نام می‌شوید و با نگریستن در چهره تک تک کودکانی که در آن زندگی می‌کنند به امنیت و آرامشی در وجود آنهاست پی می‌برید.
خانه کودکان و نوباوگان ژیوان مهاباد ساختمانی استیجاری در خیابان جمهوری اسلامی شهر مهاباد است که هیچ تابلو و یا نشانی که بشود فهمید این مکان محل نگهداری کودکان بی‌سرپرست است، در آن دیده نمی‌شود به همین دلیل پرسان پرسان به همراه عکاس ایرنا بالاخره موفق به پیدا کردن آن می‌شویم.
با ورود به حیاط آن، کودکانی را مشاهده کردیم که در زیر نور آفتاب پاییزی که گرمای خوشایندی نیز داشت در حال بازی بودند ۲ کودک ۶، هفت ساله سوار بر سه چرخه از میان آنها به پیشواز ما آمده و با محبت هرچه تمامتر در حالی که خنده بر لب داشتند به ما سلام کرده و ما نیز آنها را در آغوش کشیدیم.
وقتی وارد مرکز نگهداری از کودکان ژیوان می‌شویم همه چیز شبیه یک خانه به نظر می‌رسد خانه‌ای پرجمعیت که دارای جنب و جوش خاصی است کفش‌هایمان را درمی‌آوریم و وارد دفتر این مرکز می‌شویم موقع ظهر است و بوی غذایی گرم و دلچسب در فضای آن پیچیده است.
۲ خانم که بعدا متوجه می‌شویم مدیرعامل و مددکار این مرکز هستند به استقبال ما می‌آیند، با آنها احوالپرسی می‌کنیم و سری به محل نگهداری کودکان در طبقه بالا می‌زنیم.
در آشپزخانه این طبقه خانمی در حال آشپزی و تدارک ناهار بود در قسمتی از هال نیز تعدادی از بچه‌ها در حال دیدن تلویزیون بودند، بچه‌ها در شرایط خوبی به سر می‌برند، لباس‌های تمیز پوشیده و در کنار یک مربی خانم در حال دیدن کارتون بودند با ورود ما توجه‌شان جلب می‌شود و همگی به ما سلام می‌دهند؛ هرچند از دیدن ما در میان خود تعجب می‌کنند ولی خوشحال به نظر می‌رسند و جنب و جوشی در میان آنها بوجود می‌آید.
سپس به اتاق دیگری می‌رویم که چند تخت خواب کودکان در آن قرار دارد در این اتاق نیز تعدادی از کودکان روی فرش زیر نظر یک مربی در حال بازی با اسباب بازی هایشان هستند؛ آنها نیز برای دقایقی غرق در دیدن ما می‌شوند و کمی بعد در بازی دوباره غرق می‌شوند.
دیدن این کودکان در این مکان هرچند که جای امن و مناسبی نیز باشد ولی دل هر تازه واردی را به درد می‌آورد چرا که در این سن و سال هرکدام از آنها می‌توانستند در کانون گرم خانواده‌شان و زیر نظر مادر و پدرشان زندگی کرده و آرامش بهتری داشته باشند.
این کودکان در مناسبت‌ها و اوقاتی که خیلی از بچه‌ها در کانون گرم خانواده و کنار پدر و مادر و خواهر و برادران خود حضور داشته و لحظات شادی را پشت سر می‌گذارند، باید در مراکز شبانه‌روزی از این دست کنار سایر کودکان و مربیانشان تلخی و شیرینی زندگی را تجربه کنند.
کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست به کودکانی گفته می‌شود که والدین خود را بر اثر حوادثی همچون تصادفات رانندگی یا مرگ از دست داده‌اند یا دارای والدینی هستند که رفتار مناسبی با فرزندان خود ندارند بنابراین تعریف کودک بدسرپرست و کودک بی‌سرپرست متفاوت است و در کنار شباهت‌هایی که دارند، تفاوت‌هایی نیز دارند.
بی‌سرپرست به آن دسته از کودکانی گفته می‌شود که بنابه دلایلی والدین خود را از دست داده‌اند یا اینکه والدین، آنها را رها کرده‌اند، بدسرپرست به کودکانی گفته می شود که به دلایل مختلف از حمایت، مراقبت و نگهداری موثر توسط خانواده محروم هستند و مورد غفلت خانواده (جسمی، روانی یا هر دو) قرار می‌گیرند.
یکی از مربیان این مرکز که در حال بازی با چند کودک دیگر بود با دیدن ما جلو آمده و پس از احوالپرسی و تشکر از حضورمان در جمع این کودکان گفت: ما از اقشار مختلف مردم انتظار داریم با حضور خود در این مرکز این کودکان را از حمایت‌های مادی و معنوی خود محروم نکنند.
سارا خضرنژادی اظهار داشت: این کودکان معصوم همانند فرشتگانی زمینی هستند که بیش از هر چیز دیگری نیازمند نگاه خیرخواهانه، محبت‌آمیز و انسان دوستانه هستند.
وی افزود: این بچه‌ها هیچ فرقی با کودکان دیگر ندارند زیرا هیچ سهم و دخالتی برای بی‌سرپرست یا بدسرپرست شدنشان نداشته‌اند از اینرو آرامش و داشتن خانواده حق همه آنها است و همه ما نیز سعی کرده‌ایم تا فضایی محبت‌آمیر را برای آنها بوجود آوریم تا کمتر دوری از خانواده که اصلی‌ترین نیاز آنها است را فراهم سازیم.
این مربی اضافه کرد: رابطه‌ای که بین مربیان و کودکان این مرکز وجود دارد آنچنان قوی و پایدار است که حتی کودکانی که به خانواده‌ها سپرده شده‌اند با گذشت سال‌ها همچنان به این مرکز بازگشته و به مربیان خود سر می‌زنند.
خانه کودکان و نوباوگان ژیوان کانونی امن برای کودکان است
یکی از شایع‌ترین مشکلات کودکان بی‌سرپرست، افسردگی است که بگفته کارشناسان، میزان شیوع آن ۴۰ درصد بیشتر از کودکان عادی است، این کودکان، از محبت والدین محروم شده‌اند و به این دلیل یاد نمی‌گیرند که احساسات خود را چگونه بروز دهند.
کودکان و نوجوانانی که در مراکز شبانه‌روزی زندگی می‌کنند و سرپرست ندارند، نسبت به زندگی بسیار ناامید هستند، نسبت به دیگر کودکان بیشتر به نافرمانی مقابله‌ای دچار می‌شوند و احساس ناامنی و بی‌اعتمادی شدیدی دارند و نمی‌توانند روابط صحیحی با دیگران برقرار کنند.
مدیرعامل خانه کودکان و نوباوگان ژیوان مهاباد می‌گوید: خانواده تاثیرگذارترین و قدرتمندترین عامل شکل‌گیری شخصیت و سلامت روان افراد است و اولین نهادی است که به پرورش کودک می‌پردازد و زمینه را برای آموزش‌های بعدی آماده می‌کند از اینرو کودکانی که بعد از سنین ۶ ماهگی والدین خود را از دست می‌دهند، آسیب زیادی می‌بینند چرا که پس از ۶ ماهگی وابستگی زیادی بین والدین و کودک به وجود آمده است و آسیب ناشی از آن بسیار زیاد است.
پری معروفی افزود: در این مرکز تمام تلاش خود را به کار بسته‌ایم تا همه شرایط لازم را تا حد زیادی برای این کودکان فراهم کنیم تا اصلی‌ترین نیازهای آنها را به بهترین شکل ممکن مهیا سازیم که از هیچ نظر کمبود محبتی احساس نکنند.
وی اضافه کرد: علاقه‌ای که مابین پرسنل این مرکز به ویژه مربیان با کودکان برقرار شده آنچنان قوی است که زمانی که از هم جدا می‌شوند آرزوی دیدن یکدیگر را دارند به طوری که یکی از مربیان حتی در روزهای غیرشیفت به دلیل علاقه وافر به کودکان به دیدن آنها می‌آید.
معروفی افزود: تمام تلاش پرسنل این مرکز این است که بچه‌های اینجا هم مثل کودکان دیگر، فضای خانه را تجربه کنند اما در نهایت هیچ چیز و هیچ کسی جای پدر و مادر را برای آنها نمی‌گیرد.
وی گفت: در این مرکز که از سال ۱۳۹۵ در این شهرستان و زیر نظر بهزیستی تاسیس شده است از کودکانی در سنین ۳ تا ۶ ساله و ۶ تا ۱۲ ساله نگهداری می‌شود که هم‌اینک در رنج سنی ۳ تا ۶ سال ۱۱ کودک که هشت نفر از آنها پسر و ۳ نفر دختر هستند در یک طبقه مجزا نگهداری می‌شوند.
وی اضافه کرد: در رنج سنی ۶ تا ۱۲ سال نیز هم‌اکنون ۱۱ دختر وجود دارد که در یک طبقه مجزای دیگر با مربیان مخصوص خود در این مرکز نگهداری می‌شوند که پس از آنکه به رنج سنی ۱۲ تا ۱۸ سال رسیدند به مرکز نگهداری دختران این شهرستان به نام "روناک" انتقال پیدا می‌کنند.
۵۷ کودک و نوجوان در مراکز شبه خانوده مهاباد نگهداری می‌شوند
نحوه برخورد با کودکان بی سرپرست و بدسرپرست اهمیت بسیار بالایی دارد و برخوردهای اشتباه می‌تواند آسیب‌های بیشتری به آنها وارد کند بنابراین لازم است به این کودکان محبت کرد و آنها را دوست داشت ولی به هیچ عنوان نباید به آنها ترحم شود.
محبت بیش از اندازه و فرق گذاشتن بین آنها باعث می‌شود که احساس ترحم کنند و خلاء عاطفی والدین‌شان را بیشتر احساس کنند از اینرو برخوردهای ترحم برانگیز نه تنها باعث خوشحالی این کودکان نمی‌شود بلکه آسیب بیشتری نیز به آنها وارد می‌کند.
رییس اداره بهزیستی مهاباد در این باره معتقد است: کودکان مراکز شبه خانواده هیچ فرقی با کودکان دیگر ندارند آنها در شرایطی که خودشان در به وجود آمدن آن نقشی نداشته‌اند، متولد شده و با عنوان بی‌سرپرست یا بدسرپرست مجبور هستند شکل دیگری از زندگی را تجربه کنند از اینرو این کودکان با وجود حمایت‌های اجتماعی، نیاز به سرپناهی امن، خانوده‌ای گرم و محبتی پدرانه و مادرانه دارند.
مهران یوسفی گفت: اینجا بچه‌ها به صورت شبه خانواده یعنی هر چهار تا پنج کودک با یک مربی و در ۲ شیفت زندگی می‌کنند و زندگی شبیه به خانواده دارند تا میان کودک و مربی ارتباط عاطفی شکل گرفته و مربی مثل مادر روی آموزش کودکان و رفتارشان نظارت داشته باشد.
وی افزود: هم‌اینک کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست زیرپوشش این نهاد حمایتی در چهار مرکز در این شهرستان قرار دارند که از این تعداد ۲۲ کودک زیر ۱۲ سال و ۲۵ نفر نیز بالای ۱۲ سال سن دارند که تحت پوشش خدمات حمایتی بهزیستی و خیران قرار دارند.
وی اضافه کرد: در این مراکز کودکان و نوجوانانی نگهدای می‌شوند که برخلاف تصور خیلی از مردم کمتر سرراه قرار گرفته‌اند و بیشتر ماحصل زندگی پدر و مادران در خانواده‌های آسیب دیده‌ای هستند که به دلایلی چون اعتیاد، زندان، فقر و فساد اخلاقی از کانون گرم خانواده‌های‌شان به دور افتاده‌اند از اینرو شاید بهترین گزینه نگهداری از آنها در مرکز شبانه‌روزی شبه خانواده باشد.
هزینه نگهداری مراکز شبه خانواده از محل کمک خیران و بهزیستی تامین می‌شود
مدیرعامل خانه کودکان و نوباوگان ژیوان گفت: در این مرکز ۱۰ پرسنل شامل مربی، آشپز، مددکار و مسوول فنی به صورت شبانه‌روزی در حال کار هستند تا به تمامی نیازهای آنها مثل غذای گرم، پوشاک، آموزش و دیگر نیازهای کودکان تا زمانی که خانواده‌ای برای فرزندخواندگی آنها پیدا شود و یا دوباره به کانون خانواده‌های خود بازگردند رسیدگی می‌شود.
وی اضافه کرد: در این مرکز هر روز سه وعده غذای سالم و در چندین نوبت میان وعده، زیر نظر کارشناس تغذیه که به صورت رایگان با این مرکز همکاری می‌کنند داده می‌شود، ضمن اینکه هزینه‌های دارو و درمان، مشاوره و روانشناسی، آموزش و برگزاری کلاس‌های آموزشی دیگر از جمله نقاشی، قرآن و ورزش نیز با این مرکز است که همه این هزینه‌ها به پشتوانه کمک‌های مردمی و اداره بهزیستی انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: هزینه‌های اداره این مرکز ماهانه ۴۵ میلیون تومان است که همه از محل کمک خیران و یارانه کودکان تامین می‌شود.
وی یکی از مشکلات مهم این مرکز را نداشتن یک مکان ثابت برای نگهداری این کودکان عنوان کرد و گفت: هر یک یا ۲ سال مجبور به اسباب کشی و تعویض ساختمان هستیم که این امر باعث می‌شود تا مردم از آدرس جدید آنها بی‌خبر بمانند.
وی افزود: با کمک خیران زمینی در نزدیکی مرکز سالمندان این شهرستان به قیمت ۲۱۰ میلیون تومان خریداری شده است که بزودی در صورت تامین هزینه‌های ساخت و ساز آن از سوی خیران عملیات آن آغاز خواهد شد.
وی در مورد برنامه‌های مختلف این مرکز برای کودکان نیز گفت: علاوه بر برنامه‌های آموزشی مختلف، وسایل بازی و انواع بازی‌های فکری، برنامه‌های تفریحی نیز برای این کودکان پیش بینی شده است که تا قبل از شیوه ویروس کرونا همه کودکان از استخر، شهربازی و گردش در بوستان‌های شهر استفاده می‌کردند.
معروفی با قدردانی از خیرانی که این مرکز را به انحای مختلف مورد حمایت قرار می‌دهند گفت: یک پزشک و یک آزمایشگاه به صورت کاملا رایگان ویزیت و امور آزمایشگاهی کودکان این مرکز را برعهده گرفته و یک کارشناس تغذیه نیز به صورت رایگان هر سه ماه یکبار برنامه غذایی برای این کودکان ارایه می‌دهند.
با شیوع ویروس کرونا ۱۱ نفر از کودکانی که در مدرسه تحصیل می‌کردند نیز از رفتن به مدرسه محروم شده از اینرو با تهیه تبلت زیر نظر مربیان در شبکه شاد حضور داشته و نیز از برنامه‌های آموزشی تلویزیون استفاده می‌کنند.
مهاباد فاقد مرکز نگهداری پسران ۶ تا ۱۲ سال است
کودکان بدسرپرست و بی سرپرست در رده‌های سنی مختلفی نگهداری می‌شوند که شامل نوزادان و شیرخواران، رنج سنی ۳ تا ۶ سال، ۶ سال تا ۱۲ سال و ۱۲ تا ۱۸ است.
مدیرعامل خانه کودکان و نوباوگان ژیوان گفت: مهاباد از معدود شهرستان‌هایی است که در جنوب آذربایجان غربی دارای مرکز نگهداری کودکان سه تا ۶ سال است از اینرو کودکان بدسرپرست یا بی سرپرست این مناطق نیز به این مکان انتقال پیدا می‌کنند ولی رنج سنی ۶ تا ۱۲ ساله برای نگهداری دختران علاوه بر مهاباد در بوکان نیز وجود دارد ولی برای نگهداری این رنج سنی در پسران مکانی در مهاباد وجود نداشته و به شهرهای دیگر فرستاده می‌شوند.
وی اضافه کرد: این امر باعث می‌شود کودکانی که چندین سال در این مراکز و با کودکان و دوستان خود سپری کرده‌اند پس از جدا شدن از آنها از نظر روحی مشکل پیدا کنند.
رییس اداره بهزیستی مهاباد با تایید وجود این مشکل در این شهرستان، اظهار داشت: در حال رایزنی و اخذ مجوز برای ایجاد مرکز نگهداری از کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۲ ساله در این شهرستان هستیم که با دایر شدن این مرکز این خلاء نیز در آینده‌ای نزدیک برطرف خواهد شد.
یوسفی با قدردانی از کمک‌های خیران این شهرستان در اداره این گونه مراکز اضافه کرد: از سوی اداره بهزیستی به ازای نگهداری هر کودک تنها ۶۰۰ هزار تومان ماهانه به این مراکز پرداخت می‌شود که این مبلغ حتی جوابگوی میزان دستمزد کارکنان آن هم نیست.
وی با بیان اینکه هزینه‌ها، طی یکسال اخیر چندین برابر شده و همین امر مشکلات مالی زیادی برای این مراکز بوجود آورده است، افزود: چنانچه کمک خیران نباشد این مراکز قادر به ادامه فعالیت خود نخواهند بود.
یوسفی تاکید کرد: با کمک و مساعدت خیران خوشبختانه همه مراکز شبه خانوده این شهرستان صاحب ساختمان خود هستند و تنها مرکز "ژیوان " فاقد ساختمان است که زمین مورد نیاز برای احداث ساختمان تهیه و در آینده‌ای نزدیک عملیات احداث آن آغاز خواهد شد.
شرایط فرزند خواندگی برخلاف باورهای موجود در جامعه آسان است
عشق پدر و مادر شدن در میان همه زنان و مردان وجود دارد اما در این بین زوج‌های زیادی هستند که به‌دلایلی از این نعمت محروم بوده و همین مساله زندگی آنان را با پیچ و خم و مشکلات و موانع زیادی روبرو کرده است.
گاهی زنان و مردانی هستند که در آرزوی فرزنددار شدن هستند و شرایط باروری به صورت طبیعی را ندارند و علیرغم صرف هزینه‌های هنگفت و انجام آزمایشات مختلف نیز نمی‌توانند به آرزوی خود برسند و بالاخره بعد از سال‌ها به این نتیجه می‌رسند که توانایی فرزندآوری نداشته و باید این آرزو را با خود تا پایان عمر همراه داشته باشند.
این زوج‌ها در صورتی که بخواهند می‌توانند علاوه بر برآورده شدن آرزوی خود، پناه و حامی یک نفر دیگر نیز باشند و با فرزندخواندگی، آرزوهای چندین ساله خود را تحقق بخشیده و امیدی به زندگی مشترک خود ببخشند.
رییس اداره بهزیستی مهاباد گفت: برخلاف باورهای موجود در جامعه شرایط فرزندخواندگی به هیچ عنوان سخت نبوده و بلکه تسهیل هم شده و انجام امور اداری مربوط به فرزند خواندگی در کوتاه‌ترین زمان ممکن با تسریع در پیگیری امور برای امر خیر فرزندخواندگی در دستور کار قرار دارد.
یوسفی افزود: ثبت ثلث اموال به نام کودک، واگذاری کودک همجنس به والدینی که یک فرزند دیگر دارند و در نظر داشتن سن والدین برای واگذاری فرزندان بهزیستی به خانواده ها برخی از شرایط فرزند خواندگی برای آسایش و آرامش کودکان در خانواده‌های جدید است.
وی اضافه کرد: هر خانواده‌ای که درخواست فرزندخواندگی داشته باشد می‌تواند در سایت بهزیستی ثبت نام کرده و مراحل اداری آن را به ترتیب طی کند.
وی با بیان اینکه قبول فرزندخواندگی برای نوزادان بیشترین متقاضی را دارد افزود: در یکسال گذشته چهار کودک در این شهرستان به خانواده‌های واجد شرایط واگذار شده است و هم‌اکنون نیز ۳۷ زوج در نوبت واگذاری قرار دارند.
یوسفی گفت: علاوه بر این به دختران مجرد بالای ۳۰ سال نیز کودکان همجنس از سوی بهزیستی تحت قانون و مقررات لازم در این زمینه واگذار می‌شود.
وی افزود: کودکانی که برای فرزندخواندگی از سوی اداره بهزیستی معرفی می‌شوند نیاز به آرامش و محیطی امن دارند و طی مراحل اداری از سوی بهزیستی برای فرزندخواندگی تنها به دلیل ایجاد شرایط مناسب در خانواده جدید برای کودکان معرفی شده از سوی اداره است.
حمایت از کودکان بدسرپرست نیاز به همکاری بیشتر دستگاه قضایی دارد
یکی از مشکلات اصلی بهزیستی واگذاری کودکان بدسرپرستی که ولی قهری دارند است که فرزندان خود را نمی‌خواهند و یا صلاحیت نگهداری از آنها را ندارند اما با ترفندهای مختلف از طریق قانونی اقدام به قبول مجدد سرپرستی کودکان خود می‌کنند که قانون مشخصی در خصوص واگذاری و مسائل جانبی آنها وجود ندارد.
این کودکان به راحتی به دلیل آنکه پس از واگذاری هیچ نظارت بعدی برای بررسی زندگی آنها وجود ندارد از آنها سواستفاده های مختلفی شده در بسیاری موارد مورد کودک آزاری هم قرار می‌گیرند.
مددکار خانه کودکان و نوبوگان ژیوان گفت: کودکانی که با حکم قضایی به دلیل بدسرپرستی والدین به این مرکز سپرده می‌شوند چنانچه در آینده براساس حکم دادگاه واجد شرایط بازگشت فرزندانشان باشند کودکان دوباره به آنها بازگردانده می‌شوند.
فرزانه حسن زاده با بیان اینکه بیشترین دلایل بدسرپرست بودن کودکان به ترتیب اعتیاد، مشکلات روانی و فقر خانواده‌هاست افزود: در مورد اعتیاد والدین باید به مدت ۶ تا یکسال آزمایشات لازم را برای پاک بودن خود ارایه دهند و در صورت محرز بودن ترک اعتیاد از سوی بهزیستی و محاکم قضایی کودک به والدینش بازگردانده می‌شود.
وی اضافه کرد: خانواده‌هایی نیز که دارای مشکل فقر هستند در صورتی که جزو خانواده‌های امدادبگیر بهزیستی درآیند و شرایط لازم را برای نگهداری کودکشان داشته باشند می‌توانند دوباره کودک خود را پس از طی مراحل قانونی تحویل گیرند.
وی افزود: برای هر کودکی که وارد این مرکز می‌شود چهار پرونده تحصیلی، اجتماعی، پزشکی و روانشناسی تشکیل شده و از هر نظر تحت نظر قرار می‌گیرد و در این راستا از مشاوره پزشکان، روانشناسان و مددکاران نیز استفاده می‌شود.
این مددکار می‌گوید: گاهی اوقات والدین این کودکان با ترفندهای مختلفی اقدام به تحویل کودکان خود با دریافت حکم قضایی از دادگستری می‌کنند که پس از مدتی مشاهده می‌شود که این کودکان مورد سواستفاده والدین خود قرار می‌گیرند ولی چون حکم قضایی برای تحویل کودکان داده شده است هیچکاری برای این کودکان نمی‌شود انجام داد.
وی با تاکید بر این امر که پس از بازگردانده شدن این کودکان باید آنها همچنان مورد نظارت مددکاران قرار داشته باشند افزود: در صورتی که در احکام قضایی بر "پیگیری‌های بعدی" پس از تحویل کودکان اشاره شده باشد مددکاران این مرکز و یا بهزیستی قادر خواهند بود دوباره شرایط زندگی این کودکان را مورد نظارت قرار داده و در صورت مشاهده تخلفی در مورد بدرفتاری و یا سواستفاده از این کودکان آن را به بهزیستی گزارش دهند.
بی‌سرپرستی کودکان بدون تردید از پدیده‌های نگران کننده جامعه امروز ما به شمار رفته و با وجود مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف، این موضوع در تمامی کشورهای جهان بروز و ظهور پیدا کرده است.
ولی آنچه در این میان مهم است فرهنگ فرزندخواندگی است که می‌توان آن را یکی از فرهنگ‌های خوبی دانست که نهادینه کردن آن می‌تواند کمک فراوانی هم به کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست و از طرفی به خانواده‌هایی که به هر وسیله صاحب فرزند نمی‌شوند، انجام دهد.
در کنار کمک مالی و معنوی به مراکز نگهداری کودکان بد و بی‌سرپرست تبیین فرهنگ فرزندخواندگی در جامعه و مشاوره خانواده‌های فرزندپذیر از جمله موضوعاتی هستند که می‌تواند کمک ویژه‌ای را برای ایجاد کانونی گرم برای اینگونه کودکان در جامعه بوجود آورد.
نظر شما