به گزارش ایرنا، سال ۲۰۲۰ میلادی در آمریکا پر از تحولات و چالشهای گوناگونی بود که با اقدام تروریستی دولت ترامپ علیه فرمانده وقت سپاه قدس ایران سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی شروع شد.
به دستور دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، پهپادهای نظامی آمریکا مستقر در عراق، به خودروی حامل این شهید و ابومهدی المهندس معاون جنبش بسیج مردمی عراق در فرودگاه بغداد یورش بردند و آنها را به همراه چند نفر از محافظان و همراهانشان را به شهادت رساندند.
این اقدام تروریستی با دروغ «تهدید فوری نیروهای آمریکایی» توجیه شد و مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا بدون ارائه هیچگونه سندی، بارها و بارها این ادعای دروغ را مطرح کرد.
وزارت دفاع آمریکا هم در ۱۳ دیماه در بیانیهای اظهار کرد براساس دستور رییس جمهوری [دونالد ترامپ] ارتش ایالات متحده اقدامی دفاعی قاطعی برای حفاظت از نیروهای آمریکایی در خارج باترور قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از سوی ایالات متحده به عنوان سازمان تروریستی خارجی شناسایی شده، انجام داد.
به دنبال این ترور، مجید تختروانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ۲ نامه مستقیم به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان و همچنین شورای امنیت فرستاد، ۲ نامه دیگر هم در پاسخ به آمریکا و عراق نوشت و در بیانیههای مختلفی هم به این مساله اعتراض کرد.
سفیر ایران در سازمان ملل متحد، ترور سردار سلیمانی را مصداق بارز تروریسم دولتی آمریکا دانست و گفت این اقدام جنایتکارانه موجب مسئولیت بینالمللی دولت آمریکا است.
مجید تخت روانچی در نشست ۲۱ تیرماه هفته مجازی مبارزه با تروریسم، «ترور وحشیانه شهید سلیمانی، قهرمان مبارزه با تروریسم در منطقه به هنگام سفر رسمی درعراق را مصداق بارز تروریسم دولتی و نقض فاحش اصول اساسی حقوق بینالملل دانست که مسئولیت کیفری مرتکبین این جنایت را در بر خواهد داشت .
با این حال، اعضای کنگره آمریکا به ویژه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان چندبار، وزیر خارجه ضد ایرانی ترامپ را برای ادای شهادت درباره چرایی این ترور فراخواند اما پمپئو حاضر نشد به این کمیته برود و توضیح دهد چرا که میدانست این عمل تروریستی هیچ مشروعیتی ندارد.
برنی سندرز سناتور ایالت ورمونت هم این اقدام ترامپ را زیر سوال برد و گفت ترور سلیمانی، آمریکا را به جنگ بیپایان دیگری نزدیک میکند.
نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم از این اقدام تروریستی انتقاد کرد و گفت دولت آمریکا این حمله هوایی را بدون مشورت با کنگره یا دریافت مجوز برای کاربرد نیروهای نظامی علیه ایران، اجرا کرده است.
وی افزود: این اقدام خطر برانگیخته شدن و تشدید بیشتر و خطرناک خشونت (در منطقه) را در پی دارد.
ترامپ در اقدامی پیش دستانه، تهدید کرد در صورت اقدام متقابل ایران، ۵۲ مکان فرهنگی این کشور را هدف قرار خواهد داد که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پیامی به جامعه جهانی، تهدیدهای رژیم آمریکا را در تعارض اساسی با منشور ملل متحد دانست و گفت آمریکا به تقلید از جنایت جنگی داعش، میراث فرهنگی تمدن هزاران ساله ایران را تهدید میکند.
جو بایدن که در آن زمان یکی از داوطلبان انتخاباتی دموکراتها بود، در گردهمایی که در ایالت نوادا آمریکا برای کارزار انتخاباتی خود داشت، گفت: هرآنچه که در هفته های اخیر در ایران و عراق رخ داد، توسط ترامپ به بار آمده زیرا وی در سال ۲۰۱۸ میلادی از توافق هسته ای که با حمایت گسترده بین المللی همراه بود، خارج شد.
بایدن همچنین با سخره گرفتن یکی از شعارهای محوری ترامپ در مورد آمریکا گفت: رئیس جمهوری کنونی آمریکا که "عقده روحی" "انزواگرایی" دارد موجب شده تا متحدان آمریکا از واشنگتن دور شوند.
پس از این اقدام تروریستی، جمهوری اسلامی ایران در اقدامی تلافیجویانه، ۲ پایگاه نظامی آمریکا در عراق از جمله پایگاه مهم عین الاسد را هدف ۱۲ موشک خود قرار داد.
علاوه بر آن، ایران خواستار خروج نیروهای نظامی آمریکا از منطقه به ویژه عراق شد که این مساله پایگاه آمریکاییها را بسیار متزلزل کرد.
محدودیت ویزایی
به دنبال افزایش تنش میان آمریکا و ایران پس از ترور شهید سلیمانی، آمریکا ورود اتباع ایرانی به خاک کشورش را سختتر کرد به گونهای که ایرانیانی که از کانادا قصد ورود به آمریکا را داشتند با سختگیریهای شدید ماموران مرزی مواجه شدند.
حتی برخی از آنها ۱۱ ساعت در پایانه مرزی معطل ماندند و تحت بازجویی قرار گرفتند.
آمریکا همچنین از ترس رسوایی از این اقدام تروریستی، برای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که قصد داشت برای شرکت در نشست سطح وزیران خارجه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کند، ویزا صادر نکرد و مانع از حضور وی شد.
این اقدام آمریکا انتقادهای زیادی را به ویژه در کمیته میزبان مجمع عمومی به همراه داشت چرا که مطابق با توافقنامه مقر سازمان ملل متحد، آمریکا موظف است به هیاتهای دیپلماتیک برای حضور در نشستهای مربوط به سازمان ملل، ویزا بدهد.
وزارت خارجه آمریکا برای دیپلماتهای برخی از نمایندگیهای کشورهایی همچون جمهوری اسلامی ایران هم محدودیت تردد در شهر نیویورک وضع کرد که محدودیت پیشین ۲۵ مایلی را به یک محدودیت حدود ۵ مایلی تبدیل میکرد.
همچنین با وضع مقررات روادیدی خاص، مانع حضور مقامات یا هیاتهای ایرانی در نشستهای مربوط به سازمان ملل متحد شدند و برای بخش زیادی از هیات همراه حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری که برای شرکت در هفتاد و چهارمین نشست عالی رتبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده بود، روادید صادر نشد.
مجید تختروانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد هم در واکنش به این رفتار غیردیپلماتیک آمریکا در نامهای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد اعتراض شدید خود را نسبت به کشور میزبان این سازمان و نگرانی عمیق خود را نسبت به تکرار عدم پایبندی به تعهدات قانونی آن و استفاده از کرسی مقر سازمان ملل به عنوان ابزار سیاسی علیه کشورهای خاص ابراز کرد.
وی افزود: کشور میزبان به دغدغهها و موضع قانونی سازمان نسبت به عدم صدور ویزا یا محدودیتهای غیرقانونی آن در مورد برخی از کشورهای عضو، پاسخ مثبتی نداده است. در شرایط فعلی، برای اصلاح این تخلف از قوانین بین المللی، باید از روشهای قانونی موجود استفاده شود.
اما این مساله تنها متوجه دیپلماتهای ایرانی نبود و آمریکا این مشکل را برای روسها هم ایجاد کرد.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در ۲۲ بهمن ماه، آمریکا را به علت کارشکنی در صدور ویزا برای هیاتهای دیپلماتیک، به نقض توافق موسوم به "مقر سازمان ملل" متهم و تهدید کرد که اگر این روند متوقف نشود، مسکو موضوع را به داوری میکشاند.
واسیلی نبنزیا با انتشار بیانیهای اظهار کرد: توافقنامهای وجود دارد که ایالات متحده آمریکا به عنوان کشور میزبان باید از آن پیروی کند.
وی افزود: آمریکا آن را نقض می کند. عدم صدور ویزا به هیچ دلیل و حتی به دلایل امنیتی که ایالات متحده دوست دارد به آن ارجاع دهد، توضیح پذیر نیست. اگر اوضاع تغییر نکند، ما باید به داوری متوسل شویم.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ و جمع شدن تندروها در کاخ سفید، آمریکا از صدور ویزای هیاتهای دیپلماتیک برخی کشورها همچون روسیه و ایران به منظور شرکت در نشست های سازمان ملل متحد، خودداری می کند.
این مساله برای دیپلماتهای دو کشور هم رخ داده است ضمن اینکه در داخل نیویورک هم محدودیتهای شدیدی برای تردد این دیپلماتها و خانوادههای آنها اعمال کرده است.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد هم بارها خواستار اجرای کامل توافقنامه مقر از سوی دولت میزبان یعنی ایالات متحده آمریکا شده است.
- وزیر امورخارجه آمریکا در ۱۸ تیرماه اعلام کرد، واشنگتن صدور روادید برای برخی مقامات چین را محدود میکند زیرا این کشور مانع سفر دیپلماتها، روزنامهنگاران و گردشگران آمریکایی به تبت شده است.
- وزارت امورخارجه آمریکا در ۳۰ مرداد ماه با ادعای نقض حقوق بشر برای ۱۴ ایرانی محدودیت روادید اعمال کرد.
ترامپ در محکمه سنا
۲۵ دیماه ۱۳۹۸، اعضای مجلس نمایندگان آمریکا به قطعنامهای رای مثبت دادند که به موجب آن، پرونده استیضاح ترامپ با سازوکار تعریف شده، به سنای آمریکا ارسال میشود.
این قطعنامه پس از آن تصویب می شود که مجلس نمایندگان آمریکا، ترامپ را در دو موضوع "سوء استفاده از قدرت" و "جلوگیری از عدالت" به منظور اخلال در کار کنگره گناهکار تشخیص و به استیضاح او رای دادند.
روند استیضاح ترامپ پس از افشای تماس تلفنی او با ولودومیر زلنسکی رئیسجمهوری اوکراین و فشار بر او برای تحقیقات درباره جو بایدن نامزد رقیب در اوایل مهرماه آغاز و سوم مهرماه متن کامل آن منتشر شد. این متن در پنج صفحه مربوط به مکالمه ۲۵ جولای (سوم مردادماه) بود. به دنبال این افشاگری تا پنجم مهرماه، ۲۱۹ نماینده مجلس نمایندگان آمریکا از مجموع ۴۳۵ نفر، رای به استیضاح ترامپ دادند.
پس از آن با توجه به سازوکار نا مشخص سنای آمریکا که اکثریت آن در اختیار جمهوریخواهان حامی ترامپ قرار دارد، رئیس مجلس نمایندگان از ارسال پرونده استیضاح به سنا برای تشکیل محکمه خودداری کرد.
خواسته دموکراتها این بود که سنای آمریکا باید برخی از حلقه های نخست ماجرای "اوکراین گیت" را برای ادای شهادت فرابخواند که یکی از آنها جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی ترامپ است.
با گذشت نزدیک به ۲ ماه، پلوسی صبح چهارشنبه هفت نفر از اعضای مجلس نمایندگان را به عنوان دادستانهای این پرونده معرفی کرد که آدام شیف رئیس کمیته اطلاعات و جرالد ندلر رئیس کمیته قضایی این مجلس جزو آنان هستند.
همزمان، دموکراتهای مجلس نمایندگان قطعنامه ۷۹۸ را ارائه دادند تا ضمن معرفی این افراد به عنوان دادستانها و مدیریتکنندگان روند استیضاح، پرونده برای تشکیل محکمه سنا روند خود را طی کند.
این قطعنامه با ۲۲۸ رای موافق و ۱۹۳ رای مخالف که نشان دهنده رویکرد کاملا حزبی در این فرایند است، به تصویب مجلس نمایندگان آمریکا رسید.
۲۶ دیماه ۱۳۹۸، روزی فراموش ناشدنی در تاریخ آمریکا است. روزی که پرونده استیضاح ترامپ با ۲ اتهام «سوء استفاده از قدرت» و «کارشکنی در برابر عدالت» به سنای آمریکا رفت و محکمه آن به ریاست قاضی «جان رابرتس» رئیس دیوان عالی آمریکا تشکیل شد.
در ابتدا، آدام شیف رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا و سرپرست گروه هفت نفره منتخب این مجلس به عنوان دادستانهای پرونده، دادخواست مربوط به ترامپ را قرائت کرد.
ترامپ متهم شد در ارتباط با پرونده موسوم به "اوکراین گیت" از قدرت سوء استفاده کرده است. این اتهام به ترامپ وارد است که ارسال کمکهای مصوب کنگره به اوکراین را مشروط به انجام تحقیق درباره هانتر بایدن فرزند جو بایدن رقیب انتخاباتی خود کرده است.
وی همچنین متهم بود در کار کنگره برای کشف حقیقت اخلال کرده است، از این رو عنوان دیگر استیضاح وی "کارشکنی در برابر عدالت" نام گرفت.
دادستانهای این پرونده خواستار احضار شاهدانی همچون جان بولتون مشاور امنیت ملی اخراجی ترامپ، رئیس دفتر وی یا برخی دیگر از مقامات کاخ سفید شدند اما اکثریت جمهوریخواهان سنا به هیچ یک از اینها رضایت ندادند و محکمه بدون احضار شاهدان پیگیری شد.
انتخابات آمریکا
سال ۲۰۲۰ در آمریکا، اهمیت دیگری هم داشت و آن برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مجلس نمایندگان و ۳۵ کرسی مجلس سنا به همراه انتخابات مقامات محلی بود.
از ویژگیهای مهم این دوره از انتخابات، برگزاری حضوری و پستی رایگیری بود که شاید در تاریخ آمریکا سابقه نداشت. به همین دلیل، رایگیری پیش از موعد با استقبال گستردهای روبرو شد در حالیکه ترامپ بارها و بارها مشروعیت رایگیری پستی را زیر سوال برده و از حامیان خود خواسته بود به شیوه حضوری رای بدهند.
تعداد داوطلبان مطرح حزب دموکرات در ابتدای کار بیش از ۲۵ نفر بود و در حالیکه در نخستین رقابت ایالتی در آیووا سندرز و بوتیجیج به برتری رسیدند اما این داوطلبان به مرور انصراف دادند و در نهایت، رقابت اصلی بین برنی سندرز سوسیال دموکرات و جو بایدن شکل گرفت.
در سهشنبههای بزرگ که همزمان تعداد زیادی از ایالتها به پای صندوق رای میرفتند تا نامزد مورد نظرشان را تعیین کنند، این بایدن بو که توانست در کسب آرای مردمی و نمایندگان ایالتی از سندرز پیشی بگیرد.
سرانجام، چهرههای شاخص در رقابتهای مقدماتی همچون سندرز، الیزابت وارن، پیت بوتیجیج، کامالا هریس، امی کلوباچر، کوری بوکر و مایک بلومبرگ به نفع بایدن از دور رقابت کنار رفتند. باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا هم در اقدامی بی سابقه به طور رسمی از نامزدی بایدن حمایت کرد و در نهایت در ۲۹ مرداد، دلیگیتها یا نمایندگان متعهد ایالتها به نفع بایدن رای دادند.
بایدن پیش از این نشست، در ۲۲ مرداد ماه کامالا هریس سناتور رنگین پوست کالیفرنیا را برای معاون اولی خود برگزید.
از آن سو، در جبهه جمهوریخواهان هم در سوم شهریور ماه، دونالد ترامپ به عنوان تنها نامزد این حزب برگزیده شد تا با بایدن به رقابت بپردازد. این حزب پیش از آن هم مایک پنس را برای معاون اولی ترامپ برگزید.
نخستین مناظره انتخاباتی بین بایدن و ترامپ هم در ۹ مهرماه در دانشگاه کیس وسترن رزرو، در شهر کلیولند ایالت اوهایو انجام شد که عمده موضوع آن درباره سیاست داخلی، سیاست خدمات درمانی همگانی، واکسن کرونا و اعتبار انتخابات با توجه به تشکیک ترامپ نسبت به آن بود.
مایک پنس و کامالا هریس که هر دو سناتورهای آمریکا هم هستند، شامگاه چهارشنبه ۱۷ مهرماه در دانشگاه ایالت یوتا در مقابل هم قرار گرفتند تا پس از نخستین مناظره انتخاباتی جو بایدن و دونالد ترامپ که حواشی زیادی داشت و نظر سنجیها از موفقیت بهتر بایدن در آن خبر میدادند، به مصاف هم بروند.
تیم هریس خواستار آن شده بود که بین دو نامزد انتخاباتی در این مناظره دیواری از طلق پلاستیکی قرار گیرد و کمیسیون انتخابات هم موافقت کرده بود اما تیم پنس با این درخواست مخالفت کرد با این حال در کنار این ۲ رقیب انتخاباتی چنین طلقی تعبیه شد.
به دنبال ابتلای ترامپ به ویروس کرونا، دموکراتها دست برتر را در ناتوان جلوه دادن دولت فعلی آمریکا در مهار کرونا دارند و از آن به عنوان ابزاری برای تضعیف طرف جمهوریخواه استفاده میکنند.
دومین مناظره انتخاباتی بایدن- ترامپ به خاطر بیماری ترامپ برگزار نشد اما دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه در همان تاریخ مناظره یعنی ۲۵ مهرماه به ۲ شبکه تلویزیونی رفتند تا به سوالات پاسخ دهند.
از این رو، بایدن به شبکه ای بی سی رفت و ترامپ هم میهمان ان بی سی بود.
سومین و آخرین مناظره انتخاباتی دو رقیب اصلی ریاست جمهوری آمریکا دوم آبان ماه در نشویل ایالت تنسی آغاز شد و سوال اول مجری، درباره بحران شیوع کرونا در آمریکا بود اما این مناظره سوال هایی هم در زمینه موضوع های مرتبط با امنیت ملی و تاحدودی سیاست خارجی داشت.
جو بایدن نامزد حزب دموکرات و دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه برای آخرین بار رو در روی هم قرار گرفتند تا در مدت ۹۰ دقیقه به سوالات مربوط به ۶ موضوع پاسخ دهند و یا همدیگر را به چالش بکشند.
از آنجا که این رئیسان جمهوری احتمالی آتی آمریکا به قواعد مناظراتی در نخستین مناظره تن ندادند و حرف همدیگر را قطع کردند، کمیسیون مناظرههای انتخاباتی تصمیم گرفت تا در ۲ دقیقهای که متعلق به هریک از نامزدها است، میکروفون نامزد دیگر را قطع کند.
موضوعات مطرح در مناظره امشب عبارتند از: ویروس کرونا، خانواده، امنیت ملی، مدیریت، تغییرات آبوهوایی و مسایل نژادی.
به هر یک از این موضوعات ۱۵ دقیقه وقت اختصاص داده شده است.
سرانجام در ۱۳ آبان ماه، رایگیری انتخاباتی به پایان رسید. شمارش آرای اولیه حکایت از پیروزی بایدن در برابر ترامپ داشت اما نامزد جمهوریخواه حاضر به پذیرش شکست نیست.
در ۲۴ آذرماه، نشست گزینشگران در هر ایالت برگزار شد و در نهایت، تعداد آرای الکترال بایدن ۳۰۶ رای و برای ترامپ هم ۲۳۲ رای منظور شد.
حال باید این آرا، در ششم ژانویه در صحن کنگره مورد شمارش و تایید قرار گیرد. بازی که هیچ شانسی برای ترامپ در آن دیده نمی شود.
تیم حقوقی ستاد انتخاباتی ترامپ هم از روز برگزاری انتخابات تا کنون، صدها مورد شکایت را به دادگاههای مختلف ایالتی ارائه دادهاند و در ۲ مورد هم کار به دیوان عالی آمریکا کشیده شد، اما در همه این موارد، بازنده میدان ترامپ بود.
البته ترامپ با ادعای پیگیری حقوقی، توانست پول زیادی از هواداران خود جمع کند که معلوم نیست، مصرف آن چگونه خواهد بود.
با برگزاری نشست کنگره، بایدن باید در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ ادای سوگند کند و قدرت را به طور رسمی در دست گیرد.
در سنای آمریکا هم جمهوریخواهان توانستند ۵۰ کرسی را از آن خود سازند و دموکراتها هم تاکنون ۴۸ کرسی را تصاحب کردهاند. تکلیف ۲ کرسی باقی مانده از ایالت جورجیا، در پنجم ژانویه ۲۰۲۱ روشن خواهد شد.
در صورت تساوی آرا، نقش هریس در مصوبات دارای رای مساوی تعیین کننده خواهد بود. اگر جمهوریخواهان یک کرسی دیگر را از آن خود سازند، در این صورت اکثریت را در اختیار خواهند داشت و شرایط برای بایدن، دشوار خواهد شد.
در انتخابات مجلس نمایندگان هم، دموکراتها توانستند اکثریت خود را حفظ کنند هرچند که نسبت به سال ۲۰۱۸، تعدادی از کرسیهای خود را به رقیب واگذار کردند.
نشست سالانه و متنی که پاره شد
دونالد ترامپ که هنوز سایه استیضاح را بر سر خود داشت و منتظر رایگیری محکمه سنا درباره استیضاح خود بود، با اطمینان از اینکه اکثریت جمهوریخواهان از او حمایت میکنند، به کنگره آمد تا سومین سخنرانی سالانه خود را برپا کند.
وی که از نتایج رقابتهای مقدماتی دموکراتها در ایالت آیووا هم با خبر بود و میدانست جو بایدن همان رقیبی که برای تخریب وی دست به دامان اوکراین شده بود، رتبه چهارم را کسب کرده است، خود را رقیب بدون منازع جمهوریخواهان در این دور از انتخابات هم میدانست.
با این حال، تعدادی از دموکراتهای کنگره همچون الکساندار اوکازیو کورتز جوانترین عضو مجلس نمایندگان اعلام کردند در نشست سالانه حضور نخواهند یافت و برخی از نمایندگان دموکرات زن کنگره هم همچون سال گذشته برای اعتراض به عملکرد ترامپ، لباسهایی به رنگ سفید به تن کردند.
ترامپ در شرایطی به پشت تریبون رفت که به دلیل برپایی محکمه استیضاح به شدت از جناح رقیب ناراحت بود و دست رد به دست دراز شده نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا زد.
این اقدام رئیس جمهوری آمریکا، واکنش خیرهکنندهای از پلوسی را در بر داشت که در پایان سخنرانی ترامپ و در حالیکه هنوز در پشت تریبون بود، متن سخنرانی ترامپ را پاره کرد و به کناری انداخت.
همزمان با سخنرانی ترامپ، برغم جمهوری خواهانی که مدام برای سخنران کف می زدند، دموکرات ها با سر تکان داد، تاسف خود را از مطالبی که رئیس جمهوری آمریکا درحرف هایش مطرح می کرد، نشان دادند.
نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان که در این سخنرانی در کنار مایک پنس معاون رئیس جمهوری آمریکا و پشت تریبون محل استقرار ترامپ ایستاده بود، در اوج اعتراض به سخنان ترامپ، متن این سخنرانی را پاره کرد و کنار انداخت.
ابر سیاه کرونا بر پهنه آمریکا
ترامپ که تازه از استیضاح و ترور سردار سلیمانی، گذشته بود خود را در میانه بحران دیگری یافت و آن شیوع ویروس کرونا در آمریکا بود.
او ابتدا این ویروس را ناچیز دانست و با مقایسه آن با آمار تلفات ناشی از تصادفات جادهای و آنفلوآنزا، اطمینان داد که به سرعت از پس مبارزه با آن برخواهد آمد.
یک ماه بعد در اوایل فوریه، ترامپ دستور داد مرز هوایی و دریایی برای ورود مسافران از چین بسته شود اما غافل از اینکه میلیونها مسافر از اروپا به سمت آمریکا میآمدند که کشورشان در معرض این ویروس خطرناک قرار گرفته بود.
مایک پمپئو روز یکم فروردین ۱۳۹۹ در نشست خبری مشترک با دونالد ترامپ رئیس جمهوری و اعضای کمیته ملی مقابله با کرونا درباره تصمیم دولت برای بستن مرزها توضیح داد.
وی از بسته شدن مرز کشورش با مکزیک برای سفر های غیر ضروری خبر داد و گفت: ایالات متحده و مکزیک توافق کردند که سفرهای غیر ضروری را از طریق مرزهای خود محدود کنند. در اینجا نیز آمریکا خوشحال است که یک دوستی را داریم که دوشادوش ما در این جنگ، همکاری میکند.
وزیر خارجه ترامپ از توافق مشترک با کانادا هم خبر داد و افزود: آمریکا و کانادا هم به طور مشترک توافق کردند که همه تردد غیر ضروری را در مرزهای خود محدود کنیم. این محدودیتهای مسافرتی پس از ۳۰ روز مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.
پمپئو ادامه داد: باید از مسافرتهای بین المللی شهروندان آمریکایی اجتناب کرد. در جایی که بازگشت به آمریکا امکان پذیر است ، شهروندان باید این کار را انجام دهند یا در مدت طولانی در خارج از آمریکا تحت حفاظت قرار گیرند.
شیوع سریع کووید۱۹ در آمریکا، موجی از وحشت را در بین مردم این کشور برانگیخت و با توجه به شرایط احتمالی تعطیلی همهجایی، فروشگاههای آمریکا از لوازم مهم زندگی خالی شد.
حتی آب آشامیدنی بستهبندی شده هم نایاب شد، محصولات ضدعفونی کننده در قفسههای فروشگاهها وجود نداشت و حتی مایع دستشویی هم یافت نمیشد.
علاوه بر آن، بازار سهام آمریکا به واسطه تعطیلی و تعللی که دولت ترامپ در تدوین دستورالعملهای بهداشتی به خرج داد، سقوط آزاد داشت.
تعطیلی بخشهای مختلف دولتی و خصوصی باعث افزایش نرخ بیکاری شد به گونهای که در تابستان بیش از ۳۰ میلیون نفر در آمریکا درخواست بیمه بیکاری کرده بودند.
بازار سهام آمریکا آمریکا هم بدترین وضعیت را در ۳۰ سال گذشته پشت سر گذاشت. اقدام بانک مرکزی آمریکا در تزریق ۱.۵ تریلیون دلار به بازار سهام هم نتوانست تاثیر چندانی در بهبود وضعیت این بازار ایجاد کند.
مشاغل کوچک بازار خود را از دست دادند و بسیاری از فروشگاههای زنجیرهای در آمریکا تعطیل شدند.
یکی از مهمترین خبرهای کرونایی آمریکا، آن زمانی بود که ترامپ در نتیجه نادیده گرفتن مقررات بهداشتی مربوط به این ویروس به کرونا مبتلا و در بیمارستان بستری شد.
علاوه بر وی، همسر و فرزندش و تنی چند از مقامات کاخ سفید هم به این ویروس مبتلا شدند.
سنای آمریکا هم برای ۲ هفته نشستهای صحن این مجلس را تعطیل اعلام کرد و بیشتر جلسات به صورت مجازی دنبال شد.
با گذشت نزدیک به یکسال از شیوع کرونا در آمریکا، تا کنون بیش از ۱۹ میلیون نفر در این کشور به کووید-۱۹ مبتلا شدهاند که بیش از ۲ میلیون نفر آنها را کودکان تشکیل میدهند. همچنین، نزدیک به ۳۵۰ هزار نفر هم جان خود را از دست دادهاند.
تنش با چین
پس از آنکه بیماری کووید-۱۹ مرزهای ایالات متحده آمریکا را در کمال ناباوری ساکن کاخ سفید در نوردید، شاخصهای سهام سقوط کرد، تعداد جانباختگان هرچه بیشتر به رقم ۱۰۰ هزار نفر نزدیک میشود، قیمت نفت به کمترین میزان خود رسید، آمار بیکاران مرز ۳۳ میلیون را رد کرد و تنها امید ترامپ برای حفظ آرای کشاورزان این کشور در جنگ تعرفهای رو به افول گرائید، «حمله به چین» به اسم رمز اتاق جنگ کاخ سفید تبدیل شد.
ترامپ استارت جنگ کلامی با چین را زد و مایک پمپئو رئیس دستگاه دروغپراکنی آمریکا هم به مدت ۲ هفته تقریبا به طور روزانه در رسانههای مختلف ظاهر شد و به سوالاتی مشابه، پاسخهای یکسانی داد و آن عبارت بود از اینکه چین، اطلاعات مربوط به این ویروس را به موقع منتشر نکرد و این باعث شد که آمریکا بیشترین ضربه را ببیند.
در حالیکه سازمان جهانی بهداشت از همکاری مناسب چین خبر میداد، هیات حاکمه واشنگتن این سازمان را چین محور دانستند اما چین به همکاری خود با سایر کشورها حتی آنهایی که روزگاری متحد سرسخت آمریکا بودند برای مبارزه با کووید-۱۹ ادامه داد.
این مساله باعث انزوای بیشتر و بیشتر آمریکا شد و با شدت گرفتن تنشهای نژادی در داخل آمریکا علیه آسیاییتبارها، این بار اسم رمز کاخ سفید «حمله به حزب کمونیست چین» نام گرفت و تمام کلمات و واژهها، قدرت حاکم در پکن را نشانه رفت.
یکی از موضوعاتی که ترامپ از ابتدای روی کار آمدن به آن توجه داشت، مساله تایوان بود چرا که میدانست ظرفیت خوبی برای فشار بر چین است.
از این رو، دفتر امور سازمانهای بینالمللی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد: سازمان جهانی بهداشت در هجدهم ماه مه(۱۸ اردیبهشت) میزبان مجمع جهانی بهداشت خواهد بود. ما به طور قوی از مشارکت تایوان در این اجلاس حمایت میکنیم.
این دفتر ادامه داد: تشویق میکنیم که هرکسی با هشتگ #توئیت برای تایوان، این پیام را در سراسر جهان منتشر کند که تایوان شایسته به اشتراک گذاشتن موفقیت خودشان بر اساس مدل تایوان با جهان در مبارزه علیه کووید-۱۹ است.
اما نمایندگی چین در سازمان ملل متحد به این مساله واکنش نشان داد و گفت: تایوان بخشی از چین است. بازی با کارت تایوان به صاف شدن منحنی همهگیری کرونا در آمریکا کمک نخواهد کرد.
این نمایندگی خطاب به همتای آمریکایی خود افزود: جان انسانها را بر سیاستهای کثیف مقدم دارید.
اقدام دیگر ترامپ که خود را در باتلاق این ویروس گرفتار میدید، نامیدن این ویروس به «ویروس ووهان» یا «ویروس چینی» بود تا اینگونه ضعف خود را بپوشاند و توجهها را به خارج از قلمرو خود منتقل کند.
اما چینیها هم ساکت ننشتند و گفتند که ویروس جدید کرونا از سوی ارتش آمریکا منتشر شده است اما این مساله به مذاق آمریکاییها خوش نیامد و بر آن شدند تا اظهارات چینیها را بی اعتبار سازند.
وزیر خارجه ترامپ هم از مردم خواست به شبکههای مجازی اعتماد نکنند و اطلاعات را از منابع معتبر دریافت کنند.
در این راستا، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به صراحت "ویروس چینی" را به جای ویروس کرونا برگزیده است و معتقد است اینگونه با اظهارات مقامات چین مقابله میکند در حالی که کارشناسان اجتماعی آمریکا بر این باورند که اینگونه اظهار نظر، نژادپرستانه است و برای شهروندان چینی تبار آمریکا مشکل ایجاد خواهد کرد.
همچنین ایالات متحده در راستای جنگ رسانهای با چین بر استفاده از «ویروس ووهان» به جای کووید-۱۹ و درج آن در قطعنامه شورای امنیت یا جمع بندی نشست گروه ۷ اصرار ورزید که همین مساله مانع از به ثمر رسیدن یک جمعبندی شد.
نمایندگی استونی در سازمان ملل متحد که اکنون عضو غیر دائم شورای امنیت است، ششم فروردین تلاش کرد تا بیانیهای را درباره ویروس کرونا مطرح کند اما دولت ترامپ به دیپلماتهای خود فشار آورده است تا از واژه «ویروس چینی» یا «ویروس ووهان» استفاده کنند.
این مساله در داخل آمریکا منجر به رشد نژادپرستی و حمله به شهروندان چینی تبار شده است تا اینکه ترامپ مجبور شد در یادداشت توئیتری خود و همچنین در نشست خبری مربوط به کرونا تاکید کند این ویروس هیچ ارتباطی به این شهروندان ندارد.
پمپئو در نشست خبری خود هم بارها بر چینی بودن این ویروس تاکید کرد و منابع خبری هم گزارش دادند که اصرار وی برای درج این نام در بیانیه پایانی نشست مجازی گروه۷ باعث شد تا این بیانیه تصویب نشود.
به گزارش شبکه خبری ان بی سی، فرانسه هم متنی را برای شورای امنیت ارائه کرده است که در آن خواستار "قطع کلی و فوری خصومت در همه کشورها" شده است تا منابع لازم برای مبارزه با کرونا در اختیار همگان قرار گیرد. در این متن بر آتش بس ۳۰ روزه در مناطق درگیری تاکید شده است.
اما نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد در صدد است در ویرایش این متن، از نام «ووهان» به جای ویروس کرونا (کووید-۱۹) استفاده کند.
این خواسته با سد چین به عنوان یکی از اعضای دائم و دارای حق وتو در شورای امنیت روبرو شده است و ایالات متحده را به "اقدامات غیرمسئولانه" متهم کردهاند.
ژنرال بازنشسته "جک کیین" کارشناس نظامی شبکه فاکس نیوز هم ادامه داد: البته نمیخواهم بگویم که به مرحله شبیه جنگ سرد با شوروی رسیدهایم چرا که چین همچون آمریکا دارای اقتصادی عظیم است که با اقتصاد جهان درهم تنیده است.
وی ادامه داد: با وجود افزایش تنشها، ثبات اقتصاد عظیم چین برای ثبات اقتصاد جهان و آمریکا اهمیت خواهد داشت. در غیر این صورت اقتصاد جهانی دستخوش مشکل خواهد شد.
کیین تصریح کرد: به دنبال بحران کووید- ۱۹، چین تلاش دارد به متحدان ما بگوید که آمریکا ضعیف و فاقد اراده برای رویارویی است. در این راستا چین فعالیتهای نظامی خود در آسمان و دریای چین جنوبی را افزایش داده و همزمان ماهیگیری کشورهای متحد ما را در دریای چین جنوبی مختل کرده است.
وی افزود: از سوی دیگر، چین به مراکز دولتی و مدنی در کشورهای متحد ما حمله سایبری می کند و دست به جنگ روانی و دروغ پردازی درباره ما و کرونا ویروس زده است.
ژنرال بازنشسته "جک کیین" کارشناس نظامی روز شنبه به فاکس نیوز افزود: البته نمیخواهم بگویم که به مرحله شبیه جنگ سرد با شوروی رسیدهایم چرا که چین همچون آمریکا دارای اقتصادی عظیم است که با اقتصاد جهان درهم تنیده است.
وی ادامه داد: با وجود افزایش تنشها، ثبات اقتصاد عظیم چین برای ثبات اقتصاد جهان و آمریکا اهمیت خواهد داشت. در غیر این صورت اقتصاد جهانی دستخوش مشکل خواهد شد.
کیین تصریح کرد: به دنبال بحران کووید- ۱۹، چین تلاش دارد به متحدان ما بگوید که آمریکا ضعیف و فاقد اراده برای رویارویی است. در این راستا چین فعالیتهای نظامی خود در آسمان و دریای چین جنوبی را افزایش داده و همزمان ماهیگیری کشورهای متحد ما را در دریای چین جنوبی مختل کرده است.
وی افزود: از سوی دیگر، چین به مراکز دولتی و مدنی در کشورهای متحد ما حمله سایبری می کند و دست به جنگ روانی و دروغ پردازی درباره ما و کرونا ویروس زده است.
تحلیلگر نظامی فاکس نیوز مدعی شد: چین میخواهد ضعف ما را به رخ بکشد، اما گمان نمیکنم متحدان ما فریب این تبلیغات را بخورند. البته ما هم با افزایش حضور نظامی خود در منطقه، به متحدان خود نشان دادهایم که محکم ایستادهایم. افزایش حضور دریایی و هوایی ما پیام روشنی برای متحدان ماست.
در ماه های اخیر اعزام گاه و بیگاه کشتیها و رزمناوهای آمریکا به دریای چین جنوبی با حمایت تایوان، بار دیگر تنشها میان چین و آمریکا را افزایش داده است.
ترامپ تنش با چین را به نهادهای بینالمللی هم کشاند به گونهای که مدعی شد «چرا چین برای چندین دهه و با جمعیتی بسیار بزرگتر از ما، بخش اندکی از بودجه سازمان بهداشت جهانی، سازمان ملل و بدتر از همه، سازمان تجارت جهانی می پردازد؟»
وی افزود: در این سازمان، آنها(چین) یک کشور به اصطلاح "در حال توسعه" در نظر گرفته میشوند و به همین دلیل نسبت به ایالات متحده و هر کس دیگری مزایای بیشتری به آنها داده می شود.
رئیس جمهوری آمریکا ادامه داد: قبل از اینکه این بلیه از چین جاری شود، اقتصاد ما از هر طرف دمیده میشد و نسبت به هر کشوری بهتر بود. ما دوباره و به زودی به آنجا خواهیم رسید.
دوبارهای که با پایان یافتن سال جدید میلادی، ترامپ هرگز به آن دست نیافت.
آمریکا همچنین در خرداد ماه امسال کوشید خواستار برگزاری نشست فوری شورای امنیت درباره تایوان شد و گفت: آمریکا عمیقا نسبت به اقدامات اتخاذ شده از سوی کنگره ملی خلق چین نگران است که به طور اساسی در درجه بالایی خودمختاری و آزادی تضمین شده تحت اعلامیه مشترک ساینو-بریتیش ۱۹۸۴ را تضعیف میکند.
نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد با درخواست آمریکا برای برگزاری نشست شورای امنیت درباره مساله هنگکنگ مخالفت کرد و گفت: آمریکا، مشکل آفرین جهانی است.
ژانگ جون در واکنش به درخواست کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد برای برگزاری نشست فوری شورای امنیت این سازمان به دلیل تصویب قانون امنیتی چین درباره هنگکنگ افزود: چین به طور کلی با درخواست بیاساس آمریکا برای نشست شورای امنیت مخالفت میکند. قانون امنیت ملی برای هنگکنگ یک مساله کاملا داخلی چین محسوب میشود و هیچ ارتباط به ماموریت شورای امنیت ندارد.
وی ادامه داد: واقعیتها بارها و بارها اثبات میکنند که آمریکا، مشکلساز جهانی است. این آمریکا است که تعهدات خود را تحت قوانین بینالمللی نقض میکند. چین از آمریکا میخواهد با فوریت قدرت سیاسی و زورگویی خود را متوقف سازد.
- وزیر خارجه آمریکا در سوم مرداد ماه در سخنرانی خود در کتابخانه ریچارد نیکسون، سیاست جدید این کشور در قبال چین را روابطی منصفانه و متقابل برشمرد و گفت زمان آن است که ائتلافی جهانی علیه چین شکل گیرد.
پمپئو با بیان اینکه ناتو در کنار ایالات متحده نبودهاند، افزود ما نمی توانیم اشتباه گذشته را تکرار کنیم، چالش چین مستلزم آن است که کشورهای دیگر انرژی بگذارند. اگر الان زانو بزنیم، ممکن است نوادگان ما بردههای حزب کمونیست چین باشند.
مخالفت با یکجانبهگرایی آمریکا در شورای امنیت
نخستین مخالفت در سال ۲۰۲۰ با یکجانبهگرایی آمریکا متوجه فرار رو به جلوی این کشور در شورای امنیت پس از ترور سردار سلیمانی شد.
آمریکاییها قصد داشتند خروش مردمی ناشی از عصبانیت از اقدام تروریستی آمریکا علیه سفارت این کشور در بغداد را به شورای امنیت بکشانند و بیانیهای در محکومیت آن بگیرند اما نمایندگان روسیه و چین در سازمان ملل متحد با آن مخالفت کردند.
نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد بیانیه ای را پیشنهاد کرده بود که بدون توجه به دلایل اعتراض مردمی به سفارت این کشور در عراق و همچنین بدون توجه به حملات یکجانبه و خلاف قوانین بین المللی آمریکا در ترور سردار قاسم سلیمانی و ابومهدیالمهندس، خواستار محکوم کردن حمله به سفارت آمریکا در بغداد شده بود.
ژانگ یون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد پس از نشست غیرعلنی ۱۷ دی ماه شورای امنیت برای بحث درباره این بیانیه، در جمع خبرنگاران گفت: شرایط خاورمیانه همچنان بسیار حساس و حتی خطرناک است و ما از جامعه بین المللی می خواهیم که اقدامات بیشتری را برای کاهش تنش در این منطقه به کار گیرند.
وی افزود: چین برای تلاشهای دیپلماتیک تعامل دارد و "وانگ یی" وزیر خارجه ما با همتایان خود به ویژه محمد جواد ظریفوزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و لودریان وزیر خارجه فرانسه تماس داشته است.
نماینده چین در سازمان ملل متحد با ابراز امیدواری از اینکه بتوانند ثبات، آرامش و امنیت منطقه را حفظ و از افزایش وخامت اوضاع جلوگیری کنند، ادامه داد: چین معتقد است که استفاده از زور در موضوعات بینالمللی همچون اقدام یکجانبه و خطرناک آمریکا، نقض شمار زیادی از مبانی روابط بین المللی است و به افزایش تنش منجر می شود.
شکست آمریکا در کشاندن پای ایران به یمن
آمریکا و انگلیس بارها کوشیدند تا به گونهای پای ایران را به قطعنامههای شورای امنیت مربوط به یمن بکشانند و آن را ناقض قطعنامه ممنوعیت ارسال سلاح به یمن معرفی کنند.
این موضوع با وتوی روسیه و ایستادگی آن بر لزوم حذف هر اشاره ای به ایران در قطعنامه منتفی شد اما همواره در اظهارات آمریکا و بعضی اروپاییها به ویژه انگلیس، انگشت اتهام متوجه ایران میشد تا جایی که در نشست ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ کلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد ادعای اثبات نشده حمله ایران به تاسیسات نفتی سعودی را تکرار کرد و مدعی شد ایران چشمانداز راه حل سیاسی در یمن را تضعیف میکند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم در بیانیه مطبوعاتی آمریکا را یک دروغ پراکنی جدید علیه ایران دانست و گفت استقرار انبوه نیرو و تجهیزات آمریکایی در منطقه، عامل بی ثباتی است.
در بیانیه مطبوعاتی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، آمد: بیانیه مطبوعاتی نمایندگی آمریکا در ۱۳ فوریه یک دروغ پراکنی جدید علیه ایران است. چند ساعت پس از حمله به تاسیسات نفتی سعودی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹، آمریکا آن را بی هیچ دلیلی به ایران منتسب کرد و تا به امروز نیز از ارائه کوچکترین سندی برای اثبات ادعایش ناتوان بوده است.
این بیانیه ادامه میداد: اکنون هم آمریکا به هر دستاویزی برای اثبات ادعایش متوسل می شود که نمونه اخیر آن استناد به گزارش گروه کارشناسان تحریم یمن برای اثبات ادعاهای خویش است. این گزارش هیچ چیزی برای اثبات ادعای آمریکا که قبلا نیز توسط ایران رد شده است، ندارد.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اضافه کرد: استقرار انبوهی نیرو و تجهیزات نظامی و ماجراجویی و همچنین گسیل بی سابقه سلاحهای پیچیده آمریکایی به متحدانش در منطقه، عوامل اصلی بی ثباتی و عدم امنیت در خلیج فارس هستند.
این بیانیه تاکید کرد: به جای متهم کردن دیگران، آمریکا باید به همه سیاستهای تفرقهافکنانه و فعالیتهای بی ثبات کنندهاش در منطقه پایان دهد.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، با رد ادعاهای مقامات آمریکا در خصوص ارسال تسلیحات ایران به یمن، این اظهارات را ادامه کارزار دروغ پراکنی آمریکا علیه ایران دانست.
مجید تخت روانچی سفیر ایران در سازمان ملل متحد هم در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی در خصوص توقیف تسلیحات ارسالی به یمن و ادعای ارتباط آن با جمهوری اسلامی ایران، در صفحه توئیتری خود نوشت: کارزار دروغ پراکنی آمریکا در مقابل ایران ادامه دارد.
وی افزود: جدا از ادعاهای پوچ مبنی بر توقیف سلاح های ایرانی به مقصد یمن، ایالات متحده از گزارش سازمان ملل سوء استفاده می کند تا بگوید ایران مسئول حمله به تاسیسات نفتی عربستان است.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد ادامه داد: در واقع، این گزارش هیچ اشاره ای به مسئولیت ایران ندارد.
معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد هم در واکنش به رویه غربیها، تنها راه توقف جنگ یمن، بهبود شرایط منطقه خلیج فارس و برقراری گفتوگو میان دولتهای عربی با ایران را اقدامات دیپلماتیک بیطرفانه دانست و گفت تحریک لفظی ضد ایران، مخرب و غیرسازنده است.
ولادیمیر سافرنکوف روز سه شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع یمن برگزار شد، افزود: به جای اینکه انگشت اتهام را به این و آن بگیریم، ما باید به کار دیپلماتیک بی طرفانه روی آوریم و از اقدامات مارتین گریفیث با حرف و عمل، حمایت کنیم.
وی ادامه داد: معتقدیم که تحریک لفظی ضد ایران، مخرب و غیرسازنده است.
معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد اضافه کرد: در این زمینه، ما باید قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد را به یادآوریم که مقرر کرده است دبیرکل سازمان با همکاری کشورهای منطقهای معماری امنیتی منطقه را توسعه دهد.
سافرنکوف با بیان اینکه روسیه در این زمینه طرح امنیت جمعی در منطقه خلیج فارس را ارائه داده است، اظهار کرد: از همه می خواهیم که آن را مورد توجه قرار دهند و اقدامات مشترک را برای کاهش تنش در این منطقه به رسمیت بشناسند.
وی یادآور شد: دیپلماتهای فرانسه ایدههای سازندهای را مطرح کرده اند. ما باید به آنها با دقت بیشتری نگاه کنیم. هرکسی به خوبی از طرح مقامات ایرانی هم آگاه است. ترکیبی از این ایدهها ما را قادر خواهد ساخت تا همکاری واقعی بین المللی را برقرار کنیم.
علاوه بر مساله یمن، آمریکا در پرونده به انحراف کشاندن قطعنامه ۲۲۳۱ هم شکستهای تلخ و فراموش ناشدنی را در شورای امنیت چشید.
تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ برای ممنوعیت فروش سلاح به ایران و صادرات سلاح از ایران وضع شد. پس از توافق برجام مقرر شد این تحریمها ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۱۳۹۹) و پس از آنکه گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران را تأیید کرد، برداشته شود.
بیانیه مستقل قطعنامه ۲۲۳۱ از کشورهای عضو خواسته به مدت پنج سال محدودیتهایی را در مورد ارتباط و معاملات تسلیحاتی ایران مراعات کنند.
اما تندروهای کاخ سفید به ناگهان به این فکر افتادند که مانع از تحقق این بخش از قطعنامه شوند و خود را به آب و آتش زدند تا محدودیت تسلیحاتی ایران تمدید شود.
پمپئو روز شنبه در توئیتی نوشت: پیش از آنکه ایران رقابت تسلیحاتی جدیدی را در خاورمیانه آغاز کند، شورای امنیت باید تحریم تسلیحاتی آنها را تمدید کند.
انزوای محض
از هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ که ترامپ به طور رسمی اعلام کرد به مشارکت آمریکا در برجام پایان داده است و دستور داد تروریسم اقتصادی را علیه مردم ایران به کار گیرند، هر بار که موعد ارائه گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره اجرای برجام رسیده است، آمریکاییهای سعی کردهاند ابتدا با فضا سازی رسانهای و سپس با حضور چند نفر اصلی از جنگطلبان کاخ سفید در رسانهها، آتش تهیه برای تحت تاثیر قراردادن شورای امنیت را فراهم سازند.
علاوه بر شخص ترامپ که در این سه سال نشان داده است از محتوای برجام چیزی نمیداند و به یک جمله کلی چسبیده و آن هم «اجازه ندادن به ایران در دستیابی به سلاح اتمی» است، مایک پمپئو وزیر خارجه وی، برایان هوک نماینده مستعفی در امور ایران، جان بولتون مشاور امنیت ملی اخراج شده و نمایندگی آمریکا در سازمان ملل به طور مداوم علیه برجام، فعالیتهای موشکی و برنامههای تحقیقاتی ایران جو سازی کردهاند.
ابتدا از مسیر متهم کردن ایران در ارسال سلاح به یمن و نقض قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت وارد شدند و در این مسیر، سعودیها هم به آنها پیوستند تا ابزارهای لازم را برای برگزاری نمایش علیه ایران فراهم سازند.
سپس هرنوع آزمایش موشکی ایران را دستاویزی برای نقض پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱ دانستند و در این مسیر، بر آن شدند تا شورای امنیت به ویژه طرفهای اروپایی حاضر در برجام را متقاعد کنند، اقدامی علیه این توافق که ریشه مخالفت آن، امضای یک رئیس جمهوری سیاهپوست در زیر آن بود، انجام دهند.
اما نکتهای که در تمام صحبتهای این افراد در سال ۹۸ وجود دارد، ناتوانی آمریکا برای استفاده از فرایندهای موجود در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به واسطه خروج آمریکا از این توافق بینالمللی است.
در ۲۷ دیماه ۱۳۹۸، برایان هوک در یک نشست خبری درباره واکنش اروپاییها به اقدامات ایران گفت: اگر ساز و کار حل اختلاف به نتیجه منطقی برسد، می تواند منجر به بازگشت سریع تحریمهای سازمان ملل شود، اما این تصمیمی خواهد بود که «سه کشور اروپایی» میگیرند.
وی ادامه داد: رئیس جمهوری از سه کشور اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) خواست که توافق هستهای ایران را ترک کنند و به تلاشهای وی برای دستیابی به توافق جدید بپیوندند که ما بسیار مطمئن هستیم برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی، بیشتر از برجام، عمل خواهد داد.
نماینده آمریکا در امور ایران در نشست دیگری در آذرماه هم به صراحت اعتراف میکند «توافق هستهای ایران در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد یادآوری قرار گرفت و آن دو - توافق هسته ای ایران و ۲۲۳۱ - ارتباط نزدیکی با هم دارند».
هوک اظهار کرد: بنابراین ما خیلی از پایان تحریم تسلیحاتی و برطرف شدن ممنوعیت سفر دور نیستیم و این مهم است که جامعه بینالملل درک کند توافق هستهای ایران از سال آینده منقضی میشود و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
وی ادامه داد: در سال ۲۰۲۳ ، هشت سال پس از توافقنامه ایران، ممنوعیت آزمایش موشکی ایران منقضی خواهد شد. توقیف دارایی در بیش از ۶۰ سازمان نیز به پایان می رسد و ۱۰ سال بعد، تمام در اکتبر ۲۰۲۵ ، به تمام مفاد ۲۲۳۱ خاتمه دادهاید.
در یکم اسفند ماه ۱۳۹۸ هم هنگامی که برایان هوک، تحریمهای جدیدی را علیه برخی شخصیتهای سیاسی ایران اعلام کرد، در پاسخ به سوالی درباره تمدید محدودیتهای تسلیحاتی بدون هیچ گونه اشارهای به «حق ادعایی» آمریکا در قطعنامه ۲۲۳۱ به عنوان مشارکتکننده، اظهار کرد: «آنچه من در پاسخ به سوال شما می گویم این است که رئیس جمهوری در اوایل ژانویه گفته است که او دوست دارد اعضای توافق هستهای ایران به تلاش ما بپیوندند و این توافق را ترک کنند».
اگرچه هوک به هدف اصلی دولت ترامپ که از بین بردن کامل برجام است، اشاره میکند اما میداند که دیگر آمریکا در این زمینه تصمیمگیر نیست و میخواهد با کمک متحدان اروپایی و دیگر طرفهای برجام به یک توافق جدید با ایران دست یابند که به زعم او برنامه موشکی و هستهای ایران به طور کامل در آن لحاظ شود.
رئیس جمهوری آمریکا بارها مدعی شده است که او تنها میخواهد ایران به سمت سلاح اتمی نرود و برای این منظور آماده مذاکره است اما تندروهای کاخ سفید هرگز اجازه ندادند که ترامپ این اظهارات را در قالب برنامه اجرایی به حرکت درآورد.
هربار که او چنین ادعایی را مطرح میکند، بلافاصله شاخههای جنگطلب فعال میشوند، شروط میگذارند و تاکید دارند که سیاست فشار حداکثری که در واقع تروریسم اقتصادی علیه ملت ایران است، تشدید خواهد شد و اندکی بعد هم اسامی جدیدی را به فهرست نمایشی خود اضافه میکنند.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ در حالی که کمتر از ۶ ماه به پایان محدودیت تسلیحاتی ایران در قطعنامه سال ۱۳۹۴شورای امنیت سازمان ملل متحد موسوم به ۲۲۳۱ ، نمانده است، پس از آنکه موج رسانهای هدایت شدهای از طرح فرضی آمریکا برای شورای امنیت به راه افتاده و مایک پمپئو وزیر خارجه ترامپ هم بر آن سوار شده است، برایان هوک نماینده آمریکا در امور ایران وارد گود میشود.
چهره این به اصطلاح دیپلمات که به گواه کسانی که او را میشناسند برای بقای خود در دستگاه سیاست خارجی، خط و خطوطی نمیشناسد و همچون اسبی رام تنها منویات مافوق را تبعیت میکند، در نشست خبری پنج شنبه، گواه آن بود که متنی را جلوی او گذاشته و گفتهاند: بخوان.
هوک پس از خواندن این متن سرشار از آمال تندروهای دولت ترامپ و ایادی وابسته به آنها را که از قطعنامههای پیشین شورای امنیت سخن میراند، در معرض پرسشهای خبرنگاران قرار گرفت.
یکی از آنها به اظهارات برخی از دیپلماتهای اروپایی اشاره کرد که اختیار آمریکا ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ برای استفاده از مکانیسم ماشه یا دیگر سازوکارهای مندرج در برجام را زیر سوال برده بود.
هوک با اظهار بی اطلاعی از این مخالفت اروپایی، خود را در قامت کارشناسی که مذاکرات مفصلی داشته است نشان داد و گفت: «من آن را در سابقه ندیده ام. من چند ماه پیش در پاریس بودهام ، ۲ بار به شورای امنیت سازمان ملل رفتم تا با افراد مشورت کنم. اگر بند ۱۰ و بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را بخوانید ، بسیار واضح است که از ایالات متحده به عنوان یک مشارکتکننده برجام نام برده شده است».
وی در یک تفسیر خودخوانده که ناشی از بی اطلاعی از مفاد قطعنامه و تحت القای افراد خاصی به زبان راند، افزود: در بند ۱۰ اصطلاح "مشارکت کننده" را برای ۲۲۳۱ تعریف می کند و سپس در بند ۱۱ توضیح میدهد. این حق هر مشارکتکننده است، و این آشکارا شامل حقوقی است که ما تحت ۲۲۳۱ داریم.
نماینده آمریکا در امور ایران با تاکید بر اینکه «من سالها بر روی قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد کار میکردم و خواندن این متن بسیار ساده است»، ادامه داد: بنابراین حق ما به عنوان یک شرکتکننده چیزی مستقل از آنی است که در برجام باشیم.
هوک اضافه میکند هیچ صلاحیتی در سال ۲۲۳۱ وجود ندارد که "شرکتکننده" به شکلی تعریف شود که نیاز به مشارکت در برجام داشته باشد و اگر تهیه کنندگان میخواستند صلاحیت را تعریف کنند، می توانستند اما این کار را نکردند.
بند ۱۰ و ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اینگونه است:
«۱۰. چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلستان، ایالات متحده، اتحادیه اروپایی و ایران («طرفهای برجام») را تشویق میکند هرگونه موضوع برآمده در ارتباط با اجرای تعهدات برجام را از طریق آئینهای مشخص شده در برجام حل و فصل کنند، و عزم خود را برای پرداختن به شکایتهای احتمالی طرفهای برجام در خصوص موارد عدم پایبندی اساسی از سوی یک طرف دیگر برجام، ابراز میدارد؛
۱۱. در اقدام وفق ماده ۴۱ منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که ظرف ۳۰ روز از دریافت اعلامیه یکی از دولتهای «طرف برجام» در مورد مسالهای که آن دولت طرف برجام اعتقاد دارد مصداق عدم پایبندی اساسی در مورد تعهدات وفق برجام است، شورا باید در مورد پیش نویس یک قطعنامه برای ادامه اجرای لغوهای مذکور در بند ۷(الف) این قطعنامه رای گیری کند، مضافا تصمیم میگیرد که چنانچه، ظرف ۱۰ روز از اعلامیه فوق الذکر، هیچ طرفی از شورای امنیت چنین پیشنویس قطعنامهای را برای رایگیری ارائه نکرد، این رئیس شورای امنیت است که بایستی چنین پیشنویس قطعنامهای را ارائه کند و آن را ظرف ۳۰ روز از زمان اعلامیه فوق الذکر به رای بگذارد، و شورا قصد خود برای در نظر گرفتن دیدگاههای دولتهای درگیر در موضوع و هر نظریه هیات مشورتی ایجاد شده در برجام در خصوص موضوع، را ابراز میدارد؛ »
علاوه بر آن، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ به طور رسمی اعلام کرد آمریکا دیگر «مشارکتکننده» برجام نیست و دستور داد تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه آمریکا علیه مردم ایران را بازگردانند.
با گذشت ۲ سال از این اقدام تروریستی، مایک پمپئو که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، او را «وزیر نفرت» دولت ترامپ نامیده است، در تفسیری خودخوانده مدعی شد به عنوان مشارکتکننده قطعنامه ۲۲۳۱ حق دارد از مکانیسم ماشه برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران استفاده کند.
از این رو، حرکت جدیدی را در سطح بینالمللی اعم از مذاکره با سه کشور اروپایی و شورای امنیت آغاز کرد.
هوک با اعضای شورای امنیت به صورت مجازی وارد گفتوگو شد و قطعنامه پیشنهادی خود را تشریح کرد. متنی که در همان ابتدا با مخالفت شدید چین و روسیه روبرو شد و اروپاییها هم آن را نادیده گرفتند.
این ادعا ابتدا با واکنش محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روبرو شد که در ۲۵ اردیبهشت امسال در پیامی توییتری با زبان کنایه به دولت آمریکا نوشت: آنها که به دنبال پاک کردن (موضوع) کرونا از طریق تزریق مواد ضدعفونی هستند، همچنین استدلال می کنند که آنها "مشارکت کننده" در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل هستند.
به نوشته ظریف، آنها (آمریکایی ها) در حالی مدعی شریک بودن در قطعنامه شورای امنیت هستند که مدت ها پیش به شراکت خود پایان داده اند.
علاوه بر ظریف، نمایندگی دائم چین در سازمان ملل متحد هم واکنش نشان داد؛ آمریکا را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره توافق هستهای ایران دانست و گفت این کشور حقی برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران یا فعال کردن مکانیسم ماشه ندارد.
نمایندگی چین در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با انتشار یادداشت توئیتری به اظهارات اخیر برایان هوک نماینده آمریکا در امور ایران واکنش نشان داد.
این نمایندگی تصریح کرد: آمریکا با خروج از برجام به تعهدات خود طبق قطعنامه ۲۲۳۱ عمل نکرد. این کشور حق ندارد که تحریم تسلیحاتی را بر روی ایران تمدید کند چه رسد به این که باعث فعال شدن مکانیسم ماشه شود.
این عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد حفظ برجام تنها راه درست پیشرو است.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد هم ادعای آمریکا برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران را مضحک دانست و گفت هیچ دلیلی برای محدودیت تسلیحاتی ایران وجود ندارد.
واسیلی نبنزیا در نشست خبری مجازی ۲۴ اردیبهشت ماه افزود: دلیلی نمیبینم که محدودیت تسلیحاتی بر ایران اعمال شود. آن در ۲۷ مهرماه پایان خواهد یافت.
وی با تاکید بر اینکه این محدودیت، موقت بوده است، ادامه داد: این مساله، تحت عوان ممنوعیت نبود بلکه روشی بود که ایران اجازه مییافت با رضایت شورای امنیت امکان صادرات و واردات سلاح را داشته باشد.
این عضو دائم دیگر شورای امنیت اضافه کرد: میدانید برای اینکه از ابزار فراهم شده در برجام استفاده کنید، ابتدا باید یکی از مشارکتکنندگان در برجام باشید. آمریکا به طور موثر از ۲ سال پیش تا کنون مشارکتکننده برجام نبوده است.
نبنزیا تاکید کرد: اکنون آنها در میزنند و میگویند چند ثانیه صبر کنید، ما فراموش کردیم برخی کارها را در برجام انجام دهیم. اجازه دهید که برگردیم، آن را انجام خواهیم داد و خارج خواهیم شد. این مضحک است.
وی تصریح کرد: برای استفاده از سیستم ماشه، شما باید مشارکتکننده در برجام باشید. ایالات متحده دقیقا ۲ سال پیش با افتخار اعلام کرد از آن خارج شده است و در را پشت سر خود بست.
آمریکا برای نخستین بار در ۱۰ تیرماه، موعد نشست شورای امنیت برای بررسی نهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ ، حمایت قاطع شورای امنیت را از برجام و این قطعنامه دید اما همچنان به حرکت خود علیه پایان یافتن موعد محدودیت تسلیحاتی ایران ادامه داد.
از آنجا که این فشار به طور مشخص بی نتیجه بود، در ۱۶ مرداد ماه به طور رسمی اعلام شد، برایان هوک از سمت خود کنارهگیری کرده است و الیوت آبرامز به طور همزمان نمایندگی ویژه ایران و ونزوئلا را در اختیار خواهد داشت.
در ۲۱ مرداد ماه، آمریکا دست به اصلاح گسترده قطعنامه ضد ایرانی خود زد. قطعنامه سابق آمریکا که ۱۵ بند مقدماتی و ۳۵ بند عملیاتی داشت، مورد اقبال هیچ یک از اعضای شورا واقع نشد و پیش بینی میشد شکست سنگینی برای ترامپ در آستانه انتخابات رقم بزند.
از این رو، آمریکاییها قطعنامه خود را به چهار پاراگراف خلاصه کردهاند و خواستار تمدید بدون مدت محدودیت مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شدهاند. در متن جدید قطعنامه آمریکا ممنوعیت تسلیحاتی ایران ادامه خواهد داشت تا زمانی که شورا درباره آن تصمیم بگیرد.
این پیشنویس در ۲۳ مرداد ماه در دستور کار شورای امنیت قرار گرفت و سرانجام در ۲۵ مرداد ماه، روسیه و چین با این قطعنامه مخالفت کردند، ۱۱ عضو دیگر این شورا به این قطعنامه رای ممتنع دادند و جمهوری دومینیکن، تنها یار آمریکا بود که به اجبار به این پیشنهاد آمریکا رای مثبت داد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در واکنش به شکست روز گذشته دولتش در شورای امنیت که نتوانست محدودیت تسلیحاتی ایران را تمدید کند، گفت ایران میخواهد در انتخابات بسیار بد ببازم.
گل دوم ایران به آمریکا
شکست در شورای امنیت برای پیشبرد قطعنامه خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، درس عبرتی برای تندروهای ضد ایرانی کاخ سفید نشد. آنها این بار مدعی شدند که برای فعال کردن مکانیسم ماشه در قطعنامه اقدام خواهند کرد.
از این رو، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به شخصه به نیویورک آمد تا در ۳۰ مرداد ماه، درخواست دولت ترامپ را برای بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت علیه ایران ارائه داد.
این در حالی است که ساعتی قبل، واسیلی نبنزیا نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در جمع خبرنگاران گفت: کدام اسنپ بک(بازگرداندن تحریمهای پیشین شورای امنیت علیه ایران)؟
وی تصریح کرد: او در حال فعال کردن اسنپ بک نیست، اسنپ بک می تواند توسط کشورهایی که عضو برجام هستند فعال شود که آمریکا عضو آن نیست.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد تاکید کرد: ما این اعتقاد را نداریم که ایالات متحده آمریکا حق قانونی یا دلیلی برای آغاز این کار دارد. البته ما آن را به چالش خواهیم کشید.
ژانگ جون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد هم در نامهای به رئیس دورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد، افزود: مایل هستم که تاکید کنم درخواستها و تلاشهای آمریکا برای بازگرداندن تحریمهای پیشین شورای امنیت علیه ایران، از زمانی که به طور یکجانبه در هجدهم اردیبهشت ماه از برجام خارج شد، غیرقانونی است.
۱۳ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد، هر کدام به طور جداگانه یا مشترک در نامهای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کردند ادعای آمریکا برای حق استفاده از مکانیسم ماشه، غیرقانونی و باطل است.
با گذشت ۲۴ ساعت از ارائه درخواست رسمی آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بازگرداندن تحریمهایی که به موجب برجام و قعطنامه ۲۲۳۱ لغو شده بود، ۱۳ عضو اعم از چهار عضو دائم و ۹ عضو غیر دائم به صراحت اعلام کردند، خواسته آمریکا هیچ مبنای قانونی ندارد.
پنج عضو این شورا همچنان در برجام حضور دارند و به این ترتیب، اعضای حاضر در برجام به همراه جمهوری اسلامی ایران به صراحت، بر نادیده گرفتن یکجانبهگرایی آمریکا در موضوع چندجانبه تاکید کردند.
روسیه، چین، آلمان، انگلیس، فرانسه، بلژیک، آفریقای جنوبی، نیجر، تونس، سنت وینسنت و گرنادین، استونی، ویتنام و اندونزی که خود ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده دارد، تصریح کردند که آمریکا حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد.
به این ترتیب، آمریکا در مدت یک هفته، دومین شکست و افتضاح سیاسی را از شورای امنیت برداشت کرد که در تاریخ این شورا بی سابقه است. شاید این گفته محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بهتر ملموس شود که دیگر آمریکا ابرقدرت نیست.
نماینده چین در سازمان ملل در واکنش به اقدامات ضد ایرانی آمریکا در توئیتی نوشت: باردیگر آمریکا علیه جامعه جهانی ایستاد و یکبار دیگر طعم انزوا را چشید.
در نشست چهارم شهریور ماه، رئیس دورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سهشنبه اعلام کرد با توجه به مخالفت ۱۳ عضو با خواسته آمریکا درباره مکانیسم ماشه علیه ایران، اجماعی وجود ندارد و نمی توان اقدام بیشتری انجام داد.
دیان دیجانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع خاورمیانه و مساله فلسطین برگزار شد، این مطلب را در پاسخ به سوال چین و روسیه درباره موضع شورا نسبت به نامه آمریکا مطرح کرد.
نماینده دائم اندونزی در پاسخ گفت با توجه به اینکه اجماعی در این رابطه وجود ندارد، بنابراین نمی توان اقدام بیشتری انجام داد.
در این نشست، واسیلی نبنزیا نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد خطاب به رئیس شورای امنیت گفت: همکاران ما در آمریکا نامه ای را صادر کردند که گفته میشود باعث تحقق بازگرداندن مکانیسم ماشه توافقنامه [برجام] شده است.
وی ادامه داد: تقریبا همه اعضای شورای امنیت با ایالات متحده مخالف بودند. آیا می توانید در مورد نشستهای دوجانبهای که از روز ارسال نامه به شورای امنیت سازمان ملل متحد برگزار کردهاید، به ما اطلاع دهید؟
این در حالی است که نیکی هیلی نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد شامگاه گذشته در مجمع ملی جمهوریخواهان بار دیگر تصریح کرد ترامپ به درستی توافق هستهای ایران را پاره کرد.
نماینده روسیه در سازمان ملل پس از پاسخ رئیس شورای امنیت، گفت: از سفیر دیجانی برای این جمع بندی، تشکر میکنم.
نماینده انگلیس در سازمان ملل متحد هم در این باره گفت: ما در حال حاضر از مکانیسم ماشه حمایت نمیکنیم، آمریکا به مشارکت خود در برجام در هشت ماه مه ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) پایان داد.
وی با این حال افزود: ما با آمریکا درباره انقضای محدودیت تسلیحاتی ایران نگرانی مشترک داریم که میتواند پیامدهای جدی در خاورمیانه داشته باشد.
نماینده چین در سازمان ملل متحد که نسبت به قطعنامه پیشنهادی آمریکا و درخواست واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه مخالف بوده است هم در این نشست گفت: چین از جمعبندی اندونزی برای عدم اقدام بیشتر درباره نامه آمریکا حمایت میکند.
نماینده ویتنام هم در اظهاراتی خطاب به رئیس شورای امنیت گفت: میخواهم اطمینان بدهم که ما از مدیریت شما حمایت میکنیم. ما از اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام حمایت میکنیم و برای گفتوگوهای بیشتر آمادهایم.
نماینده دائم آفریقای جنوبی در سازمان ملل متحد همراه با نیجر، تونس و وینسنت و گرنادین هم تاکید کردند بر مفاد نامههای خود در مخالفت با مکانیسم ماشه ایستادهاند و اینکه آمریکا دیگر مشارکتکننده در توافق هستهای ایران نیست.
نماینده بلژیک در سازمان ملل متحد که در این دوره نقش تسهیلگر اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را هم برعهده دارد، گفت: سفیر دیجانی، شما از حمایت کامل ما در دوره مسئولیتتان برخوردارید. ما آمریکا را به عنوان مشارکتکننده در برجام نمیشناسیم.
وی تاکید کرد: برداشته شدن محدودیت تسلیحاتی نباید برجام را به خطر اندازد.
نماینده آلمان در سازمان ملل متحد هم تصریح کرد: آمریکا دیگر بخشی از توافق هستهای نیست. هر تصمیم یا اقدام مبتنی بر مکانیسم ماشه، عاری از اثرات قانونی خواهد بود. ما تاکید میکنیم که میخواهیم از برجام محافظت کنیم.
نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد هم خاطر نشان کرد: درباره نامه کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد به استناد به مکانیسم ماشه، نمیتوان اقدام بیشتری انجام داد.
نماینده دائم نیجر در سازمان ملل متحد که ریاست دورهای شورای امنیت در ماه سپتامبر را برعهده گرفته است، گفت: در موضع ما نسبت به آنچه درباره مکانیسم ماشه اعلام شد، تغییری ایجاد نشده است.
عبدو آباری بعدازظهر ۱۱ شهریور ماه در نشست خبری روز نخست مسئولیت ریاست شورای امنیت این مطلب را در پاسخ به این سوال مطرح کرد که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، پس از اعلام اخطار برای برقراری مکانیسم ماشه، در صورتی که هیچ یک از اعضای شورا قطعنامهای برای ادامه لغو تحریمها ارائه ندهند، رئیس شورا باید پس از ۱۰ روز، قطعنامه ارائه دهد.
وی تاکید کرد: اخطاریه آمریکا در ۲۰ اوت به شورا ارائه شد از این رو، باید در ۳۱ اوت یعنی روز دوشنبه، قطعنامه پیشنهادی توسط رئیس قبلی شورای امنیت یعنی نماینده دائم اندونزی ارائه میشد که این کار انجام نشده است.
رئیس شورای امنیت در ماه سپتامبر خاطر نشان کرد: تاکنون هیچ قطعنامهای مطرح نیست و هیچ درخواستی از سوی اعضای شورای امنیت در این زمینه دریافت نکردهام.
آباری با تاکید بر اینکه آنچه به عنوان جمعبندی توسط نماینده اندونزی در هفته گذشته اعلام شد نظر شخصی وی نبوده است، گفت: این موضع و واکنش ۱۳ عضو شورای امنیت بود که اعلام شد.
سرانجام در ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹، نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در بیانیهای مطبوعاتی از لغو محدودیت تسلیحاتی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ خبر داد و گفت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک عضو مسئول جامعه بینالمللی با دیگر کشورها تجارت مشروع از جمله در حوزه تجارت اسلحه انجام میدهد.
در این بیانیه آمده بود: ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ پنجمین سالگرد «روز تصویب» برجام است. از این روز، وفق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد، دولتها دیگر ملزم به اخذ مجوز موردی از شورای امنیت برای انجام مراودات مندرج در بندهای ۵ و ۶(ب) قطعنامه ۲۲۳۱ از جمله عرضه، فروش و انتقال تسلیحات و تجهیزات مربوطه به و از ایران نیستند. مضافا، محدودیت های مسافرتی برای افراد مندرج در فهرست ۲۲۳۱ لغو می گردد. باید تاکید نمود جمهوری اسلامی ایران همواره تمامی تحریمها و محدودیت های اعمالی علیه مردم ایران را بی اساس، ناعادلانه و غیرقانونی دانسته است. در چند ماه گذشته، ایالات متحده در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ برای تحمیل تحریم تسلیحاتی جدید بر ایران تلاش کرده بود که راه به جایی نبرد چرا که شورای امنیت این اقدام خلاف قانون آمریکا را رد کرد. تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگرداندن قطعنامه های ملغی شدهی شورای امنیت علیه ایران هم شکست خورد. زمانی که ۱۳ عضو و سه رئیس پیاپی شورای امنیت ادعای آمریکا مبنی بر صلاحیت توسل به بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ را رد کردند و صلاحیت ادعایی مزبور را باطل و بی اثر دانستند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک عضو مسئول جامعه ی بینالمللی با دیگر کشورها تجارت مشروع – درچارچوب حقوق بینالملل و براساس منافع ملی اش - از جمله در حوزه تجارت اسلحه صورت می دهد.»
باخت دیگر آمریکا در برابر ایران
دهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که به توافق هستهای ایران ارتباط دارد، در سوم دی ماه در شورای امنیت مورد بحث قرار گرفت.
این گزارش پس از آن ارائه شد که آمریکا مدعی اعمال مکانیسم ماشه شده بود اما هم در گزارش دبیرکل و هم در اظهارات سایر اعضای شورای امنیت حتی جمهوری دومینیکن، بر حفظ برجام و پایبندی همه طرفها به آن تاکید شد.
به این ترتیب، آمریکا بار دیگر صحنه نبرد با ایران را باخت و شکست دیگری را در عرصه بینالمللی از ایران متحمل شد.
آخرین گلی که آمریکا از ایران دریافت کرد، شامگاه چهارشنبه در کمیته پنجم مجمع عمومی بود که کوشید تا بودجهای برای به اصطلاح مکانیسم ماشه تصویب کند اما از ۱۹۲ عضو سازمان ملل متحد، تنها ۱۰ عضو با خواسته آن موافقت کردند.
از این رو، آمریکا در آخرین روز سال ۲۰۲۰ هم، خود را در انظار جهانی مفتضح ساخت.
تروریسم اقتصادی
دولت ترامپ در سال پایانی خود و با وجود بحران همهگیری کرونا، هرگز حاضر نشد از تروریسم اقتصادی خود علیه مردم کشورهایی چون ایران دست بردارد و در این بین کوشید تا حلقه تحریمها را تنگتر و تنگتر کند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، در یکم فروردین ۱۳۹۹ تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی آمریکا را مانع رسیدگی بهتر به مشکل همهگیری ویروس کرونا دانست و از جامعه جهانی خواست؛ آمریکا را به برطرف کردن سریع این تحریمها وادار سازند.
در این بیانیه مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد آمده است: گسترش سریع و غیر تبعیضآمیز کووید-۱۹ در بسیاری از کشورها ثابت کرده است که نه تنها دهکده جهانی ما کوچکتر و به هم وابسته تر از آنچه تصور می شود است، بلکه آسیب پذیری ما در برابر برخی چالش ها بسیار بالاتر از تصور است.
این بیانیه افزوده است: این بدان معناست که در عمل، تمام ملل جهان در یک قایق قرار دارند و در مواقعی مانند همه گیری جهانی ویروس کرونا، هیچ ملتی نمی تواند در کنار بایستد و بی پیرایه و مصون باشد. دیروز می توانست خیالی به نظر برسد اما امروز این یک واقعیت غیرقابل انکار است.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد یادآور شده است: در شرایط فعلی، سرنوشت مردم ما، ثروتمند و فقیر، توسعه یافته و در حال توسعه، بیش از هر زمان دیگری به یکدیگر وابسته است؛ زیرا در صورت عدم وجود همکاریهای قوی بین المللی، هیچ ملتی به تنهایی نمیتواند با چالشهایی روبرو شود که مرزهای ملی را به رسمیت نمیشناسد. در این لحظه حساس و خارق العاده، وقت آن است که به همکاری و همبستگی و نه تشدید اقدامات غیرانسانی علیه سایر ملل برای اهداف ناصواب سیاسی بپردازیم.
در این بیانیه تصریح شده است: نمونه بارز آن انتشار کووید-۱۹ در ایران با بدترین تاثیرات است. اگرچه امکانات پزشکی، پزشکان و پرستاران ما از بهترینهای جهان هستند و همچنین ماهیت حرفهای تلاشهای ملی ما برای رفع این چالش از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) بسیار مورد تأیید است، ما در تلاشهای خود برای شناسایی، درمان بیماران و جلوگیری مؤثر از شیوع ویروس با مانع مواجه هستیم که بیشتر آن به دلیل تروریسم اقتصادی و پزشکی ایالات متحده و تحریم هاست.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با تأکید بر اینکه "تحریم های غیر انسانی و غیرقانونی ایالات متحده، با ممانعت از تواناییهای ما در جلوگیری از گسترش بیشتر ویروس کرونا از جمله به سایر کشورها، به سلامتی و زندگی ایرانیان و سایر ملل آسیب می رساند"، افزوده است: به عبارت دیگر، در حالی که ایالات متحده تلاش می کند ویروس را در داخل کشور خود مهار کند، با تضعیف قابلیتهای حرفه ای برخی از کشورهای درگیر که سعی در مبارزه با همهگیری آن دارند، به گسترش ویروس در خارج کمک می کند.
در این بیانیه اظهار شده است: متأسفانه این وضع، نتیجه ادامه تحریمهای غیرقانونی آمریکا علیه ایران و برخی کشورهای دیگر است. تأثیرات فعلی تحریمهای نامشروع ایالات متحده - که مطمئناً فراتر از مجازات دسته جمعی یک ملت است - هیچ شکی درمورد این که آنها جنایات علیه بشریت هستند، باقی نمیگذارد.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرده است: اکنون، تحریم های ایالات متحده نه تنها به تجارت و منافع اقتصادی ملتها بلکه به زندگی شهروندان آنها نیز آسیب می رساند. جمهوری اسلامی ایران تمام تلاش خود را انجام داده است و به تلاش خود ادامه خواهد داد تا از گسترش بیشتر این ویروس مسری جلوگیری کند.
این بیانیه خاطرنشان کرده است: با این حال، در حالی که ایران نه از نظر اقتصادی و نه از نظر حرفهای ضعیف است، تحریم هایایالات متحده آمریکا واردات دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز را برای ایرانیان تقریبا غیرممکن می کند، بنابراین تلاشهای ملی مربوطه ما برای مقابله با این بیماری را به طور جدی تضعیف می سازد.
در ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۸ هم مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در نشست ارائه گزارش سالانه موسوم به حقوق بشری خودخوانده، با آنکه خود با اعمال تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران مرتکب جنایتآمیزترین نقض حقوق بشر شده است، چین، ایران، ونزوئلا و کوبا را به نقض حقوق بشر متهم کرد.
علاوه بر این موارد، مایک پمپئو که به سرزمینهای اشغالی رفته بود در ۲۶ اردیبهشت ماه، با صدور بیانیهای، اقدام دیوان کیفری بینالمللی برای تحقیق علیه جنایات جنگی رژیم صهیونیستی را «نامشروع» خواند و به این نهاد هشدار داد.
تصمیم دیوان در پذیرفتن حکومت فلسطین و به تبع شکایت آن، میتواند به تحقیق از اتهام جنایات جنگی اسرائیل در نوار غزه و کرانه باختری ختم شود.
پمپئو در این بیانیه نوشت: دیوان کیفری بینالمللی یک گروه سیاسی است و نه یک نهاد قضایی.
-برایان هوک در ۲۱ تیرماه در نشستی مجازی با اندیشکده هادسن، اعتراف کرد ایران پیش از خروج ترامپ از برجام، روزانه نزدیک به ۲.۷ میلیون بشکه نفت در روز صادر میکرد که حدود سه درصد بازار جهانی بود.
«وی در تاثیر تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران، مدعی شد این مقدار در ماه مارس به حدود ۷۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
وی در ۱۵ مرداد ماه هم در نشست مجازی امنیتی آسپین هم مدعی شد فشار حداکثری علیه مردم ایران توانسته است منابع درآمد نفتی ایران را به شدت کاهش دهد و اعتراف کرد با توافق هستهای نمیتوانستیم به بخش انرژی ایران آسیب بزنیم.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا هم ۳۱ شهریورماه در گفت وگو با فاکس نیوز، بار دیگر توافق هستهای ایران را یک توافق احمقانه خواند و گفت این (برجام) انجام هرکاری را غیرممکن میساخت، به همین دلیل به آن خاتمه دادم.
اعتیاد به تحریم
نوام چامسکی فیلسوف و زبان شناس شهیر آمریکایی در گفتوگو با ایرنا، ادامه تحریمهای ضد ایرانی در دوران همهگیری کرونا را "سادیسم محض" نامید و گفت که ادامه سیاست فشار حداکثری نشاندهنده بیماری دیگرآزاری رژیم ترامپ است.
برخی از اقدامات ضد ایرانی دولت ترامپ در قالب تحریم به این شرح است:
- وزارت خارجه آمریکا در ادامه تروریسم اقتصادی و اقدامات یکجانبه علیه فعالیتهای صلح آمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران، ۲۸ اسفندماه ۱۳۹۸، اسامی پنج دانشمند مرتبط با "طرح عماد" را که وزارت تجارت آمریکا تحت تحریم قرار داده بود، اعلام کرد.
دولت ترامپ که از هجدهم شهریور ۱۳۹۷ خروج یکجانبه از توافق هستهای ایران را اعلام کرد در همسویی با رژیم صهیونیستی و برخی متحدان منطقهای به دنبال احیای پرونده فعالیتهای گذشته هستهای ایران است تا به این وسیله بتواند به هدف شوم خود یعنی بازگرداندن یا تمدید تحریم یا محدودیتهای شورای امنیت علیه ایران دست یابد.
از این رو، در بیانیه روز چهارشنبه وزارت خارجه آمریکا ادعا شده است که سوالات مربوط به این طرح که به پرونده بسته نشده فعالیت های پیشین هستهای ایران ارتباط دارد، همچنان باقی است.
همچنین وزارت خارجه آمریکا سه شخص حقیقی و ۹ شرکت دست اندرکار درفعالیتهای پتروشیمی ایران را تحت دستور اجرایی ۱۳۸۴۶ تحریم کرد که به گفته آنها داد و ستد مالی، امور فروش، انتقال و بازاریابی محصولات پتروشیمی ایران را انجام میدادند.
در ۲۷ اسفندماه هم دفتر صنعت و امنیت وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که ۶ شخص حقیقی و ۱۸ شرکت را برای فعالیت یا کمک به برنامه هستهای ایران، برنامههای هستهای و موشکی غیر پادمانی پاکستان و تلاشهای نوسازی ارتش روسیه به فهرست اشخاص تحریمی اضافه خواهند شد.
در این بیانیه آمده است: این فهرست شامل پنج مقام رسمی هستهای ایران ، یک شرکت در ایران، ۲ نهاد در چین ، ۹ نفر درپاکستان و پنج نفر در امارات متحده عربی در زمینه کمک به سلاح های کشتار جمعی (WMD) در ایران و پاکستان هستند. اقدام امروز همچنین شامل ۲ شرکت در روسیه برای دور زدن شرایط مجوز، پیشتر در فهرست اشخاص اضافه شده بود.
- ناتان سیلز دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور به اصطلاح ضد تروریسم در هشتم اسفندماه اعلام کرد احمد الحمیداوی دبیرکل کتائب حزب الله عراق را تحت تحریم قرار دادهاند.
- دفتر کنترل داراییهای خارجی(اوفک) آیت الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان و چهار عضو دیگر این شورا را در فهرست تحریمی خود قرار داد.
برایان هوک نماینده ویژه وقت آمریکا در امور ایران در یکم اسفند ۹۸ درباره این تحریم گفت: رئیس جمهوری آمریکا در ماه ژوئن فرمان اجرایی برای تحریم رهبرعالی ایران و دفتر او صادر کرد. ما تحریم ظریف، رئیسی، شمخانی را بر آن اساس انجام دادیم. امروز هم پنج نفر را اضافه کردیم.
- وزیر خارجه آمریکا که ۲ سال از تروریسم اقتصادی خود علیه مردم ایران را بدون نتیجه سپری کرده است، در ۳۱ اردیبهشت امسال به اقدام نمایشی دیگری در ممنوع کردن ورود عبدالرضا رحمانی فضلی و علی فلاحیان به خاک این کشور دست زد.
- مایک پمپئو در بیانیهای مطبوعاتی اعلام کرد: ایالات متحده در حال تحریمهای مالی و محدودیتهای ویزایی برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی تحت اختیارات مرتبط با حقوق بشر است.
- پس از جدال بین ایرانستیزان و یک گروه تهاجمیتر از تندروهای درون آمریکا، مایک پمپئو در خردادماه امسال اعلام کرد: امروز به معافیتهای تحریمی پروژههای مرتبط با برجام در ایران را پایان میدهم که در مدت ۶۰ روز اجرایی خواهد شد. ادامه تشدید فعالیتهای هستهای ایران ایجاب میکند که این همکاری پایان یابد.
وی در یک پیام دیگر افزود: دانشمندان ایرانی باید انتخاب کند: یا خارج از حوزه اشاعه به صورت صلحآمیز کار کنند یا با خطر تحریم مواجه میشوند.
آمریکا معافیت همکاری هستهای با نیروگاه برق هستهای بوشهر از تحریم را به مدت ۹۰ روز تمدید میکند اما چند معافیت دیگر در مورد همکاری صلحآمیز هستهای شرکتهای روس، چینی و اروپایی با ایران را تمدید نخواهد کرد.
از این رو، معافیتها در خصوص همکاریها برای بازطراحی رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک، تأمین اروانیوم غنیشده برای رآکتور تحقیقاتی تهران و انتقال سوخت مصرفشده رآکتور تحقیقاتی به خارج از ایران تمدید نمیشود.
این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ قطعنامهای را صرفا درباره برنامه هستهای ایران به دنبال توافق ایران و گروه ۵+۱ با اجماع تصویب کرد.
در این قطعنامه تصریح شده است:
با تاکید بر اینکه دولتهای عضو بر اساس ماده ۲۵ منشور ملل متحد مکلف هستند تصمیمات شورای امنیت را پذیرفته و اجرا نمایند،
۱ - برجام را تایید کرده، و با ابرام خواستار اجرای کامل آن بر اساس برنامه زمانی مندرج در برجام است؛
۲ - از همه دولتهای عضو، سازمانهای منطقهای و بینالمللی میخواهد آن دسته اقداماتی که برای حمایت از اجرای برجام مناسب باشد را اتخاذ کنند، از جمله با انجام اقداماتی که همسو با برنامه اجرایی برجام و این قطعنامه هستند، و نیز از طریق خودداری از اقداماتی که اجرای تعهدات وفق برجام را با مشکل روبرو می سازند....»
- وزارت خزانهداری آمریکا در ۱۹ خرداد، ۱۲۵ کشتی و نفتکش مرتبط با جمهوری اسلامی ایران را در فهرست تحریمهای منع اشاعه هم قرار داد.
-در ۱۳ شهریور ماه، خزانهداری آمریکا در ادامه سیاست خصمانه علیه مردم ایران، سه فرد حقیقی و ۱۱ شرکت را به دلیل همکاری با ایران تحت تحریم قرار داد.
- در ۸ آبان، خزانهداری آمریکا در تازهترین اقدام تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران که نشان از اعتیاد این کشور به تحریم است، پنج شخص حقیقی و هشت شرکت فعال در پتروشیمی ایران را تحریم کرد.
- در ۲۰ آبان وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد ۴ شخص و ۶ نهاد مرتبط با ایران را در فهرست تحریمها قرار داده است.
-در ۱۳ آذر ماه هم آمریکا یک شرکت و یک فرد ایرانی را تحریم کرد.
- دولت ترامپ در واپسین روزهای خود در ۲۴ آذرماه، ۲ شخص ایرانی را در ارتباط با پرونده مفقود شدن باب لوینسون افسر پیشین پلیس فدرال آمریکا، تحریم کرد.
-دولت ترامپ در ۲۸ آذر ماه، چهار شرکت را به بهانه همکاری در بخش پتروشیمی ایران در فهرست تحریمی خود قرار داد.
مذاکره با طالبان
توافق آمریکا و طالبان پس از نزدیک به ۲ سال و ۱۱ دور مذاکره ساعت ۱۷ امروز شنبه دهم اسفند ماه با حضور وزیران خارجه شماری از کشورهای منطقه و جهان دردوحه توسط زلمی خلیل زاد و ملاعبدالغنی برادر امضا شد.
تصاویر و فیلمهای خوش آب و رنگی از صحنه ملاقات دو هیات و مراسم مجلل امضای توافق آن شبکههای ماهوارهای و تلویزیونها را پرکرد.
در ذیل این تصاویر اخبار فوری در مورد این توافق به سراسر جهان مخابره شد که این توافق را پیروزی صلح و ثبات در افغانستانو برقراری دوستی و آشتی میان دشمنان و حتی پیروزی آمریکا در به راه آوردن طالبان قلمداد می کرد.
هیات آمریکایی و دولت آمریکا نیز با ژستی پیروزمندانه وارد این توافق شد و همزمان مقامات آمریکای از ترامپ گرفته تا دیگران ضمن اعلام پیروزی «قدرتمندانه» به طالبان اخطار کردند در صورت تخطی از این توافق با نیروی نظامی بزرگتری به افغانستان باز خواهند گشت.
سردبیر تارنمای نظامی "کهنه سربازان امروز" گفت به دلیل ضعف فرماندهی طالبان و چند دستگی در آن، توافق آمریکا با این گروه با مشکل روبرو خواهد شد.
"جیم دابلیو دین" روز دوشنبه در گفتوگوی اختصاصی با ایرنا درباره توافق میان دولت آمریکا و گروه طالبان افزود با وجود مشکلات بزرگ، رئیس جمهوری آمریکا برای نهایی شدن توافق تلاش خواهد کرد تا از آن به عنوان برگ برندهای در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ بهرهبرداری کند.
یک تحلیلگر امور امنیتی و نظامی آمریکایی درباره تلاش واشنگتن برای توافق با طالبان گفت یکی از مهمترین اولویتهای کاخ سفید در افغانستان، تضمین ادامه تجارت مواد مخدر در این کشور است.
"گوردن داف" نظامی سابق در نیروی دریایی آمریکا روز شنبه در گفتوگوی اختصاصی با ایرنا درباره توافق دولت ترامپ و گروه طالبان و پیامدهای آن برای افغانستان اظهار کرد شاید با به سرانجام رسیدن این توافق، تاریخ مصرف القاعده و داعش درافغانستان برای واشنگتن به پایان رسیده باشد.
توافق ترامپ با طالبان مستلزم ادامه تولید و تجارت هروئین توسط سی آی ای است که در مقابل اجازه میدهد تا دست طالبان برای حمله به دشمنانش باز باشد. پشتونها به بودن آمریکاییها در اطراف خود عادت کرده اند و آمریکا را به چین به عنوان یک شریک سرمایهگذاری ترجیح میدهند.
جان بولتون مشاور اخراج شده ترامپ در امور امنیت ملی هم، امضای تفاهمنامه بین طالبان و دولت ترامپ را زیر سوال برد و آن را خطری ناپذیرفتنی برای شهروندان آمریکایی دانست.
جان بولتون روز شنبه در صفحه توئیتری خود نوشت: این یک توافق در سبک توافقهای باراک اوباما است.
وی افزود: مشروعیت بخشی به طالبان علامت اشتباهی را به تروریستهای داعش و القاعده و به همه دشمنان آمریکا میفرستد.
تقلب انتخاباتی
شاید طرح تقلب در انتخابات یا دخالت خارجی در آن از انتخابات ۲۰۱۶ تا کنون مطرح بوده است و مقامات مختلف آمریکا هم درباره آن صحبت کردهاند.
یکی از این موارد بیانیه مشترک ۱۳ اسفندماه ۱۳۹۸ مایک پمپئو وزیر خارجه، ویلیام بار دادستان کل، مارک اسپر وزیر دفاع، چاد ولف سرپرست وزارت امنیت داخلی، ریچارد گرنل سرپرست مدیریت اطلاعات ملی، کریستفر ری مدیر اف بی آی، ژنرال پاول ناکاسن مدیر آژانس امنیت ملی و فرماندهی سایبری آمریکا، کریستوفر کربس مدیر آژانس امنیت سایبری و زیرساختها، ای بیانیه مشترک را صادر کردند.
در این بیانیه آمده است فردا میلیونها رای دهنده در بیش از ۱۲ ایالت و قلمرو رای خود را در انتخابات مقدماتی به صندوق ها خواهند ریخت.
مقامات کاخ سفید در این بیانیه افزوده اند: در سه شنبه بزرگ و دیگر روزهای فصل مقدماتی، آمریکایی های بیشتری را خواهیم دید که به پای صندوق رای می روند. ما به کار با همه ۵۰ ایالت، قلمروهای آمریکا، مقامات محلی، احزاب سیاسی و شرکای بخش خصوصی برای حفاظت از انتخابات آزاد از دخالت خارجی ها ادامه می دهیم.
موضوع دخالت خارجی در انتخابات آمریکا بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ مطرح شد که طی آن مقامات حزب دموکرات دخالت خارجی به نفع ترامپ را یکی از عوامل پیروزی وی در این انتخابات توصیف کردند.
این مقامات کاخ سفید ادامه دادهاند: آمریکایی ها همچنین باید آگاه باشند که بازیگران خارجی به تلاش برای تاثیرگذاری بر تمایلات جمعی و شکل دهی برداشت های رای دهندگان ادامه می دهند.
در این بیانیه ادعا شده است: آنها اطلاعات نادرست و تبلیغات دروغین را درباره فرایندهای سیاسی و داوطلبان در شبکه های اجتماعی پخش می کنند به امید اینکه نسبت به سیستم ما سردرگمی و تردید ایجاد شود.
با وجود ادعاهای مکرر ترامپ برای تقلب گسترده در انتخابات، تاکنون هیچ تغییری در نتایج، ایجاد نشده است. ترامپ دادگاهها و دیوان عالی را بی عمل خواند و همچنان می کوشد راهی برای واژگون کردن نتایج بیابد.
آرزوهای ترامپ برای توافق با ایران
دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۸ در پیامی توئیتری نوشت: [جان] کری و [کریس] مورفی «قانون لوگان» را نقض کردند. به همین علت است که ایران از توافق [با واشنگتن] خودداری میکند. باید به شدت برخورد شود!
قانون لوگان تماس غیرمجاز افراد غیردولتی را با دولتهای خارجی ممنوع میکند. قانون لوگان پس از مذاکره غیر قانونی «جرج لوگان» سناتور آمریکایی با فرانسه در سال ۱۷۹۸ تصویب شد و به امضای «جان آدامز» رییس جمهوری وقت آمریکا رسید.
تارنمای «فدرالیست» روز دوشنبه گزارش داد که گروهی از سناتورها به ریاست مورفی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان با ظریف دیدار کردهاند.
مورفی سهشنبه شب در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: من در مونیخ با وزیر خارجه ایران دیدار کردم. صحبت نکردن با دشمنان، خصوصا در بحبوحه چرخه تشدید تنشها، مساله خطرناکی است.
پمپئو هم در این سه سال نشان داد هرگاه ترامپ از یک مذاکره احتمالی با ایران سخن میگوید به سرعت واکنش نشان میدهد و آن صحبت ها را بی اثر میسازد، پس از این اظهارات ترامپ در سفری که به ریاض داشت، این ادعا را مطرح کرد که هر زمانی آماده مذاکره با ایران هستیم اما تهران باید رفتار و عملکرد خود را به شکل ریشه ای تغییر دهد.
وی اضافه کرد: ما در طول سه سال گذشته مرتب این خواسته خود از ایران را تکرار کرده ایم و ۱۲ مورد تعیین کردیم که باید آن را انجام دهند. در صورتی که ایرانی ها آماده گفت وگو و نشستن پای میز مذاکره باشند، ما نیز آماده خواهیم بود. ما عجله ای نداریم و نگران هم نیستیم.
وزیر خارجه آمریکا پیش از این هم در اتیوپی مدعی شده بود: مقامات آمریکا در هر زمان آمادگی آن را دارند با ایران گفت وگو کنند، اما این امر اساسا مستلزم تغییر رفتار تهران است و اینکه از تداوم فشار حداکثری بر تهران هم دست نمی کشیم. ما برای گفتوگو چندان عجله ای هم نداریم و بر فشارها نیز ادامه می دهیم. این فشارها صرفا فشارهای اقتصادی نخواهد بود بلکه تلاش خواهیم کرد به لحاظ سیاسی هم ایران را در انزوا قرار دهیم.
اگرچه ترامپ بارها به ویژه در آستانه انتخابات ۱۳ آبان ماه امسال، سخن از دستیابی سریع به توافق با ایران گفت به گونهای که از یک ماه، ۳۰ روز، چند هفته و حتی چند روز پس از پیروزی، مذاکره با ایران را قطعی قلمداد میکرد.
این در حالی بود که هم مقامات ایران هرگونه مذاکره با این دولت جنایتکار را ناپذیرفتنی میدانستند و هم اینکه فشارهای آمریکا به وضوح نشان داده بود که ترامپ در تحقق هیچ یک از اهداف خود در قبال جمهوری اسلامی و نفوذ منطقهای آن، موفقیتی نداشته است.
رئیس جمهوری آمریکا در ۳۱ فروردین ماه هم ادعای دیگری درباره توافق با ایران مطرح کرد ایران اکنون نسبت به متفاوت شده است، من توافق(هستهای) را متوقف کردم که فاجعه بار بود. آنها خواهان گفتوگو هستند. (جان) کری یک توافق منعقد کرد و نمیخواهد آنها توافق دیگری داشته باشند.
ترامپ با بیان اینکه (جان) کری مبدع توافق بود، افزود: به ایران ۱.۸ میلیارد دلار پول نقد دادند. شما میتوانید این اتاق را ۱۰ بار با اسکناس ۱۰۰ دلاری پر کنید در حالیکه اتاق کوچکی نیست.
وی ادامه داد: فکر میکنم این اقدام یک نقض بزرگ بود و اگر برای جان کری نبود، ما یک توافق میداشتهایم.
رئیس جمهوری آمریکا در ۱۵ فروردین ماه هم در یک نشست خبری در اظهاراتی متناقض از شرایط همهگیری کرونا در ایران حاضر نشد درباره کاهش تحریمها سخن بگوید و مدعی شد اگر آنها بخواهند، کمک میکنیم.
وی ادامه داد: به یاد داشته باشید، (مردم ایران) آمریکا و آنچه را که ما برای آن ایستادهایم، دوست دارند. ما به دنبال تغییر حکومت نیستیم. این کشورها بارها این راه را رفته و جواب نداده است.
رئیس جمهوری آمریکا اضافه کرد: آنها کشور بسیار خصومتآمیزی بودهاند. آنها توافقی را با رئیس جمهوری اوباما منعقد کردند که هرگز نباید بسته میشد. آن یک توافق کوتاه مدت بود و به آنها ۱۵۰ میلیارد دلار که ۱.۸ میلیارد دلار آن اسکناس بود، پرداخت شد.
ترامپ با این ادعا که برای کمک به ایران بسیار مسئولانه عمل کرده است، گفت: اگر آنها درخواست کنند و به کمک نیاز داشته باشند، حتما چیز متفاوتی را در نظر میگیرم.
جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا هم در ۱۳ تیرماه گفت: اگر دونالد ترامپ در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود، ممکن است ایران را برای انعقاد توافق جدید هستهای با آغوش باز بپذیرد.
وی در مصاحبه با شبکه ۱۳ اسرائیل افزود: ترامپ آماده است برای توافق هستهای جدید با رهبری ایران دیدار کند.
مشاور اخراجی ترامپ افزود: درست همانطور که کیم جونگ اون رهبر کره شمالی توانست ترامپ را به بازی بگیرد، من نگران هستم که در دوره دوم ریاست جمهوری وی، ایرانیها بتوانند همین کار را انجام دهند.
شوق مذاکره با ایران تنها در اظهارات رئیس جمهوری آمریکا دیده نمیشد، بلکه برایان هوک هم آرزوی آن را داشت. او در ۲۷ خردادماه در گفتوگو با اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا ادعا کرد ما بارها و بارها سعی کردهایم تا مذاکرات با ایران را آغاز کنیم اما ایران گفت نه.
وی همچنین اعتراف کرد که ترامپ دوست دارد به "میز مذاکره با ایران" دست یابد.
هوک در ادامه افزود: دوست دارم ملاقات حضوری با ایرانیان در مورد مسائل کنسولی و آزادی زندانیان داشته باشم.
وی که به دلیل شکست سیاست فشار حداکثری واشنگتن علیه تهران وادار به استعفا شد، در ۲۲ مرداد ماه در گفتوگو با تلویزیون نیوزمکس گفت: به آینده روابط ایران و آمریکا امیدوارم.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در ۲۵ شهریور ماه در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی مدعی شد: واقعا معتقد است ایران میخواهد به توافق برسد.
وی افزود: آنها(ایران) اوقات بسیار سختی را پشت سر گذاشتهاند. من میخواهم معاملهای انجام دهم که برای ایران عالی باشد. ایران بسیار خوشحال خواهد شد، آنها بسیار سریع ثروتمند خواهند شد.
رئیس جمهوری آمریکا مدعی شد ایرانیان قبل از انتخابات توافقی انجام نخواهند داد زیرا آنها امیدوارند که "توافق بهتری" با "جو بایدن خوابآلود" انجام دهند.
ترامپ در ۲۲ مهرماه در گردهمایی انتخاباتی خود در فلوریدا در ادعایی که تاکنون چند بار آن را تکرار کرده است به خروج از برجام افتخار کرد و گفت: نخستین تماسی که پس از پیروزی من در انتخابات دریافت کنم، از ایران خواهد بود.
تبادل زندانیان
از دیگر اقداماتی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد مبادله برخی از زندانیان ایرانی و آمریکایی بود. بر این اساس با شیوع همهگیری کرونا، مایکل وایت در اردیبهشت ماه به سفارت سوئیس منتقل شد.
چند روز بعد، مایکل وایت کهنه سرباز نیروی دریایی ایالات متحده با پرواز دولت سوئیس از تهران خارج شد و در محل اقامت آمریکا در زوریخ مستقر شد. به عنوان بخشی از توافق برای آزادی مایکل وایت، ایالات متحده موافقت کرد که مجید طاهری پزشک ایرانی-آمریکایی را آزاد کند.
مجید طاهری پزشک ایرانی به دلیل نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران به ۱۶ ماه حبس محکوم شد.
وی ۳۳ سال در ایالات متحده زندگی کرده و در حوزه پزشکی در ایالت فلوریدا مشغول به کار بوده است.
تنش تا مرز جنگ
به دنبال اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی، جمهوری اسلامی به هدف گرفتن پایگاه عین الاسد آمریکا در عراق به عنوان پایگاهی که این حمله تروریستی از آنجا انجام شده بود، اقدام کرد.
این مساله نگرانیهای زیادی را در بین مقامات آمریکا ایجاد کرد اما ترامپ سعی کرد با فرافکنی و همچنین کم جلوه دادن خسارات و تلفات وارده، موضوع را تحت کنترل درآورد هرچند که اعضای کنگره هم پیش دستی کردند و با تصویب یک قطعنامه در سنای آمریکا، ترامپ را از هرگونه ماجراجویی برحذر داشتند.
علاوه بر آن، سنای آمریکا هم در سال ۹۸ قطعنامهای را با ۵۵ رای سناتورها تصویب کرد که هرگونه اختیار جنگ با ایران را از ترامپ سلب کرد.
در قطعنامه دوحزبی ۲۴ بهمن ماه سنای آمریکا، رئیس جمهوری این کشور بدون مجوز کنگره حق استفاده از نیروی نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارد.
در این قطعنامه که با ۵۵ رای موافق و ۴۵ رای مخالف تصویب شد، تصریح شده است کنگره هیچ وضعیت جنگی را نسبت به ایران اعلام نکرده است و مجوز قانونی برای استفاده از نیروی نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران هم به تصویب نرسیده است.
این قطعنامه همچنین مجوز ۲۰۰۱ برای استفاده از نیروی نظامی علیه عاملان حمله ۱۱ سپتامبر و مجوز استفاده از نیروی نظامی علیه عراق در سال ۲۰۰۲ را محملی برای مجوز استفاده از زور علیه ایران نمیداند.
علاوه بر حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد، ژنرال مارک مایلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در ۲۴ اسفندماه ۱۳۹۸ مدعی شد حدود ۳۰ راکت به پایگاه تاجی شلیک شده که ۱۲ تا ۱۸ فروند از آنها به پایگاه اصابت کرده است.
میلی با اعتراف به سنگین بودن این حملات راکتی به پایگاه تاجی در شمال بغداد پایتخت عراق گفت: براثر این حمله یکی ۲ کشته و حدود ۱۴ نفر از نیروهای آمریکا، انگلیس و لهستان زخمی شدهاند.
بازگشت به برجام
سناتور ادوارد مارکی، الیزابت وارن، دیانا فینستین، کریس وان هالن، تامی داکورث و برنی سندرز در دوم اسفندماه ۱۳۹۸طرح "اس.۳۳۱۴" را به عنوان "قانون دیپلماسی ایران" معرفی کردند که از ایالات متحده آمریکا و ایران میخواهد به تعهداتشان تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بازگردند.
«رو خانا» ۲۴ تیرماه در پنجمین سالروز امضای توافق هستهای جمهوری اسلامی ایران با گروه ۱+۵ و اتحادیه اروپا به نمایندگی از کشورهای اروپایی در یادداشت توئیتری خود این مطلب را نوشت.
وی افزود: پنج سال پیش در چنین روزی، آمریکا برجام که یک تحول تاریخی است را امضا کرد تا از مسلح شدن ایران به سلاح اتمی و همچنین جنگ فاجعهبار دیگر جلوگیری کند.
این نماینده کنگره آمریکا ادامه داد: تصمیم ترامپ در خروج از توافق ایران، تنها به خاطر مخالفت با رئیس جمهوری اوباما، تمام جهان را به خطر میاندازد. ما باید به این توافق بازگردیم.
وندی شرمن معاون سیاسی وزیر خارجه دولت اوباما و عضو اصلی تیم مذاکراتی آمریکا برای برجام هم در این روز، نوشت: پنج سال پیش در چنین روزی با برنامه جامع اقدام مشترک یعنی توافق هستهای با ایران موافقت کردیم. اما دونالد ترامپ از آن خارج شد. امروز شاهد سانتریفیوژهای بیشتر، مواد غنیشده بیشتر هستیم.
جو بایدن رئیس جمهوری منتخب آمریکا هم بارها در طول تبلیغات انتخاباتی خود از بازگشت به برجام سخن گفت اما این بازگشت به سادگی نیست و آمریکا باید گامهای جدی برای اجرای تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بردارد.
موضوعی که بایدن در ۱۴ آذر به آن اشاره کرد و با انتقاد از ترامپ به خاطر خروج از توافق هستهای با ایران، گفت: اکنون مذاکره دوباره بسیار دشوار خواهد بود اما باید با هماهنگی متحدانمان اقدام کنیم.
وی افزود: نخستین اقدامی که باید انجام دهم، ایجاد دوباره همکاری بسیار نزدیک با متحدانمان در اروپا و اقیانوسیه است. اروپا با آمریکا همراه شود.
رئیس جمهوری منتخب آمریکا مذاکره با ایران را بسیار دشوار توصیف کرد و ادامه داد: ما نمیتوانیم به ایران اجازه دهیم که سلاح اتمی داشته باشد، رئیس جمهوری ترامپ به این سیاست آسیب رساند و از توافق خارج شد. این کار به آنها اجازه داد که مواد هستهای خود را افزایش دهند.
بایدن اضافه کرد: آنها به دستیابی به مواد مورد نیاز برای سلاح اتمی بسیار نزدیک شدهاند، موضوع موشکهای بالستیک هم وجود دارد. همه اینها به نظر میرسد که کار دشواری باشد.
وی اظهار کرد: اما من یک چیزی را می دانم، ما نمیتوانیم این کار را به تنهایی انجام دهیم. به همین دلیل من میخواهم عضوی از یک گروه بزرگ شوم که نه تنها با ایران بلکه با روسیه، چین و طیف گستردهای از موضوعات برخورد کند.
اعتراض گسترده به نابرابری نژادی
جورج فلوید، سیاهپوست ۴۰ ساله اهل مینیاپولیس ایالت مینه سوتا آمریکا ششم خرداد ماه امسال به دلیل برخورد خشن نیروهای پلیس با وی پس از انتقال به بیمارستان جان باخت.
بر اساس گزارشها در چهار ماه نخست سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۰۰ شهروندان آمریکایی بر اثر خشونت پلیس این کشور جان باختهاند.
معمولا دادگاههای آمریکا، ماموران پلیسی که علیه سیاهپوستان دست به جنایت میزنند را مجرم نمیداند یا مجازات سنگینی برای آنها در نظر نمیگیرد.
"کامالا هریس" سناتور کالیفرنیا هم در واکنش به این جنایت، در صفحه توئیتری خود نوشت: ما از اینکه جان یک سیاهپوستی گرفته شده است، رنجیدهایم. افسران پلیس برای استفاده بیش از حد از زور که جان «جورج» را گرفت، باید پاسخگو شوند.
وی افزود: ما خواستار اصلاحات سراسری هستیم.
انتشار گسترده فیلم برخورد منتهی به قتل فلوید در آمریکا، بنزینی بر روی آتش خفته صدها سال نابرابری نژادی در آمریکا بود. این مساله به سرعت در پهنه آمریکا گسترش یافت و همه ایالتها شاهد راهپیماییهای ضدنژادپرستی بودند.
این اعتراض که در بحبوحه همهگیری کرونا شکل گرفته بود، کسب و کارها را بیش از پیش تعطیل کرد. فروشگاهها از ترس اتفاقات ناگوار و ضد و خورد خیابانی، تمام ویترینها را با تختههای چوب پوشاندند و قفل دیگری بر تعطیلی کرونایی زدند.
حضور خیابانی مردم، نزدیک به ۶ ماه طول کشید. ترامپ خواستار استفاده از گارد ملی و ارتش برای سرکوب معترضان بود. در واشنگتن دی سی این کار را کرد اما موج اعتراضها بیشتر شد. خیابان منتهی به کاخ سفید به «جان سیاهان مهم است» نامگذاری شد.
در شهرهای دیگری هم این جمله بر روی آسفالت خیابانها نقش بست. ترامپ کوشید تا از فضای ایجاد شده علیه دموکراتها استفاده کند و گروههای ضد فاشیستی آنتیفا را عامل این اعتراضها قلمداد کند. رئیس جمهوری آمریکا معترضان مرگ یک سیاهپوست توسط پلیس آمریکا را اراذل و اوباش و گروههای چپ تندرو خواند و گفت: اجازه نمیدهیم جوامع ما متلاشی شود.
ترامپ در حالیکه سعی می کرد خود را حامی اعتراضات مسالمتآمیز نشان دهد، ناآرامیهای اخیر را «تروریست داخلی» نامید و متعهد شد با آنها بجنگد.
وی به برقراری حکومت نظامی یا مقررات منع آمد و شد در سطح شهر اشاره کرد و گفت: ما به همه هشدار میدهیم مقررات منع آمد و شد از ساعت ۷ شب با جدیت اجرا میشود و کسانی که زندگی و اموال بیگناهان را تهدید میکنند، به طور کاملا قانونی دستگیر، بازداشت و تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
رییس جمهوری آمریکا خطاب به آنچه که سازماندهندگان این اقدام تروریستی خواند، اظهار کرد: شما با مجازاتهای شدید کیفری و مجازاتهای طولانی زندان روبرو خواهید شد. این شامل آنتیفا و سایر عاملان اصلی این امر میشود.
در حالی که دموکراتها هم او را حامی سفیدبرترپندارها نامیدند و حتی در مناظره انتخاباتی با بایدن، حاضر نشد عملکرد این گروه نژادپرست را محکوم کند.
با شدت گرفتن اعتراضها و سرنگون کردن مجسمههای کنفدراسیونی که نماد بردهداری در این کشور بود، نهادهای حاکمیتی همچون کنگره و شهرداری ایالتها، این مجسمهها را از اماکن تحت مدیریت خود حذف کردند اما ترامپ در یکم تیرماه، خواستار یکسال زندانی برای کسانی شد که پرچم آمریکا را به آتش میکشند و این مجسمهها را سرنگون میسازند.
- ماریا الیزابث تیلور نخستین زن سیاهپوستی که به عنوان دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور کنگره فعالیت میکرد، ۳۰ خرداد در مخالفت با پاسخ ترامپ به اعتراضهای ضدنژادپرستی در سراسر این کشور که پس از کشته شدن جورج فلوید شکل گرفت، از سمت خود کنار رفت.
با وجود کاهش یافتن اعتراضهای خیابانی، اعتراض به نابرابری نژادی در آمریکا همچنان وجود دارد و شاید فعلا مردم این کشور در انتظار آن هستند تا دولت جدید را در این باره ارزیابی کنند.
نظر شما